250 likes | 470 Vues
Voorstelling VDIP. Eva Lanslots Katrien De Lombaert. VDIP staat voor. V roeg D etectie & I nterventie P sychiatrische (psychotische) stoornissen
E N D
Voorstelling VDIP Eva Lanslots Katrien De Lombaert
VDIP staat voor Vroeg Detectie & Interventie Psychiatrische (psychotische) stoornissen VDIP Brussel wordt sedert september 2012 gesubsidieerd door de Vlaamse Overheid in het kader van suïcide-preventie en is ingebed in CGG (Centrum Geestelijke Gezondheidszorg) Brussel.
INHOUD • A. Doelgroep VDIP • UHR • Psychose • Andere psychiatrische problematieken • B. Opdracht VDIP • C. Waarom vroegdetectie? • D. Doelstellingen • E. Aanbod – wat kan je verwachten?
A. Doelgroep • Leeftijd: 16 – 35 • Regio: Brussel – NL talig • Hulpvraag / lijden bij cliënt of omgeving • Symptomatologie: • Ultrahoog Risico op Psychose • Eerste psychose • Andere psychiatrische problematiek
1) Ultrahoog Risico op Psychose(A. Yung, Melbourne) OF prodromale fase OF ‘at risk mental state’ ARMS (McGlashan, Amerika) OF ‘hypopsychose’ (Larsen, Noorwegen) OF ‘basicsymptoms’ (Huber, Duitsland) Klinische stadiëringsmodel (McGorry)
UHR • Geringe positieve symptomen ‘lichte aanhoudende intensiteit’: ongewone gedachte-inhoud, lichte achterdocht, grootheidsideeën, perceptuele veranderingen, desorganisatie van praten (min. 1x/week gedurende minstens 1 week) • Kortdurende en beperkte tussentijds optredende psychotische symptomen (BLIPS) (spontaan herstel binnen de week) • Familiale belasting / schizotypische trekken + significante daling in het functioneren (cfr. Negatieve symptomen)
UHR ConreteUHR-signalen: zie checklist op VDIP-folder
Checklist Psychoserisico(Prodromale verschijnselen)(Naar French P., Morrison A.P. (2004) – zie ook www.vdip.be)
1 punt • Familie is bezorgd • Overmatig alcoholgebruik • Druggebruik • Ruziën met familie en vrienden • Meer tijd alleen doorbrengen
2 punten • Slaapproblemen • Weinig eetlust • Depressieve stemming • Slechte aandacht / concentratie • Rusteloos • Gespannen of nerveus of angstig of prikkelbaar • Minder plezier beleven aan dingen
3 punten • ***Het gevoel dat mensen je bekijken • ***Dingen voelen of horen die anderen niet kunnen voelen of horen
5 punten • *** Betrekkingsideeën • *** Bizarre overtuigingen • *** Bizarre manier van denken of spreken • Ongepaste gevoelsuiting • Bizar gedrag of voorkomen • *** Psychose bij familielid (1egraad) + verhoogde stress of achteruitgang in functioneren
Score 20 of meer • Eén van de *** items • Bezorgdheid -> CAARMS ? (Comprehensive Assessment of At Risk Mental State)
2) Eerste psychose • Acute fase hoe eerder hoe beter • ‘Kritische fase’ = 5 jaar na eerste psychose 70% hervalt binnen de eerste 5 jaar
Werkterrein VDIP premorbide fase prodromen psychose herval chronische fase PSYCHOSE NORMAAL begin eerste psychose herstel herval
3) Andere psychiatrische problematiek • Stemmingstoornissen met aan psychose verwante kenmerken (2012). Sterk wisselende stemmingen samengaand met vroege signalen zoals hierboven beschreven • Verdere uitbreiding pathologie: stemmingstoornissen, borderline, eetstoornissen, middelenmisbruik • wordt momenteel onderzocht via werkgroepen • implementatie in de toekomst (eind 2013) • Concept vroegdetectie en ‘at risk mental state’ (transitiepercentage 40% naar psychose (Veling et. al., 2012))
B. Opdracht VDIP • Sensibiliseren en deskundigheidsbevordering: • belang van vroegdetectie, suïciderisico psychose • zowel op 1e, 2e als 3e lijn • Vroegdetectie • signaalherkenning 1e en 2e lijn, screening • Vroeginterventie Beeldvorming Motiveren Psycho-educatie ... • Toeleiding naar zorg
C. Waarom vroegdetectie? • Hoe langer de duur van de onbehandelde psychose (DOP), hoe slechter de prognose (Marshall, 2005; Veling et. al., 2012; …) • Veel mensen met een psychotische stoornis komen niet in zorg of te laat in zorg. • Gedwongen opnames, traumatiserende procedures • Expertise bleef in ziekenhuizen hoge kost, stigmatisering • Slechte prognose • destructieve gevolgen op algehele ontwikkeling • isolatie • hoog suïciderisico!
Hoe komt dit? Waarom is detectie zo moeilijk? • BIJ UHR • Signalen zijn aspecifiek (eerst vaak negatieve symptomen) • Bij eerste psychose • Ontbrekend ziektebesef • Op 1e lijn wordt psychose niet altijd herkend • Op 2e lijn worden psychotische symptomen niet altijd herkend als zij in behandeling zijn voor een andere diagnose
Waarom dus VROEGdetectie? • Onderzoek wijst uit dat vroege detectie in sommige gevallentransitie van UHR naar psychose kan voorkomen + hoe korter de DOP, hoe beter de prognose (meta-analyse van der Gaag et al., 2013; Veling et. al., 2012; Wampers, De Hert, Peuskens, 2002). • Ontstaan eerste psychose: meestal adolescentie belangrijkste periode ontwikkeling (McGorry, 2011) • Mensen uit de hoog risico groepen hebben vaak nog ziekte-inzicht, iets wat vaak verloren gaat bij psychose (van der Gaag, 2010). • Incidentie schizofrenie: 15 à 20/100 000 In Brussel (ca. 360 000 inwoners): 53 à 72 !Urbanisatie, migratie/minderheidsgroepering!
D. Doelstellingen Zo vroeg mogelijk UHR en psychose detecteren en een kwalitatief zorgpad ontwikkelen! • Suïcidepreventie • Beperken van transitie naar psychose • Verkleinen van DOP (duur onbehandelde psychose) • Impact van psychose bio-psycho-sociaal te beperken
Suïcidepreventie Prevalentie suïcide bij mensen met schizofrenie: 10% (Wampers, De Hert, Peuskens, 2002). Een vroege behandeling is de beste suïcidepreventie! Psychose-specifieke risicomomenten en –situaties • uitgesproken psychotische symptomen – (bevelshallucinaties) • beginnend herstel ! stigma, verlies, angst, schaamte, afwijzing,… • hoog premorbide functioneren – hoog IQ (~ verlies / besef) • chroniciteit met regelmatige terugval en hospitalisaties • ontevredenheid met/ gebrek aan vertrouwen in behandeling • overgangen in zorgtraject : 1° maand na ontslag! • comorbiditeit met depressie • comorbiditeit met middelengebruik PaddyPowers, Dublin
E. Aanbod VDIP: wat kan je verwachten? t.a.v. hulpverleners en verwijzers • Ondersteuning bij screening, begeleiding, verwijzing • Vorming/ sensibilisering • Intervisie
t.a.v. cliënt en/of omgeving • Gesprek met cliënt en omgeving binnen de week • Laagdrempelig contact: outreachend! • Beeldvorming – Assessment (CAARMS) • Motivatiebevordering (indien nodig) • Psycho-educatie naar cliënt en familie • Toeleiding naar zorg: “warme” doorverwijzingen • Watch & wait • Opvolgen zorgtraject
Contact Eva Lanslots Katrien De Lombaert p/a CGG Brussel, deelwerking Houba Houba De Strooperlaan 136, 1020 Brussel 02 478 90 90 (CGG-Houba) 0486 519 059 (VDIP) brussel@vdip.be www.vdip.be