NBC KİRLENMELERİNDE TEMİZLİK (DEKONTAMİNASYON)

1. NBC KİRLENMELERİNDE TEMİZLİK(DEKONTAMİNASYON) Prof Dr. Recep AKDUR

2. KİRLİLİK TÜRÜNE GÖRE • BİYOLOJİK TEMİZLİK • KİMYASAL TEMİZLİK • NÜKLEER TEMİZLİK

3. TEMİZLENENE GÖRE • İNSANLARIN • ARAÇ GEREÇ VE EŞYANIN • GIDALARIN • ALANIN /ARAZİNİN

4. TEMİZLEME İLE ULAŞILAN SONUCA GÖRE • UZAKLAŞTIRMA • FİZİK ENGELLEME • SEYRELTME • TAHRİP / NÖTRALİZE ETME

5. TEMİZLEME İŞLEMİNİ YAPANA GÖRE • KİŞİSEL KULLANIM • OPERATÖR KULLANIMI • UZMANLAR EKİBİ KULLANIMI TEMİZLEME SİTEMLERİ

6. Çeşitli kişisel dekontaminasyon paketleri M258A1 M291 M295

7. Kişisel sprey Sırt pompası

8. Çeşitli solusyonlar

9. Sırt pompaları

10. Tekerlekli pülverizatör

11. Dekontaminasyon sistemleri

14. TEMİZLİK İLKELERİ • Kirli yere / materyale tam güvenlik sağlanıncaya dek, yetkilendirilmiş kişilerden başkası yaklaşmamalıdır • İkame edilebilen maddeler yok edilmelidir • Kirlenme olasılığı bulunan tüm su ve gıda kaynakları kontrol edilmeden kullanılmamalıdır

15. BİYOLOJİK TEMİZLİK

16. BİYOLOJİK AJANLARIN TEMİZLENMESİNDE BAŞVURULAN YÖNTEMLER • ISI (a. Kuru, b.Islak) • SIVI KİMYASALLAR a. Halojenler (klor,iyot) b. Alkol (ethyl, isopropyl) c. Aldehitler (%37’lik formaldehit) d. Phenol • BUHAR VE GAZLAR (formaldehit ve ethylene) • RADYASYON

17. BİYOLOJİK AJANLARLA KİRLENMEDE KULLANILAN TEMİZLİK MALZEMELERİ DOĞAL TEMİZLEME MALZEMELERİ • Su ve buharı • Sıcak hava • Toprak ve kum STANDART MADDELER • Kireç kaymağı • Kostik soda • Sabun ve deterjanlar

18. BİYOLOJİK TEMİZLİK • KORUNMA • PERSONEL • EŞYA • YİYECEK , İÇECEK • BİNA • AÇIK ALANLAR

19. EŞYALARIN BİYOLOJİK KİRLİLİKTEN TEMİZLENMESİ • Elbise, çamaşır ve benzeri kumaş malzemeler sabunlu/ detarjanlı bol su ile yıkanır. Kaynatılarak dezenfekte edilir. Yün ve pamuklular yıkandıktan sonra ayrıca güneş ışığında havalandırılmalıdır. • Mutfak eşyaları sabunlu / deterjanlı bol su ile yıkanır. • Ahşap ve madeni eşyalar sabunlu / deterjanlı su ile iyice silinir. Ağartıcı eriyikler malzemeye hasar verir. • Yerler temizlik malzemeleri ile iyice yıkanır ve uygun materyalde ayrıca klorlu eriyikler tatbik edilebilir. • Koruyucu maske ve filtre elemanlarının dış ve iç kısımları ılık sabunlu su ile yıkanır sonra hipokloritli su ile silinir bu silmede varsa DS2 yeğlenir

20. YİYECEKLERİN BİYOLOJİK KİRLİLLİKTEN TEMZİLENMESİ • Kontrolu yapılmadan, sağlık personelince olur verilmeden hiç bir şey yenilip içilmemelidir. • Teneke cam ve plastik ambalajlı yiyecekler açılmadan önce, bol suyla yıkanır, 15-20 dk kaynatma ya da klorlu dezenfektanlarla dezenfekte edilebilir • Karton vb amblajların dışı klorlu maddeler ( kireç kaymağı / çamaşır suyu) iyice silinir Kuruduktan sonra ambalajlar dikkatlice açılır ve besi alındıktan sonra atılır • Taze sebze ve meyvaların bütünlüğü bozulmuş olanları atılır.Geriye kalanları iyice yıkanır, gereğinde klorlu suda bekletilerek dezenfekte edilir. • Kuru gıdalar kaynatılarak pişirmek suretiyle yenilebilir. • Etlerde koku ve renk bozukluğu olanlar kesinlikle kullanılmamalı. 1-2 cm kalınlığındaki dış kısım kesilip atıldıkan sonra iyi pişirilerek yenebilir • Açık sular kontrol edilmeden kesinlikle kullanılmamalı

21. Gıda temizliği

22. Binaların yüzeyleri, kireç kaymağı ile fırçalama / süngerle ovulma veya klorlu eriyiklerle silinip / paspaslandıktan sonra iyice havalandırılır. Korozyondan korunması gereken materyale dikkat ertmek gerekir. Geniş alanların temizlenmesi olanaksızdır. Doğal temizlenme sonuna dek karantina uygulanır. Güneş ışığı görmeyen / gölgeli özel bölgeler kimyasal dezenfektanlar la dezenfekte edilebilir. BİNALARIN VE AÇIK ALANLARIN BİYOLOJİK KİRLİKLİKTEN TEMİZLENMESİ

23. KİMYASAL TEMİZLİK

24. KİMYASAL TEMİZLİK YÖNTEMLERİ 1 UZAKLAŞTIRMA • SU VE DETERJANLARLA YIKAMA • ERİTİCİLERLE YIKAMA • YÜKSEK BASINÇLA UZAKLAŞTIRMA • BUHARLAŞTIRMA • TOPLAMA UZAKLAŞTIRMA

25. Kontrol Basınçlı suyla yıkama soyma

26. Elbiselerin uzaklaştırılması

27. Yüksek basınçlı duş

28. Son yıkama

29. ERİTİCİLERLE YIKAMA • BENZİN, KEROZEN DİESEL FUEL • ALKOL • FREON

30. YÜKSEK BASINÇ • SU • HAVA • ISI • KUM

31. EMİCİLERLE TOPLAMA • TOPRAK • FULLER TOPRAĞI • DİATOMACEOUS TOPRAK • AKTİF KARBON • TİCARİ ADSORBANLAR / AMBERLİT • BUĞDAY UNU

32. KİMYASAL TEMİZLİK YÖNTEMLERİ 2 • NÖTRALİZASYON • OKSİTLEYİCİLER • KUVVETLİ BAZLAR • AYGIT KULLANMA

33. Araç temizliği

34. Araç temizliği

35. Alet temizliği

36. Köpük uygulaması

37. İç hacimde köpük uygulaması

38. Atıkların yakılması / Bhopal

39. NÜKLEER TEMİZLİK

40. KİRLENME DERECELERİ • Ağır kirlenme 1480 kBq/m2 daha yüksek Derhal tahliye edilecek alan • Orta dereceli kirlenme 555-1480kBq/m2 Kayıtlanarak ciddi tıbbi izlemeye alınır • Az derecede kirlenme 555kBq/m2 Kayıtlanıp belli aralıklarla tıbbi kontrolden geçirilmeli

44. NÜKLEER KİRLİLİKTE TEMZİLİK İŞ VE İŞLEMLERİ • Nüfusun boşaltılması • Bölgenin kontrol altına alınması • Kişilerin temizlenmesi • Yiyecek ve içeceklerin kontrolü • Eşyaların temizlenmesi • Bölgenin temizlenmesi

45. Tozlardan arındırma

46. Hastane öncesi dekontaminasyon

47. Dekontaminasyon yerleşkesi

48. NÜKLEERBİYOLOJİKKİMYASAL KİRLİLİKLER DAİMA BİRBİRİNDEN AYRI OLARAK ELE ALINMALIDIR