SAFİ KURUM KAZANCININ TESPİTİ VE VERGİ GÜVENLİK MÜESSESELERİ

1. SAFİ KURUM KAZANCININ TESPİTİ VE VERGİ GÜVENLİK MÜESSESELERİ Garip Ayaz; YMM, CPA, MSA Nisan 2009-ANKARA

2. Safi kurum kazancının tespiti KV, mükelleflerin bir hesap dönemi içinde elde ettikleri safi kurum kazancı üzerinden hesaplanır (KVK, Md.6/1) Safi kurum kazancının tespitinde GVK’nun ticari kazanç hakkındaki hükümleri uygulanır. Zirai faaliyetle uğraşan kurumların bu faaliyetinden doğan kazançlarının tespitinde, GVK’nun zirai kazancın tespitine ilişkin hükümleri de dikkate alınır (KVK, Md.6/2). Bu bağlamda, GVK’nun ticari kazançla ilgili hükümleri ve ticari kazanca atıf yapılan diğer hükümler ile değerleme hükümleri (VUK, Md-258-330) dikkate alınır. SAFİ KURUM KAZANCININ TESPİTİ

3. İndirilecek giderler Menkul kıymet ihraç giderleri (KVK, Md.8/1-a), Kuruluş ve örgütlenme giderleri (KVK, Md. 8/1-b), Genel kurul toplantıları için yapılan giderler ile birleşme, devir, bölünme, fesih ve tasfiye giderleri (KVK, Md.8/1-c) Genel kurul üyelerinin genel kurula katılmak için yaptıkları giderler, kurumlarca karşılansa dahi gider kaydedilemez (1 Seri No.lu KV GT). Genel kurul toplantılarında, genel kurul üyelerinin ağırlanmaları ile ilgili giderler, genel örf ve adetlere uygun temsil ve ağırlama gideri niteliğinin ötesine geçmemek koşuluyla gider kaydedilebilir (1 Seri No.lu KV GT). Ayrıca birleşme, devir, bölünme, fesih ve tasfiye aşamalarında yapılan giderler de kazancın tespitinde indirim konusu yapılabilecektir(1 Seri No.lu KV GT). SAFİ KURUM KAZANCININ TESPİTİ

4. İndirilecek giderler Sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketlerde komandite ortağın kâr payı(KVK, Md.8/1-ç), Katılım bankalarınca katılma hesabı karşılığında ödenen kâr payları (KVK, Md.8/1-d), Sigorta ve reasürans şirketlerince ayrılan teknik karşılıklar (KVK, Md.8/1-e), Muallak hasar ve tazminat karşılıkları (KVK, Md.8/1-e-1), Kazanılmamış prim karşılıkları (KVK, Md.8/1-e-2), Hayat sigortalarında matematik karşılıklar (KVK, Md.8/1-e-3), Ayrılan sigorta teknik karşılıklarının ertesi bilanço döneminde aynen kâra nakledilmesi (KVK, Md.8/1-e-4), SAFİ KURUM KAZANCININ TESPİTİ

5. İndirilecek giderler Holding şirketlerin genel idare giderlerinin bağlı şirketlere dağıtımı, Holding tarafından bağlı şirketlere verilen hizmetler için fatura düzenlenmesi zorunlu olup, verilen hizmetin karşılığını teşkil eden bedelin, KVK’nun 13’üncü maddesinde yer alan emsallere uygunluk ilkesine göre belirlenmesi gerekir(1 Seri No.lu KV GT). Holding tarafından verilen bu tür hizmetlerin bağlı şirketlerce gider yazılabilmesi için, Hizmetin mutlaka verilmiş olması, Kesilen faturada hizmet türünün ayrıntılı olarak belirtilmesi, Tek faturada birden fazla hizmet bedelinin bir arada yer alması halinde, her hizmet bedelinin ayrı ayrı gösterilmesi, Şarttır (1 Seri No.lu KV GT). Yukarıda belirtilen koşullara uygun olarak bağlı şirketler, holding tarafından kesilen fatura bedelini gider kaydedebilir (1 Seri No.lu KV GT). SAFİ KURUM KAZANCININ TESPİTİ

6. Kabul edilmeyen indirimler Öz sermaye üzerinden ödenen veya hesaplanan faizler (KVK, Md.11/1-a), Örtülü sermaye üzerinden ödenen veya hesaplanan faiz, kur farkları ve benzeri giderler(KVK, Md.11/1-b), Transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü olarak dağıtılan kazançlar(KVK, Md.11/1-c), Her ne şekilde ve ne isimle olursa olsun ayrılan yedek akçeler(KVK, Md.11/1-ç), Hesaplanan kurumlar vergisi ile her türlü para cezaları ile vergi cezaları ve gecikme zamları(KVK, Md.11/1-d), Menkul kıymetlerin itibari değerlerinin altında ihracından doğan zararlar(KVK, Md.11/1-e) Bazı taşıtlara ilişkin giderler ve amortismanlar(KVK, Md.11/1-f) SAFİ KURUM KAZANCININ TESPİTİ

7. Kabul edilmeyen indirimler Kurumun kendisinin, ortaklarının, yöneticilerinin ve çalışanlarının suçlarından doğan tazminat giderleri(KVK, Md.11/1-g), Basın yoluyla işlenen fiillerden dolayı ödenen tazminatlar(KVK, Md.11/1-h), Bazı ürünlere ait ilan ve reklam giderleri (2 Seri No'lu KV GT’ nin 6. maddesiyle değiştirilen bölüm. Bu bölümün "4" ve "6" ncı paragraflarında yer alan düzenlemenin alkol ve alkollü içkilere ilişkin ilan ve reklam giderleri yönünden yürütülmesi, Danıştay 4. Daire Başkanlığının 22/09/2008 tarih ve 2008/3758 Esas No.lu kararı ile durdurulmuştur)(KVK, Md. 11/1-ı; 3/1/2008 gün ve 5727 sayılı Kanunun 5.maddesiyle değişik 4207 sayılı Kanunun 4’üncü maddesinin 11 numaralı fıkrası; 19/5/2008 tarihinden geçerli olmak üzere yürürlüğe girmiştir) Kurumların yönetim kurulu başkan ve üyelerine verilen temettü ikramiyeleri (1 Seri No.lu KV GT, GVK, Md. 75/3). Kanunen yasaklanmış fiiller nedeniyle katlanılan giderler (1 Seri No.lu KV GT). Kurumların KV’den istisna edilen kazançlarına ilişkin giderlerinin veya istisna kapsamındaki faaliyetlerinden doğan zararları (KVK, Md.5/3) SAFİ KURUM KAZANCININ TESPİTİ

8. KONTROL EDİLEN YABANCI KURUM (KEYK)-CONTROLLED FOREIGN COMPANY (CFC), ÖRTÜLÜ SERMAYE (THIN CAPITALISATION), TRANSFER FİYATLANDIRMASI YOLUYLA ÖRTÜLÜ KAZANÇ DAĞITIMI (DISGUISED PROFIT DISTRIBUTION TROUGH TRANSFER PRICING), VERGİ CENNETLERİNE YAPILAN BELİRLİ ÖDEMELERDEN STOPAJ (KVK, Md.30/7) (TAX HAVENS) VERGİ GÜVENLİK MÜESSESELERİ

9. OECD, ÇOK ULUSLU ŞİRKETLER VE VERGİ İDARELERİ İÇİN TRANSFER FİYATLANDIRMASI REHBERİ (OECD,TRANSFER PRICING GUIDELINES FOR MULTINATIONAL ENTERPRISES AND TAX ADMINISTRATIONS), OECD GELİR VE SERVET ÜZERİNDEN ALINAN VERGİLERDE ÇİFTE VERGİLENDİRMENİN ÖNLENMESİ MODEL ANLAŞMASI(OECD, MODEL TAX CONVENTION ON INCOME AND ON CAPITAL), BİRLEŞİK DEVLETLER İÇ GELİR KANUNU, MADDE 482 (THE US INTERNAL REVENUE CODE, SECTION 482), OECD ÖRTÜLÜ SERMAYE RAPORU (OECD THIN CAPITALISATION REPORT, 1998) VERGİ GÜVENLİK MÜESSESELERİ

10. Kapsam ve amaç Belli şartlarla yurt dışı iştiraklere yatırım yapan mükelleflere bu iştiraklerinden fiilen kâr payı dağıtılmasa bile vergi uygulamaları açısından kâr payı dağıtılmış olduğu kabul edilmekte ve bu suretle bu iştiraklerin kazançlarının Türkiye’de kurumlar vergisine tabi tutulması sağlanmaktadır (KVK, Md.7). Kontrol edilen yabancı kurum Tam mükellef gerçek kişi ve kurumların doğrudan veya dolaylı olarak ayrı ayrı ya dabirlikte sermayesinin, kâr payınınveya oy kullanma hakkının en az %50’sine sahip olmak suretiyle kontrol ettikleri yurt dışı iştirakleri ifade eder (KVK, Md.7/1). KONTROL EDİLEN YABANCI KURUM

11. Kontrol edilen yabancı kurum ...“doğrudan veya dolaylı” ve “ayrı ayrı ya da birlikte” ifadeleri ile yurt dışındaki iştirakin ortaklık paylarının grup şirketleri veya gerçek kişiler arasında paylaştırılıp, maddede belirtilen kontrol oranının altında kalınarak kapsam dışına çıkılması engellenmiştir(1 Seri No.lu KV GT). Örnek 1:Türkiye’de tam mükellefiyete tabi (A) Kurumu, (S) ülkesinde kurulu (B) Kurumunun sermayesine %100 oranında iştirak etmektedir. (T) ülkesinde kurulu (C) Kurumunun ise %50 hissesi (B) Kurumuna aittir. Bu durumda, (A) Kurumu, (C) Kurumuna dolaylı olarak (%100 x %50=) %50 oranında iştirak ettiğinden (C) Kurumu, diğer şartların da gerçekleşmesi halinde kontrol edilen yabancı kurum olarak değerlendirilir(1 Seri No.lu KV GT). Diğer taraftan, Türkiye’de tam mükellefiyete tabi kurum ile gerçek kişinin ilişkili olup olmamasının kontrol edilen yabancı kurum uygulamasında herhangi bir önemi bulunmamaktadır(KVK, Md.7, 1 Seri No.lu KV GT). KONTROL EDİLEN YABANCI KURUM

12. Kontrol edilen yabancı kurum Dolaylı iştirak ilişkisinin birkaç kademeli olması halinde, en sondaki dolaylı iştirake kadar ortaklık ilişkileri dikkate alınır (1 Seri No.lu KV GT). Yurt dışı iştirakin kontrol edilen yabancı kurum olup olmadığının tespitinde, kontrol oranı olarak ilgili hesap dönemi içinde herhangi bir tarihte sahip olunan en yüksek oran dikkate alınır (KVK, Md./3, 1 Seri No.lu KV GT). Yurt dışı iştirake ilişkin iştirak payının (sermaye, kâr payı veya oy kullanma hakkının) tamamının, yurt dışı iştirakin hesap döneminin kapanmasından önce herhangi bir tarihte muvazaa olmaksızın elden çıkartılmış olması halinde, ilgili yurt dışı iştirak hakkında bu madde hükümleri uygulanmaz (KVK, Md.7, 1 Seri No.lu KV GT). KONTROL EDİLEN YABANCI KURUM

13. KEYK şartları Aşağıdaki şartların birlikte gerçekleşmiş olması gerekir (KVK, Md.7, 1 Seri No.lu KV GT). Yurt dışı iştirakin ilgili yıldaki toplam gayri safi hasılatının %25 veya fazlasının pasif nitelikli gelirlerden oluşması (KVK, Md.7/1-a); pasif nitelikli gelirler; faiz, kâr payı, kira, lisans ücreti, menkul kıymet satış geliri gibi gelirlerden oluşur. Yurt dışı iştirakin faaliyeti ile orantılı olmayan sermaye, organizasyon ve eleman istihdamı suretiyle elde edilen ticari, zirai veya serbest meslek faaliyetlerinden elde edilen gelirler de pasif nitelikli gelir sayılır(1 Seri No.lu KV GT), Yurt dışında kurulu iştirakin kurum kazancının %10’dan az oranda gelir ve kurumlar vergisi benzeri toplam vergi yükü taşıması (KVK, Md.7/1-b), Yurt dışındaki kurulu iştirakin ilgili yıldaki gayrisafi hasılat tutarının 100.000.- TL karşılığı yabancı parayı geçmesi (KVK, Md.7/1-c), TL karşılığının tespitinde, ilgili iştirakin hesap döneminin son gününde geçerli olan TCMB döviz alış kuru esas alınır (1 Seri No.lu KV GT). KONTROL EDİLEN YABANCI KURUM

14. KEYK şartları Aşağıdaki şartların birlikte gerçekleşmiş olması gerekir (KVK, Md.7, 1 Seri No.lu KV GT). Örnek:Yurt dışı iştirakin toplam 100 birim olan gayrisafi hasılatının bileşimi aşağıdaki gibi olsun;  Faaliyeti ile orantılı sermaye, organizasyon ve eleman istihdamı suretiyle elde edilen ticari kazanç...........................................................30 birim Kâr payı......................................................................................................10 birim Faiz..............................................................................................................50 birim Menkul kıymet alım satım kazancı ..........................................................10 birim   Bu durumda pasif nitelikli gelirlerin (kâr payı + faiz + menkul kıymet alım satım kazancı) toplam gayrisafi hasılata oranı (70/100=) %70 olduğundan kontrol edilen yabancı kurum için belirtilen şart sağlanmıştır. KONTROL EDİLEN YABANCI KURUM

15. KV matrahına dahil edilecek KEYK kazancı KEYK’in Türkiye’de vergiye tabi tutulacak kazancı, zarar mahsubu dahil giderler düşüldükten istisnalar düşülmeden önceki, vergi öncesi kurum kazançlarıdır (1 Seri No.lu KV GT). KEYK’in geçmiş yıl zararları nedeniyle dağıtılabilir kârının olmaması durumunda Türkiye’de vergilendirilecek bir kazançtan söz edilemez. Yurt dışı iştirakten elde edilmiş sayılan kazancın hesaplanmasında, yurt dışı iştirakin ilgili hesap döneminin kapandığı tarihte sahip olunan iştirak oranı (sermaye, kâr payı veya oy kullanma hakkı oranı) dikkate alınır (1 Seri No.lu KV GT), KEYK kârının sermayeye eklenmesi durumunda da, kazanç vergilendirilir (1 Seri No.lu KV GT), KEYK’in zararı, kuruma iştirak eden tam mükellefiyete tabi kurumun kazancının tespitinde dikkate alınabilir (1 Seri No.lu KV GT), KONTROL EDİLEN YABANCI KURUM

16. KEYK’in kâr dağıtması halinde vergileme KEYK kazancı olarak Türkiye’de vergilendirilmiş kazancın yurt dışındaki kurum tarafından sonradan dağıtılması halinde, elde edilen kâr paylarının daha önce Türkiye’de vergilendirilmiş kısmı ayrıca vergilendirilmez (KVK, Md.7/5), Ancak, daha sonraki yıllarda, KEYK’in Türkiye’de vergiye tabi tutulmuş kazancından daha fazla kâr payı dağıtılması halinde, aşan kısım KV’ne tabi tutulur (KVK, Md.7/5, 1 Seri No.lu KV GT). KONTROL EDİLEN YABANCI KURUM

17. KEYK’de yurt dışında ödenen vergilerin mahsubu Yurt dışındaki iştirakin bulunduğu ülkede ödemiş olduğu G/KV benzeri vergiler KEYK’in Türkiye’de vergilendirilecek kazancı üzerinden hesaplanan KV’den mahsup edilebilir (KVK, Md.33/1), Ancak, KEYK’in bulunduğu ülke dışındaki ülkelerde ödemiş olduğu G/KV benzeri vergilerin, KEYK’in Türkiye’de vergilendirilecek kazancı üzerinden hesaplanan KV’den mahsup edilemez (1 Seri No.lu KV GT). Örnek: (A) ülkesinde kurulu (CFC) Şirketinin kazancı Türkiye’de KEYK kazancı olarak vergilendirilmekte, KEYK’in kâr payı gelirleri dışında herhangi bir geliri bulunmamaktadır. (CFC) Şirketinin iştiraki durumundaki Malta’da bulunan (Y) Şirketinden elde etmiş olduğu 100.000 ABD Doları kâr payı üzerinden %10 oranında vergi kesintisi yapılmış ve 90.000 ABD Doları (CFC) Şirketine aktarılmıştır. (CFC) Şirketi bu kazanç üzerinden (A) ülkesinde %5 oranında KV ödemiştir. Buna göre, (CFC) Şirketinin Türkiye’de kurum kazancına dahil edilerek vergilendirilecek kazancının 90.000 ABD Doları, bu kazanç üzerinden hesaplanan KV mahsup edilecek yurt dışında ödenen verginin ise 4.500 ABD Doları olarak dikkate alınacaktır. KONTROL EDİLEN YABANCI KURUM

18. CFC Rejimi-Ülke örnekleri KONTROL EDİLEN YABANCI KURUM

19. CFC Rejimi-Ülke örnekleri KONTROL EDİLEN YABANCI KURUM

20. CFC Rejimi-Ülke örnekleri KONTROL EDİLEN YABANCI KURUM

21. Örtülü sermaye kavramı ve borç/özsermaye oranı Örtülü sermaye müessesesi yeniden düzenlenmiş, örtülü sermaye uygulamasında borç/öz sermaye oranı, ortakla ilişkili kişi ve öz sermaye tanımlarına açıklık getirilmiştir ( 1 Seri No.lu KV GT). Kurumların, ortaklarından veya ortaklarla ilişkili olan kişilerden doğrudan veya dolaylı olarak temin ederek işletmede kullandıkları her türlü borcun, hesap dönemi içinde herhangi bir tarihte kurumun öz sermayesinin üç katını aşan kısmı, ilgili hesap dönemi için örtülü sermaye sayılır (KVK, Md.12/1), İşletmede kullanılan borçların örtülü sermaye sayılabilmesi için; Doğrudan veya dolaylı olarak ortak veya ortakla ilişkili kişiden temin edilmesi, İşletmede kullanılması, Borcun hesap dönemi içinde herhangi bir tarihte kurumun öz sermayesinin üç katını aşması (KVK, Md.12/1). ÖRTÜLÜ SERMAYE

22. Ortak/ortaklık oranı Ortaklardan kullanılan kredilerin diğer şartların yerine gelmesi halinde örtülü sermaye sayılır (KVK, Md. 12/1), Ortaklık ilişkisi, bir kurumun hem ortak olduğu kurumlarla hem de söz konusu kuruma ortak olan gerçek kişi ve kurumlar ile olan ilişkisini kapsar (1 Seri No.lu KV GT), Bu ilişkide herhangi bir ortaklık payı sınırı bulunmamakla beraber İMKB’de işlem gören hisselerin elde bulundurulması halinde, bu hisselerin ait olduğu kurumlardan yapılan borçlanmalarda örtülü sermayenin oluşabilmesi için bu şekilde elde bulundurulan hisselerin sağladığı ortaklık payının en az %10 olması gerekir (KVK, Md.12/4), Örnek:1/1/2007 tarihi itibarıyla öz sermayesi 1.000.000.- TL olan (A) A.Ş.’nin sermayesine %5 oranında iştirak ettiği (B) Ltd. Şti.’den yaptığı borçlanmalar, diğer şartların da bulunması durumunda örtülü sermaye olarak değerlendirilecektir ( 1 Seri No.lu KV GT). ÖRTÜLÜ SERMAYE

23. Ortakla ilişkili kişi Örtülü sermaye uygulanmasında ortakla ilişkili kişi; Ortağın, doğrudan veya dolaylı olarak en az %10 oranında ortağı olduğu veya En az %10 oranında oy veya kâr payı hakkına sahip olduğu bir kurumu ya da Doğrudan veya dolaylı olarak ortağın veya ortakla ilişkili bu kurumun sermayesinin, oy veya kâr payı hakkına sahip hisselerinin en az %10’unu elinde bulunduran bir gerçek kişi veya kurumu ifade etmektedir (KVK, Md.12/3-a). Görüldüğü üzere, ortakla ilişkili sayılan kişi ve kurumlarda, en az %10 oranında sermaye, oy ya da kâr payı hakkına sahip olma şartı aranmaktadır. Gerçek kişi veya kurumların, borç kullanan kurumlara, %10 oranından daha az sermaye, oy veya kâr payı hakkı bulunması halinde, ortakla ilişkili kişi sayılmaları söz konusu olmayacaktır.Ortaklardan kullanılan kredilerin diğer şartların yerine gelmesi halinde örtülü sermaye sayılır ( 1 Seri No.lu KV GT). ÖRTÜLÜ SERMAYE

24. Ortakla ilişkili kişi ÖRTÜLÜ SERMAYE

25. Borcun doğrudan veya dolaylı olarak temin edilmesi Borcu kullanan kurumun, borcu ortaklık ilişkisi olan bir kurumdan veya ortakları ile ilişkili bir başka kurumdan doğrudan temin etmemesi örtülü sermayenin mevcut olmayacağı anlamına gelmez(KVK, Md.12 ve 1 Seri No.lu KV GT). Borcun işletmede kullanılması gereği Örtülü sermayeden söz edilebilmesi için borcu alan kurumun bu borcu işletme veya yatırım harcamalarında kullanması gerekir.Borcun aynı şartlarla diğer başka bir kuruma aktarılması halinde, işletmede kullanılan bir borçtan söz edilemeyeceğinden ve bu borçlanma nedeniyle örtülü sermaye oluşmaz (KVK, Md.12 ve 1 Seri No.lu KV GT). ÖRTÜLÜ SERMAYE

26. Borcun öz sermayenin üç katını aşması Ortak veya ortakla ilişkili kişiden temin edilip işletmede kullanılan borçların örtülü sermaye olarak kabul edilebilmesi için bu borçların hesap döneminin başındaki öz sermayenin üç katını aşması gerekir (KVK, Md.12 ve 1 Seri No.lu KV GT). Yabancı para üzerinden yapılan borçlanmalara ilişkin borç/öz sermaye hesabında, her bir borcun alındığı tarihte geçerli olan döviz kuru esas alınır (KVK, Md.12 ve 1 Seri No.lu KV GT). Yabancı para üzerinden alınan borcun vadesinin izleyen yıla sarkması halinde, izleyen yıl için söz konusu hesaplama, borcun ödenmeyen tutarının bilanço günü itibarıyla Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre değerlenmiş tutarı esas alınmak suretiyle yapılır (KVK, Md.12 ve 1 Seri No.lu KV GT). Ana faaliyet konusuna uygun olarak faaliyette bulunan banka veya benzeri kredi kurumlarından yapılan borçlanmalar %50 oranında dikkate alınır (KVK, Md.12 ve 1 Seri No.lu KV GT). Yalnızca ilişkili şirketlere finansman temin eden kredi şirketlerinden yapılan borçlanmalarda %50 oranı dikkate alınmayacak olup genel kurallar çerçevesinde işlem yapılır (KVK, Md.12 ve 1 Seri No.lu KV GT). ÖRTÜLÜ SERMAYE

27. Örtülü sermaye – ülke örnekleri ÖRTÜLÜ SERMAYE

28. Öz sermaye kavramı Hesap dönemi başındaki öz sermayesini ifade eder (KVK, Md.12, VUK, Md. 192, 1 Seri No.lu KV GT). Öz sermaye, aktif (mevcutlar ile alacaklar) toplamı ile borçlar arasındaki farktır(KVK, Md.12, VUK, Md. 192). Yeni kurulan kurumlar bakımından kuruluş tarihinde anılan Kanuna göre tespit edilen öz sermaye tutarı, hesap dönemi başındaki öz sermaye olarak dikkate alınır (KVK, Md.12 ve 1 Seri No.lu KV GT). Kurumun dönem başı öz sermayesinin sıfır veya negatif değerler taşıması durumunda, söz konusu kurumun ortak ve ortaklarla ilişkili kişilerden yaptığı borçlanmaların tamamı örtülü sermaye kabul edilir (KVK, Md.12 ve 1 Seri No.lu KV GT). Hesap dönemi başı kavramı Öz sermayenin tespitinde dikkate alınacak tarihi ifade eder. 12 aylık hesap döneminin başlangıç günü, yeni işe başlayanlarda ise işe başlama tarihidir(KVK, Md.12 ve 1 Seri No.lu KV GT). ÖRTÜLÜ SERMAYE

29. Örtülü sermaye tutarı Borcun tamamının değil, sadece öz sermayenin üç katını aşan kısmının örtülü sermaye sayılır (KVK, Md.12, 1 Seri No.lu KV GT). Bu kısma ilişkin faiz, kur farkı ve benzeri giderler, KVK uygulamasında gider kabul edilmez (KVK, Md.11/1-b, 12, 1 Seri No.lu KV GT). Hesap dönemi içinde herhangi bir tarihte kurumun öz sermayesinin üç katını aşan kısmı örtülü sermaye sayıldığından, bu limiti aşan kısma isabet eden faiz, kur farkı ve benzeri giderlerin geçici vergi dönemleri de dahil olmak üzere vergi matrahından indirilmesi mümkün değildir (KVK, Md.12, 1 Seri No.lu KV GT). Piyasa koşulları ve ticari teamüllere göre yapılan vadeli mal ve hizmet alımları ile ilgili olarak ortaya çıkan borçlanmalarda, vade farkı tutarları ayrıca hesaplanmış olsa da bu borç tutarları örtülü sermayenin varlığının tespitinde dikkate alınmaz (KVK, Md.12, 1 Seri No.lu KV GT). ÖRTÜLÜ SERMAYE

30. Örtülü sermaye tutarı Söz konusu süreleri aşan vadeli alımlar nedeniyle ortaya çıkan borçlar örtülü sermayenin varlığının tespitinde dikkate alınacak; bu şekilde hesaplanan örtülü sermaye tutarına isabet eden vade farkları tespit edilerek örtülü sermaye üzerinden ödenen faiz olarak kabul edilir(KVK, Md.12, 1 Seri No.lu KV GT). Avanslar hangi amaçla verilirse verilsin işletmeye finansman imkanı sağlar. Alınan avanslar da işletme bakımından alınan borç olarak değerlendirilir ve örtülü sermaye hesaplamasında dikkate alınır (KVK, Md.12, 1 Seri No.lu KV GT). İnşaat işlerinde yapılan iş kısmı ile orantılı olarak hesaplanıp ödenen istihkak bedellerinin avans olarak kabul edilip örtülü sermayenin hesabında borç unsuru olarak dikkate alınması söz konusu değildir (KVK, Md.12, 1 Seri No.lu KV GT). ÖRTÜLÜ SERMAYE

31. Örtülü sermaye sayılmayacak borçlanmalar Gayrinakdi teminatlar karşılığında üçüncü kişilerden yapılan borçlanmalar (KVK, Md.12, 1 Seri No.lu KV GT). Banka ve finans kurumlarından temin edilerek kullandırılan borçlar (KVK, Md.12, 1 Seri No.lu KV GT). Bankalar tarafından yapılan borçlanmalar (KVK, Md.12, 1 Seri No.lu KV GT). Finansal kiralama şirketleri, finansman ve faktoring şirketleri ile ipotek finansman kuruluşlarının bankalardan yaptıkları borçlanmalar (KVK, Md.12, 1 Seri No.lu KV GT). ÖRTÜLÜ SERMAYE

32. Borcun kaynağına göre örtülü sermaye hesabında dikkate alınacak kısmı ÖRTÜLÜ SERMAYE

33. 5422 sayılı KVK’nun 16’ncı Md. ile 5520 sayılı KVK’nun 12’inci Md. Karşılaştırılması ÖRTÜLÜ SERMAYE

34. Örtülü sermaye uygulamasında kur farkı gelirlerinin durumu Borçların örtülü sermaye kapsamında değerlendirilmiş olması halinde, örtülü sermaye üzerinden ödenen veya hesaplanan faiz, kur farkları ve benzeri giderlerin, kurum kazancının tespitinde gider olarak dikkate alınamaz(KVK, Md.11/1-b, 12, 1 Seri No.lu KV GT). Örtülü sermaye kabul edilen borçlanmalarda TL’nin değer kazanması sonucu oluşacak kur farkı gelirlerinin de söz konusu borcun örtülü yoldan konulan bir sermaye olarak kabul edilmesinin bir sonucu olarak, vergiye tabi kurum kazancının tespitinde gelir olarak dikkate alınması söz konusu değildir (KVK, Md.12, 1 Seri No.lu KV GT). Örtülü sermaye üzerinden yapılan ödemeler veya hesaplanan tutarların kâr payı sayılması Örtülü sermaye üzerinden ödenen faiz ve benzeri ödemeler veya hesaplanan tutarlar, GVK ve KVK uygulamasında, gerek borç alan gerekse borç veren nezdinde, örtülü sermaye şartlarının gerçekleştiği hesap döneminin son günü itibarıyla dağıtılmış kâr payı veya dar mükellefler için ana merkeze aktarılan tutar sayılır (KVK, Md. 12/7, 1 Seri No.lu KV GT). ÖRTÜLÜ SERMAYE

35. Örtülü sermaye yaratabilecek haller Ortak ve ilişkili kişilerden borçlanmalar, Ortak ve ilişkili kurum statüsündeki finansal kurumlardan borçlanmalar, Ortak ve ilişkili kurum statüsündeki vadeli mal ve hizmet mukabili borçlanmalar, Back-to-back krediler, Leasing, factoring, Cash pooling (nakit havuzu), Sipariş avansları (inşaat işlerinde yapılan iş kısmı ile orantılı olarak hesaplanıp ödenen istihkak bedelleri avans kabul edilip örtülü sermaye hesabında borç olarak dikkate alınmaz Tahvil ihracı, Serbest bölgelerdeki şube ve işletmeler. ÖRTÜLÜ SERMAYE

36. Tartışma ve/veya uyuşmazlık yaratabilecek hususlar Ticari borçların durumu, Aynı ortakların veya aynı ilişkili kişilerden olan borç ve alacakların netleştirilmesi, Farklı ortaklar ve ilişkili kurumlardan olan alacakların netleştirilmesi, Kurlardaki dalgalanmaların örtülü sermaye tutarına etkisi, Kur farkı giderlerinin izleyen dönemlerde gelire dönüşmesi, Hesap dönemi içerisinde örtülü sermaye, faiz ve kur farkının hesabında zorluk, Düzeltmede zaman aşımı, ÖRTÜLÜ SERMAYE

37. Örnek 1: (Y) Kurumunun 2007 takvim yılına ait hesap dönemi başındaki öz sermayesi 100 birim olup, hesap döneminde yapılan borçlanmalar aşağıdaki gibidir. Ortak (A)’dan doğrudan alınan 100 birim, Ortak (B)’nin aktifine kayıtlı bir arsanın teminat gösterilmesi suretiyle Bay (Z)’den alınan 200 birim, Ortak (C)’den doğrudan alınan 150 birim, Ortak (D) Bankasından alınan 1000 birim, Kurumun iştiraki durumunda bulunan (T) A.Ş.’nin (E) Bankasından temin ederek aynı şartlarla kullandırdığı 300 birim. (b)’de yer alan borçlanma (KVK, Md. 12/6-a) ile (e)’de yer alan borçlanma ise (KVK Md.12/1-b) örtülü sermayenin hesabında dikkate alınmaz. Ortak (D) Bankasından temin edilen borcun %50 (KVK, Md.12/2) dikkate alınır. ÖRTÜLÜ SERMAYE

38. Örnek 1: (devam) Buna göre, örtülü sermayenin tespitinde dikkate alınacak toplam borçlanma tutarı; Ortak (A)’dan 100 birim, Ortak (C)’den 150 birim, Ortak (D) Bankasından 500 birim olmak üzere; Toplam 750 birim olacaktır. Hesap dönem başındaki öz sermayesi 100 birim olduğundan, örtülü sermaye, öz sermayenin üç katının üzerindeki tutar olan 450 birim olacaktır. Örtülü sermayenin borcu kullandıranlar açısından dağılımı aşağıdaki gibidir. Ortak (A) için = (100/750)x450=  60 birim Ortak (C) için = (150/750)x450=  90 birim Ortak (D) için = (500/750)x450= 300 birimToplam                       450 birim ÖRTÜLÜ SERMAYE

39. Yasal düzenlemeler 5520 sayılı KVK, Md.13, 5766 sayılı Kanun, Hazine zararı, 193 sayılı GVK, Md.41/5, Transfer Fiyatlandırması Yoluyla Örtülü Kazanç Dağıtımı Hakkında Bakanlar Kurulu Kararı Transfer Fiyatlandırması Yoluyla Örtülü Kazanç Dağıtımı hakkında Bakanlar Kurulu Kararı 1 Seri No’lu Transfer Fiyatlandırması Yoluyla Örtülü Kazanç Dağıtımı Hakkında Tebliğ 2 Seri No’lu Transfer Fiyatlandırması Yoluyla Örtülü Kazanç Dağıtımı Hakkında Tebliğ Transfer Fiyatlandırması Yoluyla Örtülü Kazanç Dağıtımı Hakkında 1 No.lu Sirküler TRANSFER FİYATLANDIRMASI YOLUYLA ÖRTÜLÜ KAZANÇ DAĞITIMI

40. Kapsam Türkiye'deki tam ve dar mükellefiyet esasın tabi gerçek kişi ve kurumların tamamı(KVK, Md.13/2, 1 Seri No.lu TFYÖKD Hk. GT) Bu kişi ve kurumların gerek yurt içi gerekse yurt dışı faaliyetleri ile ilgili olarak yapılan mal veya hizmet alım ya da satım işlemleri (KVK, Md.13/2, 1 Seri No.lu TFYÖKD Hk. GT) TRANSFER FİYATLANDIRMASI YOLUYLA ÖRTÜLÜ KAZANÇ DAĞITIMI

41. KVK yönünden kapsam (KVK, Md.13, 1 Seri No.lu TFYÖKD Hk. GT) Transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü kazanç dağıtımından söz edebilmekiçin; Bir kurum tarafından bir mal veya hizmet alım ya da satımının yapılmış olması, Bu mal veya hizmet alım ya da satımını ilişkili kişilerle yapılmış olması, Bu mal veya hizmet alım ya da satımında "emsallere uygunluk ilkesi"ne aykırı olarak fiyat veya bedel tespiti yapılmış olması İlişkili kişilerle emsallere uygunluk ilkesine (arm’s length principle; mesafeli duruş kuralı) göre tespit edilen fiyat veya bedel üzerinden mal veya hizmet alım ya da satımı yapılmış olması halinde transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü kazanç dağıtımı söz konusu değildir(KVK, Md.13, 1 Seri No.lu TFYÖKD Hk. GT). TRANSFER FİYATLANDIRMASI YOLUYLA ÖRTÜLÜ KAZANÇ DAĞITIMI

42. GVK yönünden kapsam (GVK, Md.41/5, 1 Seri No.lu TFYÖKD Hk. GT) Teşebbüs sahibinin ilişkili kişilerle emsallere uygunluk ilkesine aykırı olarak tespit edilen bedel veya fiyatlar üzerinden mal veya hizmet alım ya da satımında bulunması halinde, emsallere uygun bedel veya fiyatlar ile teşebbüs sahibince uygulanmış bedel veya fiyat arasındaki işletme aleyhine oluşan farklar işletmeden çekilmiş sayılır. Bu çerçevede, Teşebbüs sahibi tarafından bir mal veya hizmet alım ya da satımının yapılmış olması, Bu mal veya hizmet alım ya da satımını ilişkili kişilerle yapılmış olması, Bu mal veya hizmet alım ya da satımında "emsallere uygunluk ilkesi"ne aykırı olarak fiyat veya bedel tespiti yapılmış olması halinde Emsaller uygun bedel veya fiyat- Teşebbüs sahibince uygulanmış bedel veya fiyat = İşletmeden çekilen tutar. TRANSFER FİYATLANDIRMASI YOLUYLA ÖRTÜLÜ KAZANÇ DAĞITIMI

43. GVK yönünden (1 Seri No.lu TFYÖKD Hk. GT) Teşebbüs sahibi, Ticari ve zirai kazanç yönünden gelir vergisine tabi gerçek kişileri Adi ortaklıkların ortaklarını, Kollektif şirketlerin ortaklarını, Adi komandit şirketlerin komandite ortaklarını Eshamlı komandit şirketlerin komandite ortaklarını kapsamaktadır. TRANSFER FİYATLANDIRMASI YOLUYLA ÖRTÜLÜ KAZANÇ DAĞITIMI

44. İlişkili kişi (KVK, Md.13, 1 Seri No.lu TFYÖKD Hk. GT) Bir kurum açısından ilişkili kişi; Kurumların kendi ortaklarını, Kurumların veya ortaklarının ilgili bulunduğu gerçek kişi veya kurumları, Kurumların veya ortaklarının idaresi, denetimi veya sermayesi bakımından doğrudan veya dolaylı olarak bağlı bulunduğu gerçek kişi veya kurumları, Kurumların veya ortaklarının idaresi, denetimi veya sermayesi bakımından nüfuzu altında bulundurduğu gerçek kişi veya kurumları, Ortakların eşlerini, Ortakların veya eşlerinin üstsoy ve altsoyu, üçüncü derece dahil yansoy hısımları ve kayın hısımlarını ifade etmektedir. TRANSFER FİYATLANDIRMASI YOLUYLA ÖRTÜLÜ KAZANÇ DAĞITIMI

45. İlişkili kişi (KVK, Md.13, 1 Seri No.lu TFYÖKD Hk. GT) “Gerçek kişi" ifadesi, Ticari ve zirai kazanç yönünden gelir vergisine tabi gerçek kişileri Adi ortaklıkların ortaklarını, Kollektif şirketlerin ortaklarını, Adi komandit şirketlerin komandite ortaklarını, Eshamlı komandit şirketlerin komandite ortaklarını “Kurum" ifadesi de, Sermaye şirketleri (A.Ş., Ltd. Şti., Eshamlı Komandit Şirket) Kooperatifler, İktisadi kamu kuruluşları, Dernek veya vakıflar, Dernek ve vakıflara ait iktisadi işletmeleri, İş ortaklıklarını kapsar. TRANSFER FİYATLANDIRMASI YOLUYLA ÖRTÜLÜ KAZANÇ DAĞITIMI

46. İlişkili kişi (KVK, Md.13, 1 Seri No.lu TFYÖKD Hk. GT) GVK uygulamasında, Teşebbüs sahibinin eşi, Üstsoy ve altsoyu, Üçüncü derece dahil yansoy ve kayın hısımları, Doğrudan veya dolaylı ortağı bulunduğu şirketler, Bu şirketlerin ortakları, Bu şirketlerin idaresi, denetimi veya sermayesi bakımından kontrolü altında bulunan diğer şirketler ilişkili kişi sayılmaktadır. TRANSFER FİYATLANDIRMASI YOLUYLA ÖRTÜLÜ KAZANÇ DAĞITIMI

47. İlişkili kişi (KVK, Md.13, 1 Seri No.lu TFYÖKD Hk. GT) Gerek GV gerekse KV mükellefleri yönünden, kazancın elde edildiği ülke vergi sisteminin,Türk vergi sisteminin yarattığı vergilendirme kapasitesi ile aynı düzeyde bir vergilendirme imkanı sağlayıp sağlamadığı ve bilgi değişimi hususunun göz önünde bulundurulması suretiyle Bakanlar Kurulu'nca ilan edilen ülkelerde veya bölgelerde bulunan kişilerle yapılmış tüm işlemler ilişkili kişilerle yapılmış sayılacaktır. Öte yandan, aynı derneğe üye olan gerçek kişi veya kurumların, sadece aynı derneğin üyeleri olmaları nedeniyle ilişkili kişi kapsamında değerlendirilmeleri mümkün değildir.  TRANSFER FİYATLANDIRMASI YOLUYLA ÖRTÜLÜ KAZANÇ DAĞITIMI

48. KVK'nun uygulamasında ilişkili kişi kapsam (KVK, Md.13, 1 Seri No.lu TFYÖKD Hk. GT) Kurumların Kendi Ortakları KV’ne tabi olan mükelleflerin gerçek ve tüzel kişi ortakları ilişkili kişidir. Bu kişilerle emsallere uygunluk ilkesine aykırı olarak yapılan mal veya hizmet alım ya da satım işlemleri transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü kazanç dağıtımı çerçevesinde değerlendirilecektir. Kurumların doğrudan veya dolaylı olarak sermaye payına sahip gerçek kişi veya kurum ortakları ilişkili kişi sayılır. Diğer taraftan, gerek ortakların doğrudan veya dolaylı ortak oldukları kurumlarla, gerekse bu kurumların kendi aralarındaki ilişki KVK’nun uygulamasında ilişkili kişi kapsamında değerlendirilecektir. Bu ilişkilerde sermaye veya kâr payı oranının herhangi bir önemi bulunmamaktadır. TRANSFER FİYATLANDIRMASI YOLUYLA ÖRTÜLÜ KAZANÇ DAĞITIMI

49. KVK'nun uygulamasında ilişkili kişi(KVK, Md.13, 1 Seri No.lu TFYÖKD Hk. GT) Kurumların veya Ortaklarının İlgili Bulunduğu Gerçek Kişi veya Kurum Kurumun ilgili bulunduğu gerçek kişi ifadesinden, kendi ortağı olan gerçek kişiler dışında kalan, kurumların ortağı olduğu şahıs şirketlerinin diğer gerçek kişi ortakları ile kurum çalışanları gibi şahıslar anlaşılmaktadır. Kurum çalışanlarının kurum ile ilişkilerinin sadece işveren-hizmet erbabı ilişkisi içinde bulunmasıdurumunda ilgili kurum ile kurum çalışanı, yapılan ücret ödemeleri bakımından ilişkili kişi kapsamında değerlendirilmeyecektir. Ancak, kurum ile çalışanları arasında yukarıda belirtilen istihdam ilişkisi dışındaki işlemler, ilişkili kişilerle yapılan işlem kapsamında değerlendirilecektir. Kurumun ilgili bulunduğu kurum ise kendi ortağı dışında, kurumun kendisinin ortaklığının bulunduğu bir başka kurumu yani iştiraklerini ifade etmektedir. Bir kurum diğer bir kuruma ortak ise iki kurum ilişkili sayılacak, ortak olduğu kurum üzerinden başka bir kuruma ortak ise dolaylı olarak ilişkili olduğu kabul edilecektir. TRANSFER FİYATLANDIRMASI YOLUYLA ÖRTÜLÜ KAZANÇ DAĞITIMI

50. KVK'nun uygulamasında ilişkili kişi (KVK, Md.13, 1 Seri No.lu TFYÖKD Hk. GT) Kurumun veya Ortaklarının İdaresi, Denetimi veya Sermayesi Bakımından Doğrudan veya Dolaylı Olarak Bağlı Bulunduğu ya da Nüfuzu Altında Bulundurduğu Gerçek Kişi veya Kurumlar Ortaklık ilişkisi olmaksızın kurumun kararlarında doğrudan veya dolaylı olarak etkisi bulunabilecek kurumun yönetim kurulu başkan ve üyeleri, genel müdürü, üst düzey müdürleri, aynı düzeydeki yüksek memurları, denetçileri, gibi gerçek ve tüzel kişiler anlaşılmaktadır. Nüfuzu altında bulundurduğu gerçek kişi veya kurumlar ifadesi, kurumun ekonomik ve ticari kararlarını doğrudan ya da dolaylı olarak etkileyecek şekilde sürekli bir iktisadi ilişki veya devamlı borç para verme ya da alma ilişkisi içinde bulunduğu gerçek veya kurumları ifade etmektedir. TRANSFER FİYATLANDIRMASI YOLUYLA ÖRTÜLÜ KAZANÇ DAĞITIMI