Download
1 / 26
270 likes | 699 Vues
ULUSAL DİYABET KONGRESİ KONSENSUS GRUBU. Diyabet Tanı ve Tedavi Rehberi Kursları 2012. 3-B. DİYABETİN KRONİK KOMPLİKASYONLARI / NEFROPATİ. Diyabetik Nefropati.
E N D
ULUSAL DİYABET KONGRESİ KONSENSUS GRUBU • Diyabet • Tanı ve Tedavi • Rehberi Kursları • 2012
DİYABETİN KRONİK KOMPLİKASYONLARI / NEFROPATİ Diyabetik Nefropati Diyabetik nefropati, çoğunlukla intraglomerüler arteriollerin hasarına bağlı olarak progressif böbrek fonksiyonların bozulması ile ortaya çıkan tablodur. Son dönem böbrek yetersizliğinin en sık nedenidir. T1DM’lilerde genellikle 5-15 yıl arasında karşımıza çıkar. T2DM’lilerde tanı anında bile saptanabilir. Diyabetik nefropati T1DM’de ve T2DM’lilerin %50’sinde vardır
DİYABETİN KRONİK KOMPLİKASYONLARI / NEFROPATİ Diyabetik Nefropati Tanı Kriterleri
DİYABETİN KRONİK KOMPLİKASYONLARI / NEFROPATİ Kronik Böbrek Hastalığı • GFR 45-60 ml/dk ise her 6 ayda bir GFR kontrolü ve en az senede bir kez elektrolit, bikarbonat, hemoglobin, kalsiyum, fosfor, paratiroid hormonu, kemik mineral dansitesi ölçümü, vitamin D ve beslenme planlaması yapılır • GFR 30-40 ml/dk ise her üç ayda bir GFR kontrolü, 3-6 ayda bir elektrolitler, bikarbonat, kalsiyum, fosfor, paratiroid hormonu, hemoglobin, albümin ve vücut ağırlığı ölçülür, gerekli ilaçlar eklenir • GFR < 30 ise nefrologa gönderilir
DİYABETİN KRONİK KOMPLİKASYONLARI / NÖROPATİ Diyabetik Nöropati • Diyabetik nöropati, nöronları besleyen küçük damar hasarına bağlı motor, duyusal ya da otonomik sinir liflerinin tutulduğu, çoğunlukla aksonal dejenerasyonun hakim olduğu bir komplikasyondur • Küçük çaplı duyu lifleri etkilendiğinde yanma hissi; büyük çaplı duyu lifleri etkilendiğinde iğnelenme, dikenleşme, motor lifler etkilendiğinde güçsüzlük, halsizlik yakınmaları görülür • Otonomik lifler tutulduğunda ise terlemede azalma ya da artma, empotans, idrar retansiyonu, hipotansiyon ya da aritmi gelişebilir • Periferik diyabetik nöropati prevalansı hasta yaşına, diyabet süresine ve tanı yöntemlerine bağlı olarak %5-100 arasında değişmektedir
DİYABETİN KRONİK KOMPLİKASYONLARI / NÖROPATİ Yaygın Nöropatiler Akut duysal: T1DM’de (teşhis anında) bacak ve ayaklarda parestezi ve yanıcı ağrılar görülür, insülin tedavisiyle ağrı kaybolur Distal simetrik duysal-motor polinöropati: Distal ekstremitelerde parestezi, dizestezi, ısı algılama bozulması, hiperaljezi, motor bozukluğa bağlı yürüme bozuklukları görülür Otonomik nöropati: Taşikardi, ortostatik hipotansiyon, ağrısız miyokard enfarktüsü, gastroparezi (bulantı, kusma, mide şişkinliği), diyare, yutma sorunları, mesane boşalma sorunları, erektil disfonksiyon, sudomotor bozukluklar, hipoglisemi algılama sorunları, gece görme sorunu (pinpoint pupil - toplu iğne başı pupil-) vb durumlar görülür
DİYABETİN KRONİK KOMPLİKASYONLARI / NÖROPATİ FokalNöropatiler Kraniyal nöropatiler: 3. ve 6. kraniyal sinirler en sık etkilenenlerdir (Diplopi ve strabismus gelişebilir) Trunkal nöropati (Radikülopati): Abdominal ve torasik ağrılar Fokal ekstremite proksimal motor nöropati (amyotrofi; femoral nöropati) Tuzak nöropatiler: Karpal tünel sendromu, tarsal tünel Sendromu Kronik inflamatuvar demiyelinizan polinöropati
DİYABETİN KRONİK KOMPLİKASYONLARI / NÖROPATİ (1) birinci seçenek, (2) ikinci seçenek
DİYABETİN KRONİK KOMPLİKASYONLARI / RETİNOPATİ Tanım • Diyabetik retinopati, kronik hiperglisemi nedeniyle gelişen, hipertansiyon gibi komorbiditelerin de sürecini etkilediği ilerleyici, öncelikle retinal prekapiller arterioller, kapillerler ve venülleri etkileyen bir mikroanjiopatidir, ancak daha büyük damarlar da tutulabilir • Diyabet süresi 20 yıl üzerinde olan hastalarda diyabetik retinopati prevalansı %60 üzerindedir • Günümüzde gelişmiş ülkelerde 20-64 yaş arası popülasyonda önde gelen körlük nedenlerindendir
DİYABETİN KRONİK KOMPLİKASYONLARI / RETİNOPATİ Diyabetik Retinopati İzlem • 10 yaş ve üstündeki T1DM’lilerde ilk göz dibi muayenesi tanıyı takiben 5 yıl içinde yapılmalı ve diyabetik retinopati saptanmasa bile sonrasında yılda en az bir kez tekrarlanmalıdır • T2DM’lilerde ilk göz dibi muayenesi tanıyı takiben yapılmalı, diyabetik retinopati saptanmasa bile sonrasında yılda en az bir kez tekrarlanmalıdır • Gebelik öncesinde diyabeti olanlarda göz dibi muayenesi gebeliğin planlandığı dönemde veya en geç 1. trimesterde yapılmalı, gebelik süresince ve sonrasında 1 yıl boyunca yakından takip edilmelidir • Fundoskopik muayene ile görülebilen lezyonlar; mikroanevrizmalar, hemorajiler, sert eksüdalar, yumuşak eksüdalar, venöz boğumlanmalar ve luplar, intraretinalmikrovasküler anormallikler, yeni damar oluşumları, intraokülerhemorajiler ve fibrözproliferasyondur
DİYABETİN KRONİK KOMPLİKASYONLARI / DİYABETİK AYAK Diyabetik Ayak Diyabetik ayak ,yetersiz tedavi nedeniyle glukoz regülasyonu uzun süreli bozuk hastalarda daha fazla görülen,ayak arterlerinde bilateralprogrssifaterosklerotik değişikliğine bağlı damarların daralması ve ayak dokusunda beslenmenin bozulması ile karekterize bir hastalıktır. Diyabetik nöropati ve buna bağlı his kusuru,mikrotravmalar diyabetik ayak gelişiminin en önemli hazırlayıcı nedenlerindendir. Sigara ve tütün kullanımı ,diyabetıik ayak gelişimini hızlandıran etkenlerden birisidir. Tüm nontravmatik alt ekstremiteamputasyonlarının %40-60’ı diyabete bağlıdır DM’de ülser prevalansı %4-10, insidansı %2.2-5.9 civarındadır Amputasyoninsidansı 6-8/1000 DM’li/yıl civarındadır
DİYABETİN KRONİK KOMPLİKASYONLARI / DİYABETİK AYAK Diyabetik Ayak Sınıflaması (Wagner Sınıflaması) Grade 0: Yüksek riskli¹ ayakta ülser Grade 1: Yüzeyel ülser (subkutan doku intakt) Grade 2: Subkutan dokuya invaze ülser (ligament, kasa penate kemik tutulması ve abse formasyonu yok) Grade 3: Selülit ve abse formasyonu ile birlikte derin ülser (sıklıkla osteomyelit mevcut) Grade 4: Lokalize gangren Grade 5: Tüm ayağı tutan yaygın gangren • Kötü glisemik kontrol, yaşlılık, yalnız yaşama, kas iskelet sistemi ve nörolojik sorunlar, • alkolizm, görme bozukluğu, psikiyatrik ilaç kullanımı vs.
DİYABETİN KRONİK KOMPLİKASYONLARI / DİYABETİK AYAK • Kültür antibiyograma göre
DİYABETİN KRONİK KOMPLİKASYONLARI / DİYABETİK AYAK Diyabetik Ayakta Yara Bakımı • Enfeksiyon kontrolü • Basıncın ortadan kaldırılması (yatak istirahati, total kontakt alçı, tekerlekli sandalye, baston, özel yarım ayakkabı vb.) • Devitalize dokunun debridmanı (cerrahi debridman – enzimatik debridman) • Islak pansuman (serum fizyolojikle) • Vakum destekli yara kapatma sistemleri uygulaması • Gerekirse mikro - makro cerrahi girişimi
DİYABETİN KRONİK KOMPLİKASYONLARI / DİYABETİK AYAK Diyabetik Ayağın Önlenmesi Ayak bakımı eğitimi • Ayak ve parmak aralarının günlük kontrolü • Günlük olarak ayakların yıkanıp, kurulanması • Nemlendirici krem sürülmesi • Çıplak ayakla yürünmemesi • Uygun ayakkabı ve çorap kullanımı • Ayakkabı içlerinin günlük incelenmesi • Çorapların günlük değişimi • Düzgün tırnak kesimi, sorunlu tırnakların sürekli kontrolü • Kallusların ilgili uzman tarafından tedavisi • Nasır tedavisinin dikkatle yapılması • Ayak mantarlarının tedavisi • Kesi, sıyrık, yara vb. durumlarda sağlık kuruluşuna başvurulması
