DOĞRUDAN YABANCI YATIRIM MOTİVELERİ

1. DOĞRUDAN YABANCI YATIRIM MOTİVELERİ

2. “Zannolunmasın ki biz ecnebi sermayesine hasım bulunuyoruz. Hayır, bizim memleketimiz vasidir. Çok say ve sermayeye ihtiyacımız vardır. Kanunlarımıza riayetkar olmak şartıyla ecnebi sermayelerine lazım gelen teminatı vermeye her zaman hazırız ve şayanı arzudur ki ecnebi sermayesi bizim sayimize serveti sabitimize inzimam etsin. Bizim için ve onlar için faydalı neticeler versin.M. Kemal ATATÜRK 1923 İzmir İktisat Kongresi

3. TANIMI Doğrudan yabancı yatırımlar (DYY), yabancı bir ülkede şirket yönetiminde uzun vadede söz sahibi olmaya yeterli düzeyde hisse alımı ile gerçekleştirilen yatırımlardır.

4. DYY temel olarak, yatırım faaliyetlerini birden fazla ülkede sürdüren ve üretimle ilgili kararları bir merkezden alan veya çeşitli yollarla bağlı şirketlerin (iştirakler-foreign affiliates) kararlarını etkileyebilen çok uluslu şirketler (transnational corporations-TNCs) tarafından yapılmaktadır.

5. DYY, farklı şekillerde bir ülkeye girebilir: • Şirket evlilikleri, • Özelleştirme, • Ortak girişimler, • Sıfırdan yapılan yatırımlar, • Mevcut operasyonların genişletilmesi.

6. Neden DDY? Avantajları: • Birçok başarılı, nadir bulunan avantajları olan ülkeye dışından yatırım yapılır. • Doğrudan yatırımlar şirketi yerel olaral dah başarılı yapar. • Satışları artırır. • Kaynak elde edilir. • Rekabetçi riskini azaltır. • Politik konular açısından

7. FDI FaydalarıYatırımı Yapan Ülke • Kaynakları Transfer Etme Etkileri • İstihdam Etkileri • Ödemeler Dengesine Etkileri • Rekabete&Ekonomik Büyümeye Etkileri

8. FDI FaydalarıYatırım Yapılan Ülke • Yabancı Kazanımların Ülkeye Akımı • İstihdama Etkisi • MNE Açısından Yeni Şeyler Öğrenme • Düşük Fiyatlar • Yabancı Rekabet Koşularını Öğrenebilme

9. DDY İÇİN MOTİVELER • Satışları genişletme- Market genişletme • Kaynak elde etme • Satışları ve tedarikçileri çeşitlendirme • Rekabetçi riskini azaltma • Politik konular ve motiveleri

10. SATIŞLARI GENİŞLETME MOTİVASYONU • Ulaşım • Yerli Kapasitenin Azlığı • Ölçek Ekonomileri • Ticaret Sınırlamaları • Menşe Ülke Etkisi • Ülkedeki Maliyet Avantajlarını Değişmesi

11. KAYNAK ELDE ETME • Birçok DDY Kaynak Araştırmadan Çok Market Araştırmadır • Dikey Birleştirme • Makul Üretim • Üretim Faktörlerine Ulaşma • Ürün Yaşam Eğrisi Teorisi • Hükümetin Yatırım Teşvikleri

12. SATIŞLARI VE TEDARİKÇİLERİ ÇEŞİTLENDİRME • Takip Eden Müşteriler • Rakiplerin Avantajlarını Önleme

13. BRIDGESTONE • Dünyanın En Büyük Lastik Üreticilerinden • 100000’den Fazla Çalışanı • 15 ‘den Fazla Ülkede Faaliyet Gösteriyor • 1930’da Japonya’da İlk Lastik Üretimi

14. Neden Amerika’da DDY? • Hükümetin İthalata Koyduğu Sınırlamalar • Japon Araçlarının İthalatına Karşı Yapılan Hareketler • Japon Maliyetlerinin Amerika’dakine Göre Artması • Hacmine Göre Lastikler için Taşımacılığının Maliyetli Olması

15. Arjantin Örneği • Arjantin Cumhuriyeti, Güney Amerika’da yer alan bir ülkedir. • Nüfusu ise 2006 yılı rakamlarıyla 39, 921, 833 kişidir. • Arjantin zengin doğal kaynaklarından, okur yazar nüfusundan, ihracata yönelik tarım sektöründen ve çeşitli sanayilerinden yara sağlar.

16. Motivasyonları • 1992-2001 yılları arası FDI $S76,000 milyon arttı. • Kamu firmalarının özelleştirildi. • Yağ, üretim ve servisleri DDY’yi cazip hale getirdi. • Doğal Kaynaklar Kaynak arayan yatırımları çekti • Yerel marketin büyümesi ve Mercosur’un, market ve verimliliğini arayan yatırımları çekmesi • Çevresel düzenlemeler

17. İrlanda Örneği • İrlanda Cumhuriyeti Atlantik okyanusunda yer alan Avrupa birliği üyesi bir ülke. 4,2 milyon nüfuslu. • Ekonomisi son yıllarda tarıma odaklandı, sanayi ve yatırımı anlamında. • Ekonomik büyümesi 10% ---- 1995–2000 7% ------ 2001–2004.

18. Motivasyonlar • Vergilendirme • Finansal motivasyonlar

19. Singapur • 1960larda sermaye yokluğunda singapurlu hükümet DDY’nin büyüme için önemini gördü. • 2006 sonunda kümülatif DDY US$ 200 milyondu

20. DDY Motiveleri • Vergi Motiveleri • İşgücü • Serbest Ticaret • Para Politikası • Yüksek Tasarruflar, kazançlar

21. Meksika Örneği • Yabancı yatırımları çeken gelişen bir ülke • Dünya’nın Dokuzuncu en büyük ekonomisi, ihracatta sekizinci ve yağ üretiminde dördüncü • Demir, makine, petro-kimya gibi geniş bir üretim çıktısı vardır. • Serbest ticaret anlaşmaları ticaret politikasında önemli yer tutar • 31 ülkeyle ticaret anlaşması var

22. Meksika’ya yatırım için nedenler • Global Üretim Standartları • Serbest Ticaret Anlaşmaları • Kalifiye işgücü • 100 milyonluk tüketici marketi • Sabit Ekonomik ve Politik Çevre • Zengin Doğal Kaynaklar • Stratejik Yer • Teferruatlı Altyapı • Lojistik

23. Stratejik Yeri 32 ülkeyle olan ticaret antlaşma ağı Açık Economy Yatırım Koruma Anlaşmaları Rekabetçi İşgücü Yatırım Notu Ekonomik Politika Yönetimi • Yüksek potensiyelli sektörler Meksika yatırım için temel maddeler

24. DYY MOTİVELERİ AÇISINDAN TÜRKİYE

25. Dünya yatırım raporuna (world investment report-2002) göre Türkiye dünya ülkeleri sıralamasında 112. sıradadır.

26. Türkiye’nin siyasal, ekonomik. Hukuksal ve kurumsal önemli sorunları vardır.

27. Bunlar: • Sürdürülebilir bir siyasi ve ekonomik istikrar sağlanamamıştır. • Bürokratik süreçler karmaşık ve etkin değildir. • Gümrüklerde tarife engelleri söz konusudur. • Sosyal güvenlik sistemi etkinsizdir.

28. Özelleştirme istenen düzeyde değildir. • Rüşvet, yolsuzluk söz konusudur. • Yabancı yatırımcıların etkin bir şekilde bağlantı kuracağı bir kurumsal yapılanma yoktur.

29. TÜRKİYE’NİN YASED VE TUSİAD TARAFINDAN HAZIRLANAN DYY ÇEKME ANALİZİ

31. YASED’in hazırlamış olduğu motive ağırlık değerlendirmesi

39. SONUÇ • Veriler baktığımız zaman Türkiye’nin DYY motivelerine hakim olmadığı görülmektedir. Bunun başlıca sebebi ise Türkiye’nin bu motiveleri etkin bir biçimde kullanamamasıdır.