Współwłasność

1. Współwłasność Kodeks cywilny art. 195 – art. 221

2. Czym jest współwłasność • Współwłasność jest prawem przysługującym niepodzielnie kilku osobom do tej samej rzeczy. (art. 195) • Każdy ze współwłaścicieli może rozporządzać swoim prawem bez zgody pozostałych współwłaścicieli. (art. 198)

3. Kiedy stajemy się współwłaścicielami ? • Z reguły współwłaścicielami stajemy się mimo woli: • W drodze dziedziczenia. • W wyniku darowizny. • Z własnego wyboru, na przykład kupując z kimś nieruchomość na współwłasność, bądź kupując udział w nieruchomości.

4. Problemy współwłaścicieli • Zarządzanie majątkiem (art. 199 – art. 205) • Podział zysków (art. 206 – art. 208)

5. Zniesienie współwłasności(art. 210) • Każdy ze współwłaścicieli może żądać zniesienia współwłasności. Uprawnienie to może być wyłączone przez czynność prawną na czas nie dłuższy niż lat pięć. Jednakże w ostatnim roku przed upływem zastrzeżonego terminu dopuszczalne jest jego przedłużenie na dalsze lat pięć; przedłużenie można ponowić.

6. Zniesienie współwłasności(art. 211) • Każdy ze współwłaścicieli może żądać, ażeby zniesienie współwłasności nastąpiło przez podział rzeczy wspólnej, chyba że podział byłby sprzeczny z przepisami ustawy lub ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem rzeczy albo, że pociągałby za sobą istotną zmianę rzeczy lub znaczne zmniejszenie jej wartości.

7. Zniesienie współwłasności(art. 212 §1) • Jeżeli zniesienie współwłasności następuje na mocy orzeczenia sądu, wartość poszczególnych udziałów może być wyrównana przez dopłaty pieniężne. Przy podziale gruntu sąd może obciążyć poszczególne części potrzebnymi służebnościami gruntowymi.

8. Zniesienie współwłasności(art. 212 §2) • Rzecz, która nie daje się podzielić, może być przyznana stosownie do okoliczności jednemu ze współwłaścicieli z obowiązkiem spłaty pozostałych albo sprzedana stosownie do przepisów kodeksu postępowania cywilnego.

9. Zniesienie współwłasności(art. 212 §3) • Jeżeli ustalone zostały dopłaty lub spłaty, sąd oznaczy termin i sposób ich uiszczenia, wysokość i termin uiszczenia odsetek, a w razie potrzeby także sposób ich zabezpieczenia. W razie rozłożenia dopłat i spłat na raty terminy ich uiszczenia nie mogą łącznie przekraczać lat dziesięciu. W wypadkach zasługujących na szczególne uwzględnienie sąd na wniosek dłużnika może odroczyć termin zapłaty rat już wymagalnych.

10. Podział quad usum • Celem zapewnienia sobie bezpiecznego użytkowania nieruchomości w stosunku do której przysługuje nam udział określony ułamkiem najbezpieczniej jest zawrzeć notarialnie umowę o użytkowanie. W umowie tej wyraźnie jest określone kto użytkuje jaką część nieruchomości i jakie części pozostawione są do wspólnego użytkowania.

11. Wyjście ze współwłasności na drodze postępowania sądowego • Ile to kosztuje ? • Od wniosku o zniesienie współwłasności opłata jest stała i wynosi 1000 zł. Jeżeli jednak wniosek zawiera zgodny projekt zniesienia współwłasności opłata stała wynosi 300 zł. • Także 1000 zł wynosi opłata od wniosku o dział spadku połączony ze zniesieniem współwłasności. Jeżeli do takiego wniosku będzie dołączony zgodny projekt działu spadku i zniesienia współwłasności, opłata sądowa wyniesie 600 zł.

12. Droga polubowna (wzór wg Lexis Nexis 2007) UMOWA O ZNIESIENIU WSPÓŁWŁASNOŚCI NIERUCHOMOŚCI Repertorium A nr 189/2007 AKT NOTARIALNY Dnia czternastego lutego dwa tysiące siódmego roku (14.02.2007 r.) do notariusza Jana Kowalskiego, do Kancelarii Notarialnej w Radomiu przy ul. Polnej 2, przybyli: 1) Pani Maria Janik, córka Jana i Anny, zamieszkała 26-515 Radom, ul. Prosta 2, 2) Pan Jan Nowak, syn Romana i Wandy, zamieszkały 26-517 Łopuszno nr 222. Tożsamość osób notariusz ustalił na podstawie dowodów osobistych: ad 1 – ABE 2354872 (PESEL 45052605412), ad 2 – DFA 35871213 (PESEL 51030505412).

13. Droga polubowna UMOWA ZNIESIENIA WSPÓŁWŁASNOŚCI § 1. Pani Maria Janik i Pan Jan Nowak oświadczają, że: – są współwłaścicielami w częściach równych po 1/2 części (jednej drugiej) nieruchomości gruntowej niezabudowanej o powierzchni 1000 m2 (tysiąc metrów kwadratowych), oznaczonej jako działka nr 100, położonej w Radomiu przy ulicy Brzeskiej nr 14, dla której prowadzona jest przez Sąd Rejonowy w Radomiu księga wieczysta KW nr 2222, – w dziale II księgi wieczystej KW nr 2222 wpisani jako właściciele są: Pani Maria Janik i Pan Jan Nowak, na dowód czego przedkładają odpis księgi wieczystej KW 2222, wydany przez Sąd Rejonowy w Radomiu Wydział Ksiąg Wieczystych dnia 9 lutego 2007 r., – w dziale III i IV księgi wieczystej wpisów nie ma. § 2. Strony znoszą współwłasność opisanej nieruchomości w ten sposób, że: – Pani Maria Janik nabywa własność całej nieruchomości gruntowej o powierzchni 1000 m2 (tysiąc metrów kwadratowych), zaś – Pan Jan Nowak traci prawo do współwłasności tej nieruchomości. § 3. Strony ustaliły wartość nieruchomości dla celów rozliczenia miedzy sobą na kwotę ........... zł (........................ złotych) i uzgodniły, że z tytułu zniesienia współwłasności Panu Janowi Nowakowi przypada od Pani Marii Janik kwota .................... zł (......................... złotych), którą to kwotę Pan Jan Nowak otrzymał od Pani Marii Janik i niniejszym kwituje odbiór.

14. Droga polubowna § 4. Pani Maria Janik oświadcza, że objęła w posiadanie całą nieruchomość. § 5. Koszty tego aktu, w tym opłatę sądową, ponosi Pani Maria Janik. § 6. Na podstawie niniejszego aktu Pani Maria Janik wnosi do Sądu Rejonowego w Radomiu Wydział Ksiąg Wieczystych: – o wykreślenie w księdze wieczystej KW nr 2222 współwłaścicieli i – o dokonanie w księdze wieczystej KW nr 2222 wpisu jako właściciela działki nr 100, o obszarze 1000 m2, niezabudowanej, Marii Janik, córki Jana i Anny. § 7. Notariusz poinformował strony: – o treści art. 3, 5 i 6 ustawy z 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn. Dz.U. z 2005 r. Nr 41, poz. 399 ze zm.) i art. 56 ustawy – Kodeks karny skarbowy (Dz.U. z 1999 r. Nr 83, poz. 930 ze zm.), uprzedzając, że urząd skarbowy może podwyższyć podaną wartość przedmiotu umowy i o związanym z tym skutkiem solidarnego obowiązku stron zapłaty zaległości podatkowej wraz z odsetkami za zwłokę od dnia dzisiejszego.

15. Droga polubowna § 8. Notariusz pobrał gotówką: – 2% podatku od czynności cywilnoprawnych zgodnie z treścią art. 1 i art. 7 ust. 1 pkt 2 lit. a ustawy z 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn. Dz.U. z 2007 r. Nr 68, poz. 450) w kwocie ................ zł, – opłatę (sądową) stałą w kwocie 100 zł na podstawie art. 42 ust. 1 w zw. z art. 46 ustawy z 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U. Nr 167, poz. 1398 ze zm.) oraz – opłatę (sądową) stałą w kwocie 200 zł na podstawie art. 42 ust. 1 ustawy z 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U. Nr 167, poz. 1398 ze zm.), – taksę notarialną na podstawie § 2, 3 i 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 28 czerwca 2004 r. w sprawie maksymalnych stawek taksy notarialnej (Dz.U. Nr 148, poz. 1564 ze zm.) w kwocie............ zł oraz – 22% VAT od taksy notarialnej na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. Nr 54, poz. 535 ze zm.) w kwocie .............. zł. Akt został przez notariusza stronom odczytany. Strony uznają bez zastrzeżeń, że jest zgodny w treści sporządzonej i odczytanej ze złożonymi oświadczeniami woli, co stwierdzają własnoręcznymi podpisami. Maria Janik Jan Lipski Jan Kowalski – notariusz

16. Droga sądowa (wzór wg C.H. Beck WZP 1998) Warszawa, dnia       r. Do Sądu Rejonowego       Wydział Cywilny w Warszawie Wartość przedmiotu sprawy:       zł Wnioskodawca: ,      , Warszawa, (     ) ul.       Uczestniczka: ,      , Warszawa, (     ) ul.       Wniosek o zniesienie współwłasności nieruchomości wraz z roszczeniami wzajemnymi W imieniu własnym wnoszę o: 1. zniesienie współwłasności nieruchomości o powierzchni       m2, zabudowanej domem jednorodzinnym, położonej w Warszawie, przy ul.      , posiadającej urządzoną księgę wieczystą Kw Nr      , prowadzoną przez Sąd Rejonowy w Warszawie, zapisanej na wnioskodawcę w 1/2 części i uczestniczkę w 1/2 części, w ten sposób, że przyznaje się całą nieruchomość na wyłączną własność uczestniczce postępowania z jednoczesnym zasądzeniem od uczestniczki na rzecz wnioskodawcy kwoty       zł (     ) wraz z ustawowymi odsetkami tytułem spłaty równowartości jego udziału w tej nieruchomości, 2. zasądzenie od uczestniczki na rzecz wnioskodawcy kwoty       zł (     ) wraz z ustawowymi odsetkami: – od kwoty       zł – od dnia       r., – od kwoty       zł – od dnia       r.,

17. Droga sądowa – od kwoty       zł – od dnia       r., – od kwoty       zł – od dnia       r., – od kwoty       zł – od dnia       r., – od kwoty       zł – od dnia       r., – od kwoty       zł – od dnia       r., – od kwoty       zł – od dnia       r., – od kwoty       zł – od dnia       r., – od kwoty       zł – od dnia       r., 3. zasądzenie od uczestniczki na rzecz wnioskodawcy dalszych kwot po       zł miesięcznie wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 5 każdego miesiąca, począwszy od dnia       r. aż do dnia wydania orzeczenia w niniejszej sprawie, 4. zasądzenie od uczestniczki na rzecz wnioskodawcy odsetek od zaległych odsetek, począwszy od dnia wniesienia wniosku, 5. zasądzenie od uczestniczki na rzecz wnioskodawcy kosztów postępowania według norm przepisanych.

18. Droga sądowa Uzasadnienie 1. Wnioskodawca oraz uczestniczka postępowania są współwłaścicielami nieruchomości o powierzchni       m2, zabudowanej domem jednorodzinnym, położonej w Warszawie, przy ul.      , posiadającej urządzoną księgę wieczystą Kw Nr      , prowadzoną przez Sąd Rejonowy w Warszawie, każde z nich w 1/2 części. Dowód: odpis księgi wieczystej Kw Nr      . Wartość powyższej nieruchomości wynosi       zł . Dowód: opinia biegłego z dziedziny oszacowania wartości nieruchomości, o zażądanie której wnosi się. 2. Niniejszym wnioskiem wnioskodawca domaga się zniesienia współwłasności przedmiotowej nieruchomości w sposób opisany w pkt. 1 petitum wniosku. Wnioskodawca jest właścicielem nieruchomości mieszkalnej i nie jest zainteresowany uzyskaniem własności przedmiotowej nieruchomości, której współwłasność nabył w drodze dziedziczenia. Ze względów funkcjonalnych nie jest celowe znoszenie współwłasności tej nieruchomości przez dokonanie jej podziału, zmniejszyłoby to także znacznie jej wartość. Uczestniczka postępowania niejednokrotnie wyrażała życzenie kupienia udziału wnioskodawcy w przedmiotowej nieruchomości, jednak nie doszło do porozumienia ze względu na różnice zdań co do jej wartości. Dowód: 1. , Warszawa, (     ) ul.      

19. Droga sądowa 2. przesłuchanie uczestników postępowania. Wartość całej nieruchomości według cen rynkowych wynosi       zł, zatem wartość udziału wnioskodawcy wynosi       zł . Podstawę prawną wniosku w tym zakresie stanowi przepis art. 210 KC i 212 KC. 3. Po śmierci poprzedniego współwłaściciela, spadkodawcy wnioskodawcy, uczestniczka postępowania od dnia       r. wynajęła dotychczas zajmowaną część domu jednorodzinnego i małżonkom z zapłatą czynszu w kwocie po       zł miesięcznie. Pobierane w ten sposób pożytki z rzeczy wspólnej dotyczą wyłącznie udziału wnioskodawcy i dlatego dochodzi on zwrotu ich w całości. Dowód: 1. , Warszawa, (     ) ul.      , 2. , Warszawa, (     ) ul.      , 3. przesłuchanie uczestników postępowania. Wnioskodawca dochodzi również zasądzenia z powyższego tytułu od uczestniczki postępowania dalszych kwot po       zł miesięcznie wraz z ustawowymi odsetkami do czasu prawomocnego zakończenia niniejszego postępowania. Podstawę prawną roszczenia stanowi przepis art. 207 KC. W tym stanie rzeczy wniosek niniejszy jest konieczny i uzasadniony. Załączniki: 1. odpis księgi wieczystej Kw Nr       2. odpis wniosku i załącznika

20. Dziękuję za uwagę