BİLGİ VERMEME SUÇU

1. BİLGİ VERMEME SUÇU TCK 166

2. TCK m. 166 • Bir hukukî ilişkiye dayalı olarak elde ettiği eşyanın, esasında suç işlemek suretiyle veya suç işlemek dolayısıyla elde edildiğini öğrenmesine rağmen, suçu takibe yetkili makamlara vakit geçirmeksizin bildirimde bulunmayan kişi, altı aya kadar hapis veya adlî para cezası ile cezalandırılır.

3. Korunan Menfaat Bilgi vermeme suçu ile korunan menfaat bir yandan malvarlığı hakkı iken diğer yandan da adliyenin güvenilirliğine zarar verilmesidir.

4. Maddi Unsur • Fail Fail herkes olabilir. Ancak, ön suçu işleyen (eşyanın elde edilmesini doğuran suç) veya ön suça katılan kimse ya da kimseler bu suçun faili olamazlar.

5. Mağdur • Bilgi vermeme suçunun mağduru, bu suçun işlenmesiyle elde edilen eşyanın sahibi veya zilyedidir. Suçun mağduru herkes olabilir.

6. Suçun Konusu • Suçun konusu “EŞYA”dır. Para da eşya kapsamında düşünülecektir. • Suçun konusunun ekonomik değerinin olabileceği kabul olunmakla birlikte, hatıra değeri olan eşyalar bakımından da bu suçun oluşacağı kuşkusuzdur. • Madde metninde eşyadan bahsedilmiş ancak bu eşyanın taşınır ve taşınmaz olup olmadığı belirtilmemiştir. Bilgi vermeme suçunun konusu taşınır mallar olabileceği gibi taşınmaz mallar da olabilir.

7. Eşyanın, bir hukuki ilişkiye dayalı olarak failin elinde olması gerekir. Herhangi bir hukuki ilişkiye dayalı olmadan failin elinde bulunan eşya ile ilgili, failin böyle bir yükümlülüğü bulunmamaktadır. • Örneğin; bir kimseden eşyasını çalın fail, daha sonra o kişinin de bu eşyayı çalmış olduğunu öğrenir ise, bilgi verme yükümlülüğünden söz edilemez.

8. Suç İşlemek Suretiyle veya Suç İşlemek Dolayısıyla Elde Edilmiş Eşya • Bilgi vermeme suçunda, bir hukuki ilişkiye dayalı olarak eşyayı elinde bulunduran kimsenin, bu eşyanın bir suçun işlenmesinden elde edilmiş olduğunu bilmesi ve bu konudaki “bildirim”, “bilgi verme” yükümlülüğünü ihlal etmiş olması gerekir. • O halde, bu eşya mutlak surette bir “SUÇUN” işlenmesinden veya bir suç dolayısıyla elde edilmiş olmalıdır. • Suçun türü veya cezalandırılabilirliği (zamanaşımına uğraması vs.) önemli değildir. • Ancak ön suçu düzenleyen kanun hükmü, sonraki kanun tarafından ilga edilmiş ise veya Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edilmiş ise bu halde 166. maddede yer alan bilgi vermeme suçu oluşmaz.

9. Ön suç, kasıtlı bir suç olabileceği gibi taksirli bir suç da olabilir. • Ancak ön suç, teşebbüs aşamasında kalmış ise, teşebbüs aşamasında kalmış bir eylem sebebiyle 166. maddede yazılı olan “elde edilme” eylemi gerçekleşmemiş olacağı için bilgi vermeme suçu oluşmaz.

10. Hareket/Netice • Bilgi vermeme suçunun oluşması için, failin bir hukuki ilişkiye dayalı olarak elde ettiği eşyanın, gerçekte suç işlemek suretiyle veya suç işlemek dolayısıyla elde edildiğinin öğrenmesine karşın, bu suçu takibe yetkeli makamlara vakit geçirmeksizin bildirimde bulunmaması gerekir. • Suçun hareket unsuru “bildirimde bulunmamaktır”. Bu nedenle eylem, ihmali hareketle gerçekleştirilmektedir. • Suç işlendiğinin bildirileceği yetkili makamlar, CMK 158’de belirtilmiştir. Bu makam, valilik, kaymakamlık mahkeme, C. Başsavcılığıdır, kolluk, elçilik veya konsolosluk makamlarıdır.

11. 166. maddede yer verilen “vakit geçirmeksizin” ibaresi, mümkün olan en kısa/uygun zamandır. • Örneğin fail, aldığı cep telefonunun hırsızlık malı olduğunu tatilde öğrenir ise, aldığı yere döner dönmez bu hususu yetkili makamlara bildirmek zorundadır.

12. Manevi Unsur • Suç, genel kast ile işlenebilen bir suçtur. • Failin bir hukuki ilişkiye dayanarak elinde bulundurduğu eşyanın, bir suçun işlenmesinden elde edildiğini öğrenmesi ve bu hususu öğrenmesine rağmen yetkili makamlara vakit geçirmeksizin bildirmemiş olması gerekir. • Failin kastı, bu iki hususu da kapsamalıdır. • Suç olası kast ile de işlenebilir. • Suç eşyasının satın alınması veya kabul edilmesi suçunda kast, eylemin yapıldığı sırada ortaya çıkmakta iken; bilgi vermeme suçunda kast, eşyayı hukuki ilişkiye dayanarak ele geçirdikten sonra ortaya çıkmaktadır.

13. Suçun Özel Görünüş Biçimleri • Teşebbüs Bilgi vermeme suçu ihmali hareketle işlenebilen bir suç olduğu için teşebbüse elverişli değildir. • İştirak Bilgi vermeme suçu bakımından iştirak, beraber işleme, azmettirme veya yardım etme suretiyle ortaya çıkabilir. • İçtima Bilgi vermeme suçu bakımından zincirleme suç hükümlerinin uygulanabilmesi mümkün değildir.

14. Sosyal Mesaj “Adaletler şahitlik eden kimselerden olun. Bir topluluğa karşı olan kızgınlığınız sizi o topluluğa karşı adaletsiz davranmaya sevk etmesin” Kur’an-ı Kerim 5 /8