CAÙCH ÑEÀ PHOØNG CAÙC BIEÁN CHÖÙNG CAÁP: Haï ñöôøng huyeát

1. CAÙCH ÑEÀ PHOØNG CAÙC BIEÁN CHÖÙNG CAÁP:Haï ñöôøng huyeát TRÌNH BAØY BS.TRAÀN HOAØNG MINH CHAÂU

2. Caùc bieán chöùng caáp trong beänh ÑTÑ • Hoân meâ do nhieãm Cetone acide: Thöôøng gaëp trong ÑTÑ type 1 thöôøng laø trieäu chöùng chaån ñoaùn beänh. • Hoân meâ do taêng aùp löïc thaåm thaáu maùu : Thöôøng gaëp trong ÑTÑ type 2 , nhaát laø phuï nöõ > 50 tuoåi , chöa ñöôïc chaån ñoaùn hoaëc khoâng kieåm soaùt toát. • Hoân meâ do haï ñöôøng huyeát .

3. Haï ñöôøng maùu laø gì ? • Laø tình traïng maát caân baèng giöõa hai quaù trình : -Cung caáp glucose (töø gan & dinh döôõng) - Tieâu thuï glucose trong tuaàn hoaøn

4. Trieäu chöùng haï ñöôøng maùu • Tieàm taøng : Caûm giaùc ñoùi • Nheï : Vaõ moà hoâi , run tay chaân , ñoùi. • Trung bình : Ñau ñaàu , thay ñoåi haønh vi , giaûm khaû naêng chuù yù, nguû gaø. • Naëng : Hoân meâ , maát caûm giaùc , co giaät. • XN : Ñöôøng huyeát < 3,3 mmol/l ( 60mg/dl)

5. Nguyeân nhaân haï ñöôøng maùu Lieân quan ñeán söû duïng insulin và thuốc viên HĐH • Do sai soùt khi duøng insulin: - Quaù lieàu -Thôøi gian söû duïng khoâng phuø hôïp • Do haáp thu insulin thaát thöôøng -Haáp thu nhanh neáu tieâm ôû vuøng vaän ñoäng -Vò trí tieâm coù vaán ñeà ( teo môõ döôùi da)

6. Nguyeân nhaân haï ñöôøng maùu(tt) • Cheá ñoä dinh döôõng: -Haïn cheá quaù möùc thöùc aên aên vaøo: aên quaù ít -Thôøi gian giöõa caùc böõa aên chöa phuø hôïp • Luyeän taäp: -Khoâng coù keá hoaïch -Möùc ñoä & thôøi gian luyeän taäp khoâng phuø hôïp quaù nhieàu, quaù naëng.

7. Nguyeân nhaân haï ñöôøng maùu(tt) • Uoáng röôïu vaø thuoác -Khi uoáng röôïu laøm giaûm khaû naêng taïo ñöôøng taïi gan -Moät soá thuoác keát hôïp laøm giaûm ñöôøng maùu: Phenybutazone, Aspirin, salicylate, sulfonamid, quinidine, fibrate

8. Xöû trí haï ñöôøng maùu • Theå nheï: uoáng 10-15g carbonhydrat, töông ñöông - Vaøi vieân keïo, ñöôøng theû - 1 ly nöôùc ñöôøng (2 muoãng canh ñöôøng caùt / 100ml nöôùc) - 1 traùi döøa pha 1 muoãng ñöôøng - 1/2 lon nöôùc ngoït (khoâng phaûi duøng cho ngöôøi aên kieâng) - 1 laùt baùnh mì, 1 tr. chuoái, 1 ly söõa, 1 ly cam vaét

9. Xöû trí (tt) • Theå trung bình: - Tieáp tuïc duøng ñöôøng uoáng ñeå can thieäp - Keát hôïp Glucagon tieâm baép hay döôùida, lieàu: <5tuoåi: 0,25-0,4mg 5-10 tuoåi: 0,5-1mg >10 tuoåi: 1mg

10. Xöû trí (tt) • Theå naëng: BN maát yù thöùc khoâng nuoát neân khoâng uoáng ñöôïc . Phaûi tieâm glucagon tónh maïch vaø truyeàn glucose öu tröông 30%

11. Xöû trí (tt) • Neáu hoài phuïc sau 30 phuùt: - Aên theâm böõa phuï (#10% toång soá calo trong ngaøy) • Neáu khoâng hoài phuïc : chuyeån ñeán cô sôû y teá gaàn nhaát

12. Laøm theá naøo ñeå phoøng haï ñöôøng maùu ? Cheá ñoä aên: • Khoâng ñöôïc boû böõa aên • Trong gñ aên kieâng : khoâng aên kieâng quaù möùc, tuyeät ñoái khoâng nhòn aên • Duy trì böõa aên phuï, ngay caû khi khoâng coù caûm giaùc theøm aên • Neáu coù uoáng röôïu bia  caàn phaûi aên – Khoâng neân ñeå buïng ñoùi

13. Laøm theá naøo ñeå phoøng haï ñöôøng maùu ? Cheá ñoä thuoác: • Söû duïng thuoác haï ñöôøng maùu theo chæ daãn cuûa BS chuyeân khoa • Khoâng neân tieâm insulin taùc duïng nhanh buoåi toái ( duøng baùn chaäm) • Khi taêng hoaït ñoäng theå löïc neân giaûm lieàu insulin khoaûng 10- 15%

14. Laøm theá naøo ñeå phoøng haï ñöôøng maùu ? Cheá ñoä luyeän taäp: • Luyeän taäp laø baét buoäc . • Ñeå traùnh haï ñöôøng maùu khi taäp phaûi coù nguoàn Thöùc aên boå sung ngay. • Neáu taäp cöôøng ñoä cao phaûi aên böõa phuï tröôùc khi taäp hay giaûm lieàu insulin

15. Nhöõng ñieàu caàn löu yù: Neân baùo cho gia ñình vaø baïn beøbieát : • Mình ñang bò beänh ÑTÑ • Caùc trieäu chöùng haï ñöôøng maùu sôùm • Caùc bieän phaùp xöû trí khi haï ñöôøng maùu ñeå coù theå giuùp ñôõ

16. Nhöõng ñieàu caàn löu yù: Khi rôøi nhaø caàn mang theo: • Theû caù nhaân ghi roõ teân tuoåi, tình traïng beänh • Thöïc phaåm döï tröõ ñeå xöû duïng khi coù bieåu hieän haï ñöôøng maùu.

17. Nhöõng ñieàu caàn löu yù: • Neáu coù thay ñoåi trong cheá ñoä aên hoaëc vaän ñoäng :  Caàn töï ño ñöôøng maùu  töï ñieàu chænh cho baûn thaân  PHOØNG TRAÙNH TÌNH TRAÏNG HÑM

18. Nhöõng ñieàu caàn löu yù: • Neáu: - Aên uoáng hôïp lyù - Luyeän taäp vaän ñoäng hôïp lyù - Söû duïng thuoác hôïp lyù • Seõ: - Giaûm nguy cô haï ñöôøng maùu

19. Nhöõng ñieàu caàn löu yù

20. Toùm taét nhöõng ñieàu caàn nhôù

21. ÑÖÔØNG HUYEÁT KIEÅM SOAÙT TOÁT KHI NAØO? 1. Ñöôøng huyeát ñoùi: 80 – 120 mg/dl 2. Ñöôøng huyeát sau aên 100 – 140 mg/dl 3. HbA 1C < 7% * Huyeát saéc toá A 1C ( HbA 1 C) giuùp ñaùnh giaù toaøn caûnh hieäu quaû kieåm soaùt ñöôøng huyeát. Neân theo doõi moãi 3 – 6 thaùng / laàn

22. Trieäu chöùng haï ñöôøng maùu • Tieàm taøng : Caûm giaùc ñoùi • Nheï : Vaõ moà hoâi , run tay chaân , ñoùi. • Trung bình : Ñau ñaàu , thay ñoåi haønh vi , giaûm khaû naêng chuù yù, nguû gaø. • Naëng : Hoân meâ , maát caûm giaùc , co giaät. • XN : Ñöôøng huyeát < 3,3 mmol/l (60mg/dl )

23. Xöû trí haï ñöôøng maùu • Theå nheï:uoáng 10-15g carbonhydrat, töông ñöông - Vaøi vieân keïo, ñöôøng theû - 1 ly nöôùc ñöôøng (2 muoãng canh ñöôøng caùt / 100ml nöôùc) - 1 traùi döøa pha 1 muoãng ñöôøng - 1/2 lon nöôùc ngoït (khoâng phaûi duøng cho ngöôøi aên kieâng) - 1 laùt baùnh mì, 1 tr. chuoái, 1 ly söõa, 1 ly cam vaét

24. Nhöõng ñieàu caàn löu yù: • Neáu: - Aên uoáng hôïp lyù - Luyeän taäp vaän ñoäng hôïp lyù - Söû duïng thuoác hôïp lyù • Seõ: - Giaûm nguy cô haï ñöôøng maùu

25. CHUÙC QUYÙ VÒ THAØNH COÂNG

26. CAÂU 1 Khi coù trieäu chöùng haï ñöôøng huyeát , baïn phaûi laøm gì : a. Uoáng ngay 1 ly söõa hoaëc ly nöôùc traùi caây, vaøi caùi keïo , ly nöôùc ñöôøng , 1 traùi chuoái… b. Khoâng laøm gì caû c. Uoáng theâm thuoác haï ñöôøng huyeát.

27. CAÂU 2 • Caùc lyù do naøo laøm deã bò haï ñöôøng huyeát : a. AÊn uoáng khoâng hôïp lyù b. Vaän ñoäng khoâng hôïp lyù c. Uoáng thuoác khoâng hôïp lyù d. Taát caû caùc lyù do treân

28. Caâu 3 Trieäu chöùng sôùm cuûa Haï ñöôøng huyeát laø : • Caûm giaùc ñoùi, run tay chaân . • Hoân meâ. • Co giaät .