Forensische psychiatrie

1. Forensische psychiatrie Marcel van Hemert

3. Gek? Normaal? Vreemd?

4. Gek, normaal, vreemd

5. Hoe ziet les eruit? • Introductie • Onderverdeling GGZ-forensische psychiatrie • Wie is nu verwijzer / opdrachtgever • Gesloten, vervolg-units en rehabilitatie-units • Open of gesloten? • Specifieke doelgroepen psychiatrische zorg • Psychiatrische jongeren (eruit gelicht) • Forensische jeugdpsychiatrie • Signaleringsplan: wat en hoe (introductie nieuwe forensische psychiatrie)

6. Introductie (1) • Forensis: Latijn voor ‘forum’. • Forum: publieke plein in de stad in de Romeinse oudheid • Op het forum vonden o.a. de gerechtelijke discussies plaats. • Forensische psychiatrie primair voor: • Mensen die géén sociale verantwoordelijkheid tonen. • Mensen die tegen de regels en wetten van de gemeenschap zondigen. • Kortom: mensen die meestal niet toerekeningsvatbaar zijn: géén onderscheid kunnen maken tussen GOED en KWAAD.

7. Introductie (2) • Forensische psychiatrie • Letterlijk: gerechtelijke psychiatrie. • Patiënten hebben psychiatrische stoornis die tot uiting komt in crimineel gedrag (misdrijven). • Forensische psychiatrie: tussenstation justitie / GGZ. • Géén bewaking vlgs. TBS-kliniek of Forensisch Psychiatrische Polikliniek (FPK)… • … Maar ook géén plek in reguliere verblijfsvoorziening GGZ.

8. Introductie (3) • Twee voorwaarden: 1) Veiligheid. 2) Creëren van een nieuw perspectief bij de patiënten.

9. Onderverdeling GGZ-voorzieningen • Forensisch-psychiatrische afdelingen (FPA's) in psychiatrische ziekenhuizen. • Forensisch-psychiatrische instituten (FPI). • Forensische poliklinieken en deeltijdklinieken. • Forensische plaatsen in Regionale Instellingen Beschermende Woonvormen (RIBW 's).

10. Onderverdeling (1) 1) Forensisch-psychiatrische afdelingen (FPA's) in psychiatrische ziekenhuizen: - t.b.v. patiënten (meestal TBS’ers) - intensieve behandeling - daarna verwezen naar 'gewone' afdeling of elders in GGZ • Forensisch-psychiatrische instituten (FPI) • - t.b.v. opname en behandeling TBS’ers • - strengere beveiliging dan FPA 's • - 3 soorten FPI 's: • 1. Instellingen in de GGZ (w.o. 1 t.b.v. verstandelijk gehandicapten) • 2. Rijksinrichtingen van het Ministerie van Justitie • 3. Particuliere forensisch-psychiatrische klinieken, betaald door Ministerie van Justitie betaald worden

11. Onderverdeling (2) 3) Forensische poliklinieken en deeltijdklinieken - patiënten helpen overstappen van intramurale naar ambulante behandeling - meestal deeltijdbehandeling = dagbehandeling - ook preventieve rol: voorkoming van ergere delicten door vroeg hulp te geven aan mensen die met politie / justitie in aanraking zijn gekomen of dreigen te komen - voorbeelden: 1. mensen met een voorwaardelijke gevangenisstraf 2. mensen aan wie “TBS met voorwaarden” is opgelegd: méér bewegingsvrijheid dan gedetineerden en TBS’ers

12. Onderverdeling (3) 4) Forensische plaatsen in Regionale Instellingen Beschermende Woonvormen (RIBW 's) • Langdurende geestelijke gezondheidszorg (GGZ) en maatschappelijke opvang • Mensen vanaf 14 jaar die vanwege psychiatrische en psychisch-sociale beperkingen problemen ondervinden bij het dagelijks leven. • Doel: verbeteren woonomstandigheden en maatschappelijke positie van mensen met langdurige psychiatrische problemen door behoud van bereikte geestelijke stabiliteit • Doelgroep: mensen die vanwege een psychische handicap voor kortere of langere tijd niet meer zelfstandig kunnen wonen, werken en leven.

13. Verwijzer & Opdrachtgever • GGZ werkt i.o.v. dan wel op verzoek van justitie… • … én politie (mensen in cellen op politiebureaus die in crisis verkeren). • Reclassering kan bemiddelen bij vinden passende nazorg in de GGZ als betrokkene ontslagen is uit een penitentiaire inrichting of met proefverlof is. • Betrokkene kan ook op eigen initiatief de stap naar de GGZ zetten.

14. Gesloten unit • Bestemd voor: • Crisisinterventie • Observatie • Diagnostiek • Kortdurende behandeling / begeleiding: • grotendeels individueel gericht • vindt plaats in een gestructureerd ondersteunend therapeutisch klimaat • véél aandacht voor veiligheid.

15. Unit voor vervolgbehandeling (1) • Zowel open als gesloten. • Therapeutisch klimaat heeft ondersteunend karakter. • Perspectief: 1. Re-integratie in de maatschappij 2. Verblijf in beschutte woonvoorzieningen

16. Unit voor vervolgbehandeling (2) • Hoe: • Behandeling psychische problematiek • Preventie delictrecidive door het aanbieden van gedragsalternatieven • Trajectbegeleiding • Doel: in resocialisatiefase zorgdragen voor een vangnet van maatschappelijke zorg bij ontslag.

17. Rehabilitatie-unit • Zowel open als gesloten. • Therapeutisch klimaat heeft ondersteunend karakter. • Behandeling: intensief individueel programma’s (vanuit rehabiliterende visie). • Ontwikkelingsgerichte zorg: gericht op voorkomen van herhaling van: • Gevaar • Delicten • Doel: patiënten laten terugkeren naar reguliere verblijfsvoorzieningen GGZ.

18. Open of gesloten? • Patiënten in crisissituaties binnenkomend: direct opgenomen op gesloten afdeling. • Meestal: psychose of schizofrenie. • Forensische psychiatrie: - ernstige psychiatrische problematiek - in de regel chronisch • Patiënt: • 18 tot 65 jaar • bekend met een psychiatrische aandoening • delict gepleegd

19. Specifieke doelgroepen • Forensische jeugdpsychiatrie. • Psychiatrische zorg voor autistische kinderen. • Psychiatrische zorg voor kinderen/jeugdigen met niet-aangeboren hersenletsel. • Psychiatrische zorg voor doven.

20. Psychiatrische jongeren (1) • Ook: hulp aan jongeren met psychische stoornissen in justitiële jeugdinrichtingen: • Opvanginrichtingen • Behandelinrichtingen • Jongeren hier geplaatst op strafrechtelijke of civielrechtelijke 'titel'.

21. Psychiatrische jongeren (2) • Opvanginrichtingen: • adolescenten in crisis • jongeren in voorlopige hechtenis • jongeren die detentie uitzitten • jeugdige vreemdelingen die wachten op uitzetting • jongeren die wachten op een plaats in een behandelinrichting • Behandelinrichtingen - jongeren door de kinderrechter strafrechtelijk geplaatst - jongeren civielrechtelijk onder toezicht én uit huis geplaatst

22. Forensische jeugdpsychiatrie (1) Wie zitten er? • op zwakbegaafd niveau functionerende, ernstig gedragsgestoorde jongeren • ernstige gedragsproblemen • jongeren met een psychiatrische stoornis die een strafbaar feit hebben begaan • ernstig grensoverschrijdend gedrag

23. Forensische jeugdpsychiatrie (2) Hoe zijn zij er geplaatst? • Met een straf- of civielrechtelijke maatregel (jeugd- of volwassenenstrafrecht) • Op basis van: • voorlopige hechtenis • preventieve hechtenis • jeugddetentie • vreemdelingenbewaring • nachtdetentie • Wachtend op plaats in andere inrichting: • passanten op grond van civielrechtelijke Onder Toezicht Stelling (OTS) • passanten op grond van strafrechtelijke maatregel tot Plaatsing in een Inrichting voor Jeugdigen (PIJ)

24. Forensische jeugdpsychiatrie (3) Vormen van behandeling? • Psychotherapie • Orthopsychiatrie • Socio Groeps Strategie (SGS)

25. Signaleringsplan (1) • Dreigend en of destructief gedrag komt relatief veel voor. • Ontwikkelingen dragen bij dat preventie t.a.v. agressie toeneemt en aantal incidenten afneemt. • Niet langer: • toezien hoe een patiënt decompenseert of ontgrenst • wachten totdat de patiënt daadwerkelijk de grens van het toelaatbare overschreed, zodat er collectief en/of met overmacht kon worden ingegrepen, behoort tot het verleden.

26. Signaleringsplan (2) • Signaleringsplan: verpleegkundige kan stapsgewijs toetsen of er sprake is van acting-out gedrag en in welke fase de patiënt verkeert. • In signaleringsplan: beschrijving van de stappen hoe in elke fase moet worden gehandeld. • Stappen: worden samen met de patiënt geformuleerd.

27. Gemaakt door • Sergeant der eerste klasse Marcel van Hemert student MBO-Verpleegkunde Koninklijke Landmacht / ROC Friese Poort info@boekje-pienter.nl