DEPREM ÖNCESİ , DEPREM SIRASI VE DEPREM SONRASINDA YAPILMASI GEREKENLER

1. DEPREM ÖNCESİ,DEPREM SIRASI VE DEPREM SONRASINDA YAPILMASI GEREKENLER

2. DEPREMDEN ÖNCE • Topraklarının %92 si deprem kuşağında olan Türkiye'de bir depreme karşı her zaman bilinçli ve hazırlıklı olmak gerekiyor. İşte yapabileceklerimiz:

3. Öncelikle yaşadığınız yerleşim biriminin deprem tehlikesi hakkında doğru bilgileri ilgililerden öğrenin.

4. Aile bireyleri arasında olağanüstü bir durumda nasıl davranacağınızı konuşun, bir "ev deprem planı" yapın. • Evinizin elektrik, gaz, su şebekelerini kapatabilmek için ana şalter ve vanaların yerlerini va nasıl kapatılacağını öğrenin

5. Kitaplık, yüksek mobilya gibi kolay devrilebilir eşyalar ile ağır eşyaları duvara veya bir döşemeye sıkıca bağlayın • Su ısıtıcılarını duvara iyi monte ettirin • Mutfak dolapları gibi kırılacak eşyaların içinde bulunduğu dolaplara sağlam kilitler takın • İlk Yardım öğrenin

6. Olağanüstü durumlarda hemen kullanabileceğiniz el feneri, radyo ve yedek pilleri, ilk yardım çantası ve gerekli ilaçlarınızı, iş eldivenini önceden bir çantaya koyup kolayca ulaşabileceğiniz bir yere koyun. • Ailenin bağlantı kurabileceği şehir dışında birilerini belirleyin • Evde olmadığınız zaman eve gözcülük edebilecekleri bir sistem oluşturun

8. Depremin gece meydana gelebileceğini düşünerek, yatağınızı pencerenin önünden ve yukarıdan eşyaların dökülebileceği yerden uzak tutun. • Binadan acil çıkış yolları üzerinde eşya bulundurmayın. • Binanın su, doğalgaz vanaları ve elektrik panellerin bulunduğu krokileri görülebilecek yerlere asın.

9. DEPREM SIRASINDA • Her odada üzerinde bir şeyin düşmeyeceği sağlam bir masa altı veya bir iç duvar yanı gibi güvenli bir yer seçin. • Yere yatma, kafayı koruma ve bir şeye tutunmayı öğrenin. Sağlam bir Masa altı yara sıranın altına girin, eğer yoksa pencerelerden ve üzerinize düşebilecek bir kitaplık yada bir mobilyadan uzak bir iç duvarın yanında yere oturun.

10. Eğer deprem sırasında bina içerisinde iseniz, deprem sırasında sakin olup paniğe kapılmayın, cesaretinizi toplayın ve koşmayın. Depremler genellikle hafif bir sarsıntı, gürültü ile başlar ve birkaç saniye sonra daha yıkıcı sarsıntılar gelir. Bu birkaç saniye ne yapacağınızı belirleyin. YAŞAM ÜÇGENİ: sabit ve devrilme riski az olan bir eşyanın yanında cenin pozisyonunda durmak

11. Eğer bulunduğunuz noktadan kendinizi 10-15 saniye içinde bina dışına çıkartacak pozisyonunuz varsa, bu yolu saptayın. Bu yöntem sadece giriş altı, giriş ve 1. katta olanlar için geçerlidir. Deprem sırasında ilk 10-15 saniye binayı terk edebilmek açısından çok önemlidir. Daha önce yaşanan depremlerden elde edilen istatistiki verilere göre, binalarda yıkıma yol açan unsur, hissettiğiniz ilk sarsıntı değil, binanın rezonansa girmesidir. • NOT: Rezonans, sistemin belli bir genlikten sonra bütünlüğünü veya bulunduğu durumu koruyamaz ve dağılır veya bozunur hale gelmesidir.

12. Eğer binayı 10-15 saniye içinde terk edemiyorsanız, kesinlikle merdivenlerden, merdiven boşluklarından uzak durunuz. Asansör bir tuzaktır. Yıkılan binalarda en yüksek oranda ölüm bu noktalarda meydana gelmektedir. Birinci kattan daha yüksekteyseniz, atlamayı denemeyiniz. Dışarı çıkamayacaksanız EV DEPREM PLANI'nı uygulayın.

13. Büyük bir depremde ayakta durmayınız, koşmanız mümkün değildir. Çömelin yada döşemeye yatın. Sağlam bir masa, sıra, mobilya veya kapı kasasının arkasına girin ve başınızı koruyun. Masaya tutunun ve onunla birlikte hareket etmeye hazır olun. Pozisyonunuzu sallantı duruncaya kadar bozmayın.

14. Çamaşır makinesi, bulaşık makinesi, mutfak tezgahı , büfe ya da büyük kanepe gibi eşyalar çökme sonucu tavanı bir miktar tutarak küçük bir alan yaratırlar. Cenin pozisyonu alarak bekleyin. Bu alan bir insanın yaşaması için yeterli olabilmektedir.

15. Yaşanan depremlerden elde edilen veriler, mutfak ve banyoların en uygun yerler olduğunu göstermektedir. Çünkü enkaz altında kalındığı takdirde, bu bölümlerde hem yaşam üçgeni yaratabileceğiniz unsurlar vardır, hem de patlayan borulardan sızan suyu içerek vücudunuzu crush sendromundan(böbrek yetmezliği) koruyabilme olanağı mevcuttur. Enkaz altında kalan kişileri bekleyen en ciddi tehlike böbrek yetmezliği nedeniyle ortaya çıkan sendromlardır.

16. Pencerelerden, şöminelerden, sobalardan, veya kolayca devrilebilecek eşyalardan uzak durun. Bina içinde kalın. Dışarı çıkarsanız düşen cam kırıkları ya da bina molozlarından yaralanabilirsiniz.

17. Tiyatro, okul, sinema, büro gibi kalabalık yerlerde iseniz, kesinlikle merdivenlere, asansörlere koşmayın. Unutmayın ki bu yerler hasar görmese dahi aynı anda yüzlerce kişinin panik halinde koşarak çıkış yerinden binayı terk etmeleri mümkün değildir. Kendinizi koltuk, sıra gibi yerlerde koruma alın, sakin olun ve başkalarını da aynı şekilde davranmaya davet edin.

18. Eğer bina dışındaysanız diğer binalardan, enerji hatlarından ve ağaçlardan uzaklaşarak açık bir alana gidin • Bina dışında iseniz, binalardan dökülecek yıkıntılar ve camlardan, elektrik direklerinden uzakta güvenli bir yerde depremin bitmesini bekleyin. Herhangi bir nesnenin (araba , balkon..) altına girmek çok sakıncalıdır. Deprem bitene kadar açık alanda beklenmelidir.

19. Deprem sırasında dağlık bir bölgedeyseniz yamaçlarda, taş ve kaya düşebilecek yerlerde durmayın

20. Araba kullanıyorsanız köprü kavşak ve yüksek binalardan uzaklaşarak araba içinde kalınız. • Araç kullanıyorsanız, bulunduğunuz yer eğer güvenli ise durun ve araç içinde kalın. Normal trafikten, köprü, tünel ve üst geçitlerden uzak durun. Eğer mümkünse ağaçlar, direkler ve enerji nakil hatlarından uzakta kalın

21. Aracınızla tünel içinde iseniz ve çıkışa yakın değilseniz, aracınızı durdurup aşağıya inin ve yanına yan yatarak cenin pozisyonu alın. Aracınızın içinde durmayın. Aynı yöntemi kapalı bir otoparkta iseniz aynen uygulayın. Araç içinde olduğunuz takdirde, üzerinize düşen bir parça ile ezilme riski taşıyorsunuz. Oysa dışına çıkıp, yanına yattığınız takdirde, üzerinize yıkılacak tavan, tünel gibi büyük kitleler aracı belki ezecek, ama yok etmeyecektir.

22. DEPREM SONRASINDA • Deprem sonrasında bulunduğunuz yapıyı soğukkanlılıkla terk edin. Asansörü kullanmadan daha önce tespit edilen toplanma alanına gidin. Hemen ardından gelebilecek bir artçı şok, o ana kadar yıkılmamış, ancak taşıyıcı elemanlarına zarar vermiş olan binayı yıkabilir. • İkinci bir sallantıya karşı hazırlıklı olun

23. Sarsıntı anında merdivenler bağlantı yerlerinden ayrılmış, tavandan dökülebilecek sıva, beton parçası olabilir. Binadan ayrılırken kapıları dikkatli bir şekilde açın, bu gibi tehlikelerden sakının ve başınızı koruyun.

24. Olası gaz sızıntıları nedeniyle deprem sırasında olduğu gibi deprem sonrasında da kesinlikle, kibrit, mum, çakmak yakmayın. Parlamalara yol açabilirsiniz. El feneriniz aydınlanma ihtiyacınızı karşılayacaktır.

25. Eviniz hayatınıza zarar vermeyecek ölçüde hasar görüp, sizin dışarı çıkmanıza izin veriyorsa, binayı terk etmeden önce çevrenizdeki seslere kulak verin. Bu sesler, sizden çok daha zor durumda olan insanlara ait olabilir. Sese olan yakınlığınız sayesinde binanın dışından yapılacak bir yardımdan çok daha hızlı bir şekilde göçük altındakileri hayata kavuşturabilirsiniz.

26. Özellikle ilk üç gün içerisinde, yetkililer izin vermedikçe, sağlam evlerinize dahi girmeyin. Bazı artçı sarsıntılar zayıflamış yapılarda yeni hasar yapacak kadar büyük olabilir. • Yerlere devrilmiş elektrik direklerinden kesinlikle uzak durun ve bunlara temas eden cisimlere dokunmayın. • Aracınıza binip şehirden uzaklaşmaya çalışmayın. Yollar kapalı olabilir ve kurtarma-itfaiye-yardım ekiplerinin gelmesini engellersiniz.

27. Fısıltı ve dedikodulara inanmayın, öğrenmek istediklerinizi yetkililerden sorun. • Yetkililere ve kurtarma ekiplerine yardımcı olun. Enkaz ve yıkıntılar arasında gelişigüzel dolaşmayın. İhtiyacınızdan fazla yardım malzemesini kesinlikle almayın. Unutmayın ki fazladan alınan her yardım malzemesi bir hemşerinizin ihtiyacının karşılanmamasına neden olacaktır. Yardımlaşma ve paylaşma olağanüstü durumlarda en yüce insani değerdir.

28. Yangına karşı mücadele ve ilk yardım sağlanmasında ortak hareket edin • Telefonu acil durumlar dışında meşgul etmeyin. Zira aşırı yoğunluk nedeniyle telefon şebekesi bloke olur ve acil durumlar için dahi kullanılamaz hale gelir. • Bina zarar görmemişse içeri girmek için en az bir saat bekleyin • Depremin gün içinde olabileceğini düşünerek en az üç günlük ihtiyaçlarınızı sağlayın

29. ENKAZ ALTINDAYSANIZ • Kıpırdayacak durumunuz varsa ve kesin bir çıkış yolu görebiliyorsanız hareketlenin. Aksi takdirde pozisyonunuzu koruyun ve sakin olun. Fazladan her çaba, size gelecekte gerekli olacak enerjiyi ve suyu tüketecektir.

30. Dışarıdan bir müdahale sesi duyana kadar bağırmaya çalışmayın. Bu enerjinizi zamansız tüketmenize yol açacaktır. Bir ses duyduğunuzda cevap verin ve pozisyonunuzu anlatmaya çalışın.

31. İlerleyen saatlerde dışarıya ses verebilecek bir ses kaynağı yaratma yolu bulun. Tencere benzeri bir metale vurulacak bıçak sapı, sert bir yüzeye vurabileceğiniz diğer sert bir cismin olup olmadığını kontrol edin. Çünkü saatler geçtikten sonra böyle bir şey edinme gücünü kaybetmiş olabilirsiniz.

32. Kurtarma ekipleri, olay yerine ulaştıklarında bakacakları ilk yer enkaz üzerinde kabarmış bölgelerdir. Kabaran bu bölgeler muhtemel yaşam üçgenlerinin olduğu noktalardır. Buzdolabı, bulaşık ve çamaşır makinesi, çelik para kasası, demir dolap v.b. Böyle bir pozisyona sahipseniz, ilk ulaşılacak kurtarma bölgesindesiniz demektir.

36. DİNLEDİĞİNİZ İÇİN TEŞEKKÜRLER