2.4 Moderne evolutieleer

1. 2.4 Moderne evolutieleer 2.4.1 Belangrijke factoren voor de evolutie 1 Ontstaan van variatie Mutaties - plotselinge verandering van erfelijke kenmerken die niet aan een nieuwe genencombinatie kan worden toegeschreven • Oorzaken: • straling met korte golflengte (UV, X-stralen) • lichaamsvreemde chemische stoffen Evolutie en informatieoverdracht

2. 2.4.1 Belangrijke factoren voor de evolutie – vervolg 2 Geslachtelijke voortplanting Recombinatie van bestaande genen en gemuteerde genen ! nieuwe eigenschappen evolueren sneller dan bij ongeslachtelijke voortplaning 3 Natuurlijke selectie Mutanten die beter aangepast zijn aan een bepaald milieu krijgen het grootst aantal nakomelingen. Evolutie en informatieoverdracht

3. 2.4.1 Belangrijke factoren voor de evolutie – vervolg 4 Isolatie Verschillende soorten doordat de populaties geïsoleerd raken Geografische isolatie Eenzelfde soort zal in verschillende geografische gebieden anders evolueren Evolutie en informatieoverdracht

4. Geografische isolatie – voorbeeld Europese huismus Amerikaanse huismus Evolutie en informatieoverdracht

5. 4 Isolatie – vervolg Ethologische isolatie Hoewel ze uiterlijk nauwelijks van elkaar verschillen, zullen de Tjiftjaf en de Fitis niet onderling kruisen. De Tjiftjaf heeft een andere zang dat de Fitis! Ethologie – leer van de gedragingen van dieren Evolutie en informatieoverdracht

6. 4 Isolatie – vervolg Seizoensisolatie Verschillende voortplantingsperiode kan populaties isoleren en verschillende soorten doen ontstaan Groene kikker – mei Bruine kikker – maart Evolutie en informatieoverdracht

7. 4 Isolatie – vervolg Ecologische isolatie Koolmees zoekt insecten op de bodem en in de kruin van een boom Pimpelmees zoekt insecten op de uiteinden van de takken Voedingscultuur verandert het paringsgedrag! Evolutie en informatieoverdracht

8. 4 Isolatie – vervolg Anatomische isolatie Door een gewijzigde lichaamsbouw is onderling paren niet meer mogelijk Evolutie en informatieoverdracht

9. 2.4.2 Toepassing op de vinken van de Galapagoseilanden Zaadetende vinken Insectenetende vinken Moderne evolutietheorie • Mutaties – erfelijk • Geslachtelijke voortplanting – nieuwe eigenschappen treden snel op • Natuurlijke selectie - mutanten die beter aangepast zijn krijgen het grootst aantal nakomelingen • Ecologische isolatie – parinsritueel verandert naargelang de voedingscultuur Evolutie en informatieoverdracht