RİSK GRUPLARI

1. RİSK GRUPLARI Yrd. Doç. Hatice DEMİRBAŞ G.Ü.Edebiyat Fakültesi Psikoloji Bölümü

2. Çocuğun ihmal ve istismar edilmesine neden olan faktörler: • iç ve dış stres faktörleri:

3. Anne-baba yoksunluğu • Anne-baba yoksunluğu bir iç stres faktörü • ölüm, boşanma veya ayrı bir yerde çalışma nedeniyle parçalanmış aileler, • anne-baba tarafından ihmal edilme, • anne-baba arasındaki şiddete tanık olma, • parçalanmış aileden gelme • çeşitli aile sorunlarının çocukta yarattığı duygular

4. ebeveynin psikopatolojisi ya da kişilik özellikleri • Ebeveynin psikopatolojisi ya da kişilik özellikleri • Sevgi ve ilgiden yoksun olan ve ceza ve şiddetin ön plana çıktığı bir çocukluk yaşantısı • Dolayısıyla, istismarcı ebeveyn çocuğuna benzer bir yaklaşım içinde olacaktır. • Çocukları ile daha az etkileşime girme ve destek veren bir biçimde davranmama. • Ebeveynin sinirli ve üzgün olduğu anlar • Çocuğu aşağılamak, olumsuz bir davranışı karşısında bağırmak, korkutmak • alkol, uyuşturucu vb. bağımlısı anne-baba

5. Çocuk KaynaklI Risk Faktörleri • Burada çocuğun istismarı provoke eden rolüne işaret edilmekte ve bunun sonucunda da fiziksel istismarın ortaya çıktığı söylenmektedir. • Eğer çocuk, karakter, cinsiyet, fiziksel görünüm ve diğer özellikler bakımından ebeveynin beklentilerini uygun değilse • Örneğin; çocuğun kendi kişisel ve zihinsel özelliklerinden kaynaklanan nedenler

6. Çocuk KaynaklI Risk Faktörleri • çocuktaki agresif davranışlar, • yalan söyleme ve çalma, • evden kaçma, • eve geç gelme, • izin almadan bahçeden ya da oyun alanından ayrılma, • çocuktaki zihinsel ya da fiziksel engel, • okuldaki akademik başarısızlıklar ve • nedeni belirlenemeyen ancak ebeveynler tarafında yanlış davranış olarak nitelendirilen davranışlar

7. Çocuk KaynaklIRİskFaktörlerİ • Yaş, • cinsiyet, • istenmeyen doğum, • doğum sırası, • kronik hastalıklar, • çocuğun diğer çocuklardan farklı olduğunun belirlenmesi istismar için risk oluşturabilir.

8. Yaş • Fiziksel istismar 18 yaşına kadar tüm yaşlarda • Kurbanlar genelde 2 yaşın altındaki çocuklardır. • Kaçamayacağı ve kendini savunamayacağı için ciddi yaralanmalar, kalıcı fiziksel sakatlıklar • Çocuğun yaşı arttıkça anne-baba tarafından girişilen fiziksel istismarın azaldığı,

9. YAŞ • Yapılan bir çalışmada 6-9 yaşta %23, 10-12 yaşta %13 ve 12 yaş üstü % 29.7 oranında fiziksel istismar • cinsel istismar daha çok ergenlik yıllarında • 0-3 grubundaki çocukların çoğunluğunun anneleri, • 16 yaşına kadar hem anneleri, hem de babaları tarafından istismar edildikleri, • 16-18 yaşları arasında daha çok anne-babaları dışındaki kişilerce

10. Cİnsİyet: • Kızlar ve erkekler eşit risk altındadır. • 12 yaşında küçük çocuklar için erkek çocukların kız çocuklardan daha yüksek oranda fiziksel istismara uğradığı • Kültürel etmenlere göre değişiklik • Erkek çocukların daha çok oranda ve daha ciddi yaralanmalara uğramasının temelinde istismarcının daha fazla erkek olması etkili olmaktadır.

11. Doğum sIrasI • Daha sonra doğan ve yakın arayla doğan çocuklar, küçük çocuk dayak kurbanı seçilmektedir. • İstenmeyen ve başarısız çocuklar • Bazen de ebeveynler ilk doğan çocuğa daha fazla fiziksel şiddet • İkiz çocukların istismarının fazla olduğu

12. Fiziksel ve zihinsel engelli çocuk: • Psikolojik bozukluklar: Dürtü kontrol güçlüğü çeken, • hiperaktif, • davranış sorunları, • öğrenme engelli çocuklar

13. Ekonomik Durum KaynaklIRİskFaktörlerİ • Ebeveynin işsiz kalması • ekonomik yoksunluk, yoksulluk • borçlanma, ekonomik değişimin arzu edilmeyen yönde gitmesi, • sosyal olanaklardan yoksun olma, • gecekondu türü evlerde yaşamanın getirdiği stres ve yaşamdan tat alabileceği eğlence, aktivite vb. olanağının bulunmayışı • Çocuğun çalıştırılması: • küçük yasta ağır, uygunsuz islerde çalıştırılmakta ve büyük sorumluluklar • Sokakta yaşayan ve çalışan çocuklar

14. Aile Yapısı ve Sosyal Çevreden Kaynaklanan Risk Faktörleri • kalabalık ailelerdeki çocuklar • tek ebeveynli aileler • sadece babaları ile yaşayan çocukların fiziksel istismara maruz kalma olasılıkları, sadece anneleriyle birlikte yaşayan çocuklar için olandan daha fazladır.

15. Alkol ve Madde Kötüye Kullanımı • Alkol ve yasa dışı madde kullanımı: • çocuk istismarı ve eşin istismarı üzerine araştırmalar alkol ve şiddet arasında bağlantı olduğunu göstermektedir. • Cinayet, • saldırı,

16. Ensest için risk faktörleri • Baba-kız ensesti • Risk faktörleri: • Alkol bağımlısı baba • Alışılmışın dışında şüpheci ya da bağnaz ve otoriter baba • Annenin olmaması veya ailede koruyucu güç olmayı beceremeyen anne • Annenin ev işlerini yapan ve anne rolünü oynayan bir kız çocuğu • Anne-babanın bitmiş yada sorunlu cinsel yaşamlarının olması

17. Ensest için risk faktörleri • Babanın kendi kontrolünü sınırlayan faktörler: madde bağımlılığı, psikopatoloji, sınırlı zeka • Küçük kızda aniden gelişen baştan çıkarıcı tavırların varlığı • Çocuğun insanlarla yakın ilişki kurulmasına izin verilmemesi • Anne-babanın yabancılara karşı düşmanca, paranoid bir tutum içine girmesi • Anne veya babanın ya da her ikisinin ailesinde daha önce ensest ilişkinin varlığı riskleri oluşturmaktadır.