Download
1 / 73
790 likes | 1.08k Vues
به نام خدا. اجزا آموزش موفق . برنامه ریزی(طراحی) آموزشی يعني . روند پیش اندیشی وتصمیم گیری منطقی برای استفاده از منابع بالقوه وبالفعل به منظور دست یابی به اهداف مطلوب واز پیش تعیین شده ( تامین یادگیری مطلوب درفراگیر ) وارزیابی میزان تحقق این یادگیری.
E N D
روند پیش اندیشی وتصمیم گیری منطقی برای استفاده ازمنابع بالقوه وبالفعل به منظور دست یابی به اهداف مطلوب واز پیش تعیین شده (تامین یادگیری مطلوب درفراگیر )وارزیابی میزان تحقق این یادگیری
طراحی ونقشه کشیدن برای رسیدن به اهداف را برنامه ریزی میگویند
الگوی انستیتو توسعه آموزشی مراحل طراحی آموزشی
تعیین موضوع آموزشی تعیین انچه باید اموخته شود :شامل کلیه مواد درسی است که فراگیران باید درمورد انها شایستگی لازم را کسب کنند موضوعات علمی میتواند دربرگیرنده مسایل تئوری وعملی باشد : اصول تغذیه ورژیم درمانی تزریق انسولین موضوعات آموزشی معمولا درقالب اهداف آموزشی تعریف میشوند
Questions? چرابرنامه ریزی درسی ضرورت دارد Evidence Based Medicine D.J. Van Durme, MD
برنامه ریزی درسی کمک میکند تا ازمیان موضوعات متعدد چند موضوع با ارزش برای اموختن انتخاب شود
چگونه میتوان انچه را باید آموخته شود تدریس نماییم
روشی که مورد توجه فرایند برنامه ریزی درسی است به آموزش به دید سیستم نگاه میکند یعنی ؟؟؟ بااین دید در برنامه ریزی آموزشی اجزایی مهم وجود :دارد که عبارتند از
تعیین هدف کلی تحلیل آموزشی گزینش محتوا وانتخاب روش آموزشی تعیین روش ارزشیابی برنامه
3-تدوین اهداف درطراحی آموزشی هدفها نتايج حاصل از آموزش هستند كه آموزش دهنده به دنبال دستيابي فراگير به آنها است.درواقع اهداف مقصد را مشخص میکند ازدیدگاه دیگر اهداف عملکردهایی است که فراگیر قادر به انجام آنها نبوده اما پس از گذراندن درس یا دوره قادر خواهد بود انها را انجام دهد
تعيين اهداف آموزشي چه كمكي به فرآيند آموزش مي‌كند؟ • تدوین محتواي آموزش • تعيين كنندة روشهاي آموزش • برنامه ريزي جهت اندازه‌گيري وارزشیابی فرآيند آموزش • تعیین تعداد جلسات آموزشی
طبقه بندی اهداف 1- هدف كلي آموزشی (General Instructional Objective) هدف كلي عبارتي كلي است كه دربر گيرنده كليه معلومات و توانائيهايي است كه از فراگير انتظار مي‌رود در پايان دوره بدست آورد هر کار پژوهشی یا طراحی فقط یک هدف کلی دارد هدف کلی برای پاسخ به این سوال است :برای چه چیزی باید برنامه ریخته شود
اهداف کلی آموزشی با واژه هایی مانند شناخت ،آشنایی وتسلط بیان شده وبرنامه ریزان را برای رسیدن به اهداف رفتاری هدایت میکنند
اهداف جزیی /مرحله ای: اهدافی که از هدف کلی درس یا دوره آموزشی استخراج شده ودستیابی به هدف کلی مستلزم دستیابی به همه انها میباشد .این اهداف همان رئوس مطالب درس می باشند
مثال عنوان درس: برنامه ملی مبارزه با بیماریهای واگیردار مراحل برنامه ریزی آموزشی: تعیین موضوع آموزش: بیماری آنفولانزای انسانی هدف کلی: آشنایی فراگیران با بیماری انفولانزای انسانی یا شناخت فراگیران از بیماری انفولانزای انسانی
مهمترین نکته در انتخاب اهداف جزیی ورفتاری: ??1-تحلیل موقعیت تناسب اهداف یادگیری با نیاز مخاطبان است(فراگیران دراینده با چه چیزهایی سروکار خواهند داشت ؟؟؟
لذا بهتر است قبل از تدوین اهداف آموزش دهنده به این سوال پاسخ دهد : فراگیران چه وظیفه ای را باید انجام دهند وظیفه مورد نظر درچه سطحی از اهداف یادگیری میگنجد : برای انجام وظیفه مورد نظر فراگیر نیاز دارد چه مهارتهای فرعی ر ا یاد بگیرد
اهداف اختصاصی تحلیل وظایف: گروه هدف :کارشناسان بهداشت عمومی از کارشناسان بهداشت عمومی چه انتظاری دربرنامه مراقبت بیماری آنفولانزا میرود : آشنایی با تعاریف اپیدمیولوژیک سیستم مراقبت از بیماریها تشخیص آزمایشگاعی عامل بیماری شناسایی علایم بیماری بستری کردن فرد بیمار دربیمارستان
نمونه گیری از افراد مشکوک مراقبت درمنزل از فرد بیمار انجام مراقبت های تنفسی از فرد بیمار گزارش دهی بیماری پیگیری روند بیماری دربیماران اموزش به بیمار واطرافیان
وظایف فوق هرکدام درچه سطحی از حیطه های یادگیری جای میگیرند ”
یکی از وظایف پرستاران درمراقبت از کودک توزین نوزاد انجام این وظیفه نیاز به چه مهارتهای فرعی دارد که لازم است دانشجو انان را بیاموزذ حیطه یادگیری :آگاهی /نگرش/رفتار ؟؟؟؟
به اقدامات مرحله قبل تحلیل وظایف میگویند کاربرد تحلیل وظایف : تحلیل وظایف ................تدوین اهداف مناسب تحلیل وظایف ................محتوای مناسب تحلیل مناسب .....................روش تدریس مناسب تحلیل وظایف................روش ارزشیابی مناسب
2-انجام ارزشیابی تشخیصی دربرگیرنده: 1-ازمون رفتار ورودی:سنجش دانسته ها ومهارتهای از قبل آموخته شده فراگیر(از محتوای آناتومی برای بیماریها ) 2-پیش آزمون :
نکات قابل توجه هرچه تعداد اهداف جزیی بیشتر باشد احتمال دور شدن از هدف رفتاری بیشتر است اهداف جزیی غیر ضروری را باید حذف کرد درپایان تحلیل آموزشی باید از خود بپرسیم اگر فراگیر به همه اهداف جزیی برسد ایا به هدف کلی رسیده است
اهداف رفتاری انچه اهمیت دارد این است که بتوان هدف کلی را به اهداف عینی ورفتاری تبدیل کرد اهداف رفتاری به صورت جمله خبری نوشته میشوند ووجود جمله واره ای به شکل ذیل درابتدای آنها الزامی است : از فراگیر انتظارمیرود درپایان آموزش بتواند .............
اهداف رفتاری(رفتار خروجی /نهایی)/رفتارهای ویژه عینی هدفهای رفتاری انتظاراتي هستند كه توقع مي‌رود فراگیر پس ازفراگيري يك درس يا شرکت دربرنامه آموزشی قادر به انجام آنها باشند
اجزا هدف رفتاری: مرشد
اجزاء اهداف رفتاری: • محتوا (Content)/موضوع(چه چیزی را/رفتاریا کاری که فراگیر باید انجام دهد • شرط (Condition) • معيار (Criterion) • فعل رفتاري (Action Verb)
شرط موقعیتی که رفتار فراگیر درآن بروز میکند .به صورتهای ذیل نوشته میشود اوضاع واحوال: درحضور معلمان ،درمکان خاص:یک کلاس درس ،دریک آزمایشگاه امکانات: با دردست داشتن جزوه ،بانگاه به کتاب ،بااستفاده چارت آموزشی ،بااستفاده تلق شفاف محدودیت: بدون استفاده جزوه ،بدون استفاده هیچ منبعی ، به طور مستقل
حداقل /درجه میزان قابل قبول رفتار (بروز رفتار با چه میزان خطا قابل قبول است ) معیار حد نصابی است که براساس ان رفتار نهایی فراگیر سنجیده میشود معیاربه صورتهای ذیل نوشته میشود : *باستفاده محدوده زمانی:درمدت 20 دقیقه *باتوجه به تعداد پاسخهای درست:3پاسخ درست *به صورت درصد یا نسبت:صدرصد *با بیان حداقل:حداقل 3 مورد معیار
فعل رفتاری : فعل پایان جمله هدف رفتاری که به صورت فعل قابل اندازه گیری بیان میشود .سوم شخص وزمان حال است درنوشتن اهداف رفتاری باید از افعالی استفاده کرد که قابلیت مشاهده واندازه گیری داشته باشند : نوشتن،بازگوکردن ،ساختن ،مقایسه کردن ،حل کردن طبقه بندی کردن
نمونه هایی از اهداف رفتاری از فراگیر انتظار میرود پس از پایان کارگاه آموزشی بتواند بدون استفاده از دستورالعمل حداقل 3مورد از مزایای قرص پیشگیری از بارداری را نام ببرد از دانشجوانتظار میرود پس از پایان ترم بتواند با استفاده از چارت آموزشی ودرمدت 10 دقیقه 3مورد هدف آموزشی بنویسد از مادر باردار انتظار میرود پس از پایان جلسه مشاوره ودرحضور کاردان بتواند حداقل 4مورد از علایم خطر بارداری را نام ببرد از کاردان بهداشت خانواده انتظار میرود پس از دیدن فیلم آموزشی بتواند حداقل یک مشاوره صحیح را درمدت 15 دقیقه انجام دهد
نکته • درهدف رفتاری وجود موضوع وفعل رفتاری درپایان الزامی است • شرایط ومعیار اجزا فرعی هدف رفتاری هستند ووجود آنهادرهدف رفتاری الزامی نیست • هدف رفتاری میتواند یک یا بیش از یک شرایط ومعیار داشته باشد
(طبقه بندی بلوم)اهداف رفتاری درسه حوزه نوشته میشوند : • حيطة شناختي( Cognitive Domain) • حيطة عاطفي(Affective Domain) • حيطة رواني-حركتي( Psychomotor Domain)
سطوح اهداف در حيطة شناختي • دانش (Knowledge) • درك (Comprehension) • كاربرد (Application) • تجزيه و تحليل (Analysis) • سنتز و تركيب (Synthesis) • ارزشيابي و قضاوت (Evaluation)
یک سوال :درکدام مرحله میتوان ادعاکرد فرد آگاهی کافی درمورد موضوع دارد
)Knowledgeدانش ( پایینترین سطح حیطه شناختی است که فرد صرفا مطالب آموخته شده را بیاد می آورد وبه بیان آن را میپردازد .این سطح جنبه حفظی دارد وبه نوعی حفظ وتکرار کورکورانه مطالب بخاطر سپردن ویادآوری اولیه مطالب بدون یادگیری عمیق آنهاست افعال قابل استفاده دراین سطح شامل : بیان کند ،نام ببرد ،فهرست کند ،ذکر کند ،تکرار کند ، از دانش آموز انتظار میرود پس از پایان کلاس بتواند مزایای رژیم صحیح غذایی را نام ببرد
)Comprehensionفهم/درک( دومین سطح حیطه شناختی که فرد علاوه براین که مطلب را به خاطر می سپارد ،ان را درک وبا جملات خود بیان میکند وگاه فرد هنگام یادآوری مطلب قسمتی از دانسته های قبلی خود واعداد وارقام را به آن اضافه میکند فراگیر پی به مفاهیم ومعانی برده ومیتواند اموخته ها را ازشکلی به شکل دیگر انتقال دهد . نمونه افعال قابل استفاده : توضیح دهد ،تعمیم دهد ،تفسیر کند ،توجیه کند ،ترجمه کند ،شرح دهد ،خلاصه کند، مثال بزند ازکارگران کارخانه انتظار میرود بتوانند مزایای استفاده از ماسک را توضیح دهند
تفاوت سطح دانش وادراک اگرفراگیر تعریف اصطلاحات پزشکی را دقیقا طبق انچه اموخته است بیان کند توانایی او درسطح دانش است اما اگر تعریفی مشابه آنچه اموخته ارایه دهد توانایی او درسطح درک است
کاربرد وبه کار بستن دراین سطح فرد توانایی به کاربستن دستورالعمل ها واصول علمی آموخته شده رادرحل مسایل جدید دارد نمونه افعال این سطح عبارتند از : برآورد کردن ،کنترل کردن ،اندازه گیری کردن ،تولید کردن ،اصلاح کردن ،به کار بردن ،کشف کردن ،برچسب زدن نمایش دادن ،تغییر دادن ازبهورز انتظار میرود به طور روزانه میزان کلر آب آشامیدنی روستا را کنترل کند ازکاردان بهداشت خانواده انتظار میرود بتواندوزن زن باردار را به درستی اندازه گیری کند
تجزیه وتحلیل دراین سطح فرد توانایی تحلیل کردن یک موضوع وبررسیوخرد کردن وشکستن آن را دارد نمونه افعال عبارتند از : بررسی کردن ،تجزیه کردن ،استنتاج کردن ،تشخیص دادن ،انتخاب کردن تفاوت قایل شدن ،استنباط کردن ،به اجزا تقسیم کردن از کارشناس انتظار میرود بتواند رژیم غذایی منطقه کیار را بررسی کند از کاردان انتظار میرود بتواند مشکلات بهداشتی منطقه تحت پوشش خود را تشخیص دهد
سنتز وترکیب دراین سطح فرد توانایی ترکیب آموخته های قبلی خود وبرنامه ریزی کردن وارایه راه حل جدید وپیشنهاد رادارد .درواقع فرد باید از خود خلاقیت نشان دهد رسیدن به این سطح مستلزم زمان طولانی وگاه سالیان دراز است وصرفا با چند جلسه آموزشی فرد به این سطح نمیرسد به عنوان نمونه کسی که توانایی نوشتن مقاله ،کتاب رادارد دراین سطح است نمونه افعال عبارتند از : ترکیب کردن ،تهیه کردن ،سخنرانی کردن ،اختراع کردن ،تنظیم کردن ،مدون کردن طرح دادن ،مقاله نوشتن،خلق کردن ،درهم آمیختن ،ترسیم کردن از کاردان بهداشت خانواده انتظار میرود درزمینه اهمیت برنامه ریزی سخنرانی کند
