Kanuni Haklar Şube Müdürlüğü Halil ERGİN Şube Müdürü

1. İŞLETME VE PAZARLAMA DAİRESİ BAŞKANLIĞI Kanuni Haklar Şube Müdürlüğü Halil ERGİN Şube Müdürü

2. KANUNİ HAKLARIN KAPSAMI • Devlet eliyle yürütülen Orman İşletmeciliğinde “Kanuni Haklar kavramı içerisinde 6831 Sayılı Orman Kanununun 30, 31, 32, 33, 34 ve 38. maddeleri gereğince orman köylüsüne tanınan maddi imkanlar ve indirimli satışlarla; • 222 Sayılı İlköğretim ve Eğitim Kanununun 71. maddesi, • 775 Sayılı Gecekondu Önleme Kanununun 28. maddesi • 7269/1051 sayılı Umumi Hayata Müessir Afetler Kanununun 43/c Maddesi gereğince yapılan tarifeli, tarifesiz ve maliyetli satışlara ait esaslar yer almaktadır.

3. 31. ve 32. MADDE UYGULAMALARI • Hak Sahibi Köy ve Kasabaların Tespiti : • Yönetmelik gereği 31. ve 32. madde kapsamının tespitinde köyün mülki hudutları içerisindeki ormanlarda yapılan amenajman planlarında eta verilmiş ise verimli Devlet ormanı, eta verilmemiş ise verimsiz Devlet ormanı olması esas alınmaktadır. • Köy ve kasabaların mülki hudutları tespiti yetkisi mülki amirliklere ait olup İdaremizin bu konuda bir sorumluluğu yoktur.

4. Hak sahipliliğinin tespiti : Zati yapacak ve yakacak ihtiyaca hak sahibi olanlar veya olmayanlar Yönetmeliğin 4. ve 5. maddeleri ile 280 sayılı tebliğin BİRİNCİ BÖLÜM 2. maddesinde açıklanmıştır. Zati ihtiyaca hak sahibi olmada ana kural köy nüfusuna kayıtlı olmak ve köyde devamlı oturmaktır. Ailesi devamlı köyde oturan ve köy nüfusuna kayıtlı olmak şartı ile geçimini temin için geçici olarak yurt içi ve yurt dışında çalışanlar ailesinin devamlı köyde oturduğunu belirtir, köy muhtarlığından alınmış belgeyi ibraz etmek şartı ile zati ihtiyaca hak sahibi olurlar.

5. Zati Yakacak İhtiyaçlarının Tespiti : Yönetmelik’in 6. maddesinde belirtildiği gibi, zati yakacak ihtiyaçları tespit tutanağı ile bir defada tespit edilecek, bundan sonraki yıllarda hane ve nüfus sayılarında bir değişiklik olduğu taktirde değişiklik beyannamesi tanzim edilecektir. • Hak sahibine verilecek zati yapacak yakacak emval miktarı: Yönetmeliğin 7-8. maddeleri ile 280 sayılı tebliğin İKİNCİ BÖLÜM 4. maddesinde açıklanmıştır. Önemli olan husus tamirat için verilen emval miktarı yeni inşaat için verilmesi öngörülen miktarın dörtte birini geçmeyecektir. • Zati yapacak ve yakacak emvalin verilmesine ve satış bedellerine ait esaslar: Ev, ahır, samanlık, ambar ve kümesin yeni olarak yapıldığı tarihten itibaren en az (10) yıl geçmedikçe tamir için, tamir ihtiyacının verildiği tarihten itibaren ise en az (5) yıl geçmedikçe tekrar tamir ihtiyacı verilmez. (Yönetmelik madde :10)

6. Zati yapacak emval karşılığı nakit meblağın hesaplanması ile ödeme esas ve usuller: • Nakit ödemesi yalnız 31. madde kapsamına giren • köylerdeki hak sahiplerinin, yapacakları yeni ev ahır, samanlık, ambar ve kümes inşaatları ile bunların tamirleri için yapılır. Nakit ödeme esasları Yönetmeliğin 12. maddesi ile 280 sayılı tebliğin ÜÇÜNCÜ BÖLÜMÜNDE açıklanmıştır. • Müşterek ihtiyaçların verilme esasları : • Orman Kanununun 31 ve 32. madde şümulüne giren • (köy müşterek ihtiyaçlarının hangi esaslar dahilinde karşılanacağı) yönetmeliğin 15. maddesi ile 280 sayılı tebliğin 12. maddesinde açıklanmıştır.

7. 33. MADDE UYGULAMASI • Göçmen ihtiyaçları : • Orman Kanununun 33. maddesi kapsamına giren, • hariçten gelecek ve hükümetçe iskana tabi tutulacak göçmenlerle, hükümetçe memleket içinde bir yerden diğer bir yere nakil edilecek ve topluca köy kuracak veya köylerde yerleştirilecek olanların ve köy hudutları içinde yapılacak düzenlemeye ve toplulaştırmaya tabi tutulacakların ihtiyaçları Yönetmeliğin 16. maddesinde belirtildiği üzere Bakanlık onayını müteakip Genel Müdürlüğümüzden alınacak talimata göre karşılanacaktır.

8. Felaketzede İhtiyaçları : • Yer sarsıntısı, yangın, heyelan, sel ve çığ yüzünden felakete uğrayan • köylerde bu yüzden zarar gören muhtaç köylülere yapacakları ev, ahır, samanlık ve ambar ihtiyaçları için bir defaya mahsus olmak üzere en yakın istif veya satış istif yerinden kesme, sürütme, nakliyat, istif tasnif masrafları alınarak yapacak emval verilir. Emvalin tespiti ve verilme esasları yönetmeliğin 17. maddesi ile 280 sayılı tebliğin 14. maddesinde açıklanmıştır. • Burada dikkat edilecek hususlar kanuna göre afetin köyde olmasının • yeterli olduğu (Ayrıca orman köyü olma şartı yoktur.) felakete uğrayan şahsın köy nüfusuna kayıtlı devamlı köyde oturması daha önce bu haktan hiç yararlanmaması ve muhtaç durumda olması gerekir. Afete uğrayanlar için ilgili Orman İşletme Şefliğince düzenlenen afetzede ihtiyaçları tespit tutanağının onayı 21.08.1987 tarih ve İP.5.Fİ.O/2924 sayılı yazı ekindeki Olur ile Orman Bölge Müdürlüklerine verilmiştir.

9. ZATİ İHTİYAÇLARIN VERİLME ESASLARI • Zati ihtiyaç Emval Fiyatlarının Tespiti: • 280 sayılı tebliğin 6. bölüm 15. maddede açıklanmıştır. • Zati yapacak ve yakacak ihtiyaçlarının hangi bedeller üzerinden karşılanacağı Yönetmeliğin 9. ve 11. maddelerinde açıklanmıştır. • Her ne kadar işletmelerde fiili masraflar farklı uygulanmakta • ise de bu husus göz önünde bulundurularak aynı bölge müdürlüğüne bağlı işletmelerde uygulanacak fiyatlarda mümkün mertebe beraberliği sağlamak için, bölge müdürlükleri ile işletmeler arasında yapılacak bir toplantıda zati ihtiyaç emval fiyatları müştereken tespit edilerek uygulama buna göre yapılacaktır.

11. Zati İhtiyaçların Teslim Tesellüm ve Deftere Kayıt İşleri : • Orman Kanununun 31-32 ve 33. maddeleri gereğince zati, müşterek, göçmen, felaketzede ve iç iskana tabi tutulacakların ihtiyacı olarak verilen emval, teslimini müteakip 280 sayılı tebliğe ekli (EK-12-13-14) defterlere arkalarındaki açıklamalara uygun şekilde kayıt edilecektir. Bununla ilgili açıklayıcı bilgi 280 sayılı tebliğin 16. maddesinde verilmiştir. Zati ihtiyaç için verilen emvalin kayıt işi büyük önem arz etmektedir. • Müşterek Hükümler : • 31.,32. ve 33. madde kapsamına giren köy ve kasabaların nüfus tespitinde, Türkiye İstatistik Kurumunca yayınlanmış ve en son genel nüfus sayımı sonuçları alınacaktır. Bilindiği üzere; Nüfus Kanununun bir maddesinin yürürlükten kaldırılmasına dair 4992 Nolu Kanunun 21.10.2003 tarihinde yürürlüğe girmesinden sonra nüfus nakilleri durdurulmuştur. (Bununla ilgili yönetmelik değişikliği yapılarak tüm teşkilatımıza gönderilmiştir.) • Taahhütname alınması : • Orman Kanununun 31-32 ve 33. maddelerine göre yeni inşaat yapacak hak sahipleri aynı kanunun 35. maddesindeki yapı sistemi tespit uygulaması hakkındaki yönetmelikte belirtilen yapı sistemlerine uyacaklarına dair orman işletme şefliğine taahhütname vermek zorundadırlar.

12. Çevre ve Orman Bakanlığından: • 28 Ocak 2006 tarihindeki 26063 sayılı resmi gazetede yayımlanmıştır. • 6831 Sayılı Orman Kanununun 31, 32 ve 33’ncü Maddelerinin Uygulamasına Dair Yönetmelikte Değişiklik Yapılması Hakkında Yönetmelik • MADDE 1- 14.08.1987 tarihli ve 19544 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 6831 Sayılı Orman Kanununun 31, 32. ve 33’ncü maddelerinin Uygulanmasına Dair Yönetmeliğe aşağıdaki ek madde eklenmiştir. • EK MADDE 1- 21.10.2003 tarihli ve 4992 sayılı Nüfus Kanununun Bir Maddesinin Yürürlükten Kaldırılmasına Dair Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra, orman köylerinden bölünme sonucu birden fazla köy veya birden fazla köyün birleşerek yeni bir köy veya kasaba kurulması durumunda yeni oluşturulan köy ve kasabalardaki kişilerin o köy veya kasaba nüfusuna kayıtlı olduğu kabul edilir. • Yürürlük • MADDE 2- Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer. • Yürütme • MADDE 3- Bu Yönetmelik hükümlerini Orman Genel Müdürü yürütür.

13. Muhtaçlık Durumunun Tespiti : • 2896 sayılı kanunla değişik 6831 Sayılı Orman Kanununun 36’nci maddesinde; • muhtaçlık durumu arananlar için Orman Genel Müdürlüğünce belirlenecek esaslara göre her sene orman işletme şefinin Köy İhtiyar heyetince ormanın verimli ve isteklilerin ihtiyacı göz önünde tutularak mahallinde tespit edilir. Denilmektedir. • 31.,32. ve 33. maddelerin uygulanmasına dair Yönetmeliğin 4.d maddesinde • muhtaçlık belgesinin tespit ve düzenleme yetkisinin köylerde, köy ihtiyar heyetine, belediyesi olan beldelerde ise belediye başkanlıklarına verilmek suretiyle kanun maddesinde belirtilen ayni konuya açıklık getirmiştir. Muhtaçlık durumunun tespitinde göz önünde bulundurulacak esaslar, 01.07.1996 tarih ve 2022 sayılı kanunun 1. maddesinde tarif edilmiştir. Buna göre 65 yaşını doldurmuş, kendisine kanunen bakmakla mükellef kimsesi bulunmayan, sosyal güvenlik kuruluşlarının herhangi birisinden bir gelir veya aylık hakkından yararlanmayan, nafaka bağlanmamış ve bağlanması mümkün olmayan, mahkeme kararıyla veya doğrudan doğruya kanunla bağlanmış her hangi bir gelire sahip bulunmayan kişiler olarak tarif edilmektedir. Bizim konumuza giren muhtaçlığın tespitinde 65 yaşını doldurmuş ifadesi dışında tariflerden yararlanabilir.

14. Zati Yapacak ve Yakacak Emval Bedellerinin Tahsili ve Teslimatı • İstife alınmamış emvalden zati yapacak ihtiyaç verilmez. Hak sahiplerine satılan emval, satış tarihinden itibaren en geç 30 gün içinde istif veya satış istif yerlerinden kaldırılır. Zorunlu hallerde bu süre orman işletme şefliğince 15 gün daha uzatılabilir. Bu süre zarfında da, yapacak emvali istif veya satış istif yerlerinden kaldırmayanların satışları iptal olunarak kendilerinden alınan emval bedelleri yılı içerisinde işletmesince iade edilir. Yakacak odunlar hak sahiplerine yine bedellerinin tahsilini müteakip istif veya satış istif yerlerinden verilerek, satış tarihinden itibaren en geç 15 gün içinde bu yerlerden kaldırılır. Ancak, zorunlu hallerde bu süre ilgili orman işletme şefliğince 15 gün daha uzatılabilir. Bu süre zarfında da yakacak emvalini istif veya satış istif yerlerinden kaldırmayanların satışları iptal olunarak kendilerinden alınan emval bedelleri yılı içerisinde işletmesince iade edilir.

15. ORM KAN. 31. MAD. İLE VERİLEN YAPACAK VE YAKACAK MİKTARI

16. ORMAN KANUNUNUN 32. MD. İLE VERİLEN YAPACAK VE YAKACAK MİKTARI

17. 34. MADDE UYGULAMALARI • Köylü Pazar Satışı Yakacak Odun Hakkının Verilmesi • K.P.S. odun satışlarında baltalıklardan üretilen odunların sınırları • içinde Devlet ormanı bulunan köy ve kasaba halkı ile orman kooperatiflerince üretilmesi halinde yüzde yüz darece tayin edilecek süre içinde, istedikleri taktirde kendilerine maliyet bedeli üzerinden verilir. Ağaçlandırılacak imar ve ihya edilecek sahalarda da baltalık ormanlarda yapılan çalışmalara ait hükümler uygulanır. • Burada kasaba tarifi nüfusu 2000'den aşağı olup da Belediye Teşkilatı • bulunan yerler ile idare şekli ne olursa olsun nüfusu 2.000'den 20.000 (dahil)'e kadar olan yerleşim birimleridir. Kasabanın il veya ilçe merkezi olup, olmaması ile belediye teşkilatı bulunmasının hakkın verilmesiyle bir ilgisi yoktur. Ancak 280 Sayılı Tebliğde geçen ve 32. madde kapsamına giren kasabalarda kısıtlama yapılarak nüfusu 2.500'ü aşanlar 32. madde kapsamı dışında bırakılmıştır.

18. Köylü Pazar Satışı Yakacak Odun Hakkının Hangi Ormanlardan Verileceği: • Yapraklı ormanlarda; • a-Baltalık ormanlarda, • b-Ağaçlandırma programına alınıp da boşaltma ve temizleme işleri yapılacak, bozuk baltalık ve bozuk koru sahalarında, • c- Bozuk baltalık vasfındaki ormanlarda enerji ormanı tesisi ve rehabilitasyon çalışmaları ile koruya tahvil şeklindeki imar ve ihya çalışması yapılan sahalarda, • Kesip satış istif yerlerine taşıdıkları yakacak odunların yüzde yüzüne (%100) kadarı Köylü Pazar Satışı olarak maliyet bedeli ile kendilerine verilecektir. • Ancak, bu sahalarda yapılacak çalışmalar sırasında yapacak ürün alınacak nitelikteki ağaçların yakacak oduna bölünmesi kesinlikle önlenecek, yüksek oranda yapacak ürün elde edilmesi için bütün tedbirler alınacaktır. • İbreli ormanlarda; • İbreli ormanlarda Köylü Pazar Satışı hakkı verilmeyecektir.

19. Kooperatiflere % 25 Karşılığı Ürün Verilmesi İle İlgili Esaslar • Hane adedinin en az % 51’i tarafından kurulan orman köylerini • kalkındırma kooperatiflerinin birim fiyat usulü ile kesip satış istif yerlerine taşıdıkları kerestelik soyma ve kesme kaplamalık tomrukların ve sanayi odunlarının ayrı ayrı % 25’ine kadarı istedikleri taktirde satış istif yerlerinden Orman Bölge Müdürlüklerinin son açık artırmalı satış ortalaması fiyatlarından % 20 düşülerek tespit edilecek bedelle kendilerine satılacaktır. • Ancak Orman Bölge Müdürlüklerinin son açık artırmalı satış ortalaması fiyatlarından % 20 düşülerek tespit edilecek bedel Orman Bölge Müdürlüklerinin ortalama maliyet bedelinin üstünde ise orman köylerini kalkındırma kooperatiflerinin hak ettikleri % 25 ürünler kendilerine bu maliyet bedeli ile satılacaktır.

20. 34. Madde İle İlgili Kanuni Hakların Verilmesinde Özel Durumlar • İdarece kabul edilen mazeretlere binaen üretim işi yılı • içerisinde kısmen yapılmışsa satış istif yerine taşınan miktarlar üzerinden 34. madde hakları verilecektir. • İdarenin uygun görerek verdiği ek sürenin gelecek yıla • sarkması durumunda işin süresi içerisinde bitirildiği tarih itibarıyla 34. madde ile tanınan kanuni haklar verilecektir. • İdaremizce programa alınan fakat yapılamayan yol ve köprü • ile anormal hava şartları gibi üreticinin inisiyatifi dışındaki hallerden dolayı, üretim işlerinin şartnamesindeki süreler içinde bitirilememesi durumunda, yetkililer tarafından tutanak tanzim edilerek; üreticilere 34. madde ile tanınan kanuni haklar, satış deposuna taşınan miktarlar üzerinden tahakkuk ettirilecektir. Geriye kalan işler için, verilen ek sürede işler tamamlandığında kanuni haklar tahakkuk ettirilecektir.

21. 34. MADDE HAKLARI İLE İLGİLİ OLARAK DİKKAT EDİLMESİ GEREKLİ ÖNEMLİ HUSUSLAR • 34. madde haklarına esas olan belgeler şartname ve vahidi fiyat kararlarıdır. • Şartname ve vahidi fiyat kararlarının sıhhatli düzenlenip, ilgili sütunları tam doldurulup, işin başlama ve bitiş tarihleri net olarak yazılmalıdır. Şartnamede yer almayıp da özel belirlenen şartları var ise şartnamenin özel hükümleri bölümüne yazılmalıdır. • Şartname ve vahidi fiyat kararlarında kesme, taşıma, sürütme için verilen • süreler gerçeğe uygun olmalıdır. Birim fiyat analizlerinde birim zaman içinde yapılabilecek kesme, sürütme ve taşıma süreleri hesaplanabileceğine göre şahıs ve kooperatiflere verilen bu işlerin süresi de aynı şekilde belirlenip vahidi fiyat kararı ve şartnamelere yazılmalıdır. Süreleri ne çok kısa, ne de yıl sonuna sarkacak şekilde uzun olmamalıdır. • Şartnamenin hukuken geçerli olabilmesi için üretimi yapacak olanlarla • işletme yetkililerinin imzalarının tam olmasına dikkat edilmelidir. Verilecek kanuni haklar şartnamelerin özel şartlar bölümüne yazılıp vahidi fiyat kararında da belirtilmelidir.

22. ORMAN KANUNUNUN 34. MADDESİ İLE VERİLEN YAPACAK VE K.P.S. YAKACAK MİKTARI

23. 222 SAYILI KANUNUN 71. MADDESİNE GÖRE YAPILACAK İLKOKUL BİNALARI VE TESİSLERİYLE ÖĞRETMEN EVLERİNİN ORMAN EMVALİ İHTİYAÇLARININ KARŞILANMA ESASLARI: Milli Eğitim Bakanlığınca her yıl inşaat programına alınan ilkokul binaları ve tesisleriyle öğretmen evlerinin inşaatı ve onarımı için gerekli kereste miktarları ile tip projelerini gösterir cetvellerin Genel Müdürlüğümüze bildirilmesini müteakip, il ihtiyaçlarının karşılanması için Genel Müdürlüğümüzce her yıl belirlenen maliyet bedelinden satışı yapılmak üzere Bölge Müdürlüklerinden tahsisi yapılmaktadır.

24. 775 SAYILI GECEKONDU KANUNUNA GÖRE YAPTIRILACAK SOSYAL KONUTLARIN ORMAN EMVALİ İHTİYAÇLARININ KARŞILANMA ESASLARI: 775 Sayılı Gecekondu Kanununa göre, gecekondu önleme bölgesinde ıslah edilecek veya yeniden yapılacak konutların orman emvali ihtiyaçları, Çevre ve Şehircilik Bakanlığının talebi üzerine Genel Müdürlüğümüzce karşılanmaktadır. Satış fiyatları maliyet bedeli üzerinden yapılmakta olup her yıl Genel Müdürlüğümüzce hesaplanıp Bölge Müdürlüklerine bildirilmektedir.

25. 7269 / 1051 SAYILI UMUMİ HAYATA MÜESSİR AFETLER KANUNA GÖRE KARŞILANACAK AFETZEDE İHTİYAÇLARININ VERİLMESİNE İLİŞKİN ESASLAR 7269 Sayılı Kanun ile bu kanunun bazı maddelerini değiştiren ve bazı maddeler ekleyen 1051 sayılı Afetler Kanununun 43/c maddesine göre şehir, kasaba ve köylerde afete uğrayanların veya uğraması muhtemel olanların geçici ve devamlı inşaat ve tamir işlerinde kullanılacak orman emvali ihtiyacı Başbakanlık Afet Acil Durum Yönetim Başkanlığı veya Valiliklerdeki İl Afet Acil Durum Müdürlüklerinin talebi üzerine Genel Müdürlüğümüzce karşılanmaktadır. Satış fiyatları fiili masraflar üzerinden yapılmakta olup her yıl Genel Müdürlüğümüzce hesaplanıp Bölge Müdürlüklerine gönderilmektedir. Yapılan tahsisler yılı içerisinde geçerli olup diğer yıla sarkması halinde tekrar tahsis talebinde bulunulması gerekmektedir.

26. 222, 775 ve 1051 SAYILI YASALARA GÖRE VERİLEN TOMRUK MİKTARLARI (M3)

27. OR. KAN. 31., 32., 33. VE 34 . MAD. GÖRE VERİLEN KANUNİ HAK MİKTARLARI

28. KANUNİ HAKLAR NEDENİYLE ORMAN KÖYLÜSÜ VE KOOPERATİFLERİNE YILLAR İTİBARİYLE SAĞLANANSÜBVANSİYONLAR BİN TL.

29. SONUÇ VE ÖNERİLER 1- Yakacak odunların tahsisli satışlarını düzenleyen 20.11.1996 tarih ve 5045 sayılı tamimde belirtilen diğer ihtiyaçlar için yıllık tahsis miktarı 50 steri geçmeyenler doğrudan işletme müdürlüğünce, yıllık tahsis miktarı 50-500 stere kadar olanlar Orman Bölge Müdürlüğünce yapılacaktır. Talebin mahallen karşılanamadığı durumlarda, yıllık ihtiyacı 500 sterden fazla olan tahsis talepleri Merkezin görüşü alınarak yapılacaktır. Bölge Müdürlüklerimize yıllık 400 Bin Ster yakacak odun satış yetkisi verilmektedir. 2010 yılında 400 Bin Ster yakacak odun satış yetkisine karşılık 50 Bin Ster yakacak odun satışı yapılmıştır. Ayrıca Valiliklerle yapılan protokol gereğince 2010 yılında 600 Bin Ster tahsisen yakacak odun satış yetkisi verilmiş olup bunun 40 Bin sterinin satışı gerçekleşmiştir.

30. 2- Bilindiği üzere; 01.01.2006 tarihinden itibaren baltalık ormanlardaki tıraşlama kesimden vaz geçilerek bu sahaların koru veya koruya tahvil işletme sınıflarına alınmasına başlanmıştır. Burada amaç baltalıkların koru ormanlarına dönüştürülerek boylu ve çaplı ormanlar haline getirilmesidir. 6831 sayılı Orman Kanununun 34. maddesinin birinci fıkrasında bahsedilen baltalık ormanlardan KPS satışı hakkı baltalıkların koruya tahvil edilmesiyle ortadan kalkmamakta ve bu hak koruya tahvil sürecinde aynen devam etmektedir. Bu konu ile ilgili Genel Müdürlüğümüzün 10.12.2003 tarihli 6330 sayılı “Baltalıkların Koruya Tahvilinde KPS Hakları” tamimi bulunmaktadır.

31. 3- 30.05.2000 tarihinde 4570 Sayılı Kanunla değiştirilen 34. madde günümüzde önemini kaybetmiştir. Bu madde ile köylülere doğrudan gelir desteği sağlama imkanı bulunamamıştır. Yapılacak yeni değişiklikte dikili satışın önünün açılması için, dikili satış gelirlerinden 34. madde gereğince yapılan sübvansiyonlar kadar orman köylüsüne direkt gelir desteği sağlanması durumunda dikili satış yaygınlaşacak, aracılara değil de orman köylüsüne doğrudan gelir desteği sağlanmış olacaktır.

32. 4- 6831 Sayılı Orman Kanununun 4570 Sayılı Kanunla değişik 34. maddesi gereği kooperatifler üretime başladıklarında % 25 kanuni haklarını ürün olarak mı, yoksa bedel farkı olarak mı alacakları konusundaki tercihleri üretime başlarken yazılı olarak belirlenerek şartnamelere yazılacaktır. Ayrıca kooperatiflerin % 51 çoğunluğu sağlayıp sağlamadıkları Tarım İl Müdürlüklerine veya İlçe Müdürlüklerine yazılı olarak sorulacak, alınacak yazılı belge üretim dosyasına konularak muhafaza edilecektir. Üretim işi verildiği halde % 51’i sağlamayan kooperatiflere % 25 satışları yapılmayacak, sadece % 10 istihkak fazlası ödenecektir.

33. 5- İdaremizce programa alınan fakat yapılamayan yol ve köprü ile anormal hava şartları gibi üreticinin inisiyatifi dışındaki hallerden dolayı, üretim işlerinin şartnamelerdeki süreler içerisinde bitirilememesi durumunda yetkililer tarafından tutanak tanzim edilerek üretim dosyasına mutlaka konulacaktır. Ek süre verme konusunda İşletme Müdürlükleri ve Bölge Şeflikleri gerekli tespit ve belgelendirmeyi zamanında yapacak ve üretim dosyasına koyacak, bu konuda Makamdan görüş sorulmayacaktır.

34. 6- Koruya tahvil sahalarından üretilecek yakacak ve endüstriyel odun maliyet fiyatları ve tahsisli satışları 4771 Sayılı Tamime göre yapılmaktadır. Maliyet ve tahsis fiyatını oluşturan unsurlardan en önemlisi olan fiili ve tevzi masraflar şu anda yakacak ve yapacak odunlara % 50 oranında uygulanmaktadır. Maliyet ve tahsis fiyatı belirlerken belirli bir orana bağlı kalmamak için bu oranlar her yıl Genel Müdürlüğümüzce belirlenmektedir. Koruya tahvil sahalarında daha önceki yıllarda orman imar giderleri % 20 alınırken son yıllarda % 3 olarak alınmaktadır.

35. 7- Büyük şehirlerde doğal gaz ve alternatif enerji kaynaklarının yaygınlaşması ile yakacak odunların ısınmadaki payı giderek azalmaktadır. Bu nedenle yakacak odunların yakacak olarak değil de sanayi de kullanılması gerekmektedir. Ayrıca koruya tahvil sahalarında üretilen K.P.S yakacak odunların sanayiye kaydırılması için üretime başlarken lif-yonga, sanayi odunu, sırık ve maden direk üretimi teşvik edilmelidir. Üretim yapıldıktan sonra istif ve tasnif de her hangi bir orana bağlı kalmaksızın gerçek ürün çeşidi ne ise ona göre ayrım yapılması gerekir.

36. 8- Kanuni hakların verilmesinde düşük fiyatlı ürünlerin satışlarında özellikle çok dikkat edilmesi gerekmektedir. • Örneğin fiili masraf + tarife bedeli ile veya 1/3 maliyet bedeli ile verilecek ürünün sadece tarife bedeli alınarak verilmesi halinde arada fiyat farkı çok olduğu için ileride yapılan inceleme veya soruşturmada zimmet çıkmaktadır. Bunun önlenmesi için kanun, yönetmelik ve bu husustaki tamim ve talimatların ışığı altında hareket edilmelidir. Teftiş Kurulu Başkanlığınca yapılan inceleme ve soruşturma raporları Genel Müdürlük oluru alındıktan sonra Başkanlığımıza intikal ettiğinden gereğinin yapılması için aynen Bölge Müdürlüklerimize gönderilmektedir. Genel Müdürlükten oluru alınan Müfettiş önerileri konusunda ayrıca Dairemizin görüş bildirmesi söz konusu değildir.

37. 9- 6831 Sayılı Orman Kanununun 31 ve 32. maddeleri kapsamına giren orman köyü ve kasabaların nüfuslarının tekrar tespiti için Adrese Dayalı Nüfus Sayımı 2008 yılı başında açıklandığından bu köy ve kasabaların tekrar belirlenmesi için Orman Bölge Müdürlüklerine sorulmuş olup İşletme Müdürlükleri bazında hak sahibi orman köylerinin nüfusu ve adetleri yeniden belirlenmiştir. Buna göre 31. madde kapsamına giren köy adedi 12.431 olup, nüfus toplamı ise 4.096.351 kişidir. 32. madde kapsamına giren köy ve kasabaların adedi 9.369 olup, nüfus ise 4.216.959 kişidir. 31. ve 32. madde kapsamına giren toplam köy sayısı 21.800 olup, toplam nüfusları ile 8.313.310 kişidir.

38. 10- Büyükşehir Belediyelerinin Sınırları; 09.07.2004 tarihinde yayımlanan 5215 sayılı Belediye Kanununda; Büyükşehir belediye sınırları, İstanbul ve Kocaeli ilinde il mülki sınırıdır. Diğer büyükşehir belediyelerinde, mevcut valilik binası merkez kabul edilerek ve il mülki sınırları içinde kalmak şartıyla, nüfusu bir milyona kadar olan büyükşehirlerde yarı çapı 20 kilometre, nüfusu bir milyondan iki milyona kadar olan büyükşehirlerde yarıçapı 30 kilometre , nüfusu iki milyondan fazla olan büyükşehirlerde yarı çapı 50 kilometre olan dairenin sınırı büyükşehir belediyesinin sınırını oluşturur. Bu sınırlar içerisinde kalan ilçeler büyükşehir ilçe belediyeleri, beldeler büyükşehir ilk kademe belediyeleri haline gelir.

39. 11- Bu sınırlar içerisinde kalan köylerin tüzel kişiliği sona ererek mahalleye dönüşür. Bu şekilde oluşan mahallelerin katılacağı ilçe veya ilk kademe belediyesi büyükşehir belediye meclisince belirlenir. Orman köylerinin tüzel kişiliği devam eder. Daha önce köy statüsünde değil de belediye teşkilatı bulunan beldeler ise büyükşehir belediyesi içerisindeki ilçe belediyelerine mahalle statüsüne dönüştürülerek bağlanmışlardır. Büyükşehir belediyesine bağlı ilçe belediyelerinin nüfuslarının 20.000’den fazla olmasından dolayı mahalleye dönüşmüş eskiden belde statüsünde olan yerlere Orman Kanunun 34. maddesine göre köylü pazar satışı yakacak odun hakkı verilememektedir. Ayrıca 40. maddeye göre bu beldelerin ilçe belediyelerine mahalle olarak bağlanmasından dolayı, nüfusları 20.000’den fazla olduğu içinde üretim işi vahidi fiyat kararıyla yaptırılamamaktadır.

40. 12- Köylü Pazar satışı envalin üretici orman köyleri ve kooperatiflerine satışı yapılmadan önce yakacak, lif yonga ve sanayi odunlarının birbirinden çok iyi bir şekilde ayrılması ve istif edilmesinin işletme müdürlüklerince kontrol edilmesi gerekmektedir Burada endüstriyel yakacak odun ile yakacak odunun ayrılması konusunda her hangi bir oran veya kıstas uygulanmayacak, (% 20 lif yonga odunu, % 5 sanayi odunu, % 2 maden direği, % 73 yakacak odun gibi) gerçek neyse ve nerede kullanılacaksa ona göre tespiti yapılacaktır.

43. 34.MADDE KANUN DEĞİŞİKLİĞİ TEKLİFİ Orman Kanununun 34. maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmesi öngörülmüştür. Madde 34 : Sınırları içinde Devlet ormanı bulunan, köyler ile nüfusu 5.000’e kadar olan belde ilçelerde; o yer nüfusuna kayıtlı olarak ikamet eden gerçek kişilere veya her birinde hane adedinin çoğunluğu tarafından kurulan orman köylerini kalkındırma kooperatiflerine; kendi mülki sınırları içinde kalan baltalık ormanlarından ,koruya tahvil sahalarından ve ağaçlandırılacak yapraklı bozuk ormanlardan amenajman planlarına göre kesilip çıkarılacak ağaçları kendilerine istedikleri takdirde dikili olarak veya birim fiyat (vahidi fiyat) usulü ile şartnamedeki süre ve esaslara uygun olarak kesip satış istif yerine taşıdıkları yakacak odunların yüzde yüzüne kadarı idarece tayin edilecek süre içerisinde maliyet bedeli üzerinden satılır. Sınırları içerisinde Devlet ormanı bulunan, köyler ile nüfusu 5.000’e kadar olan belde ve ilçelerde; koru ormanlarından yapılacak her türlü dikili ağaç satışına ait gelirin % 2’si köy veya belediye tüzel kişiliğine satış gelirinin tahsiline müteakiben en kısa süre içinde ödenir. Yukarıda bahsedilen, köy, belde ve ilçelerdeki hane adedinin çoğunluğu tarafından kurulan orman köylerini kalkındırma kooperatiflerine, sınırları dahilindeki koru ormanlarından yapılacak her türlü dikili ağaç satışına ait gelirin % ‘3 ü gelirinin tahsiline müteakiben en kısa süre içerisinde ayrıca ödenir.

44. Devlet ormanlarında üretim işlerinin idarece yaptırılması durumunda; üretim işinde çalışan gerçek ve tüzel kişilerin kesip, satış istif yerine taşıdıkları endüstriyel ve yakacak emvale ait istihkak tutarları ayrıca % 11 fazlası ile kendilerine ödenir. Bu haktan yararlanabilmek için kesme ve taşıma işinin birim fiyat ( vahid-i fiyat) kararı ve şartnamedeki süre ve esaslara uygun olarak yapılması şarttır. Köy, belde ve ilçelerin komşularıyla sınır ihtilafı bulunan alanlarda, satış gelirlerinden pay verilmez. Yukarıdaki fıkralarda yazılı haklardan yaralanabilmek için hak sahiplerinin ormanların korunması konusunda orman İdaresi ile işbirliği yapmaları ve ormanların işletilmesiyle ilgili olarak İdare ile anlaşmazlığın olmaması şarttır. Orman kanununda değişiklik yapan 23.09.1983 tarihli ve 2896 Sayılı Kanunun geçici 1’nci maddesi hükümlerinden evvelce yararlanmakta olan orman köylerine de bu maddede ki bedel ve satış esasları uygulanır. Bu madde hükümlerinin uygulanması ile ilgili esas ve usuller Orman Genel Müdürlüğünce belirlenir.

45. 34. MADDE GEREĞİ VERİLEN % 25’LERİN OLASI YILLIK SATIŞ GELİRİNDEKİ PAYI (Bin TL)

46. 34. MADDE GEREĞİ VERİLEN % 25’LERİN NET SATIŞ GELİRİNDEKİ PAYI

47. “Köy Kanunu Tasarısı” Taslağına İlişkin Görüş ve Öneriler Orman emvalinden yararlanma ; “ MADDE 47- (1) Okul, ibadethane, köprü ve köy konağı gibi köyün mahalli müşterek ihtiyaçlarının karşılanmasında kullanılacak bina ve tesislerin yapım, bakım ve onarımında kullanılmak üzere köylere veya köylere hizmet götürme birliklerine, orman idaresinin en yakın satış istif yerlerinden maliyet bedeli karşılığında yapacak emval tahsis edilir” ifadesi yerine, Orman emvalinden yararlanma; “MADDE 47- (1) Okul, ibadethane, köprü ve köy konağı gibi köyün mahalli müşterek ihtiyaçlarının karşılanmasında kullanılacak bina ve tesislerin yapım, bakım ve onarımında kullanılmak üzere köylere veya köylere hizmet götürme birliklerine, orman idaresinin en yakın satış istif yerlerinden ikide bir (1/2) maliyet bedeli karşılığında yapacak emval tahsis edilir.” ifadesi şeklinde değiştirilmesi. (2) 6831 Sayılı Orman Kanununun 31. ve 32. madde kapsamına giren köy ve beldelerde ayrılma ve birleşme olması durumunda; “ 31. ve 32. madde kapsamına giren köy ve beldelerin ayrılmaları veya birleşmeleri sonucu yeni oluşacak köy ve belde halkı nüfus nakillerini yeni oluşan köy ve beldelere taşıyamadıkları için evveliyatı itibariyle hak sahibi olanlar, yeni kurulan köy ve beldelerde ormandan faydalanma hakları devam ediyorsa yeni kurulan bu köy ve belde halkı da bu haklardan aynen faydalanır.” şeklinde madde eklenmesi uygun görülmüştür.

48. İKİNCİ BÖLÜM Değiştirilen, Yürürlükten Kaldırılan ve Uygulanmayacak Hükümler Değiştirilen eklenen hükümler MADDE 52-….. (3) 31/8/1956 tarih ve 6831 sayılı Orman Kanununun 31 inci maddesinin birinci fıkrası ve 32 nci maddenin birinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir. “Mülki hudutları içinde verimli Devlet ormanı bulunan köylerde köy nüfusuna kayıtlı ve köyde devamlı oturan ihtiyaç sahibi hane reislerine, köyde barınmaları için yapacakları ev, ahır, samanlık, ambar ve kümes ihtiyaçları için yapacak emval bu ormanlar civarındaki istif veya satış istif yerlerinden tarife bedeli ile kesme, taşıma ve istif masrafları alınmak suretiyle bir defaya mahsus olmak üzere verilir. Bu maddeye giren inşaatlar için hak sahiplerinin talebi halinde bu yapacak emval yerine karşılığı, idarece nakit olarak ödenir. Tamiratlar için ise, en yakın istif veya satış istif yerlerinden maliyet bedelinin üçte biri üzerinden emval verilir veya karşılığı nakit olarak idarece ödenir. Okul, ibadethane, köprü ve köy konağı gibi köyün mahalli müşterek ihtiyaçlarının karşılanmasında kullanılacak bina ve tesislerin yapım, bakım ve onarımında kullanılmak üzere köylere veya köylere hizmet götürme birliklerine, orman idaresinin en yakın satış istif yerlerinden maliyet bedeli karşılığında yapacak emval tahsis edilir.” “Mülki hudutları içinde verimsiz Devlet ormanı bulunan köylerde köy nüfusuna kayıtlı ve köyde devamlı oturan ihtiyaç sahibi hane reisleri ile hudutları içinde verimsiz Devlet ormanı bulunan ve nüfusu 2500’den aşağı olan kasabaların muhtaç halkına kendi ihtiyaçlarına sarf etmeleri şartıyla yapacakları ev, ahır, samanlık, ambar ve kümes ihtiyaçları için bir defaya mahsus en yakın satış istif yerlerinden maliyet bedeli karşılığı yapacak emval verilir. Okul, ibadethane, köprü ve köy konağı gibi köyün mahalli müşterek ihtiyaçlarının karşılanmasında kullanılacak bina ve tesislerin yapım, bakım ve onarımında kullanılmak üzere köylere veya köylere hizmet götürme birliklerine, orman idaresinin en yakın satış istif yerlerinden maliyet bedeli karşılığında yapacak emval tahsis edilir.” ifadesi yerine,

49. “(3) 31/8/1956 tarih ve 6831 sayılı Orman Kanununun 31. maddesinin birinci fıkrası ve 32. maddenin birinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir. “Mülki hudutları içinde verimli Devlet ormanı bulunan ve nüfusu 2000’den aşağı olan köylerde köy nüfusuna kayıtlı ve köyde devamlı oturan ihtiyaç sahibi hane reislerine, köyde barınmaları için yapacakları ev, ahır, samanlık, ambar ve kümes ihtiyaçları için yapacak emval bu ormanlar civarındaki istif veya satış istif yerlerinden tarife bedeli ile kesme, taşıma ve istif masrafları alınmak suretiyle bir defaya mahsus olmak üzere verilir. Bu maddeye giren inşaatlar için hak sahiplerinin talebi halinde bu yapacak emval yerine karşılığı, idarece nakit olarak ödenir. Tamiratlar için ise, en yakın istif veya satış istif yerlerinden maliyet bedelinin ikide biri (1/2) üzerinden emval verilir veya karşılığı nakit olarak idarece ödenir. Okul, ibadethane, köprü ve köy konağı gibi köyün mahalli müşterek ihtiyaçlarının karşılanmasında kullanılacak bina ve tesislerin yapım, bakım ve onarımında kullanılmak üzere köylere veya köylere hizmet götürme birliklerine, orman idaresinin en yakın satış istif yerlerindenikide biri(1/2)maliyet bedeli karşılığında yapacak emval tahsis edilir.” “Mülki hudutları içinde verimsiz Devlet ormanı bulunan ve nüfusu 2000’den aşağı olan köylerde köy nüfusuna kayıtlı ve köyde devamlı oturan ihtiyaç sahibi hane reisleri ile hudutları içinde verimliDevlet ormanı bulunan ve nüfusu 2000’den 5000’e kadar olan;köy ve beldelerinmuhtaç halkına kendi ihtiyaçlarına sarf etmeleri şartıyla yapacakları ev, ahır, samanlık, ambar ve kümes ihtiyaçları için bir defaya mahsus en yakın satış istif yerlerinden ikide biri (1/2)maliyet bedeli karşılığı yapacak emval verilir. Okul, ibadethane, köprü ve köy konağı gibi köyün mahalli müşterek ihtiyaçlarının karşılanmasında kullanılacak bina ve tesislerin yapım, bakım ve onarımında kullanılmak üzere köylere veya köylere hizmet götürme birliklerine, orman idaresinin en yakın satış istif yerlerinden ikide biri (1/2)maliyet bedeli karşılığında yapacak emval tahsis edilir.”

50. *Ayrıca 32. maddenin 2’nci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmesi uygun görülmüştür. “Bu yerler halkının yakacak odun ihtiyaçları her yıl en yakın istif yerlerinden maliyet bedelinin üçte biri ile karşılanır.” İfadesi yerine; “Bu yerler halkının yakacak odun ihtiyaçları her yıl en yakın istif yerlerinden ikide biri (1/2) maliyet bedelinden karşılanır.” Şeklinde değiştirilmesi. * 31.08.1956 tarihli ve 6831 sayılı Orman Kanununun değişik 34. maddesi birinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmesi uygun görülmüştür. Madde 34- Üretimin orman idaresi tarafından yapılması halinde, sınırları içinde Devlet ormanı bulunan köy ve kasabalarda o yer nüfusuna kayıtlı olarak ikamet eden gerçek kişilerin veya sınırları içinde Devlet ormanı bulunan köy ve kasabaların her birinde hane adedinin çoğunluğu tarafından kurulan orman köylerini kalkındırma kooperatiflerinin baltalık ormanlarından birim fiyat (vahidi fiyat) usulü ile kesip, satış istif yerlerine taşıdıkları yakacak odunların yüzde yüzüne kadarı idarece tayin edilecek süre içinde, istedikleri taktirde kendilerine maliyet bedeli üzerinden verilir.” ifadesi yerine, Madde 34- Üretimin orman idaresi tarafından yapılması halinde, sınırları içinde Devlet ormanı bulunanköylerde o yer nüfusuna kayıtlı olarak ikamet eden gerçek kişilerin veya sınırları içinde Devlet ormanı bulunan idare şekli ne olursa olsun nüfusu 20.000’denaşağı olan belde vekasabaların her birinde hane adedinin çoğunluğu tarafından kurulan orman köylerini kalkındırma kooperatiflerinin baltalık ormanlarından birim fiyat (vahidi fiyat) usulü ile kesip, satış istif yerlerine taşıdıkları yakacak odunların yüzde yüzüne kadarı idarece tayin edilecek süre içinde, istedikleri taktirde kendilerineikide bir (1/2)maliyet bedeli üzerinden verilir.” İfadesi şeklinde değiştirilmesi uygun görülmüştür.