Ouderschap en psychiatrische beperkingen Tienermoeders met psychotische stoornis

1. Ouderschap en psychiatrische beperkingenTienermoeders metpsychotische stoornis Ouderschap en psychiatrie Groningen

2. Peter van der Ende Senior-onderzoeker Lectoraat Rehabilitatie Hanzehogeschool Groningen Marrie Venderink Manager algemene zaken van het CKP (Centrum Klinische Psychotherapie) en GewoonWeg van LentisGroningen Ouderschap en psychiatrie Groningen

3. Website www.ouderschap-psychiatrie.nl

4. Onderwerpen • 1. Achtergronden rehabilitatie en ouderschap • 2. Project beschrijving • 3. Onderzoek • 4. Methodiek • 5. Oefening Ouderschap en psychiatrie Groningen

5. 1(Psychiatrische) Rehabilitatie “ Rehabilitatie is het proces waarbij getracht wordt om het functioneren van personen met psychiatrische handicaps zodanig te verbeteren dat ze succesvol en tot hun tevredenheid kunnen wonen, leren en werken in de milieus van hun keuze met zo min mogelijk professionele hulp”(Anthony, 1990). Ouderschap en psychiatrie Groningen

6. Individuele Rehabilitatie Benadering (IRB) • Veranderdoelen op terreinen van wonen, werken, leren en sociale contacten • Verkennen (doelvaardigheidsbepaling), kiezen, verkrijgen en behouden Ouderschap en psychiatrie Groningen

7. Ouderschap-psychiatrie • Vermaatschappelijking: meer cliënten als ouder tussen 800.000 en 1 miljoen • Hogere drempel voor gebruik maatschappelijke voorzieningen • Veel hulpverleners missen handvatten om ontwikkelingen in het ouderschap te bevorderen Ouderschap en psychiatrie Groningen

8. Schizofrenie Abel, K.M. e.a. (Journal of Clinical Psychiatry, 2005) • De meeste vrouwen die schizofrenie hebben, krijgen kinderen • In Engeland worden per jaar 1000 kinderen uit moeders met schizofrenie geboren • (Engeland 60 milj.) Nederland (16 milj.)265 • Lagere beroepsstatus, de helft niet getrouwd, 27% geen partner 26 % slechte relatie Ouderschap en psychiatrie Groningen

9. Risico’s • Beoordeling door hulpverleners (N=932) • Percentages • Schiz. Stemmingsstoorn. • Problemen bij zorg voor het kind 36 13 • Problemen in emotionele reactie 43 14 • Geweld tegen kind 3 3 Ouderschap en psychiatrie Groningen

10. De helft kan goed ouderschap vervullen. • Men kan functioneren dankzij maatschappelijke positie en dankzij netwerk • Hulpverleners geven hoog risico aan voor geweld • Interventies: sociale interactie Ouderschap en psychiatrie Groningen

11. 2. Project Training voor hulp-verleners Behoefte onderzoek (N=47) Methodiek Evaluatieonderzoek Literatuur onderzoek Ouderschap en psychiatrie Groningen

12. 3Onderzoeksvraag Welke behoeften aan ondersteuning hebben ouders met psychiatrische beperkingen? Ouderschap en psychiatrie Groningen

13. Balans Eigen leven Ouderschap + verhoogde kwetsbaarheid Ouderschap en psychiatrie Groningen

14. Vragenlijst Onderdelen • Tevredenheid met de ouderrol • Vaardigheden aan het kind leren • Levensvoorwaarden creëren • Sociale contacten aangaan • Communiceren met het kind Ouderschap en psychiatrie Groningen

15. -vervolgens bij elk onderdeel- • Hulpbronnen • Veranderwensen • Benodigde steun Ouderschap en psychiatrie Groningen

16. Conclusies De helft wil andere hulp dan men krijgt met name rondom ouderschap • Steun in omgang met kind • Aangaan van gesprek over eigen problematiek • Opvoedingsondersteuning en juridische hulp Ouderschap en psychiatrie Groningen

17. AanbevelingenHulpverleningsorganisaties • Wissel ideeën uit over voorzieningen in verschillende regio’s • Breng ‘witte vlekken’ op het terrein van ouderschap in kaart Ouderschap en psychiatrie Groningen

18. -voor ouders- ‘Ouders’ vraag naar mogelijkheden voor steun bij het ouderschap Denk na over communicatie over eigen problematiek met de kinderen Nicholson e.a. (2001) Maak een plan voor de opvang van de kinderen bij toenemende psychiatrische problematiek Kleine ontmoetingsgroepen voor ouders Ouderschap en psychiatrie Groningen

19. Vervolg • Trainingen voor hulpverleners • Gecontroleerde studie naar effectiviteit van de methodiek • Ontwikkelen van methodiek voor themabijeenkomsten Ouderschap en psychiatrie Groningen

20. Specifieke vraag tienerouders • Identiteitsontwikkeling • Scholing en beroepsopleiding • Leeftijdgerelateerde competenties • Vaardigheden rollen volwassen Ouderschap en psychiatrie Groningen

21. Oplossingen vaak • Grootouders krijgen zorgtaken • + zorg en opvoeding is geregeld • Gevolg: rolverwarringvoor de biologische moeder Ouderschap en psychiatrie Groningen

22. 4. Methodiekontwikkeling Ouderschap en psychiatrie Groningen

23. Ouderschap met succes en tevredenheid

24. Uitgangspunten bij de ontwikkeling van het materiaal • Aansluiten bestaande methodieken • Ouders in verschillende situaties • Autonomie / mogelijkheden / zelfverwerkelijking • Combineren ouderrol met andere rollen • Herhaling en langdurig • Communicatie met betrokkenen Ouderschap en psychiatrie Groningen

25. “Ouderschap met succes en tevredenheid” Drie cliëntenwerkboeken: • Huidig functioneren van de ouder • Versterken van de ouderrol • Hernemen of uitbreiden van de ouderrol Ouderschap en psychiatrie Groningen

26. “ Huidig functioneren van de ouder” • Wie ben ik en wie is mijn kind? • Tevredenheid en succes • Verdeling van tijd en aandacht • Steun, zelfvertrouwen en verwachtingen • Een passend vervolg Ouderschap en psychiatrie Groningen

27. “Versterken van de ouderrol” • Wie stellen eisen aan de ouder? • Wat vraagt de ouderrol van dezeouder? • Aan de eisen voldoen? • Wie helpt? • Oplossingen kiezen • Afstemmen met betrokkenen • Succesvol en tevreden blijven Ouderschap en psychiatrie Groningen

28. “ Hernemen / uitbreiden van de ouderrol” • Wensen van de ouder • Mogelijke activiteiten en situaties • Wie stellen eisen? Welke? • Aan de eisen voldoen? • Wie helpt / oplossingen kiezen • Afstemmen met betrokkenen • Hoe verder? Ouderschap en psychiatrie Groningen

29. Toepassingsmogelijkheden en samenwerking • Regie bij de ouder • Begeleide zelfhulp / op maat / balans • Preventief • Succes en tevredenheid • Combinatie andere zorg / communicatie • Heldere eisen / betere vaardigheden Ouderschap en psychiatrie Groningen

30. Voorbeeld toepassing • Opname • Basisanamnese: behandelvragen / ouderschap • Preventief huisbezoek (KOPP) • Groepsprogramma ouderschap • Individuele begeleiding • Na ontslag of preventief • Individuele begeleiding (ambulant) • Groepsprogramma Ouderschap en psychiatrie Groningen

31. Toepassing voor tienermoeders • Randvoorwaarden (zorgcontext / beschermd wonen) • rolverwarring speelt niet • randvoorwaarden leefomgeving gerealiseerd • Basis voor: • ontwikkeling tiener • ontwikkeling kind • psycho-educatie in combinatiemet ontwikkeling ouderrol • ontwikkeling en begeleiding communicatie ouder / kind Ouderschap en psychiatrie Groningen

32. Reacties / vragen: mm.venderink @lentis.nl p.c.van.der.ende@pl.hanze.nl Websites: www.ouderschap-psychiatrie.nl www.hanze.nl/rehabilitatie home.planet.nl/~pcvanderende www. kopopouders.nl Ouderschap en psychiatrie Groningen