SAKRAMENT BIERZMOWANIA

1. SAKRAMENT BIERZMOWANIA Opracowanie: ks. Wiesław Rachwał

2. Co to jest Bierzmowanie? W Katechizmie Kościoła Katolickiego czytamy: Sakrament bierzmowania wraz z chrztem i Eucharystią należy do "sakramentów wtajemniczenia chrześcijańskiego", którego jedność powinna być zachowywana. Należy zatem wyjaśniać wiernym, że przyjęcie tego sakramentu jest konieczne jako dopełnienie łaski chrztu. Istotnie, "przez sakrament bierzmowania ochrzczeni jeszcze ściślej wiążą się z Kościołem, otrzymują szczególną moc Ducha Świętego i w ten sposób jeszcze mocniej zobowiązani są, jako prawdziwi świadkowie Chrystusa, doszerzenia wiary słowem i uczynkiem oraz do bronienia jej". KKK 1285 ZAPAMIĘTAJ Bierzmowanie jest sakramentem w którym Duch Święty umacnia chrześcijanina, aby swoją wiarę mężnie wyznawał, bronił jej i według niej żył.

3. SAKRAMENT DUCHA ŚWIĘTEGO Bierzmowanie jest związane z Duchem Świętym, Trzecią Osobą Trójcy Przenajświętszej. Ojciec św. Paweł VI napisał: Wierzymy w Ducha Świętego, Trzecią Osobę Trójcy Przenajświętszej, Pana i Ożywiciela, który z Ojcem i Synem wspólnie odbiera uwielbienie i chwałę, który mówił przez proroków. On został nam zesłany przez Jezusa Chrystusa po Jego Zmartwychwstaniu i Wniebowstąpieniu do Ojca. On oświeca, ożywia, strzeże Kościół i rządzi nim, oczyszczając jego członki, o ile tylko nie sprzeciwiają się łasce. Dzięki Jego działaniu, które duszy dosięga, człowiek w pokorze zaczerpniętej z Chrystusa może stać się doskonały jak Ojciec, który jest w niebiosach.

4. Duch Święty w życiu Pana Jezusa Syn Boży przyjął ludzką naturę i stał się prawdziwym Człowiekiem w cudowny sposób przez działanie Ducha Świętego. Opowiada o tym Ewangelia św. Łukasza. W szóstym miesiącu posłał Bóg aniołaGabriela do miasta w Galilei, zwanegoNazaret, do Dziewicypoślubionej mężowi, imieniem Józef, z rodu Dawida; a Dziewicy było na imię Maryja. Anioł wszedł do Niej i rzekł: Bądź pozdrowiona, pełna łaski, Pan z Tobą, błogosławiona jesteś między niewiastami. Ona zmieszała się na te słowa i rozważała, co miałoby znaczyć to pozdrowienie. Lecz anioł rzekł do Niej: Nie bój się, Maryjo, znalazłaś bowiem łaskę u Boga. Oto poczniesz i porodzisz Syna, któremu nadasz imię Jezus. Będzie On wielki i będzie nazwany Synem Najwyższego, a Pan Bóg da Mu tron Jego praojca, Dawida. Będzie panował nad domem Jakuba na wieki, a Jego panowaniu nie będzie końca. Na to Maryja rzekła do anioła: Jakże się to stanie, skoro nie znam męża? Anioł Jej odpowiedział: Duch Święty zstąpi na Ciebie i moc Najwyższego osłoni Cię. Dlatego też Święte, które się narodzi, będzie nazwane Synem Bożym. A oto również krewna Twoja, Elżbieta, poczęła w swej starości syna i jest już w szóstym miesiącu ta, która uchodzi za niepłodną. Dla Boga bowiem nie ma nic niemożliwego. Na to rzekła Maryja: Oto Ja służebnica Pańska, niech Mi się stanie według twego słowa! Łk 1, 26-38 ZA SPRAWĄ DUCHA ŚWIĘTEGO PRZYJĄŁ CIAŁO Z MARYI DZIEWICY I STAŁ SIĘ CZŁOWIEKIEM

5. Wyrośnie różdżka z pnia Jessego, wypuści się odrośl z jego korzeni. I spocznie na niej Duch Pański, duch mądrości i rozumu, duch rady i męstwa, duch wiedzy i bojaźni Pańskiej.Upodoba sobie w bojaźni Pańskiej.Iz 11, 1-3 W Starym Testamencie prorocy zapowiadali, że Duch Pana spocznie na oczekiwanym Mesjaszu ze względu na Jego zbawcze posłanie. Zstąpienie Ducha Świętego na Jezusa, kiedy Jan udzielał Mu chrztu, było znakiem, że jest On tym, który miał przyjść, że jest Mesjaszem, Synem Bożym. KKK 1286 Wtedy przyszedł Jezus z Galilei nad Jordan do Jana, żeby przyjąć chrzest od niego. Lecz Jan powstrzymywał Go, mówiąc: To ja potrzebuję chrztu od Ciebie, a Ty przychodzisz do mnie? Jezus mu odpowiedział: Pozwól teraz, bo tak godzi się nam wypełnić wszystko, co sprawiedliwe. Wtedy Mu ustąpił. A gdy Jezus został ochrzczony, natychmiast wyszedł z wody. A oto otworzyły Mu się niebiosa i ujrzał Ducha Bożego zstępującego jak gołębicę i przychodzącego na Niego. A głos z nieba mówił: Ten jest mój Syn umiłowany, w którym mam upodobanie.Mt 3, 13-17 Na początku publicznej działalności Pan Jezus został napełniony Duchem Świętym, który towarzyszył Mu w pełnieniu zbawczego posłannictwa.

6. Obietnica zesłania Ducha Świętego Pod koniec swojego pobytu na ziemi Pan Jezus obiecał Kościołowi zesłanie Ducha Świętego: Pierwszą Księgę napisałem, Teofilu, o wszystkim, co Jezus czynił i czego nauczał od początku aż do dnia, w którym udzielił przez Ducha Świętego poleceń Apostołom, których sobie wybrał, a potem został wzięty do nieba. Im też po swojej męce dał wiele dowodów, że żyje: ukazywał się im przez czterdzieści dni i mówił o królestwie Bożym. A podczas wspólnego posiłku kazał im nie odchodzić z Jerozolimy, ale oczekiwać obietnicy Ojca: Słyszeliście o niej ode Mnie - mówił - Jan chrzcił wodą, ale wy wkrótce zostaniecie ochrzczeni Duchem Świętym. Zapytywali Go zebrani: Panie, czy w tym czasie przywrócisz królestwo Izraela? Odpowiedział im: Nie wasza to rzecz znać czasy i chwile, które Ojciec ustalił swoją władzą, ale gdy Duch Święty zstąpi na was, otrzymacie Jego moc i będziecie moimi świadkami w Jerozolimie i w całej Judei, i w Samarii, i aż po krańce ziemi.Dz 1, 1-8 Jednakże mówię wam prawdę: Pożyteczne jest dla was moje odejście. Bo jeżeli nie odejdę, Pocieszyciel nie przyjdzie do was. A jeżeli odejdę, poślę Go do was. J 16,7 Ja zaś będę prosił Ojca, a innego Pocieszyciela da wam, aby z wami był na zawsze. J 14,16 A Pocieszyciel, Duch Święty, którego Ojciec pośle w moim imieniu, On was wszystkiego nauczy i przypomni wam wszystko, co Ja wam powiedziałem. J 14,26 Gdy jednak przyjdzie Pocieszyciel, którego Ja wam poślę od Ojca, Duch Prawdy, który od Ojca pochodzi, On będzie świadczył o Mnie. J 15,26 Gdy zaś przyjdzie On, Duch Prawdy, doprowadzi was do całej prawdy. Bo nie będzie mówił od siebie, ale powie wszystko, cokolwiek usłyszy, i oznajmi wam rzeczy przyszłe. J 16,13

7. ZESŁANIE DUCHA ŚWIĘTEGO Pan Jezus spełnił swoją obietnicę w dniu żydowskiego święta Pięćdziesiątnicy – 10 dni po swoim Wniebowstąpieniu; 50 po Zmartwychwstaniu, zsyłając Ducha Świętego na Apostołów zgromadzonych wraz z Maryją w Wieczerniku. Kiedy nadszedł wreszcie dzień Pięćdziesiątnicy, znajdowali się wszyscy razem na tym samym miejscu. Nagle dał się słyszeć z nieba szum, jakby uderzenie gwałtownego wiatru, i napełnił cały dom, w którym przebywali. Ukazały się im też języki jakby z ognia, które się rozdzieliły, i na każdym z nich spoczął jeden. I wszyscy zostali napełnieni Duchem Świętym, i zaczęli mówić obcymi językami, tak jak im Duch pozwalał mówić. Przebywali wtedy w Jerozolimie pobożni Żydzi ze wszystkich narodów pod słońcem. Kiedy więc powstał ów szum, zbiegli się tłumnie i zdumieli, bo każdy słyszał, jak przemawiali w jego własnym języku. Dz. 2, 1-6

8. BIERZMOWANIE W CZASACH APOSTOLSKICH KATECHIZM KOŚCIOŁA KATOLICKIEGO Chrystus wielokrotnie obiecywał wylanie Ducha. Spełnił najpierw tę swoją obietnicę w dniu Paschy, a następnie w sposób bardziej zdumiewający w dniu Pięćdziesiątnicy. Apostołowie napełnieni Duchem Świętym zaczynają głosić "wielkie dzieła Boże" (Dz 2, 11), a Piotr oznajmia, że to wylanie Ducha jest znakiem czasów mesjańskich. Ci, którzy wówczas uwierzyli słowom Apostołów i pozwolili się ochrzcić, otrzymali z kolei dar Ducha Świętego. KKK 1287 "Od tego czasu Apostołowie, wypełniając wolę Chrystusa, przez wkładanie rąk udzielali neofitom (nowoochrzczonym) daru Ducha Świętego, który uzupełniał łaskę chrztu. Dlatego w Liście do Hebrajczyków wśród pierwszych elementów formacji chrześcijańskiej wymienia się naukę o chrzcie i wkładaniu rąk. To wkładanie rąk w tradycji katolickiej słusznie uznaje się za początek sakramentu bierzmowania, który w pewien sposób przedłuża w Kościele łaskę Pięćdziesiątnicy". KKK 1288

9. Bierzmowanie w Samarii Apostołowie udzielali Sakramentu Bierzmowania najczęściej razem z Sakramentem Chrztu, który przyjmowali ludzie dorośli. Dzieje Apostolskie mówią jednak o jednym przypadku, kiedy to Bierzmowanie zostało udzielone ludziom już wcześniej ochrzczonym. Działo się to Samarii. CHRZEST Filip przybył do miasta Samarii i głosił im Chrystusa. Tłumy słuchały z uwagą i skupieniem słów Filipa. (...) Kiedy uwierzyli Filipowi, który głosił dobrą nowinę o królestwie Bożym oraz o imieniu Jezusa Chrystusa, zarówno mężczyźni, jak i kobiety przyjmowali chrzest.Dz 8, 5-6;12 Filip był diakonem, nie mógł więc bierzmować. BIERZMOWANIE Kiedy Apostołowie w Jerozolimie dowiedzieli się, że Samaria przyjęła słowo Boże, wysłali do niej Piotra i Jana, którzy przyszli i modlili się za nich, aby mogli otrzymać Ducha Świętego.Bo na żadnego z nich jeszcze nie zstąpił. Byli jedynie ochrzczeni w imię Pana Jezusa. Wtedy więc wkładali Apostołowie na nich ręce, a oni otrzymywali Ducha Świętego. Dz 8, 14-17

10. BIERZMOWANIE DZIŚ • Bierzmowania udziela biskup, który jest następcą Apostołów. • Ksiądz może udzielić tego sakramentu gdy: • Biskup poleci mu bierzmować. • Udziela Chrztu osobie dorosłej. • Udziela Sakramentu Namaszczenia • Chorych osobie, która nie była bierzmowana. • Biskup lub kapłan udziela Bierzmowania przez równoczesne: • włożenie rąk na głowę, • namaszczenie czoła olejem – Krzyżmem świętym, • wypowiedzenie słów: • (Imię) PRZYJMIJ ZNAMIĘ DARU DUCHA ŚWIĘTEGO

11. Znaczenie materii Bierzmowania Nakładanie rąkna głowę jest gestem biblijnym (Rdz 48, 14; Kpł 9, 22; Lb 8,10; 27, 25...), który w liturgii należy do najstarszych obrzędów. W sakramencie bierzmowania włożenie ręki biskupa na głowę kandydata oznacza iż Duch Święty udziela mu się jako niewymowny Dar. W Dziejach Apostolskich czytamy, że Apostołowie wkładali ręce na ochrzczonych i ci otrzymywali Ducha Świętego (Dz 8, 15-17; 19, 5-6). Krzyżmo świętejest oliwą zmieszaną z balsamem i poświęconą uroczyście przez biskupa w Wielki Czwartek, podczas tzw. Mszy Krzyżma. Nazwa Krzyżmo wywodzi się z Imienia: Chrystus (Christus - Chrisma - Krzyżmo) Symbolizuje Chrystusa, w którym człowieczeństwo złączone jest z Bóstwem. Namaszczenieświętym olejem symbolizuje upodobnienie bierzmowanego do Chrystusa. Podobieństwo to jest niezniszczalne i nosi nazwę znamienia Pańskiego lub pieczęci. Sprawcą tego podobieństwa i zjednoczenia z Chrystusem jest Duch Święty. Stąd bierzmowany przez to święte namaszczenie ma pełne prawo do nazwy "chrześcijanin" czyli należący do Chrystusa i Jego Kościoła.

12. SKUTKI SAKRAMENTU BIERZMOWANIA Pomnaża łaskę uświęcającą – życie Boże w nas. Daje łaski uczynkowe, aby godnie wypełniać obowiązki wynikające z Bierzmowania. Wyciska na duszy niezatarty znak dojrzałego chrześcijanina. Mocniej jednoczy z Chrystusem i Kościołem. Pomnaża siedem darów.

13. Działanie darów Ducha Świętego Duch Święty oświeca rozum człowieka. Darem: mądrości - pomaga odróżnić dobro od zła. rozumu - pomaga odróżnić prawdę od kłamstwa. rady - pomaga w trudnych sytuacjach wybrać to, co się Bogu podoba. umiejętności - pomaga wybrać najlepszą drogę prowadzącą do Boga. Duch Święty umacnia wolę człowieka. Darem: męstwa - pomaga odważnie wyznawać wiarę, bronić jej i według niej żyć. pobożności - pomaga wystrzegać się grzechu i służyć Bogu przez święte życie. bojaźni Bożej - pomaga lękać się grzechu jako największego zła.

14. BIERZMOWANIE ZOBOWIĄZUJE DO APOSTOLSTWA słowa – mówię innym o mojej wierze życia – żyję według zasad wiary APOSTOLSTWO modlitwy – modlę się w intencjach Kościoła dobrego przykładu – czynię dobro z miłości do bliźnich cierpienia – ofiaruję moje cierpienia i przykrości w intencjach Kościoła

15. Sakrament dojrzałości chrześcijańskiej Każdy chrześcijanin, który zjednoczył się z Chrystusem przez łaskę Chrztu świętego, stał się członkiem Kościoła i «już nie należy do samego siebie», ale do Tego, który za nas umarł i zmartwychwstał. Przez Bierzmowanie zaś umocnił tą więź. Od tej chwili wchodzi w szczególny związek wspólnotowy z Chrystusem i z Jego Kościołem. Obowiązany jest zatem do wyznawania przed ludźmi wiary, którą otrzymał od Boga za pośrednictwem Kościoła. Jako chrześcijanie jesteśmy więc wezwani do dawania świadectwa Chrystusowi. Niekiedy wymaga to od człowieka wielkiej ofiary, którą trzeba składać codziennie, a czasem jest tak, że przez całe życie. To niezłomne trwanie przy Chrystusie i Jego Ewangelii, owa gotowość ponoszenia «cierpień dla sprawiedliwości» jest niejednokrotnie aktem heroizmu i może przybrać formy prawdziwego męczeństwa, dokonującego się w życiu człowieka każdego dnia i każdej chwili, kropla po kropli, aż do całkowitego «wykonało się».

16. PRZYJĘCIE BIERZMOWANIA WAŻNE PRZYJĘCIE BIERZMOWANIA Warunek pierwszy: Trzeba być ochrzczonym. Warunek drugi: Trzeba chcieć przyjąć ten Sakrament. GODNE PRZYJĘCIE BIERZMOWANIA Trzeba być w stanie łaski uświęcającej.

17. PRZYGOTOWANIE • Dobrze przygotować się do przyjęcia Bierzmowania to: • Poznać prawdy wiary i zdać egzamin. • Uczestniczyć w spotkaniach formacyjnych w klasie III. • Uczestniczyć pobożnie w niedzielnej Mszy świętej i korzystać z comiesięcznej spowiedzi. • Modlić się do Ducha Świętego i prosić o Jego dary. • Pracować nad swoim charakterem: pokonywać wady oraz umacniać dobre cechy. • Wybrać świętego Patrona. • Wybrać świadka Bierzmowania. (Może nim być bierzmowany i praktykujący katolik; najlepiej jeden z rodziców chrzestnych)

18. OBRZĘDY BIERZMOWANIA - I Sakramentu Bierzmowania udziela się w czasie Mszy świętej. • Obrzędy wstępu. • Liturgia słowa: I Czytanie; Psalm; Ewangelia. • Po Ewangelii następuje dialog: Kapłan: Czcigodny Ojcze, Kościół święty prosi przeze mnie o udzielenie sakramentu bierzmowania zgromadzonej tu młodzieży. Biskup: Czy młodzież ta wie jak wielki dar otrzymuje w tym sakramencie i czy przygotowała się należycie do jego przyjęcia? Kapłan: Jestem przekonany, że wszyscy przygotowali się do bierzmowania, uczestniczyli bowiem przez szereg dni w słuchaniu słowa Bożego i wspólnej modlitwie oraz przystąpili do sakramentu pokuty. Biskup: Droga młodzieży, powiedzcie przed zgromadzonym tu Kościołem, jakich łask oczekujecie od Boga w tym sakramencie? Kandydaci:Pragniemy, aby Duch Święty, którego otrzymamy, umocnił nas do mężnego wyznawania wiary i do postępowania według jej zasad. Wszyscy: Amen. 3. Kazanie.

19. OBRZĘDY BIERZMOWANIA - II Po kazaniu ma miejsce odnowienie przyrzeczeń chrzcielnych: Biskup: Pytam każdego z was: Czy wyrzekasz się szatana, wszystkich jego spraw i zwodniczych obietnic? Kandydaci: Wyrzekam się. Biskup: Czy wierzysz w Boga Ojca wszechmogącego, Stworzyciela nieba i ziemi? Kandydaci: Wierzę. Biskup: Czy wierzysz w Jezusa Chrystusa, Syna Jego jedynego, Pana naszego, narodzonego z Maryi Dziewicy, umęczonego i pogrzebanego, który powstał z martwych i zasiada po prawicy Ojca? Kandydaci: Wierzę. Biskup: Czy wierzysz w Ducha Świętego, Pana i Ożywiciela, którego masz dzisiaj otrzymać w sakramencie bierzmowania, tak jak Apostołowie otrzymali Go w dzień Pięćdziesiątnicy? Kandydaci: Wierzę. Biskup: Czy wierzysz w święty Kościół powszechny, obcowanie Świętych, odpuszczenie grzechów, zmartwychwstanie ciała i życie wieczne? Kandydaci: Wierzę. Biskup: Taka jest nasza wiara. Taka jest wiara Kościoła, której wyznawanie jest naszą chlubą w Chrystusie Jezusie, Panu naszym. Wszyscy: Amen.

20. Po odnowieniu przyrzeczeń chrzcielnych: Biskup zwrócony do ludu, wzywa wszystkich do cichej modlitwy: Najmilsi, prośmy Boga Ojca wszechmogącego, aby łaskawie zesłał Ducha Świętego na te przybrane dzieci swoje, odrodzone już na chrzcie do życia wiecznego. Niech Duch Święty umocni je swoimi darami i przez swoje namaszczenie upodobni do Chrystusa, Syna Bożego. Przez chwilę wszyscy modlą się w ciszy. Następnie biskup wyciąga ręce nad bierzmowanymi i modli się: OBRZĘDY BIERZMOWANIA - III Boże wszechmogący, Ojcze naszego Pana, Jezusa Chrystusa, który odrodziłeś te sługi swoje przez wodę i Ducha Świętego i uwolniłeś ich od grzechu, ześlij na nich Ducha Świętego Pocieszyciela, daj im ducha mądrości i rozumu, ducha rady i męstwa, ducha umiejętności i pobożności, napełnij ich duchem bojaźni Twojej. Przez Chrystusa, Pana naszego. Wszyscy: Amen.

21. OBRZĘDY BIERZMOWANIA - IV UDZIELENIE SAKRAMENTU Świadek: kładzie prawą rękę na prawym ramieniu kandydata i wymawia głośno imię, jakie kandydat sobie wybrał. Na istotny obrzęd Bierzmowania składa się namaszczenie olejem Krzyżma na czole bierzmowanego, włożenie na jego głowę ręki biskupa i słowa: Biskup: (Imię), Przyjmij znamię daru Ducha Świętego. Bierzmowany odpowiada: Amen. Biskup: Pokój z tobą. Bierzmowany: I z duchem twoim. Po udzieleniu Bierzmowania wszystkim kandydatom ma miejsce modlitwa wiernych. Liturgia Eucharystyczna i obrzędy zakończenia.

22. MODLITWA PRZED BIERZMOWANIEM Duchu Święty już niedługo przyjmę Ciebie w Sakramencie Bierzmowania. Otrzymam Twoje łaski i dary abym mógł stać się dojrzałym chrześcijaninem i odważnie iść drogą zbawienia. Pragnę, abyś przez posługę księdza biskupa przyszedł do mnie ze swoimi darami. Pragnę, aby dary: mądrości, rozumu, rady, umiejętności, męstwa, pobożności i bojaźni Bożej rozwijały się w mojej duszy i zaowocowały w dobrym życiu. Duchu Pocieszycielu, przeniknij moją duszę, chroń mnie, prowadź i nie daj mi zejść z drogi wiodącej ku wiecznej chwale. Natchnij mnie swą miłością i naucz mnie być odważnym i dobrym chrześcijaninem, który godnie wypełni zadania apostolskie. Pomóż mi jak najlepiej i godnie przyjąć Sakrament Bierzmowania.