Download
1 / 65
650 likes | 1.04k Vues
MODÜL 5 – Öğretim Materyali Tasarlama ve Materyalin Üzerinde Değişiklik Yapma 1.1. Görsel tasarım öğeleri 1.2. Görsel tasarım ilkeleri 1.3. Görsel tasarımda dikkate alınacak faktörler 1.4. Sunuda düzenleme yapma 1.5. Resim, fotoğraf düzenleme işlemleri
E N D
MODÜL 5 – Öğretim Materyali Tasarlama ve Materyalin Üzerinde Değişiklik Yapma 1.1. Görsel tasarım öğeleri 1.2. Görsel tasarım ilkeleri 1.3. Görsel tasarımda dikkate alınacak faktörler 1.4. Sunuda düzenleme yapma 1.5. Resim, fotoğraf düzenleme işlemleri 1.6. Grafik ve tablo işlemleri 1.7. Video ve ses işlemleri Modül 5
Tasarlamada Dikkate Alınacak Faktörler E-materyal geliştirecek öğretmenin her şeyden önce e-materyal geliştirmenin bir süreç olduğunun farkında olması ve bu süreci oluşturan temel bileşenlerin neler olduğu konusunda bilgi sahibi olması, geliştirilecek olan materyalin hem etki seviyesini artıracak, hem de sürecin daha planlı ve kolay yürümesini sağlayacaktır. Bu amaçla iki başlık altına topladığımız süreç bileşenlerinin bir grubu geliştirme süreci ile ilgili iken diğeri daha çok pratiğe yönelik tavsiyeler niteliği taşımaktadır.
Tasarlamada Dikkate Alınacak Faktörler E-materyal geliştirme süreci ve dikkat edilmesi gereken faktörler E-materyal geliştirmek isteyen öğretmenin öğretim materyali geliştirme sürecinin temel bileşenlerinin neler olması gerektiği hakkında temel düzeyde bilgi sahibi olunması geliştirilecek materyalin verimliliğini artıracaktır.
Görsel Tasarım İlkeleri • Bütünlük • Bir görseli meydana getiren ögelerin bir bütün olarak görünmesini sağlayan, ögeler arasındaki ilişkidir. Diğer bir ifadeyle kelimeler ve diğer nesneler birlikte anlam oluştururlar. Bütünlük, görseli anlamayı ve yorumlamayı kolaylaştırır. Bütünlük, görsel elemanlar ve bunların fonksiyonları arasındaki ilişki bütünlüğüdür. Her bir görsel unsur, bir mesaj iletmedeki fonksiyonu göz önüne alınarak yerleştirilmelidir (Yalın, 2003). Bütünlüğü sağlamak için görsel tasarım ilkelerinden (çizgi, şekil, alan vb. ) faydalanılır.
Görsel Tasarım İlkeleri Basitlik Tasarımlar hedef kitleye, sunuluş amacına göre farklılıklar gösterebilmekle birlikte unutulmaması gereken, ulaştırılmak istenen mesajın açık, yalın ve basit olması gerekliliğidir. Dikkat yöneltilirken bilinenle yenilik, basitlikle karışıklık, belirginlikle belirsizlik, arasında bir denge aranır. Tasarımdaki gereksiz, mesaj ile doğrudan ilişkisi olmayan tasarım öğelerinin kullanılmaması olarak ta tanımlayabiliriz.
Görsel Tasarım İlkeleri Yerleştirme (Hiyerarşi) Bu ilke bilginin önem sırasına göre bir organizasyon içerisinde sunulmasına olan eğilimi ile ilgilidir. Bilginin hiyerarşik biçimde sunulması öğrencinin daha iyi öğrenmesine katkı sağlar. Görsel hiyerarşi insanların, bilginin nasıl organize edildiğini anlamasına ve görseli gözden geçirmesine yardımcı olmasına kolaylık sağlar. Dengeli bir hiyerarşi sadece bir bilgiyi ayırt etmek ve anlamak için belirgin bir yol sağlamaz, bir de farklı elementleri sayfa içerisinde bütün olarak bağlamaya yardım eder, bir düzen ve denge duygusu yaratır. Uygun iletişim için her bir elementin hiyerarşik düzene uygun olduğundan emin olunmalıdır.
Görsel Tasarım İlkeleri Yakınlık Bir görselde birbirine yakın ögeler birbiriyle ilişkili, uzak ögeler ise ilişkisiz olarak algılanır. Ögeler yakınlık bakımından birbirinden açıkça ayırt edilmedikçe, izleyenler bu ögeleri anlamlandırmaya çalışır, hangilerinin birlikte düşünüleceğine karar vererek gruplandırmaya çalışır. Görselde dikkat edilmesi gereken bir diğer özellik de satırlar arasındaki boşlukların okumaya ve anlamaya olan etkisidir. Eğer satırlar birbirlerine çok yakın iseler belirli bir uzaklıkta net olarak okunamazlar. Eğer satırlar birbirlerinden çok uzak ve gereğinden fazla boşluk var ise satırlar birbirlerinden kopukmuş gibi bir izlenim verirler. İyi okunabilir bir metin için satırlar arasında bırakılacak ideal dikey boşluk miktarı küçük harflerin boyutundan biraz küçük olmalıdır.
Görsel Tasarım İlkeleri Hizalama Görsel ilişkileri etkili bir şekilde sunmak için kullanılan tasarım ilkelerinden birisi hizalamadır. Materyaldeki ögeler arasında dikey ve yatay çizgiler varmış gibi hizalanmış iseler izleyici bu unsurları ve aralarındaki ilişkileri daha çabuk kavrar (Demirel, 2001, s:35). Tasarım elementleri belirli bir hiza ile sunulduğunda izleyenlerin kafasında bir düzen oluşturur ve düzenli bilgiler düzensizlere göre daha kolay öğrenilir ve hatırlanırlar(Yalın, 2003, s:116). Hizalamada öğeler arası hizalamanın yanı sıra tüm öğelerin materyale göre hizalanmasına özen gösterilmelidir.
Görsel Tasarım İlkeleri Denge Görsel tasarımda denge, öğelerin yatay ve dikey olarak materyale eşit ağırlıkta Denge tasarımlarımızda dikkat etmemiz gereken önemli bir ilkedir. Tasarım dengelenmemişse, izleyen kendini rahatsız hissedecek ve bir şeylerin yolunda gitmediğini düşünecektir. Denge ile ilgili iki tür yaklaşım vardır. a) Simetrik Denge: Nesnelerin görselin merkezine göre ortadan ikiye bölündüğünde her iki tarafta da birbirinin aynı olacak şekilde yerleştirilmesi ile simetrik denge oluşur. Aşağıdaki resimde simetrik denge oluşturulmuştur.
Görsel Tasarım İlkeleri b) Asimetrik Denge: Farklı nesneler sayfaya ağırlıkları ölçüsünde yerleştirildiğinde asimetrik denge oluşur. Bu şekilde materyale belirli bir ölçüde hareketlilik kazandırılabilir.
Görsel Tasarım İlkeleri Vurgu Materyalde belli bir bölüme dikkat çekme olayıdır. Öğrencilerin görselin belli bir noktasına yoğunlaşması isteniyorsa vurgu kullanılabilir. Vurgu farklı renk ve doku kullanımı, odaklanacak noktanın boyutunun değiştirilmesi, , yön gösteren çizgilerin kullanılması şeklinde yapılabilir.
Görsel Tasarım Ögeleri • Nokta ve Çizgi • Nokta tasarım sürecinin ilk elemanıdır. Grafik tasarım süreci nokta ile başlar ve noktaların yan yana gelmesiyle devam eder. Noktaların oluşturdukları birliktelikler farklı psikolojik etkiler yaratmaları sebebiyle çok önemlidir. Aralarındaki büyüklük-küçüklük, açıklık-koyuluk, sıklık-seyreklik, uzaklık-yakınlık ilişkilerini, renk ve konum farklılıklarını insan gözü ve beyni derhal algılayarak anlamlandırır. Bu nedenle, sanatsal üretim ve tasarım sürecinin başlangıcında noktanın önemi büyüktür. Temel sanat eğitimi kapsamında yapılan çalışmalar nokta eğitimi ile başlar ve bu sayede öğrencilerin elde edecekleri bilgi birikimi herhangi bir görsel kompozisyona başlarken onlara yol gösterir. • Çizgi, noktaları belli bir yön üzerinde hızla hareketinden, ya da sıkışarak yan yana dizilmelerinden oluşur. • Çizgiler farklı amaçlar için oluşturulabilirler: • Organize etmek için (boyama kitabı) • Yönlendirmek için (sarı çizgiyi izle) • Ayırmak için (otobanlarda şeritleri) • Duygu sunmak için (pürüzlü, yıpranmış çizgi şiddet uyandırır) • Ritim oluşturmak için (bahçe çitleri parmaklıklar, şehir manzarası)
Görsel Tasarım Ögeleri Şekil Şekil bir yüzey üzerinde yaratılan iki boyutlu biçimlerdir. Her şeyin bir şekli vardır. Çocuklar objeleri tanımlamayı şekillerle öğrenirler. Dünyayı betimlemek için basit geometrik şekiller çizerler. Örneğin güneş bir çember olabilir. Okumaya başladıklarında harflerin farklı şekiller sahip olduğunu öğrenirler. Tasarımlarda şekiller objeleri tanımlar ve fikirlerle iletişime girerler. Örneğin bir şirketin logosundaki çember dünyayı, evrenselliği simgeler. Sıra dışı şekiller dikkat çeker. İnsanların ilgisini çekmek için dörtgen bir şekilden çok farklı bir şekil, örneğin yıldız kullanılabilir. Yazıları da dörtgen sınırlardan ziyade farklı şekillerin içine yerleştirerek dikkat çekebiliriz.
Görsel Tasarım Ögeleri Renk Renk hayatımızda pek çok şey anlamına gelir. Objeleri tanımlamamızı sağlar; (Elma kırmızıdır.) nesneleri anlamamızı sağlar; (yeşil git demektir) duyguları ifade etmemizi sağlar (Üzgünken duygumuzu mavi diye tanımlarız.). Tasarımlarımızda renkler ile hisler uyandırır, objeleri tanımlar ve mesajımızı iletiriz. Yumuşak renklerle ılımlı ya da romantik bir atmosfer yaratırız. Bir grup fotoğrafı renkli bir kutuya yerleştirerek birlikte olduklarını vurgularız. Önemli bir uyarı için parlak kırmızı rengi kullanırız. Eğer güneş batışı ile ilgili bir resmin varsa bu rengi arka-planda kullanarak yumuşak bir görüntü elde edersin. Resimdekinden zıt bir rengi arka planda kullanırsan farklı bir görüntü elde edersin. Çalışmayı güneşin batışı ve yanında koyu renklerle kullanırsan dram oluşturursun.
Görsel Tasarım Ögeleri Yazı (Tipografi) Tipografi, yazıyı belli bir forma sokma tekniğidir. Yazı tasarımcıları tek bir yazı ailesi için bile uzun süre çalışırlar. Grafik tasarımda da tipografinin önemi elbetteki çok büyüktür. Tipografi sayfa üzerindeki temel elemanların başında gelir. Yazı hem içerik olarak hem de görsel olarak bir etkiye sahiptir. Resim, illüstrasyon ya da renk kullanmadan grafik tasarımlar oluşturmak mümkündür fakat yazı ve tipografi grafik tasarım ihtiyaçlarının karşılanmasında temel ögedir. Sadece tipografik elemanlarla da oldukça etkili tasarımlar elde etmek mümkündür. Grafik tasarımda tipografi ile ilgili bazı basit kuralları göz önünde bulundurmamız gerekir. Örneğin başlık, alt başlık ve metin sıralaması sayfa üzerinde yaratılmaya çalışılan bir öncelik sırası düzenidir. Bu hiyerarşik düzenin kurulması için: - Harf büyüklüklerini değiştirmek - Yazı karakterlerinin farklılıkları ile ayrıştırma sağlamak - Aynı yazı karakterleri kullanılsa dahi koyu veya sağa yatık gibi değişkenleri kullanmak gerekir.
Görsel Tasarım Ögeleri Boşluk - Alan Bir tasarımı oluştururken sadece şekil ve çizgilerin nereye yerleştirileceğini değil, aynı zamanda nerede bağlanacağını etrafında ya da arasında ne kadar boşluk bulunacağını da düşünmek zorundasınız. Bu evi dekore etmeye benzer. Ne kadar alana sahip olduğunuzu düşünmek zorundasınız. Eğer her şeyi doldurursak yaşayacak alan ya da nesnelerin etkisi kalmaz. Yazıların ve resimlerin uyumunu düşünmek zorundayız.
Görsel Tasarım Ögeleri Doku Dokular çalışmalara zenginlik ve yoğunluk katsın diye kullanılabilir. Dokular hissedilir. (Kağıdın üzerindeki doku vb.) Tasarımlarda kullanılan dokular (pattern), aslında bir doku hissi uyandırmak için kullanılır. Işık ve gölgeler kullanılarak dokular elde edilebilir.
Görsel Tasarım Ögeleri Boyut Boyutun tasarımlarımızda önemli bir rolü vardır. Boyut fonksiyonel bir ögedir (Ailemizin boyutuna göre araba alırız). Çekicidir (Küçük çocuklar ve dev gökdelenler ilgimizi çeker). Organize edicidir (Çocukları boy sırasına sokarak bir süreci açıklarız). Tasarımlarımızın nihai boyutunu düşünerek çalışmamıza başlarız. Bu bizim sınırlarımızı belirler. Bir karar vermek gerekir. Tasarım elementleri bu limitlere sadık kalınarak mı tasarlanacak, çekicilik mi önce gelecek?
Sunu Üzerinde Değişiklik Yapma Herhangi bir kazanıma ait materyal arama işleminde bulunan sunular üzerinde değişiklik ve düzenleme yapma ihtiyacı doğmaktadır. Bu kısımda sunular üzerinde yazı karakteri ve büyüklüğü değiştirmek, renk değiştirmek, tema değiştirme, ses, video, resim ekleme ve düzenleme işlemleri, köprü, eylem ve animasyon ekleme işlemlerine değinilecektir. Yazı Karakterini ve Büyüklüğünü Değiştirmek Tek bir paragraf, kelime veya cümlenin yazı tipi/boyutunu değiştirmek için değiştirmek istenen metin seçilir.
Sunu Üzerinde Değişiklik Yapma Renklerini Değiştirmek Tek bir paragraf, kelime veya cümlenin yazı tipi/boyutunu değiştirmek için değiştirmek istenen metin seçilir. Eğer slayttaki yer tutucuların içindeki metin değiştirilmek isteniyorsa yer tutucuya sol tuşla tıklanarak yer tutucu seçilir. Giriş sekmesindeki yazı tipi rengi alanından değiştirilmek istenen renk seçilir.
Sunu Üzerinde Değişiklik Yapma Sunu Temasını Değiştirmek
Sunu Üzerinde Değişiklik Yapma Resim Ekleme ve Düzenleme İşlemleri Resim eklemek için; “Ekle” sekmesinden “Resim” seçeneği, yada slayt üzerindeki metin çerçevesindeki simgelerden resim seçeneği seçilir.
Sunu Üzerinde Değişiklik Yapma Var olan bir resim standart kırpma işlemleri haricinde şekle göre de kırpılabilir. Bunun için Kırp” seçeneği altındaki oka tıklanır. “Şekle Göre Kırp” seçeneği seçilir. İstenilen şekil seçilerek resmin kırpılması sağlanır.
Sunu Üzerinde Değişiklik Yapma Ses, Video Ekleme ve Düzenleme İşlemleri Sunuya ses eklemek için; Sunuya ses eklemek için ses eklemek istenen sunuya tıklanır. Ardından “Ekle” sekmesinden “Ses” in altındaki oka tıklanır. Buraya tıklandığında Power Pointe ses eklemek için yapılabilecek üç işlem görüntülenir.
Sunu Üzerinde Değişiklik Yapma Sunuya video eklemek için; Şeritte “Ekle” sekmesinden “Video” simgesi tıklanarak bilgisayarda var olan bir video sunuya eklenir.
Sunu Üzerinde Değişiklik Yapma Sunuya Eylem, Bağlantı ve Köprüler Eklemek Eylem Düğmesi Eklemek Eylem düğmeleri sunuda ilk slayda gitmek, son slayda gitmek, ses çalma vb. işlemleri yapmak için köprü verilebilecek hazır seçeneklerdir. Eylem düğmesi eklemek için “Ekle” sekmesinden “Şekiller” in altındaki ok tıklanır.
Sunu Üzerinde Değişiklik Yapma Eylem düğmelerinden, eklemek istediğiniz düğmeyi tıklatın. Slayt üzerinde bir yeri tıklatın ve düğmeyi sol üst köşenden sağ üst köşesine doğru elinizi farenin sol tuşundan kaldırmadan çizin. Farenin sol tuşunu bıraktığınızda karşınıza çizdiğiniz düğme ile ilgili ayarlamaları yapacağınız “Eylem Ayarları” penceresi gelir.
Sunu Üzerinde Değişiklik Yapma • Eylem düğmesinin, fare ile tıklatıldığı zamanki davranışını seçmek için, “Fareyi Tıklatma” sekmesi, fare üzerinde tutulduğu zamanki davranışını seçmek için, “Fareyi Üzerinde Tutma” sekmesi seçilir. • Sunu içindeki başka bir slayda ya da bir web sayfasına bağlantı vermek için “Köprü” ögesi tıklanır. Ardından köprünün hedefi seçilir (Örneğin Son slayt). • Bir programı çalıştırmak için, “Programı çalıştır” ögesini tıklatılır. Ardından “Gözat” düğmesine tıklanarak çalıştırmak istenen program seçilir. • Bir makro çalıştırmak için, “Makroyu çalıştır” ögesi tıklatılır. Ardından çalıştırmak istenen makro seçilir. • Son olarak tamam seçeneğine tıklanır.
Sunu Üzerinde Değişiklik Yapma Bağlantı Eklemek Bağlantı eklenecek nesne (yazı, resim) seçilir. “Ekle” menüsünden köprü seçilir.
Sunu Üzerinde Değişiklik Yapma • Bilgisayarda kayıtlı bir dosyaya bağlantı vermek için Bu pencerede soldaki “Bağla” kısmından ilk seçenek olan “Varolan Dosya veya Web Sayfası” seçeneğine tıklanır. Sağdaki “Konum” kısmından bağlantı verilecek dosyanın konumu seçilir. Ardından dosya seçilerek “Tamam” seçeneğine tıklanır. • Eğer web sayfasına link verilecekse yine aynı seçeneğin en altındaki adres kısmına bağlantı verilecek web sitesinin adresi yazılır ve “Tamam” seçeneğine tıklanır. • Eğer aynı sunu içindeki başka bir sunuya bağlantı verilecekse “Bağla” kısmından “Bu Belgeye Yerleştir” seçeneği tıklanır. Sağ kısmında bağlantı verilecek slayt seçilir ve “Tamam” seçeneğine tıklanır.
Sunu Üzerinde Değişiklik Yapma Animasyon Efektleri Eklemek Slaytlara Geçiş Efektleri Ekleme Bir slayttan diğerine geçerken efekte vermek için: Geçişler sekmesi tıklanır. İstenilen efekt seçilir. • Zamanlama grubundan slayt geçişinde kullanılacak ses, süre vb. ayarlar yapılır. • Yapılan ayarla mevcut slayt içindir. Seçilen efekt ve ayarları tüm slaytlar uygulamak içini zamanlama grubundan “ Tümüne Uygula” seçeneği seçilir.
Sunu Üzerinde Değişiklik Yapma • Slayt üzerindeki herhangi bir metin veya nesneye animasyon uygulamak için “Animasyonlar” sekmesi kullanılır. • “Gelişmiş Animasyon” grubundan “Animasyon Ekle” sçeneği ile her bir metin veya nesne için giriş (nesnenin sahneye giriş yaparken uygulayacağı efekt), Vurgu (nesnenin sahnede bulunduğu sürece uygulayacağı efekt, çıkış ( Nesnenin sahneden çıkarken uygulayacağı efekt) efektleri verilebilir. “Animasyon Bölmesi” seçeneği kullanılarak nesnelere kullanılan efeklerle ilgili gelişmiş ayarlar yapılabilir.
Sunu Üzerinde Değişiklik Yapma Sunuya ekran görüntüsü eklemek Slaytlara bilgisayardaki bir görüntüyü eklemek için Ekle menüsünden Ekran Görüntüsü seçeneğine tıklanır.
Resim İşlemleri • Bir resmin formatını değiştirme • Formatını değiştirmek istediğiniz resmin üzerine farenin sağ tuşu ile tıklayınız. • Açılan menüden “Birlikte Aç” ve buradan da “Microsoft Office 2010” seçeneğini tıklayınız. • Microsoft Office Picture Manager programında formatını değiştirmek istediğimiz resim açılacaktır. • “Dosya” menüsünden “Ver” komutunu seçiniz. • Ekranın sağ tarafında “Ver komutu” ile ilgili seçeneklerin yer aldığı bir panel açılacaktır.
