Монгол улсын Макро эдийн засгийн үзүүлэлт

1. Монгол улсын Макро эдийн засгийн үзүүлэлт “1 БАГ” М.Энхриймаа (Багийн ахлагч) Б. Халиун О. Уянга О. Ойгонбаяр А.Хосзаяа Түмэн-Өлзий

2. Агуулга • Макро эдийн засгийн ерөнхий ойлголт • Макро эдийн засгийн гол үзүүлэлтүүд • Тэдгээрийг тооцоолох аргууд • МУ-н Макро эдийн засгийн одоогийн байдал • Зураг, график • Дүгнэлт • Номзүй

3. Макро эдийн засгийн ерөнхий ойлголт • 1930-аад оноос макро эдийн засаг нь эдийн засгийн сэтгэлгээний бие даасан чиглэл болон бүрэлдэн тогтжээ. Макро эдийн засаг нь эдийн засгийнөсөлтийн тогтвортой байдал, нөөцийн бүрэнашиглалт, төлбөрийнбалансынтэнцвэр, инфляцийн хамгийн бага түвшинд байлгаж байх нөхцөлтэйгөөр эдийн засгийн үйл хөдлөлийг бүхэлд нь судалдаг салбар шинжлэх ухаан юм.

4. ХЦО ХО ҮЦБ МАКРО ЭДИЙН ЗАСГИЙН ҮЗҮҮЛЭЛТҮҮД Хэрэглээний үнийн индекс ҮО Ажилгүйдэл ДНБ ҮНБ Инфляци

5. Макро эдийн засгийн гол үзүүлэлтүүд • Үндэсний нийт бүтээгдэхүүн: Тухайн улс үндэстэний тодорхой хугацаанд үйлдвэрлэсэн бүтээгдэхүүний өртгөн дүн юм. • Дотоодын нийт бүтээгдэхүүн: Тодорхой хугацаанд тухайн улсын нутаг дэвсгэрт шинээр бий болгосон бүх бүтээгдэхүүн үйлчилгээний өртгөн дүн юм.

6. Макро эдийн засгийн гол үзүүлэлтүүд • Үндэсний орлого: Тухайн улсын эдийн засгийн харъяатуудын шинээр бий болгосон нэмэгдсэн өртөг буюу эцсийн бүтээгдэхүүн үйлчилгээний өртөгийн нийлбэр юм. • Ажилгүйдэл: Өөрийн ажлын байртай болохын тулд ажиллахыг хүсч байгаа ажилгүй хүмүүсийг хэлнэ.

7. Макро эдийн засгийн гол үзүүлэлтүүд • Инфляци : Үнийн ерөнхий түвшин өсөж, мөнгөний худалдан авах чадвар буурах үзэгдэл юм. • Хэрэглээний үнийн индекс : Тухайн эдийн засгийн дундаж хэрэглэгчийн худалдан авсан өргөн хэрэглээний бүтээгдэхүүн үйлчилгээний үнийн ерөнхий түвшний өөрчлөлтийг харуулдаг үзүүлэлт юм.

8. Тооцоолох аргууд • ҮНБ= ДНБ- тухайн улсад байгаа гадаадын иргэдийн бий болгосон баялаг үйлчилгээ + гадаадад байгаа тухайн улсын иргэний бий болгосон ашиг • ДНБ =C+I+G+Xn • ҮО= ҮЦБ-ШБТ • Ажилгүйдэл= Ажилгүйчүүд/ Ажиллах хүч • ҮЦБ=ҮНБ- Элэгдэл • ҮО=ҮЦБ- Бизнесийн шууд бус татвар • ХО=ҮО-Нийгмийн даатгалын шимтгэл –пүүсийн ашгийн татвар • ХЦО=ХО-Хувийн орлогын татвар

10. МУ-н Макро эдийн засгийн одоогийн байдал • Дотоодын нийт бүтээгдэхүүн: Монгол Улсын эдийн засаг 2013 онд өмнөх 2012 оноос 12.4 хувиар өсч, оны үнээр илэрхийлсэн ДНБ-ий хэмжээ 14 их наяд төгрөгт хүрэхээр байна. • Инфляци: 2013 оны эцэст эдийн засаг дахь инфляцийн дарамт нэмэгдсэн. 12 дугаар сарын байдлаар улсын инфляцийн түвшин 12.5 хувьд хүрсэн бол Улаанбаатар хотын инфляцийн түвшин 12.3 хувьд хүрсэн байна.

11. МУ-н Макро эдийн засгийн одоогийн байдал • Ажилгүйдлийн түвшин: Монгол Улсын эдийн засгийн идэвхтэй хүн ам 2013онд 1.15 саяд хүрч, ажиллах хүчний оролцооны түвшин 63.5 хувьтай байна. Хөдөлмөрийн хэлтсүүдэд бүртгэлтэй ажилгүй иргэдийн тоо 2013 оны эцэст 35.8 мянга болж, өмнөх 2012 оноос 1.6 дахин буурсан байна.

12. График 1. Оны үнээр илэрхийлсэн ДНБ-ий хэмжээ, эдийн засгийн бодит өсөлт, хувиар

13. ДНБ-ий олон улсын харьцуулалт • АНУ – 48387 $ • Англи – 36090 $ • Франц – 35156 $ • Хятад – 8382 $ • Япон – 34740 $ • Орос – 16736$ • Монгол – 4740 $ • Конго – 348 $

14. График 2. Ажилгүйдлийн түвшин

15. График 3. Инфляцийн түвшин

17. Номзүй • www.nso.mn • www.wikipedia.com • www.google.mn • Эдийн засгийн онолын үндсэн ойлголтуудын хураангуй загвар (Г.Баттүвшин, Ц. Далай) • Экономикс (Кемпбелл Р. Макконнелл, Стэнли Л. Брю)

18. Дүгнэлт Өнгөрсөн жилүүдэд Монгол Улсын эдийн засгийн өсөлт нэмэгдэж, санхүү төсвийн боломж бүрдэхийн хирээр хэрэгжүүлэх хөрөнгө оруулалтын төсөл, арга хэмжээ, бүтээн байгуулалтын ажлын цар хүрээг тэлсэн байна.

19. Анхаарал тавьсанд баярлалаа