Минерани материи : Макро и микро елементи

1. Минерани материи:Макро и микро елементи

2. Главни минерални материи • Натриум • хлориди • Калиум • Калциум • фосфор • магнезиум • сулфур

3. Минерали во 60-kg на човечко тело Главни Минерали Се оние што се застапени во маса над 5 g. Такви се само калциум и фосфор. Минерали присутни во траги Ги има повеќе од десет. Amount (g)

4. Натриум-присутен како Na+јон • Главна компонента во електролитите во телото • Извори на натриум • Го има во секоја храна • недостаток • Доколку падне концентрацијата на натриум, треба да се надополне со внесување на електролити • токсичност • Висок притисок

5. Хлориди • Есенцијален нутриент • Главен дел од телесните електролити • Го има во секој храна најчесто во форма на готварска сол NaCl • Многу ретко се јавува недостаток • Настанува недостаток на хлориди при дехидратација-недостаток на вода

6. Калим-присутен во форма на К+ јон • Присутен во телесните електролити • Влијае врз правилна работа на срцето • Го има и во животинските и во растителните клетки • Го има помалку во преработената храна • Аномалии поради недостаток од К+ • Висок притисок • Електролитен дисбаланс • Слабост на мускулите • токсичност • Многу ретко се појавува токсичност

7. Што настанува со содржината на натриум и калиум при преработката на храната клуч: калиум натриум Milks Meats Vegetables Fruits Grains Непрепработена Milk (whole) Roast beef Fresh corn Fresh peaches Rolled oats преработена Instant pudding Canned, cream corn Chipped beef Peach pie Oat cereal

8. Калциум-приусутен како Са2+ јон • Најзастапен минерал во телото • Учествува во изградбата на коските • Го има во млекото и млечните производи • Последици од недостаток на калциум • Болести на коските • Проблеми со растот • Концентрацијата на калциум се намалува со годините

9. Key: Breads and cereals Vegetables Fruits Milk and milk products Legumes, nuts, seeds Meats Best sources per kcalorie Milligrams Food Serving size (kcalories) CALCIUM As in the riboflavin figure, milk and milk products (white) dominate the calcium figure. Most people need at least three selections from the milk group to meet recommendations. a Values based on products containing added calcium salts; the calcium in 1⁄2 c soybeans is about 1⁄3 as much as in 1⁄2 c tofu. b If bones are discarded, calcium declines dramatically. Label AI for women 19–50 AI for women 51+ AI for men 51+ AI for men 19–50 Cодржина на Са2+ во одредени хранливи производи

10. Фосфор-најчесто присутен во форма на фосфати РО43- • 2орнајзастапен елемент во телото • Учествува во енергетскиот метаболизам во телото, во трансферот на липидите, и во мембраните на клетките, го има во коските заедно со калциумот во форма на калциум фосфат • Го има во месото претежно

11. Key: Breads and cereals Vegetables Fruits Milk and milk products Legumes, nuts, seeds Meats Best sources per kcalorie Milligrams Food Serving size (kcalories) RDA for adults PHOSPHORUS Protein-rich sources, such as milk (white), meats (red), and legumes (brown), provide abundant phosphorus as well. Содржина на фосфор во одредени производи

12. Магнезиум-присутен е како Mg2+ јон • Го има во мали количини, но е многу битен • Учествува во енергетскиот метаболизам, како катализатор, и при синтезата на ATP • Битен за функцијата на срцето • Пиењето на тврда вода богата со магнезиум обично го намалува ризикот од срцеви заболувања • Токсичноста е ретка, но може да биде фатална

13. Key: Breads and cereals Vegetables Fruits Milk and milk products Legumes, nuts, seeds Meats Best sources per kcalorie Milligrams Food Serving size (kcalories) RDA for men 19-30 MAGNESIUM Legumes (brown) are a rich source of magnesium. RDA for women 19-31 Присуство на магнезиум во дадени производи

14. Сулфур • Како чист елемент не се користи во телото • Може да се најде во витаминот тиамин и во структурите на некои амино киселини и протеини • Висока содржина на сулфур има во кожата, косата и ноктите

15. Елементи во траги (микроелементи) • железо • цинк • јод • селен • бакар • манган • флуориди • хром • молибден

16. Микроелементи • Нивната содржина во телото е многу мала, но • И мала содржина му е потребна на телото • Опасно е да има недостаток од овие елементи, додека ако се во вишок се смртоносни • Микроелементите се активни во сите делови на телото • Содржината на овие елементи во храната зависи од составот на земјата и водата каде растат растенијата

17. Железо-застапено во форма на Fe2+/Fe3+ јони • Есенцијален елемент • Најчесто е присутен во • hemoglobin • Хемоглобинот е преносник на кислород • myoglobin • Е протеин во мускулите, го прави кислородот достапен за употреба • Последици од недостаток на железо • Измореност и анемија

18. Железо • Го има во • Црвеното месо, рибите, месото од живина, јајцата, и зеленчукот-спанаќот

19. Key: Breads and cereals Vegetables Fruits Milk and milk products Legumes, nuts, seeds Meats Best sources per kcalorie RDA for women 19–50 RDA for women 51+ IRON Meats (red), legumes (brown), and some vegetables (green) make the greatest contributions of iron to the diet. RDA for men Содржина на железо во некои производи

20. Цинк-присутен како Zn2+ јон • Е кофактор кај многу ензими што влијае врз процесите на растење и при дигестијата на храната • Ако има недостаток од цинк се јавува • Ретардација при растење • Несосреаност на телото • Протеините од храната се добри извори на цинк

21. Key: Breads and cereals Vegetables Fruits Milk and milk products Legumes, nuts, seeds Meats Best sources per kcalorie Micrograms RAE Food Serving size (kcalories) RDA for men RDA for women ZINC Meat, fish, and poultry (red) are concentrated sources of zinc. Milk (white) and legumes (brown) contain some zinc. Label Содржина на цинк во некои производи

22. Јод-присутен како I-/I2 • Јодот од I2 се претвора во I- во гастроинтестиналниот тракт • Есенцијален елемент во тироидниот хормон • Ја регулира температурата во телото, размножувањето, растењето и продкцијата на клетките • Последици од недостаток на јод • Се зголемува тироидната жлезда • Појава на кретенизам • За време на бременост може да се појават иреверзибилни ментални заболувања и ретардации

23. Јод • Морската вода и иодираната сол се најдобри извори на овој елемент

24. Селен • Есенцијален антиоксидант • Ако има недостаток се појавуваат срцеви заболувања • Го има во морската храна, месото, интегралните житарици, зеленчукот • Токсични ефекти како резултат на вишок на селен во организмот • Губење на косата и на сјајот на ноктите

25. Бакар-е присутсен во форма на Cu2+/Cu1+ Јони • Многу битен микроелемент кај некои ензиматски реакции • Ретко се јавува недостаток • Извори на бакар се мешункастите растенија, интегралните житарици, ореви и лешници, школки, семенски растенија

26. Манган-присутен во форма на M3+/Mn2+ јони • Е кофактор кај голем број на ензими што учествуваат во метаболизмот на шеќерите, мастите и протеините • Ретко се јавуваат недостатоци од манган • Ако го има во големи концентрации во телото, може да предизвика проблеми кај нервниот систем • Го има во бадемите, оревите, интегралните житарици и лиснатиот зеленчук

27. Флуор-го има во формана флуорид F- • Влијае врз • Цврстината на коските • Забите се отпорни на кариес • Најдобар извор е флуорирана вода, го има во флуорирано млеко и во пасти за заби • Ако го има многу предизвикува оштетување на забите

28. Хром-присутен како Cr3+/Cr2+ јони • Есенцијален микроелемент што учествува во метаболизмот на шеќерите и липидите • Ако има недостаток од хром се јавуваат • Симптоми слични на дијабетис • Го има во црниот дроб, интегралните житарици, квасецот

29. Молибден-го има во форма на Mo3+/Mo2+ јони • Е кофактор во голем број на ензими • Го има во зеленчукот, житариците и месото

30. Токсични елементи • Тешки метали • олово • жива • кадмиум • Влегуваат во храната преку водата, почвата и преку загаден воздух • Можат да реагираат со голем број на важни супстанци во организмот • Се акумулираат и се таложат во организмот