De ontwikkeling naar zelfregulerend leren

1. De ontwikkeling naar zelfregulerend leren Twee verschillende interpretaties voor de onderwijspraktijk

2. Wij zijn: Eefje Lagé & Linda Jakobs ILS ← afstudeeropdracht → ISBS Master studenten: Onderwijskundig Ontwerp & Advisering Universiteit Utrecht

3. Zelfregulerend leren cyclus Zimmerman, 2000

4. Van den Boom, Paas en Van Merriënboer, 2007

5. Naïve & Skilfull Zimmerman, 1998

6. Dublin descriptoren • Bachelor: Bezit de leervaardigheden die noodzakelijk zijn om een vervolgstudie die een hoog niveau van autonomie veronderstelt aan te gaan. • Master: Bezit de leervaardigheden die hem of haar in staat stellen een vervolgstudie aan te gaan met een grotendeels zelfgestuurd of autonoom karakter.

7. Een LeerlijnSelf-Regulated Learning Met het portfolio als hulpmiddel

8. Inhoud presentatie Eefje • Probleemdefinitie • Doelgroep en behoefte analyse • Ten Steps to Complex Learning • Stap 1: het domein en meest complexe leertaak • Stap 2: sequenteren van taakklassen • Stap 3: formuleren van doelen

9. Inhoud • Probleemdefinitie • Doelgroep & behoefte analyse • Ten Steps • Stap 1: Domein & complexe leertaak • Stap 2: Sequenteren taakklassen • Stap 3: Formuleren van doelen Probleemdefinitie • Focusgroep gesprekken • Werkgroep opleidingsdidactiek Twee centrale vragen: 1. Erkennen docenten en studenten het probleem dat er onvoldoende eenheid is in de ontwikkeling van SRL? 2. Gaat het om een organisatorisch probleem of een ontwerp probleem? En kan een leerlijn SRL een oplossing bieden?

10. Inhoud • Probleemdefinitie • Doelgroep & behoefte analyse • Ten Steps • Stap 1: Domein & complexe leertaak • Stap 2: Sequenteren taakklassen • Stap 3: Formuleren van doelen Probleemdefinitie Doordat er onvoldoende richtlijnen worden aangeboden voor docenten over de mate waarin zij sturing moeten geven en zelfregulatie van studenten mogen verwachten bij het werkplekleren, is er geen eenheid in de ontwikkeling van SRL bij studenten. Hierdoor kan het portfolio, als hulpmiddel voor de ontwikkeling van zelfregulerend leren, niet optimaal benut worden.

11. Inhoud • Probleemdefinitie • Doelgroep & behoefte analyse • Ten Steps • Stap 1: Domein & complexe leertaak • Stap 2: Sequenteren taakklassen • Stap 3: Formuleren van doelen Doelgroep en behoefte analyse • Doelgroep analyse: • Gemêleerde groep: havo, mbo, propedeuse • Kennis tekort rondom portfolio en SRL • Behoefte analyse • Onduidelijkheden over verwachtingen van de opleiding: voorbeelden • Onvoldoende inzicht in persoonlijke leerdoelen: sturing/coaching • Tijdsplanning en deadlines

12. Inhoud • Probleemdefinitie • Doelgroep & behoefte analyse • Ten Steps • Stap 1: Domein & complexe leertaak • Stap 2: Sequenteren taakklassen • Stap 3: Formuleren van doelen Ten Steps to Complex LearningVan Merrienboer & Kirschner, 2007

13. Inhoud • Probleemdefinitie • Doelgroep & behoefte analyse • Ten Steps • Stap 1: Domein & complexe leertaak • Stap 2: Sequenteren taakklassen • Stap 3: Formuleren van doelen Ten Steps to Complex LearningVan Merrienboer & Kirschner, 2007 • 4 taakklassen • In ieder taakklasse neemt hulp en begeleiding af

14. Inhoud • Probleemdefinitie • Doelgroep & behoefte analyse • Ten Steps • Stap 1: Domein & complexe leertaak • Stap 2: Sequenteren taakklassen • Stap 3: Formuleren van doelen Stap 1: het domein en meest complexe leertaak Interview met Subject Matter Expert

15. Inhoud • Probleemdefinitie • Doelgroep & behoefte analyse • Ten Steps • Stap 1: Domein & complexe leertaak • Stap 2: Sequenteren taakklassen • Stap 3: Formuleren van doelen Stap 1: het domein en meest complexe leertaak Formulering meest complexe leertaak: plannen uitvoeren evalueren Bij volledige zelfregulatie kan de student alle activiteiten zelfstandig en op eigen initiatief uitvoeren. Sturing blijft echter plaatsvinden door planning (deadlines) en vragen als: ‘Heb je eraan gedacht rekening te houden met de mogelijkheden en beperkingen van de werkplek?’

16. Inhoud • Probleemdefinitie • Doelgroep & behoefte analyse • Ten Steps • Stap 1: Domein & complexe leertaak • Stap 2: Sequenteren taakklassen • Stap 3: Formuleren van doelen Stap 2: sequenteren taakklassen 1. Studenten geven gedurende de opleiding steeds meer invulling aan de LWT-en

17. Inhoud • Probleemdefinitie • Doelgroep & behoefte analyse • Ten Steps • Stap 1: Domein & complexe leertaak • Stap 2: Sequenteren taakklassen • Stap 3: Formuleren van doelen Stap 2: sequenteren taakklassen 2. Opvolgende nadruk op taak, context en persoonlijke aspecten

18. Inhoud • Probleemdefinitie • Doelgroep & behoefte analyse • Ten Steps • Stap 1: Domein & complexe leertaak • Stap 2: Sequenteren taakklassen • Stap 3: Formuleren van doelen Stap 2: sequenteren taakklassen

19. Inhoud • Probleemdefinitie • Doelgroep & behoefte analyse • Ten Steps • Stap 1: Domein & complexe leertaak • Stap 2: Sequenteren taakklassen • Stap 3: Formuleren van doelen Stap 2: sequenteren taakklassen 3. Academische strategieën: van verkennen/oefenen tot bewust inzetten

20. Inhoud • Probleemdefinitie • Doelgroep & behoefte analyse • Ten Steps • Stap 1: Domein & complexe leertaak • Stap 2: Sequenteren taakklassen • Stap 3: Formuleren van doelen Stap 3: Formuleren van doelen Voor ieder jaar zijn doelen: - oriënteren - plannen - monitoren - aanpassen - evalueren Leerdoelen: wat de student moet kunnen Productdoelen: rol van het portfolio 20Doelen laten ruimte voor interpretatie. SLB-ers moeten doelen vertalen naar de onderwijspraktijk

21. Stap 3: Formuleren van doelen

23. Inhoud presentatie Linda • Probleemdefinitie • ADDIE ontwerpmodel • Doelgroep en curriculumanalyse • Relationeel ontwerp • 5-stappenplan ontwikkeling zelfsturing HBO studenten

24. Inhoud • Probleemdefinitie • Stageopdracht • ADDIE ontwerpmodel • Doelgroep en curriculumanalyse • Relationeel ontwerp • Ontwikkeling 5-stappenplan ontwikkeling zelfsturing HBO studenten Probleemdefinitie Gesprekken met management, studenten en docenten. Management: Opbouw in ondersteuning bij ontwikkeling naar zelfsturing studenten kan verbeterd worden. Bloktrekkers schrijven onderwijs-eenheden elk vanuit eigen visie en ook tutoren handelen naar eigen visie op sturing en behoefte aan autonomie. Docenten: Studenten nemen soms weinig verantwoordelijkheid voor hun eigen leerproces. Docenten hebben soms het gevoel “alles draaiende te houden door zelf hard te werken en de zaken voor studenten te regelen” Studenten: Soms worden we ‘in het diepe gegooid’ en moeten we ‘zwemmen’ en later in de opleiding worden we weer ‘bij de hand genomen’.

25. Inhoud • Probleemdefinitie • Stageopdracht • ADDIE ontwerpmodel • Doelgroep en curriculumanalyse • Relationeel ontwerp • Ontwikkeling 5-stappenplan ontwikkeling zelfsturing HBO studenten Opdracht Het ontwerp van een model met richtlijnen, toegespitst op het onderwijskundige concept en de didactische werkvormen, die in de opleiding SGM worden toegepast. In dit model wordt precies aangeven wat er binnen een onderwijseenheid in die betreffende periode van de opleiding aan strategieën moeten worden aangeboden, om het zelfregulerend leren van studenten te bevorderen.

26. Inhoud • Probleemdefinitie • Stageopdracht • ADDIE ontwerpmodel • Doelgroep en curriculumanalyse • Relationeel ontwerp • Ontwikkeling 5-stappenplan ontwikkeling zelfsturing HBO studenten ADDIE ontwerpmodel • Analyses • Behoefteanalyse, doelgroepanalyse, curriculumanalyse, domeinanalyse • Ontwerp (Design) • Relationeel ontwerp, 4C/ID, Vermunt dimensies van sturing • Ontwikkeling (Development) • 5-stappenplan ontwikkeling zelfsturing HBO studenten • Implementatie • Evaluatie

27. Inhoud • Probleemdefinitie • Stageopdracht • ADDIE ontwerpmodel • Doelgroep en curriculumanalyse • Relationeel ontwerp • Ontwikkeling 5-stappenplan ontwikkeling zelfsturing HBO studenten Doelgroep en curriculumanalyse • Doelgroepanalyse • Studenten: Vooral havisten, maar ook mbo’ers (doorstroom CIOS), dynamisch en energiek, eigen verantwoordelijkheid nog laag, motivatieprobleem • Docenten: Veel inhoudelijke expertise vanuit vooropleiding (bewegingswetenschappen, organisatiewetenschappen), maar ook uit vorige beroep (organisatie-adviseur, onderzoeker, fysiotherapeut), weinig kennis van en ervaring in onderwijs en lesgeven • Curriculumanalyse (geschreven curriculum) • doorgaande lijn ontwikkeling zelfsturing blijkt inderdaad nauwelijks uit studiemateriaal, gebruik werkvormen willekeurig, tutorhandleidingen incompleet

28. Inhoud • Probleemdefinitie • Stageopdracht • ADDIE ontwerpmodel • Doelgroep en curriculumanalyse • Relationeel ontwerp • Ontwikkeling 5-stappenplan ontwikkeling zelfsturing HBO studenten Relationeel ontwerp • De relationele benadering van een ontwerpproces is eigenlijk een soort van projectmanagement dat gezien kan worden: • als een interpersoonlijk proces, • dat de onderlinge verhoudingen regelt • door bijvoorbeeld te zorgen dat de juiste mensen op de juiste manier bij het werk betrokken raken en • door een stijl van samenwerken toe te passen die overeenkomt met de behoeften en voorkeuren van de betrokkenen. • Met als doel een beter afgestemd ontwerp te maken en het implementieproces te bevorderen Kessels, 1996

29. Inhoud • Probleemdefinitie • Stageopdracht • ADDIE ontwerpmodel • Doelgroep en curriculumanalyse • Relationeel ontwerp • Ontwikkeling 5-stappenplan ontwikkeling zelfsturing HBO studenten 5-stappenplan zelfsturing Vermunt, 1998 strakke sturing gedeelde sturing losse sturing↓ ↓ ↓

30. Stap 1: strakke sturing

31. Stap 2: strakke sturing

32. Stap 3: gedeelde sturing

33. Stap 4: gedeelde sturing

34. Stap 5: losse sturing

35. Bedankt voor jullie aandacht! Vragen of opmerkingen?