Galaten – Worldwide Bible Instituut Les 1

1. Galaten – Worldwide Bible Instituut Les 1 Samengesteld door R. Patton

2. Galaten – Inleiding • A tai nangaRomeini, en waarschijnlijkHebreeen • Hab. 2:4 Daregtvaardikisoemasalibidorobribi • Romeini – daregtvaardikisoema • Galaten – salibi • Hebreeen – dorobribi

3. Paulus & Galatie • A ben go na Antioch foe Pisidia, Ikonium, Lystra, Derbe – nainidakondre foe Pisidia & Lycaonie • Ma ala toe kondre de nainiGalatie • Dem soemaben de foe dem Gaul, disi de heiden. Moro latidemben go naFransi-kondre, Spanje, en te foe kabanaEngeland

4. Paulusbensidemdrailibi • Dem benfikademafgodrei en drailibi • Ma diPaulusbengowe, Djoedisibentakidatidembenkomopo foe Jakobus en Jerusalem bentaigidemnjoenbribiwandatiefoedem no besnijd en horidemDjoe wet, dem no kanfeniverloesoe. • So Paulusben go baka

5. Dem Djoebenpotidembribiwannaondroda wet • Dem benmekidemtronslafoe foe demceremonie & wet napresi foe daglorifridisidembenabi • So srefi, dembenondermijndaautoriteitdisiPaulusbenabilekidaapostelnademheiden • Paulusbenskrifinaini hem egianoe

6. Dauitlijn foe Galaten • Persoonlijk – Hoofdstuk 1-2 – Fa a ben de wan legalistic Djoefosi a komsabidafri foe Kristus • Doctrine – Hoofdstuk 3-4 Verloesoekomopososo foe gnade • Prakteit – Hoofdstuk 5-6 – moreelfasi foe libinainifrignade

7. Paulusinleiding • Gal. 1:1. Paulus, wan apostel, (no komopo foe libisoema, en no doro wan libisoema, ma doroJezusKristus, nangaGadoda Tata, disibenopo Hem baka foe dede;) • A karihemsrefiapostelsosopedemsoematwijfelefoe a de wan apostel foe troe… a de daapostelgidemheiden

8. Paulus, wan apostel • A no kisidisikomopo foe libisoema, ma direkt foe hemel foe Gadosrefi: • Tori 26:19. Foe dat'ede, O Kownoe Agrippa, mi bengijesinadavisioen foe hemel; …

9. Paulus, wan apostel • Tori 26:20. En mi bensoridemsoemafosinaini Damascus, en danna Jerusalem, en na ala dempresina Judea, en dannademheidensoema, datidemsadraidemlibikomnaGado, en doe wrokodisi de fiti foe soemadibendraidemlibikaba.

10. Paulus wan apostel • A bensiJezusdibenopo go nahemelkaba. • Wan apostelbenmoesoesiJezus, en getuigi foe daopobaka. Na inidavisioendisi, Paulusben doe ala toe

11. Paulusgroeten • Gal 1:2. Nanga ala dembradadisi de djananga mi, gidemkerki foe Galatië; 3. Gnadegioen, nangavrede foe Gadoda Tata, en foe wiMasraJezusKristus, • Paulussenigroetenkomopo foe daheri team • Gnade = GriekiVrede = Hebreewse

12. Dawroko foe Jezus • 4. DisibengiHemsrefiabra foe wisondoeede, so dati A man verloesoewi foe datakroegrontapoedisi, nangadawani foe Gadonangawi Tata; 5. Hem moesoeabiglori foe teego. Amen. • DaSchepperbengiHemsrefiabra foe wisondoeete!

13. Dawroko foe Jezus • A bengiHemsrefiabra foe pai foe wisondoe, ma ook toe foe verloesoewikomopo foe datakroegrontapoedisiwibenmekitakroenangawisondoe. • Gadosrefibenwani, en A benseniJezuskom foe verloesoewi foe dakrakti foe wisondoe • A moesoeabigraninangabiginem!

14. Traboennjoensoe no de! • Gal 1:6. Mi verwondroedatioenkomopo so esi foe Hem disibenkarioenkomnainidagnade foe Kristus, foe go na wan traboennjoensoe; 7. Disi no de wan traboennjoensoe; ma somsoemawanitrobioen, en dembenwanikenkidaboennjoensoe foe Kristus.

15. Traboennjoensoe no de! • 8. Ma efoewi, efoe wan engel foe hemel, preikiiniwantraboennjoensoegioenboitidasanidisiwibenpreikigioenkaba, mekiGadofloekoe hem! 9. So lekiwibentakikaba, so mi taki now agentaki: Efoeiniwan man preikiiniwantraboennjoensoegioenleki san oenbenkisikaba, mekiGadofloekoe hem!

16. Paulustaki foe floekoe! • Dafloekoekomopo foe da Santa Jeje, disisoridatiiniwansoemadisidraisoema foe dawaarheid & kenkidaboennjoensoesafadonnaondrodakroetoe foe Gado. • Dem de lekibrenimandisitiribreniman; ala toe safadonnaini wan gotro

17. Dem falsilerimanbenmoksignade & da wet • Dem benpotidemsrefibakanaondroda wet en proberi foe horidatinainidemegitranga! Wiegiwrokonoitisatjariwidoronahemel. • Dafalsilerikantirilasiwan go nahel, en foe demdrai-libisoema, demlasidaprisirinangadakraktidisikomopo foe Gado, en lasizekerheid foe demverloesoe

18. Paulusverwondroe • Dem Galatensoemabenkomfridorognade – dafriblesi en krakti foe Gado. Now dempotidemsrefibakanainidaslavernij foe wet & traditiedisidem doe nainidemegitranga. • MekiwipotiwihatitapoeJezus, disiabi ala goedoe foe koni & sabinaini Hem (Kol. 2:3)

19. Wan traboennjoensoe • Wan traboennjoensoe, ma no wan troetraboennjoensoe de. • Daevangeliumsinsi Adam tedoro now de dativerloesoekomsosodorodasiri foe daoema, JezusKristus. • Abraham benbribidatinaini hem siri, ala soemasakisiblesi David benvertrouw san Gadosa doe

20. No wan traevangelium • Jesaja & Jeremiabensori hem • Zachariabensori hem • Johannes dadopoemanbensoriJezuslekida lam foe Gado • So srefidemaposteltakidasrefitori

21. Anathema = Gadofloekoe • Ma tedoro wan engelsrefi, wan traboennjoensoe de anathema – ondrofloekoe foe Gado • Denki foe demMormonendisitakidatidaengelMoronibentjaridaboekoe foe Mormon gidem = anathema • Paulustakidasrefisani x2

22. Paulusdrailibi en tronapostel • Paulus no bensoekoe foe gilibisoemaprisiri, ma Gadoprisiri • Anders a no bendiniGadonadajuistifasi • Moro fara, Paulus no benkisidaboennjoensoe foe libisoema, ma dorodaopenbaring foe JezusKristusdirekt foe hemel

23. Paulusdrailibi en tronapostel • Membredati no wan soemakanfroestandemsani foe GadosondroGadojepi hem nangada Santa Jeje foe Gado. • FosiPaulusben doe hem beste foe figidakerki foe Gadopoeroedi a bentekidaDjoereligie – en a benfajamoroleki hem speri

24. Paulusdrailibi en tronapostel • Doro dagnade foe Gado a kenki. • Gadobenpoti hem apartisinsi a ben de naini hem mama bere en A benkari hem foe sidaPikin foe Gado en trondaapostelgidemheiden • A no ben go nalibisoemaefoena Jerusalem, ma a ben go naArabie

25. Paulusdrailibi en tronapostel • Tori 26:16. Ma opo, en tanapoenajoefoetoe, bikasi Mi benkomnajoefesi foe disiede, foe mekijoetron wan dinarinanga wan getuigi foe demsanidisijoebensi, en foe demsanidisi Mi sasorijoe. 17. Mi saverloesoejoe foe dapipel, en foe demheidensoemape Mi de senijoe go now;

26. Pauluscommissie • 18. Foe opodemai, en foe draidemkomopo foe doengroekomnadaleti, en komopo foe dakrakti foe didibrikomnaGado, foe demsakisi pardon foe demsondoe, nanga wan erfenisnamindri foe demsoemadisibenkomsantadidembenbribina Mi.

27. Dan Paulusben go na Damascus • Tori 26:20. En mi bensoridemsoemafosinaini Damascus, en danna Jerusalem, en na ala dempresina Judea, en dannademheidensoema, datidemsadraidemlibikomnaGado, en doe wrokodisi de fiti foe soemadibendraidemlibikaba.

28. Driejarimorolati… • Gal. 1:18. Dan bakadriejari, mi ben go na Jerusalem foe loekoePetrus, en mi ben tan nanga hem tien-na-feifideilanga. 19. Ma mi no ben si dem tra apostel boiti foe Jakobus, da brada foe Masra. 20. Now, loekoe, na Gado fesi, mi no lei abra dem sani disi mi skrifi gi oen.

29. Paulusbigin foe preiki • 21. Baka dati, mi ben kom na ini dem birti foe Syrië nanga Cilicië; 22. En demkerki foe Judea disi de nainiKristus no bensabi mi fesi; 23. Ma dembenjerenomotaki: Dasoemadisibenvervolgoewinainidemdeinawibaka, now a preikidabribidisi a benfigipoeroefosi. 24. En dem ben gi Gado glori na mi ini.

30. DusPaulussoridagnade foe Gado • SosoGadognadekankenki so wan soema foe damorobigifeanti foe Gadotrondamorotranga evangelist disidemabi! • So dembengiGadoglori!

31. Paulusben go na Jerusalem • 2:1. Dan tien-na-fojarimorolati, mi ben go agenna Jerusalem nanga Barnabas, en mi benteki Titus nangami toe. 2. En mi ben go doro nanga san Gado ben sori mi kaba, • Da boskopoe Gado ben sori hem • A teki Titus leki wan test case

32. Paulusnaini Jerusalem • A ben go takinangadempilari en soridem san a benleri. Petrusben de disibenopodorogidemheiden (Tori 10-11) • Ma no wan foe dembentakidati a moesoebesnijd Titus. Dem benteki hem lekidemtekiPaulus. • Paulus no bengiletinademJudaizerdisibenwanifoefoeroedafri foe demGalaten

33. Paulusnaini Jerusalem • Dem apostel no benabinotimoro foe takitapoedaboskopoe foe Paulus • Dem bensikrindatiGadobenpotiPaulus foe go nademheiden, en PetrusnademDjoe. • Wikanloekoenabaka en sifadaopleiding foe Paulusbenjepi hem – fa a ben go na Tarsus universiteit…

34. Wan boskopoe, toe team • Daboskopoe tan dasrefi, ma Paulussa go nademheidennanga hem, en Petrussa go nademDjoenanga hem. • Ala toe taki foe Kristusdisidembenkruisi, A opobaka en go naglori • Petrus toe bensoridatidemmoesoedraidemlibi, kenkiprakseriabraJezusKristus foe kibrigidakroetoe foe Israel

35. Paulusbensoridasrefiboennjoensoemorokrin • PaulusbensoridatiGadokan doe san libisoema no man doe – A kangi pardon, en A kanmeki wan soemaregtvaardiki toe. Libisoemakangi pardon foe wan fout, efoetakidatidasoema no benmekifout ma a de regtvaardiki, ma a no man poti ala toe makandra.

36. Dem apostelbenaksiPaulus • Dem benaksi hem foe no frigitidempotiwan, ma Paulusbenwani doe datikaba • Paulusbentekiofrandigidempotiwan

37. PetrusmekifoutoenaAntiochie • Petrusnoitibentakidati a de dapaus. A karihemsrefi wan gransoemanamindri foe trawan • Dja a meki wan fout – en Rome takidatidaPausnoitimekifout • Wimoesoe de voorzichtig re compromis

38. Petrus & Paulus • Ala toe benbribidativerloesoekomsosodorobribitapoeMasraJezusKristus, en dawroko foe da wet no man meki wan soemakomregtvaardiki • PetrusbenkomnaAntiochie, en fosi a bennjanfri en prisirinangademheiden.

39. PetrusnangaPaulus • Ma disomJudaizerbenkomopo foe Jerusalem, Petrusbenharihemsrefikomopo foe njannangademheiden. Kande a bendenkidatiefoe a go doro, dem man samandi, en demsapori hem nembakanaini Jerusalem. • Paulusbensidatidaheritori foe frinainiKristussorihemsrefidja

40. Dasituatie • 11. Ma di Petrus ben kom na Antiochië, mi ben klagi hem na hem fesi, bikasi a ben meki foutoe. 12. Bikasibifowantoesoemabenkomopo foe Jakobus, a bennjannangademheidensoema, ma didembenkomkaba, a benpoeroehemsrefikomopo foe dem, foe di a benfrededembesnijdesoema.

41. Petrus • Petrusbenfadonnadakruisiging foe Kristus, ma dan a bentronleki wan leeuw. Ma a de mogelijk foe fadonmorolati toe, en a soridati a ben doe so dja. A gersidati a benfrigitifahemsrefibenopodorogidemheiden • Disikanpasanangainiwan foe wi

42. Da effect of Petrushariterug • 13. En demtraDjoeben doe dasrefifalsifasileki hem, so faradatidembentjari Barnabas toe gowenainidemfalsifasi. • A benabi wan slechteinvloedtapoedemtraDjoe so srefileki a kanbrokodemheidensaka

43. Paulusvermane • 14. Ma di mi bensidatidem no benwakana wan opregtifasilekidawaarheid foe daboennjoensoesori, mi bentakigiPetrusnafesi foe demalamalataki: Efoejoe, disi de wan Djoe, libinadafasi foe demheidensoema, en no lekidafasi foe demDjoe, dan foe san'edejoedwingidemheidensoema foe libinadafasi foe demDjoe?

44. Paulusvermane • 16. Wisabidati wan soema no kankomregtvaardikinangademwroko foe da wet, ma nangadabribi foe JezusKristusnomo. So lekiwibenbribinainiJezusKristus, wibensakomregtvaardikidorodabribi foe Kristus, en no dorodemwroko foe da wet, bikasi no wan soemakankomregtvaardikidorodemwroko foe da wet.

45. Paulus punt • Djoe no kanhorida wet • Dem sabidatida wet no kanmekisoemakomregtvaardiki • Dem de fri foe da wet • Dan foe san’edewiwanipotiheidennaondroda wet datiwisrefi no ben man hori?

46. Paulusvermanemorofara • 19. Bikasi doro da wet mi dede kaba gi da wet so dati mi man libi gi Gado. 20. Mi kruisimakandranangaKristus; tokoe mi libi; ma a no de mi, ma Kristusdisilibina mi ini; en dalibidisi mi libi now nainida skin, mi libidorodabribi foe daManpikin foe Gado, disibenlobi mi, en disibengiHemsrefiabra foe mi ede.

47. Paulus testimony • Doro dadede foe JezusKristus, mi dedegida wet. Now mi libigiGado • Ma foe troe, a de Kristusna mi inidisi de libi, en no mi owroelibi. • Mi verloesoedoro Hem wroko – A benteki mi presi; • Mi bendedenanga Hem, en mi benopobakananga Hem

48. Paulus no troweda wet • 21. Mi no potidagnade foe Gadona wan sei, bikasiefoegerechtigheidkomdoroda wet, danKristusbendede foe soso. • Paulustekidagnade foe Gadodisi de wan presenti. Efoewibenkanwiniwiegigerechtigheid, danKristus no benabi foe dede

49. Soemawisioen??? • 3:1. O oendomGalaten, soemabenwisioen, so datioen no sagijesinadawaarheid? Oen de demsoemadisibensikrinJezusKristusdisidembenkruisinaoenmindri. • EfoeKristusbenkruisigi mi, datiwanitakidati mi no man verloesoemisrefidoro mi egiwroko!

50. FajoekisidaJeje? • 3:2. Dasanidisinomo mi waniaksioen, taki: OenbenkisidaJejenangademwroko foe da wet, efoenangadajere foe bribi? 3. Oen de so dom? Di oenbenbiginnangadaJeje, oensakomvolmaaktnangada skin-fasi?