М ақсаты : Студенттерді жүректің жалпы сипаттамасы және оның организмдегі маңызымен таныстыру.

1. ҚАРАҒАНДЫ МЕМЛЕКЕТТІК МЕДИЦИНА УНИВЕРСИТЕТІ Анатомия кафедрасы Дәріс №12Тақырыбы: Жүректің функциональдық анатомиясы, дамуы.Пәні: Анатомия- 1 Мамандығы :5В130100 - «Жалпы медицина» Курс: ІУақыт (ұзақтығы): 1 сағат Қарағанды 2013

2. Мақсаты: Студенттерді жүректің жалпы сипаттамасы және оның организмдегі маңызымен таныстыру. • Дәріс жоспары: • Жүректің жалпы сипаттамасы, құрылысы мен топографиясы. • және оның организмдегі маңызы. • Жүректің дамуы • Жүректің даму ауыткулары • Ұрықтың қанайналысының ерекшілектері. • Жүректің өткізгіш жүйесі

3. Жүрек алдыңғы көкірекаралығында орналасады.

35. Жүрек камераларының қалыптасуы. Адам эмбриондарының жүрегінің фронтальді кесінділері. А - эмбрион жүрегі 4-4½ апта: 1- жүрекше, 2 - қарынша, 3 - жүрекше-қарыншалық (атриовентрикулярлы) өзек; Б - эмбрион жүрегі 5 апта: 1- бірінші реттік жүрекше аралық қалқа, 2 - бірінші реттік саңылау, 3- жүрекше-қарыншалық (атриовентрикулярлы) өзек; В – эмбрион жүрегі 5½ апта: 1- бірінші реттік жүрекше аралық қалқа, 2 – бірінші реттік жүрекше аралық тесік (жабылатын), 3 - екінші реттік жүрекше аралық қалқа, 4 - жүрекше-қарыншалық (атриовентрикулярлы) өзектің жастықшасы, 5 – қарынша аралық саңылау, 6 – қарынша аралық қалқа; Г – эмбрион жүрегі 6-6½ апта: 1- бірінші реттік жүрекше аралық қалқа, 2 - екінші реттік жүрекше аралық қалқа, 3 - екінші реттік жүрекше аралық тесік, 4 - жүрекше-қарыншалық (атриовентрикулярлы) өзектің жастықшасы, 5 - қарынша аралық саңылау; Д – эмбрион жүрегі 8 апта: 1 - бірінші реттік жүрекше аралық қалқа (сопақша тесік қақпасы) 2 - екінші реттік жүрекше аралық қалқа, 3 - екінші реттік жүрекше аралық тесік, 4 - жүрекше-қарыншалық (атриовентрикулярлы) тесіктің қақпалыры.

36. 22 күн 4 апта 5 апта 5-6 апта 8 апта • Эмбрион жүрегінің дамудың әр кезеңіндегі пішіндік өзгерістері • қойнаудың көлдеңен бөлігі • төменгі қуыс венасы • жоғарғы қуыс венасы • өкпелік тармақ • өкпелік артерия • аорта • І-VІ – артериялық желбезектік доғалар

37. Ұрықтың қанайналым шеңберінің ерекшеліктері 1- Плацента 2-A.umblicalis 3- V. umblicalis 4- V. portae 5-Ductus venosus 6-V. cava inferior 7-Atrium dextrum 8-V. cavasuperior 9-Ductus arteriosus 10-Aorta 11-Aa. umblicalis

38. Құрсақтағы плаценталық (бала жолдасы) қанайналыс көмегімен жеткізіледі. • Оттегі және қоректік заттармен байыған артерия қаны ана қағанағынан кіндік венасына енеді, Бауыр қақпасы деңгейінде V. umblicalis екі тармаққа бөлінеді, олардың біреуі бірден қақпа венасына құйылады, ал ductusvenosusдеп аталатын екіншісі, бауырдың төменгі бетімен оның артқы жиегіне дейін барып,сол жерде төменгі қуыс вена сабауына құйылады.

39. Ұрықтың қанайналым шеңбері • Аралас ( артериялық және веналық ) қан төменгі қуыс вена арқылы оң жақ жүрекшеге ағады. Одан төменгі қуыс вена қақпашығының –valvulavenaecavaeinferioris- көмегімен жүрекшелер пердесінде орналасқан foramen ovaleарқылы сол жақ жүрекшеге келеді. Аралас қан сол жақ жүрекшеден сол жақ қарыншаға, одан әрі жұмыс істемейтін өкпелік қанайналыс шеңберіне соқпастан, қолқаға келеді

40. Оң жақ жүрекшеге төменгі қуыс венадан басқа, тағы да жоғарғы қуыс вена (суретте- • 3) және жүректің веналық қойнауы құйылады. Дененің жоғарғы жартысынан жоғарғы қуыс венаға келетін вена қаны одан әрі оң жақ қарыншаға, одан өкпе сабауы арқылы өкпеге барады, одан өкпе веналары арқылы сол жақ жүрекшеге келеді. Қанның көп бөлігі өкпе сабауынан ductusarteriosus( суретте 1-көрсетілген) арқылы төмендеген қолқаға, одан ішкі мүшелер мен аяқтарға ауысады.

41. Нәрестенің дүниеге келуінен кейінгі өзгерістер • Нәресте туған кезде күрт плаценталық қанайналыстан өкпелік қанайналысқа көшу іске асады. Ең бірінші ауа жұтып, өкпе созылған кезде оның тамырлары қатты кеңейіп, қанға толады. Сол кезде ductusarteriosusқабысып, алғашқы 8-10 күнде бітеліп lig. arteriosum-ғаайналады. Кіндік артериялары алғашқы 2-3 күнде, кіндік венасы сәл кештеу (6-7 күнде) бітіпкетеді. Қанныңоңжақжүрекшеденсол жақ жүрекшеге өтетін сопақ тесік бітеліп, fossa ovalis-ке айналады.

42. Жүректің жиырылу жиілігінің жастық өзгерістері – ЖЖЖ (1 мин)

43. Үш жармалы қақпақша ОңжақV қабырғаның шеміршегімен сол жақ IV қабырғаның шеміршектерінің төстік ұштарын қосатын төсартынанөткенқиғашсызықбойынакескінітүседі.

44. Екі жармалы қақпақша Сол жақ IVқабырғаныңшеміршегініңтөстіккебекінгенжерінекескінітүседі.

45. Қолқақақпашасы IIIқабырғааралығындатөстіктіңартындаорналасады.

46. Өкпе сабауының қақпақшасы Сол жақIII қабырғаныңшеміршегініңтөстіккебекінгенжерінекескінітүседі

47. Қақпақшалардың кескіні