CHAÂU PHI VAØ KHU VÖÏC MÓ LATINH (THEÁ KÆ XIX – ÑAÀU THEÁ KÆ XX).

1. CHAÂU PHI VAØ KHU VÖÏC MÓ LATINH (THEÁ KÆ XIX – ÑAÀU THEÁ KÆ XX). BAØI 5.

2. I. Chaâu Phi : • 1. Tình hình chaâu Phi ñaàu theá kæ XX: Ñieàn khuyeát vaøo baûng thoáng keâ döôùi ñaây nhöõng noäi dung phuø hôïp.

3. Anh • Ai Caäp, Nam Phi, Taây Nigeria, Bôø bieån Vaøng, Gambia, Kenya, Uganña, Somalie, Ñoâng Suñaêng, moät phaàn Ñoâng Phi Phaùp • Taây Phi, mieàn Xích ñaïo chaâu Phi, Mañagasca, Somalie, Angieri, Tunisie, Sahara Bæ • Phaàn lôùn Congo Boà Ñaøo Nha Mozambic, Angola, Ghineâ • Camerun, Toâgoâ, Taây Nam Phi , Tanzania Ñöùc

4. Baûng thoáng keâ treân ñaây vaø baûn ñoà chaâu Phi cuoái theá kæ XIX ñaàu theá kæ XX, ñaõ coù theå cho chuùng ta bieát ñöôïc nhöõng gì veà tình hình chaâu luïc naày, vaøo ñaàu theá kæ XX ?

5. Tình hình chaâu Phi ñaàu theá kyû XX: • * Vieäc phaân chia thuoäc ñòa giöõa caùc ñeá quoác caên baûn ñaõ hoaøn thaønh. • *Anh: thöù 1, Phaùp: thöù 2 trong vieäc xaâm chieám chaâuPhi. • *Ñöùc chieám ít thuoäc ñòa .

6. 2). Phong traøo ñaáu tranh choáng ñeá quoác trong theá kæ XIX : Nguyeân nhaân cuûa phong traøo ñaáu tranh choáng ñeá quoác trong theá kæ XIX ?

7. a). Nguyeân nhaân : • Cheá ñoä cai trò haø khaéc cuûa thöïc daân chaâu Aâu.

8. b/ Nhöõng cuoäc ñaáu tranh tieâu bieåu : 1830-1847 Khôûi nghóa cuûa Apñen Cañe (Angieâri). 1879-1882 Khôûi nghóa cuûa Atmeát Arabi (Ai Caäp) .

9. 1889-1896 Khôûi nghóa cuûa Muhameùt Atmeát (Xuñan) 1882-1898 khaùng chieán cuûa nhaân daân Ethioâpia choáng Italia

10. Keát quaû, yù nghóa,nguyeân nhaân thaát baïi cuûa phong traøo giaûi phoùng daân toäc ôû chaâu Phi ? * Trình ñoä toå chöùc thaáp, löïc löôïng cheânh leäch bò ñaøn aùp. • * Dieãn ra soâi noåi, theå hieän tinh • thaàn yeâu nöôùc . * Tieáp tuïc phaùt trieån trong theá kæ XX .

11. II. Khu vöïc Myõ La tinh : Vò trí ñòa lyù cuûa khu vöïc Mó La tinh ,taïi sao goïi laø Mó La tinh ? Green-Spanish; Orange-Portuguese; Blue-French

12. 1). Cuoäc ñaáu tranh choáng thöïc daân chaâu AÂu : • Taïi sao nhaân daân Mó Latinh phaûi tieán haønh ñaáu tranh choáng thöïc daân Taây Ban Nha vaø Boà Ñaøo Nha ? a). Nguyeân nhaân : Ñaàu XIX, thöïc daân TBN, BÑN gaây toâi aùc daõ man.

13. b/ Keát quaû ñaáu tranh vaøo ñaàu theá kæ XIX: * Phaùp quay trôû laïi ñaøn aùp, phuïc hoài neàn thoáng trò. *Tutxanh Luvectuya laõnh ñaïo ngöôøi da ñen ñaáu tranh ôû Haiti * 1804, thaéng lôïi laäp neàn CH ñaàu tieân ôû Mó La tinh . Cuoäc khôûi nghóa cuûa Tutxanh Luvectuya 1791-1804. Coäng hoaø Achentina thaønh laäp 1816

14. 1821 Thaønh laäp Coäng hoaø Meâhico, Peru  2 thaäp nieân ñaàu XIX, caùc quoác gia ñoäc laäp laàn löôït hình thaønh  thaéng lôïi to lôùn cuûa nhaân daân Mó La tinh.

15. 2). Chính saùch baønh tröôùng cuûa Mó : 1823. Mó õñöa ra hoïc thuyeát Monroe : “ chaâu Mó cuûa ngöøôi chaâu Mó” . laäp “ Lieân minh daân toäc caùc nöôùc CH chaâu Mó” 1889. 1898. gaây chieán vôùi TBN , chieám Haoai, Puùectoâ Ricoâ, Cuba

17. Ñaàu theá kæ XX. Aùp duïng chính saùch “ caây gaäy lôùn”, “ ngoaïi giao ñoàng ñoâ la” . 1903. chieáâm Panama chieáâm Ñominicana, Nicaragoa, Honduras 1911. chieám Haiti 1914-1915 1914-1916 ñaùnh Mehicoâ . “Speak softly and carry a big stick, and you will go far.”

18. Keát quaû : chính quyeàn Mó ñaõ khoáng cheá,bieán Mó la tinh thaønh “ saân sau” cuûa ñeá quoác Mó.