1.53k likes | 2.03k Vues
Sindirim kanalı protozoonları. Dr. Erdal Polat. TIBBİ PARAZİTOLOJİ. I. Ciliophora. Balantidium coli Domuz Keme Maymun Kedi Kobay İnsan (nadir). BALANTİDUM COLİ. İnsan barsağında yaşayan En büyük kirpikli protozoondur Trofozoit Kist. BALANTİDUM COLİ.
E N D
Sindirim kanalı protozoonları • Dr. Erdal Polat
I. Ciliophora Balantidium coli • Domuz • Keme • Maymun • Kedi • Kobay • İnsan (nadir)
BALANTİDUM COLİ • İnsan barsağında yaşayan En büyük kirpikli protozoondur • Trofozoit • Kist
BALANTİDUM COLİ • Trofozoitlerin silerle kaplı • Makronükleus • Mikronükleus
BALANTİDUM COLİ • Klinik belirti olmayabilir • Basit ishalden şiddetli dizanteriye kadar nadiren farklı klinik tablolar oluşturabilir • Ülser • Çok nadir de olsa peritonite yol açabilir
BALANTİDUM COLİ (Tanısı) • Boyasız preparatlarda • Büyük • Silli • Tipik hareketli
BALANTİDUM COLİ (Tanısı) • Boyalı preperatlarda • Makronükleus • Mikronükleus
BALANTİDUM COLİ (Tedavi) • Tetrasiklin • Oksitetrasiklin
AMİPLER • Çoğunlukla • Trofozoit • Kist • Sitoplazma zarı 1. Endoplazma 2. Ektoplazma
AMİPLER • İkiye bölünerek çoğalırlar • Sularda • Islak topraklarda • Yapraklarla örtülü nemli yerlerde serbest olara • Hayvanların sindırım sisteminde asalak veya sığıntı olarak yaşarlar
AMİPLER • Çekirdek yapısına göre ayrılırlar
İnsan Bağırsağında Yaşayan Amipler Entamoeba histolytica Entamoeba coli (en sık rastlanır) Entamoeba hartmanni Entamoeba polecki (domuz ve maymun) Endolimax nana Iodomoeba butschlii
Entamoeba histolytica • İnsan vücudunda • Trofozoit • Prekist (trofozoitlerin bölünmesiyle oluşur) • Kist • Metakist (kisten çıkan amip) • Metakist trofozoitleri
Entamoeba histolytica(trofozoit) • Büyüklükleri üredikleri ortamın koşullarına göre değişir • Doku içinde gelişen şekil; dokuyu eriterek hastalık oluşturur vakollerinde alyuvar bulunur
Entamoeba histolytica(trofozoit) • Barsak boşluğundaki sığıntı şekli; doku şeklinden daha küçük vakollerinde bakteriler var
Entamoeba histolytica • Kalın bağırsağa yerleştiğinde sessiz tablodan dizanteriye kadar değişen ağır bir tablo oluşturabilir • Karaciğer • Akciğer • Beyin Gibi organlarda apse oluşturur
Entamoeba histolytica • Başlıca konağı insandır olup ara konak yoktur • İnsanlara fekal-oral yolla, olgun kistlerin kontamine yiyecekler ve sularla alınmasıyla bulaşır
E. HİSTOLYTİCA • Barsak amöbyazı Vakaların % 90 asemptomatik; kist şekil bulaştırıcı grup Akut amöbyaz;kanlı, mukuslu, fazla miktarda dışkılama ile karakterize, ani gelişen bir klinik tablo
E. HİSTOLYTİCA Kronik Amöbyaz; Sinsi başlayan, zaman zaman karın ağrısı, günde birkaç defa fazla kokulu, az veya çok kan ve mukuslu dışkılama Amöboma; Kronik olgularda, kalın barsak çeperinde görülen sert ve ağrılı kitleler.
Patogenez • Trofozoitler kalın barsak mukoza epitel hücreleri arasına yalancı ayakları ile girerek • Sitolitik enzimler • Lökositler üzerine toksik etki ile nekroz ve yüzeyel ülsere neden olurlar
Patogenez • Submukozaya inen geniş ülserasyon • Mukozada ağzı dar, şişeye benzer • Kalın barsakta içinde trofozoitleri ve nekrotik dokuyu içeren Granülamatöz kitleler oluşur
E. HİSTOLYTİCA Barsak dışı Amöbyaz Karaciğer;40-60 yaş arası erkeklerde sık görülür Plöropulmoner; Karaciğer amöbyazlıların %10-20’sinde gelişir
E. HİSTOLYTİCA • Barsak dışı Amöbyaz • Beyin • Perikard • Periton • Dalak • Ürogenital organlar • Deri
Hastalığın prevalansındaki artış • Kültürel alışkanlıklara • Yaş (okul çağındaki çocuklarda fazla) • Temizlik • Sosyoekonomik durum • Endemik bölgelere göç • Büyük topluluklar halinde yaşama alışkanlığı • Kanalizasyon sistemleri
E. DİSPAR • Non-invaziv(dokulara yayılmayan), patojen olmayan E. histolytica • İnsanlarda hastalı yapıp yapmadığı bilinmiyor • Hayvanlarda yaygınintestinal lezyonlar oluştururlar
E. COLİ • Noninvaziv; İnsan bağırsakğında metabolik artıklara karşı oluşan reaksiyonlara bağlı birtakım rahatsızlıklar oluşur
Amöbiyazın Tanısı Kesin tanı; • Dışk • Apse • Biopsi • Aspirasyon materyallerinin
Amöbiyazın Tanısı Dışkının makroskobik görnümü • Kıvamı • Kokusu • Kan • Mukusu
Amöbiyazın Tanısı • Mukusu; şeffaf mukusdan dolayı “ağaç çileği ezmesine” mukus parlak ve kanla karışıktır (basilli dizanteride kan bulanık ve mukusun ortasındadır)
Barsak Dışı Amöbiyazın Tanısı • Apse duvarından alınan örnekte etken daha fazla • Apse boşluğunda etken daha az bulunur • Apse içeriği 20-30 ml kadar boşaltıldıktan sonra duvardan alınan örnek incelenir
Amöbiyazın Tanısı • Fizyolojik tuzlu su ile • İyot eriği ile • Lam-lamel arası hazırlanan preparatların mikroskopta incelenmesi ile konur
Amöbiyazın Tanısı • Sulu ve taze dışkının mukuslu kısmından fizyolojik tuzlu su ile hazırlanan preparatlar beklenmeden (yarım saat içinde) incelenir • Dışkıda eritrosit fazla olduğundan, birbirlerine yapışırlar, buna “Anderson” olayı denir
Amöbiyazın Tanısı • “Charcot-Layden” kristalleri • Azda olsa PNL görülür • Trofozoitlerin besin vakuollerinde eritrosit varsa E. histolytica • Trofozoitlerin besin vakuollerinde eritrosit yoksa E. dispar
Amöbiyazın Tanısı • Dışkı hemen incelenmeyecekse • Prepasyonlardaki trofozoitler ve kistler tanımlanamıyorsa; • Polivinil-alkol • Schaudin fiksatifi gibi tespit sıvısına alınır ve saklanır • Prepasyonlar boyanarak incelenir
Amöbiyazın Tanısı • İyot eriği ile • Heidenhain’in Demirli Hematoxylin • Tompkins-Miller • Trichrom • Lawiess • Giemsa