Bilinç Kaybı

1. Bilinç Kaybı Merkezi sinir sisteminin hasarı sonucu; duyu algılarının çevreyi tanımayacak kadar bozulması, hareket sisteminin ve beş duyu organlarının uyaranları alamayacak kadar işlevsiz kalmasıdır. Başka bir deyişle; uyku halinden başlayarak, komaya kadar giden bir bozukluk tablosudur.

2. Bilinç Kaybı Nedenleri • Kafatası travması sonucu; baş yaralanması, beyin sarsıntısı,beyin kanaması, • Omurilik travmaları, • Beyin damarlarında tıkanma, • Beyin- omurilik sıvı dolaşımının bozulması, • Sıcak çarpması, sıcak bitkinliği, yüksek ateş, • Zehirlenmeler, • Beynin yetersiz kanlanması, • Kanamalar, • Boğulmalar, • Metabolik hastalıklar (böbrek yetmezliği, şeker hastalığı gibi).

3. Bilinç Bozukluğu Belirtileri Merkezi sinir sistemindeki bozuklukla orantılı olarak bilinç kaybının derecesine göre değişik belirtiler gözlenir. • I. derece bilinç bozukluğunda; Sözlü uyaranlara cevap vardır. • II. derece bilinç bozukluğunda; Gürültülü ve sözlü uyaranlara cevap yok, sadece ağrılı uyaranlara cevap vardır. • III. derece bilinç bozukluğunda (Tam bilinçsizlik/ koma durumunda; Derin bir uyku halı vardır. Hiçbir uyarana tepki yoktur

4. Bayılma Bayılma: Beynin ani olarak kansız kalması sonucu meydana gelen kısa süreli yüzeysel ve geçici bilinç (şuur) kaybıdır. Bayılma Belirtileri; • Baş dönmesi, yere düşme • Bacaklarda uyuşma • Bilinçte bulanıklık • Yüzde solgunluk • Üşüme, titreme • Hızlı ve zayıf nabız

5. Bayılmada İlkyardım • Kişiye şok pozisyonu verilir,sıkı giysiler gevşetilir. • Hastaya baş –çene pozisyonu verilerek soluk yolu açılır. • Hasta kanama,kırık çıkık ve yara yönünden kontrol edilir. • Ağızdan hiçbir şey verilmez. • 2-5 dakika ara ile yaşam bulguları kontrol edilir. • Hasta sıcak tutularak kendine gelmesi beklenir. • Gerekirse tıbbi yardım istenir(112).

6. Koma Koma: Sözlü ve ağrılı uyaranlara karşı tepkinin azalması ya da kaybolması sonucu ortaya çıkan uzun süreli bilinç kaybıdır. • Koma Belirtileri; • Sesli ve ağrılı uyaranlara tepki olmaması • Yutkunma, öksürük gibi tepkilerin kaybolması

7. Koma Pozisyonu Verilmesi • H/Y omuzlarından sarsılarak bilinç durumu tespit edilir. Bilinç yok ise; • 112 ‘ye haber verilir. Sıkan giysiler gevşetilir. • H/Y A,B,C yönünden değerlendirilerek gerekenler yapılır. • H/Y’nın döndürüleceği tarafa diz çökülür. • H/Y’nın karşı tarafındaki kolu döndürüleceği taraftaki omuz üzerine yerleştirilir. • H/Y’nın karşı taraftaki bacağı diğer bacağının yanında dik açı oluşturulacak şekilde kıvrılır. • H/Y’nın ilkyardımcı tarafındaki kolu başı hizasında yukarı uzatılır. • H/Y’nın karşı taraftaki omuz ve kalçasından tutularak tek hamlede ilkyardımcı tarafına doğru çevrilir. • H/Y’nın üstte kalan bacağı kalça ve dizden bükülerek öne, alttaki bacağı arkaya destek yapılır. • H/Y’nın başı hizasındaki kolu başının altına destek olacak şekilde yerleştirilir. • H/Y’nın karını üzerine yerleştirilen kolu solunum yolu açıklığını engellemeyecek şekilde yüz ve çenesinin altına destek yapılır. • Tıbbi yardım gelinceye kadar bu pozisyonda tutulur. • 3-5 dk. aralıklarla yaşam bulguları kontrol edilir.

9. Havale Havale: Çeşitli nedenlerle sinir sisteminin olumsuz etkilenmesi sonucu ortaya çıkan özellikle bebek ve çocuklarda görülen, kas kasılmaları ve çırpınmalarla karakterize bir durumdur. Havale Nedenleri: • Ateşli hastalıklar (yüksek ateş) • Beslenme bozukluğu (D vit. Eksikliği) • Sinir sistemi hastalıkları, • Kafa travmaları • Zehirlenmeler • Kan ve vücut sıvılarındaki madensel tuzların dengesiz olarak azalıp, çoğalması gibi ...

10. Yüksek Ateşe Bağlı Havalelerde İlkyardım Yüksek ateşe bağlı havaleler vücut sıcaklığının 38 derecenin üstüne çıkmasıyla oluşur. Genellikle 6 ay –6 yaş arası çocuklarda sık rastlanır. Böyle bir durumda; • Hastanın fazla giysileri çıkarılır, serin ve havadar bir yere alınır. • Hasta ıslak havlu yada çarşafa sarılır. • Ateş düşmezse oda sıcaklığında küvete sokulur, başı serinletilir, • Kasık ve koltuk altlarına ıslak bezler yerleştirilir. • Tıbbi yardım sağlanır.

11. Sara (Epilepsi) krizi Ön kriz (haberci belirti), ardından çığlık atma ile başlayan kaslarda kasılma ve gevşemeyle birlikte aşırı tükürük salgılama, idrar ve dışkı çıkarmanın da görülebildiği bilinç kaybı ile karakterize ağır bir tablodur. Hasta krizin başlamasını önleyemez, kriz her zaman her yerde gelebilir. Tedaviyle kontrol altına alınabilir.

12. Sara Krizinde İlkyardım • Olay yerinin güvenliği sağlanır ( örneğin trafiğin durdurulması gibi). • Hastaya zarar verebilecek maddeler çevresinden uzaklaştırılır. • Hastayı sıkan giysileri varsa gevşetilir. • Hastaya hiçbir şekilde müdahale edilmez. Hastadaki çırpınmalar engellenmeye çalışılmaz. Nöbetin kendiliğinden geçmesi beklenir. • Hastanın başının altına yumuşak bir malzeme (yastık vb.) konularak baş yaralanması önlenmeye çalışılır. • Kriz geçtikten sonra koma pozisyonu verilip, dinlenmesi sağlanır. • Beş dakikadan fazla süren krizlerde tıbbi yardım istenmelidir. • Hasta kendine geldikten sonra da gerekirse sağlık kuruluşuna gönderilir.

13. Kan Şekeri Düşüklüğü • Kan Şekeri Düşüklüğü Nedenleri; • Aşırı açlık • Seker hastalarının ilaç dozlarını fazla almaları yada aç karnına içmesi gerektiği ilacı aldıktan sonra yemek yemeği geciktirmesi, unutması • Aşırı egzersiz yapma • Oruç tutma • Karaciğer, pankreas, ,böbrek üstü bezi ve hipofiz bezi hastalıkları

14. Kan Şekeri Düşmesi Belirtileri • Ani kan şekeri düşmesi belirtileri; • Renk solukluğu, titreme, korku • Aşırı terleme • Nabzın çok hızlı ve zayıf atması • Kas seğirmeleri • Bitkinlik hali • Bilinçsiz istemsiz çırpınma hareketleri • Koma belirtileri ve koma • Yavaş ve uzun sürede kan şekeri düşmesi belirtileri; • Baş ağrısı, • Görme bozukluğu, • Açlık hissi, • Dermansızlık, huzursuzluk, titreme, • Baygınlık hissi, kasların çekilmesi, • Soğuk terleme, • Konuşma güçlüğü, kafa karışıklığı, şuur kaybı, koma.

15. Kan Şekeri Düşmesinde İlkyardım • Hastanın ABC’si değerlendirilir. • Eğer hastanın şuuru yerinde ve kusması yoksa ağızdan 2 adet çay şekeri, meyve suyu yada şekerle bir içecek verilir. • 15-20 dakika geçtiği halde düzelme yoksa ve bilinci kaybı gelişirse koma pozisyonu verilerek tıbbi yardım (112) istenir.

16. Göğüste Kuvvetli Ağrı • Nedenleri; • Kalp kasını besleyen atardamarlarda daralma ( Anjina Pectoris), • Kalp kasını besleyen atardamarlarda tam tıkanma gibi nedenlerle kalp kasının yeterli yada hiç beslenememesidir ( myokart infarktüsü). • Belirtileri: Anjina pectoris (kalp spazmı) belirtileri; • Fiziksel aktivite, ruhsal stresler, heyecanlar ve fazla yemek yemek sonucu ortaya çıkan göğüste şiddetli ağrı(göğüs ortasından başlayan kollara, boyun ve çeneye yayılan 5-10 dk. süren), sıkıntı hissi ve nefes darlığı Myokart enfarktüsü (kalp krizi) belirtileri; • Ağrı göğüs kemiği ardında, mengeneyle sıkıştırılmış gibi ezici tarzda, boyuna kola, çeneye, parmak uçlarına kadar ilerleyen fiziksel aktiviteye bağlı olmaksızın da ortaya çıkabilen tarzdadır. Ölüm korkusu, soğuk terleme, bulantı kusma nefes alamama, morarma ve şok belirtileri gibi belirtilerde görülür.

17. Göğüs Ağrısında İlkyardım • Hasta sakinleştirilir, sıkı giysileri gevşetilir. • ABC kontrolü yapılır. • Hastanın yarı oturur pozisyonda dinlenmesi sağlanır. • Hastanın yanında ilaçları varsa alması sağlanır. • Tıbbi yardım (112) istenir. • Tıbbı yardım gelinceye kadar 2-3 dakikada bir yaşam bulguları kontrol edilir.

18. Hayvan Isırma Ve Sokmalarının Önemi Hayvan ısırması ve sokması sonucu ciltte batıcı ya da yırtık yaralar oluşur. Yırtık yaralarda doku harabiyeti oldukça fazladır. Deri , deri altı ve kaslarda parçalanmalar olabilir. Özellikle baş, yüz ve ellerdeki hayvan ısırıkları doku kaybıyla sonuçlanıp, tedaviye rağmen kalıcı izler bırakabilir. Kedi köpek gibi evcil hayvanların ya da yabani hayvanların ısırması kuduz hastalığına ve enfeksiyonlara neden olabilir. Kedi köpek ısırmalarında ilkyardım ve diğer önlemlerin alınması uygulamalarının başında, yaranın korunması, kuduza karşı önlem alınması ve ısıran hayvanın gözlem altında tutulması gerekir.