KAZANIMLAR

1. KAZANIMLAR 5.Tarih boyunca Türklerde meslek edindirme ve meslek etiği kazandırmada rol oynayan kurumları tanır.

2. Meslek ve Ahlak Meslek ahlakı denilince neler anlıyorsunuz? Meslek ahlakı zamanla değişir mi? Çırak, kalfa ve usta ne demektir?

3. Ahilik Ahi babaları kalite kontrolü sırasında ürününü beğenmedikleri ya da kurallara aykırı bir davranışını saptadıkları esnafın ayağındaki pabucu çıkarıp dama atarlardı. Bu resimde ne anlatılmak istenmiş olabilir? Böyle bir dükkandan alış-veriş yapar mısınız? Ahilikteki bu sistemin amacı ne olabilir? Daha önce müşterisini kandıranlara nasıl cezalar verildiğini görmüştük. Kimler hatırlıyor?

4. Ahilik 13. yüzyılda esnaf ve sanatkarların dayanışma için kurmuş oldukları birliğe Ahilik denir. Arapça kardeşim anlamına gelen ve Türkçede cömert eli açık anlamına gelen “Akı” sözcüğünden gelerek başlayan Ahiliği Anadolu’da, aslen dericilikle uğraşan Ahi Evran başlatmıştır Günümüzde Ahilik görevine benzer görevi hangi kurumlar yapmaktadır ?

5. Ahilik Ahilikte usta, kalfa, çırak sistemi vardı. 12-13 yaşlarındaki çocuklar velisi tarafından yeteneğine uygun bir ustanın yanına çırak olarak verilirdi Usta, çırağı 3-5 yıl hem meslek olarak hem de ahlaki olarak yetiştirirdi. Çırak belirli bir aşamadan sonra kalfalığa yükselirdi. Ustalar çırak seçerken hangi özelliklere dikkat etmiş olabilirler ? Günümüzde çırak-kalfa-usta olma nasıl devam etmektedir?

6. Ahilik Kalfalık süresini başarıyla tamamlayanlar, ustalık becerilerini hak edenler için şet kuşanma adı verilen törenler düzenlenir, tören sonunda işyeri açabilmesi ve öğrendiği sanatı yerine getirebileceği anlamına gelen destur verilirdi Bu tören günümüzdeki hangi törenlere benzemektedir ?

7. Ahilik Bir Ahînin üç şeyi açık olmalıdır:1) Cömert olup eli açık olmalı, fakat isrâf etmemelidir.2) Misâfire kapısı açık olmalı, gelene ikrâmda kusûr etmemelidir.3) Sofrası açık olmalı, aç geleni tok döndürmelidir. Bu durum Ahiliğin ekonomik hayat yanında hangi özelliğini de göstermektedir ? Bir mesleği yaparken sevgi, saygı ve ahlaki kurallara uygun davranmak neden önemlidir?

8. Ahilik Mesleki eğitim sonucunda çırak kalfa ve usta yetiştirerek bunlara diploma vermiştir Esnaf arasında dayanışmayı sağlamıştır Üyelerinin dini ahlaki ve diğer alanlarda bilgilerinin artırılmasına çalışılmıştır. Üretim kalitesinin artırılmasına ve fiyatların ayarlanmasına çalışmıştır Moğol istilasından sonra Anadolu’da huzur ve güvenliği sağlamaya çalışmıştır Bu haber Ahi teşkilatının hangi özelliğini vurgulamaktadır ? Ahi Teşkilatının faydaları nelerdir?

9. Osmanlıda Eğitim Kurumları Osmanlı devletinde orta ve yüksek öğretimin yapıldığı eğitim kurumlarına ne ad verilmekteydi?

10. Medreseler Ders verilen yer anlamında olan, Osmanlı eğitim ve öğretimin esas temelini oluşturan ve hocalarına “müderris” denilen medreseler Osmanlının en önemli eğitim kurumlarıydı. Medreselerde hem dini bilimler hem de pozitif bilimler gösterilirdi. Bu okulları bitiren öğrenciler kadı, müderris, katip gibi devlet memurları olurlardı

11. Süleymaniye Külliyesi Medreseler Fatih Üniversitesi Medreselerdeki eğitim ve öğretim faaliyetleri vakıflar aracılığı ile yapılırdı. Vakıflar öğrencilerin yeme, içme ve barınma gibi ihtiyaçlarını karşılamıştır. Medreselere öğrenciler müderrislerin hazırladığı sınavlara göre alınırdı Bir müderrisin okuttuğu öğrenci sayısı genelde 20’yi geçmezdi Medreseler günümüzdeki hangi eğitim kurumuna benzetilebilir? Medrese ve Üniversite arasındaki benzer ve farklı yönler nelerdir?

12. Sahn-ı Seman Medreseleri Fatih Sultan Mehmet, eğitime önem vermiş ve Akkoyunlu hizmetinde yer alan devrin ünlü alimi Ali Kuşçu’yu yeni kurduğu Sahn-ı Seman medreselerine getirmiştir. Bu dönemde Medreseler dini bilimlerin yanında matematik, geometri, mantık, tıp, felsefe, tarih gibi dersler okutulmuştur

13. Enderun Çocuklar ben Sokullu Mehmet Paşa’yım. Uzun süre Osmanlı devletinde Sadrazamlık yaptım. Aslen Hırvat olmama rağmen Müslüman bir aile yanında Türkçeyi ve Müslümanlığı öğrenerek Acemi oğlanlar ocağında okudum. Zeki olduğum için saraydaki Enderun mektebine aldılar. Bu okulu bitirerek Osmanlıda üst düzey görevler yaptım Buna göre Enderun mektebine öğrenciler nereden gelmektedir? Enderun mektebinin amacı nedir?

14. Enderun Enderun, bir şeyin iç kısmı, iç yüzü gibi anlamlara gelmekte olup saray içindeki okuldu. Osmanlı Devleti’nde mülkî, idarî, diplomatik ve diğer önemli kadronun yetiştirildiği yerdi. Bu bağlamda Enderun Mektebi, dünyanın ilk “kamu yönetimi okulu” olarak da nitelendirilebilir.

15. Enderun Enderun öğrencileri bir geçit töreninde Bir İngiliz elçisi Enderun mektepleri hakkında şunları söylemektedir “Hangi milletten, hangi dinden olursa olsun, küçük çocukların zekâlarını ölçüyorlar. Keskin zekâlı çocuklar, seçilerek saraydaki Enderun denilen mekteplerde, değerli öğretmenler tarafından okutuluyor, İslâm bilgileri, İslâm ahlâkı, fen, kültür dersleri verilerek, kuvvetli, başarılı Müslüman olarak yetiştiriliyorlar.” Enderun Mektebine kimler katılabilirdi?

16. Günümüzdeki üniversite düzeyinde eğitim veren ve bilimsel çalışmalarında yapıldığı eğitim kurumu ……………………… medreselerdi Acemioğlanlar ocağında Devşirme sisteminden gelenler……………...………………………okur, zeki olanları Enderun mektebine alınırdı Ahilik ……….. günümüzdeki esnaf ve sanatkarlar odalarına benzer görevi yapar ve üyeleri arasında dayanışmayı sağlardı. Medreselerde matematik, geometri, fizik, felsefe, coğrafya, tarih gibi pozitif bilimlerin yanında………………bilimler de öğretilirdi Dini Üst düzey devlet memurlarının yetiştirildiği ve sarayda yer alan okula ………………… denirdi Enderun Mesleki Çırak olarak bir ahinin yanına giren çocuk hem…………….. Eğitimi alır hem de Ahlaki Eğitimi alarak 3-5 yılda uygunsa kalfalığa geçerdi

17. ÖRNEK CÜMLELER Doğru Yanlış Osmanlıda vakıflar aracılığı ile eğitim yapılan kurumlara Ahi Sistemi denirdi Ahilik sisteminde çırak-kalfa-usta ilişkisi içinde meslek öğretimi yapılırdı Enderun mektebinden mezun olanlar şed kuşanma töreni ile mesleğe başlarlardı Medreselerde eğitim veren kişilere müderris denilmekteydi Saray içi mektep olarak ta adlandırılan ve yüksek memur yetiştiren okullara Enderun denilmekteydi

18. Ahilik teşkilatı ile, çıraklıktan meslek elemanı yetiştirme sistemi kurulmuş, esnaflar arasında sosyal yardımlaşma sağlanmış, üretilen malların kalitesinden fiyatına kadar denetim altına alınmıştır. Yukarıdaki bilgiye bakarak bu durumu aşağıdakilerden hangisiyle açıklayabiliriz? A) Esnaf ve zanaatkarlar arasında birlik ve beraberliğin olduğuyla B)Ülkede yüksek öğretim kurumlarının kurulduğuna C)Halkı ticaretten ayırmakla D)Ahilikle ticareti kontrol altına almaya

19. I. Bir meslek ve sanat edinmek II. Devlet yönetiminde yer alabilecek nitelikli idareciler yetiştirmek III. İnsanların başkalarına muhtaç olmadan yaşamlarını sürdürmelerine yardımcı olmak IV. Resim müzik gibi güzel sanatlar alanında sanatçılar yetiştirmek Yukarıdakilerden hangileri ahilik teşkilatının kuruluş amaçlarından birisi olarak gösterilemez? A. II ve IV B. I ve III C. II ve III D. III ve IV

20. I- Mesleki eğitimin verildiği teşkilattır. II- Devşirme kökenlilerin yetiştirildiği saray okuludur, III- Dini ve pozitif ilimlerin okutulduğu, Osmanlı’nın temel eğitim kurumlarıdır. Verilen bilgiler, aşağıdakilerden hangisinde doğru sıra ile verilmiştir? .I II III _ A) Sıbyan mektebi- Enderun - Medrese B) Lonca - Enderun - Medrese C) Lonca - Medrese - Enderun D) Enderun - Sıbyan mektebi - Lonca