Na czym polega badanie krwi?

1. Na czym polega badanie krwi?

2. Pobieranie krwi

3. Etapy pobierania krwi W przypadku pobrania krwi jednorazowo najczęściej nakłuwa się żyły kończyny górnej, w okolicy zgięcia łokciowego, rzadziej grzbietu dłoni lub przedramienia. • układamy wyprostowaną rękę w stawie łokciowym, z dłonią zwróconą ku górze, na poduszce podłożoną pod łokieć. • badający zakłada opaskę uciskową (stazę) na kończynę powyżej wybranego miejsca nakłucia żyły . • zaciskamy pięść celem lepszego uwidocznienia wybranej żyły do nakłucia. • skórę w miejscu planowanego wkłucia badający odkaża np. roztworem alkoholu etylowego. • następnie badający jedną ręką unieruchamia żyłę przez naciągnięcie skóry, a drugą zdecydowanym ruchem dokonuje nakłucia; następnie badający zwalnia ucisk opaski. • następnie wyprowadza się krew po przez powolne pociągnięcie tłoka strzykawki lub przyłożeniu probówki próżniowej

5. Probówki próżniowe

6. Pobieranie krwi włośniczkowej Krew włośniczkową pobiera się pacjentowi z płatka usznego lub opuszki palca, najczęściej czwartego lub piątego. • wybrane miejsce nakłucia badający zwykle lekko uciska celem wywołania przekrwienia skóry. następnie miejsce to przez kilkanaście sekund naciera np. roztworem alkoholu etylowego, aby je odkazić i dodatkowo zwiększyć przekrwienie skóry. • po wyparowaniu alkoholu badający nakłuwa tak przygotowane miejsce specjalnym jałowym nożykiem na głębokość około 3 mm. • pierwsze 2 krople badający usuwa gazikiem. następne wypływające swobodnie krople krwi badający pobiera przy pomocy mikropipet lub specjalnych kapilar (cienkich rurek).

7. Probówki i kapilary

8. Przygotowanie krwi do badania Tradycyjnie krew pobierana jest do strzykawki, po czym wstrzykuje się ją probówki i mieszana z preparatem chemicznym - antykoagulantem. Antykoagulant zapobiega krzepnięciu krwi i tworzeniu mikroskrzepów oraz oddzielaniu się składników morfotycznych. Przy krwi przeznaczonej do morfologii zwykle jest to wersenian dwupotasowy, a do OB cytrynian sodowy

10. Morfologia krwi Morfologia jest to badanie ilości i jakości elementów morfotycznych krwi. Można je wykonać ręcznie pod mikroskopem lub za pomocą automatu. Standardowym badaniu składu krwi znajdziemy: RCB, MCV, MCH, MCHC, WBC, PTL, HGB, HTC, LYMPH, MONO, RDW, BASO, EOS, NEUT.

11. Objaśnienie skrótów • RCB – ilość czerwonych krwinek • MCV – wskaźnik średniej objętości czerwonych krwinek • MCH – wskaźnik średniej masy hemoglobiny w czerwonej krwince • MCHC – wskaźnik średniego stężenia hemoglobiny w objętości krwinek czerwonych • WBC – ilość białych krwinek • PTL - wskaźnik ilości płytek krwi w mm3 krwi • HGB – ilość hemoglobiny • HTC – hematokryt • LYMPH - ilość limfocytów • MONO – ilośc monocytów • RDW – rozkład objętości czerwonych krwinek • BASO – ilość bazofili • EOS – ilość eozynofili • NEUT – ilość neutrofili

12. Prawidłowe wartości składników krwi

13. Hematokryt – HCT, Ht Jest to stosunek między objętością erytrocytów a objętością całej krwi. Najogólniej można powiedzieć, że wzrasta, gdy krew jest zagęszczona i maleje, gdy staje się bardziej rzadka. Stąd jedną z najczęstszych przyczyn wzrostu hematokrytu jest odwodnienie. Obniżony wskaźnik sugeruje anemię.

14. OB – Odczyn Biernackiego Miara szybkości opadania czerwonych krwinek w osoczu w jednostce czasu (zazwyczaj jednej godzinie). Test ten i jego zastosowanie w diagnostyce medycznej zostały po raz pierwszy opracowane w 1897 przez polskiego lekarza Edmunda Biernackiego. W warunkach fizjologicznych jest wartością stałą, zależną od: • masy właściwej krwinek i osocza, • stężenia białek krwi, • wielkości opadających cząstek i innych mniej poznanych czynników.

15. Po pobraniu krwi zawartość strzykawki delikatnie miesza się i wprowadza do rurki szklanej przyrządu Westergreena do podziałki 0. Rurkę ustawia się w statywie pionowo, a wynik odczytuje się: I - po upływie 1 godziny od chwili ustawienia rurki w statywie, II - po upływie kolejnej godziny od chwili odczytania pierwszego wyniku. Inną metodą stosowaną do tego badania jest metoda przyspieszona, w której rurki ustawia się skośnie, a wynik odczytuje się: I - po 7 min., II - po 3 min. od pierwszego odczytania. Szybkość opadania krwinek u ludzi zdrowych wynosi do 6 mm/h u mężczyzn i do 10 mm/h u kobiet.

17. WBC- białe ciałka krwi (leukocyty). Norma - 4,0-10,0 K/ L. Gdy jest ich więcej, może to świadczyć o stanie zapalnym, nowotworach, dnie moczanowej. • Są to krwinki odpornościowe, służą obronie przed bakteriami, wirusami, pierwotniakami czy grzybami. W skład białych krwinek wchodzi kilka podgrup - granulocyty, limfocyty i monocyty. Podwyższenie WBC może być spowodowane przyczynami fizjologicznymi (wysoka temperatura otoczenia, wysiłek fizyczny, stres) lub patologicznymi (np. stany zapalne narządów, zakażenia, nowotwory). Obniżenie WBC może mieć miejsce np. w niektórych chorobach wirusowych, w chorobach wątroby, w wyniszczeniu organizmu, w uszkodzeniu szpiku (np. w aplazji szpiku). • Prawidłowy skład procentowy poszczególnych leukocytów to: • limfocyty (LYMPH) stanowią od 20 do 40%, • monocyty (MONO) stanowią od 4 do 8%, • granulocyty kwasochłonne (eozynofile, EOS) stanowią od 1do 3%, • granulocyty zasadochłonne (bazofile, BASO) do 1%, • granulocyty obojętnochłonne (neutrofile, NEUT) pałeczkowate od 3 do 6% a segmentowe od 50 do 70%.

18. RBC - czerwone ciałka krwi (erytrocyty). Norma - 4,0-5,0 M/ L u kobiet i 4,5-5,5 M/ L u mężczyzn. Za mała liczba czerwonych krwinek może świadczyć o anemii. HGB - hemoglobina, barwnik krwinek czerwonych przenoszący tlen.Norma - 12-16 g/dl dla kobiet i 14-18 g/dl dla mężczyzn. Niski poziom hemoglobiny, podobnie jak erytrocytów, może świadczyć o niedokrwistości. PLT - płytki krwi (trombocyty). Norma - 150-400 K/ L. Mniejsza liczba może świadczyć o zaburzeniach krzepliwości krwi, większa - o przewlekłych zakażeniach, a nawet nowotworach. OB (Odczyn Biernackiego, tzw. opad). Norma: wynik nie powinien przekraczać 20 mm/godz. Gdy jest podwyższony, może to być oznaką stanu zapalnego. OB wzrasta też pod wpływem niektórych leków oraz czasami z powodu stresu. W ciąży OB może przekroczyć 20 mm/godz. Trzeba poradzić się lekarza.

19. MCV- średnia objętość krwinki czerwonej. Norma: 82–94 fl (femtolitr, ułamek litra). MCH - średnia masa hemoglobiny w krwince. średnia masa hemoglobiny w krwince czerwonej. Norma: 27–31 pg (pikogram, ułamek grama). MCHC - średnie stężenie hemoglobiny w krwince. Norma: 32–36 g/dl (gram na decylitr). Parametry MCHC, MCH i MCV pomagają lekarzowi ustalić, czy niedokrwistość jest skutkiem niedoboru żelaza, kwasu foliowego czy witaminy B12, i rozpocząć leczenie. RDW- rozpiętość rozkładu objętości erytrocytów – jest miarą zróżnicowania objętości krwinek czerwonych (anizocytozy). Umożliwia różnicowanie niedokrwistości jednorodnych i niejednorodnych oraz ułatwia rozpoznanie wczesnej fazy niedokrwistości. Wartość prawidłowa: 11,5-14,5% MPV - średnia objętość trombocytu zależy od czynników genetycznych i biologicznych, a także od diety i stylu życia.wartość prawidłowa: 7,5-10,5 fl

20. Wykaz norm fizjologicznych