Wat is taalkunde?

1. Wat is taalkunde? En wat doet taalkunde in het programma van CKI?

2. Wat is taalkunde? • Taalkunde is de wetenschappelijke studie van de natuurlijke taal van mensen. • Zie: The sci.lang FAQ: 1 - 7 • Talen: Nederlands, Engels, Russisch, Chinees, Swahili, Sanskrit, Nederlandse gebarentaal, …

3. Dus niet: dieren Verschillen • Compositionaliteit • Functionaliteit • Conventie/natuurlijk • Zie: semiotiek

4. Dus niet: kunstmatige talen • Esperanto • 1e orde predikatenlogica • Prolog, Java Zie: semiotiek

5. Taalkunde als wetenschap (1) • Taalkunde wordt bedreven door wetenschappers. Frank Wijnen Eric Reuland Michael Moortgat

6. Taalkunde als wetenschap (2) • Taalkunde heeft een geschiedenis van wetenschappers: Panini ( 400 B.C), Plato. Panini plato

7. Taalkunde als wetenschap (3) • Grondleggers van de moderne taalkunde: Saussure, Chomsky. Ferdinand de Saussure Noam Chomsky

8. Taalkunde als wetenschap (4) • Taalkunde stelt wetenschappelijke vragen.

9. Wetenschappelijke vragen (1) • Waarin bestaat onze kennis van taal? • ‘Langue’ of competence • Hoe wordt onze kennis van taal gebruikt? • ‘Parole’ of performance • Hoe wordt kennis van taal geleerd? • taalverwerving of acquisitie • Saussure, en vooral Chomsky

10. Wetenschappelijke vragen (2) • Relatie tussen taalvermogen en andere cognitieve vermogens? • Is taal ‘anders’? • Relatie tussen taal en talen (Nederlands, Engels, Chinees, Swahili, ..) • universele grammatica en taaltypologie • Taal in computers: representatie, leren, verwerken • computationele toepassingen

11. Wetenschappelijke vragen (3) • Relatie tussen taal en samenleving: man/vrouw verhouding, politiek discours, sociale klassen, murks • sociolinguistiek • Relatie taal en taalgebruik: typen teksten, rhetorica, coherentie • communicatiekunde

12. Indeling vakgebied (1) • Theoretische taalkunde • Hoe werkt taal? • Descriptieve taalkunde • Neerlandistiek, Romanistiek, Slavistiek, Arabistiek, ..) • Historische taalkunde • Hoe ontwikkelen talen zich?

13. Indeling vakgebied (2) Raakvlakken met andere wetenschapsgebieden • Sociolinguistiek • taal en maatschappij • Anthropologische taalkunde • taal en cultuur • Psycholinguistiek: • verwerving, verwerking • Mathematische linguistiek: • Formele/ wiskundige eigenschappen van taal

14. Indeling vakgebied (3) Toepassingen • Toegepaste taalkunde: taalonderwijs, vertalen • Computationele taalkunde: representatie, verwerking, verwerving door computers • Klinische taalkunde (afasie, stotteren, sli)

15. Indeling vakgebied (4) Theoretische taalkunde • Fonetiek (fysische eigenschappen van spraak) • Fonologie (klankleer) • Morfologie (vormleer) • Syntaxis (grammatica) • Semantiek (betekenisleer) • Pragmatiek (taal in contekst)

16. Uitgangspunten • Taalkunde is descriptief, niet prescriptief • Theoretische taalkunde  Generatieve taalkunde  Chomskyaanse taalkunde • Taalwetenschap deel van cognitiewetenschap

17. Taalkunde binnen cki (1) Taalkunde in cognitiewetenschap • Taalkundige kennis is onbewuste kennis • Representatie van taalkundige kennis en andere soorten van kennis in brein en computer (architecturen voor cognitie)

18. Taalkunde binnen cki (2) Taalkunde in de cognitiewetenschap • Leren van taal door mens en computer • Taalkundige kennis en andere soorten kennis in cognitieve systemen (natuurlijke taal interfaces, kennissystemen, computerondersteund onderwijs, vertaalcomputers, …) • Perceptie van taal en spraakherkenning door mens en computer

19. Taalkunde binnen cki (3) Taalkunde in het cki programma • Inleiding taalkunde • Logisch en functioneel programmeren • Natuurlijke Taalverwerking • Semantiek • Grammaticamodellen in de taaltechnologie

20. Taalkunde binnen cki (4) College inleiding taalkunde • Theoretische taalkunde: syntaxis, semantiek, fonologie/morfologie (hoorcollege) • Acquisitie (hoorcollege) • Typologie en taalvariatie (project) • Taal en technologie (practicum) http://www.let.uu.nl/~Paola.Monachesi/personal/it03.html