1 / 82

Werking en gezondheidsrisico’s van XTC

 Trimbos-instituut/M. Bossong. Werking en gezondheidsrisico’s van XTC. Handleiding. Start presentatie.  Trimbos-instituut/M. Bossong. Dia 1 van 2. Handleiding. Hoe ziet de presentatie eruit? Voordat je de presentatie gaat bekijken eerst een korte uitleg.

emile
Télécharger la présentation

Werking en gezondheidsrisico’s van XTC

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript


  1.  Trimbos-instituut/M. Bossong Werking en gezondheidsrisico’s van XTC Handleiding Start presentatie

  2.  Trimbos-instituut/M. Bossong Dia 1 van 2 Handleiding Hoe ziet de presentatie eruit? Voordat je de presentatie gaat bekijken eerst een korte uitleg. De presentatie is verdeeld in een aantal onderdelen. Na een algemeen voorwoord en een inleiding worden achtereenvolgens de werking van XTC, de schadelijkheid van XTC-gebruik en het gebruik van XTC in combinatie met andere drugs en met bepaalde medicijnen besproken. Tenslotte volgen nog enkele adviezen en tips rondom het gebruik van XTC. Hieronder een voorbeeld van een dia. Met behulp van de knoppen met de pijlen rechts- en linksonder kun je naar de volgende of de vorige dia klikken. Linksboven in de hoek is een knop om weer bij de inhoudsopgave te komen. In sommige dia’s staan onderstreepte stukken tekst. Dit zijn links naar andere dia’s of internetsites.

  3.  Trimbos-instituut/M. Bossong Niveau 1 Niveau 1 Niveau 1 Niveau 1 Niveau 1 Dia 3 van 9 Dia 4 van 9 Dia 5 van 9 Dia 6 van 9 Dia 7 van 9 Niveau 2 Niveau 2 Niveau 2 Dia 1 van 3 Dia 2 van 3 Dia 3 van 3 Niveau 3 Niveau 3 Niveau 3 Dia 1 van 1 Dia 1 van 1 Dia 1 van 1 Dia 2 van 2 Handleiding De presentatie bestaat uit drie niveaus. Niveau 1 is het makkelijkste niveau, niveau 2 gaat wat dieper op de zaken in en niveau 3 bevat achtergrondinformatie. Zowel niveau 1 als niveau 2 volgen een verhaallijn, de dia’s op niveau 3 staan op zichzelf. In de presentatie kan makkelijk van niveau gewisseld worden. Hieronder een overzicht van een deel van de presentatie: Start presentatie

  4.  Trimbos-instituut/M. Bossong Inhoud Voorwoord 1. Inleiding 2. Werking XTC 3. Schadelijkheid XTC 4. Combinatiegebruik 5. Adviezen en tips Referenties Vragen over drugs? Handleiding Presentatie afsluiten

  5.  Trimbos-instituut/M. Bossong Dia 1 van 2 Naar Inhoud Niveau 1 Voorwoord DIMS Deze presentatie is ontwikkeld door het Drugs Informatie en Monitoring Systeem (DIMS). DIMS heeft als doel inzicht te krijgen in de verschillende drugsmarkten in Nederland en de veranderingen die zich daarop voordoen. DIMS verzamelt daarom in opdracht van het ministerie van VWS informatie over de markt van illegale uitgaansdrugs in Nederland. Daarnaast kan het DIMS alarm slaan wanneer er op deze markt drugsmonsters worden aangetroffen die een acuut gevaar voor de volksgezondheid vormen. Tenslotte levert de drugsmonitor een bijdrage aan de onderbouwing van het landelijke en lokale drugs- en preventiebeleid en aan Europese registratie- en waarschuwingssystemen. De boodschap van DIMS Eén van de voorwaarden die de landelijke politiek aan het DIMS stelt, is het uitdragen van een standaard (ontmoedigende) boodschap over de risico’s rond drugsgebruik. In de voorlichting die gegeven wordt rond het testen van drugs mag niet de indruk gewekt worden dat de gezondheidsrisico’s van XTC-gebruik aanvaardbaar zijn. Het doel van deze presentatie Het doel van deze presentatie is om preventiewerkers te ondersteunen in hun voorlichtingstaak gericht op de werking en schadelijkheid van XTC. Hierdoor kunnen uiteindelijk de gebruikers bewuster omgaan met de gezondheidsrisico’s van XTC.

  6.  Trimbos-instituut/M. Bossong Aan de totstandkoming van deze presentatie is de uiterste zorg besteed. Desondanks aanvaardt het Trimbos-instituut geen enkele aansprakelijkheid voor de inhoud van deze presentatie noch voor de consequenties van het gebruik ervan. Dia 2 van 2 Naar Inhoud Niveau 1 Voorwoord Beperkingen Deze presentatie geeft de stand van zaken anno 2003 weer. De informatie in deze presentatie is dus aan verandering onderhevig. Verder is het onderzoek naar de werking en schadelijkheid van XTC nog lang niet afgerond. Dit betekent dat veel zaken (nog) niet duidelijk zijn. Daar komt bij dat XTC-gebruik een (politiek) beladen onderwerp is. Dit zorgt ervoor dat naast feiten bijvoorbeeld ook emoties een rol spelen in de beoordeling van de risico’s. Ook op het internet is er een enorme hoeveelheid aan informatie te vinden rondom XTC. Het nadeel van deze informatie is dat zij zelden te verifiëren is. Vanuit wetenschappelijk oogpunt is deze informatie daarom bijna nooit bruikbaar. Om de DIMS-testers een verantwoorde presentatie aan te kunnen bieden, is er alleen gebruik gemaakt van wetenschappelijke publicaties rondom XTC. Bovenstaande redenen hebben als gevolg dat er op een aantal punten (nog) geen andere conclusie kan worden getrokken dan ‘dat we het nog niet weten’. Hoewel het voor een voorlichter wenselijk en plezierig is om op alle vragen een degelijk antwoord te hebben, zijn de antwoorden op vragen rond XTC anno 2003 dus nog beperkt. Wil men een gebruiker van XTC eerlijk en zo compleet mogelijk voorlichten, dan moet ook vermeld worden dat (nog) niet alle antwoorden bekend zijn. Een logisch gevolg is dan ook, dat één van de conclusies van deze presentatie luidt dat vervolgonderzoek meer duidelijkheid moet verschaffen over de werking en schadelijkheid van XTC. In deze presentatie is dankbaar gebruik gemaakt van afbeeldingen van www.dancesafe.org en van de internetsite van NIDA, www.drugabuse.gov.

  7. Inleiding  Trimbos-instituut/M. Bossong Dia 1 van 3 Naar Inhoud Niveau 1 XTC is een veelgebruikte chemische partydrug die in de vorm van pillen of poeders voorkomt. De werkzame stof in XTC is MDMA (3,4-methyleendioxymetamfetamine). MDMA heeft een dubbel effect: het heeft zowel een oppeppende als een bewustzijnsveranderende werking. Het bewustzijnsveranderende effect uit zich in een intensere waarneming en meer gevoel van verbondenheid met anderen. De samenstelling van XTC-pillen Aan de buitenkant is niet te zien wat er in een XTC-pil zit. Niet alleen varieert de hoeveelheid MDMA in XTC-pillen sterk, ook de samenstelling van XTC-pillen is verschillend. Doordat niet te zien is wat er in een pil zit, kunnen onvoorspelbare effecten optreden. Iemand kan bijvoorbeeld een pil slikken die in plaats van XTC de oppeppende stof amfetamine bevat. Als die persoon het bewustzijnsveranderende effect van XTC verwacht, zal de verleiding groot zijn meer van deze amfetamine-pillen te nemen. Dit is niet zonder risico’s. In het overgrote deelvan de in 2002 bij DIMS aangeleverde pillen zat MDMA. Een klein deel van de pillen bevatte (ook) een andere stof, bijvoorbeeld MDEA, MDA, amfetamine, ketamine of cafeïne (Tabel 1). Zoals gezegd varieert ook de hoeveelheid MDMA in XTC-pillen sterk. In 2002 was het gehalte MDMA per pil gemiddeld 77 milligram. De helft van de pillen bevatte meer dan 70 milligram MDMA. Daarnaast was er ook sprake vanpillen met een (zeer) hoog gehalte MDMA.

  8. Inleiding  Trimbos-instituut/M. Bossong Dia 2 van 3 Naar Inhoud Niveau 1 Enkele percentages Volgens de meest recente cijfers (2001) heeft 2,9 % van de Nederlanders van 12 jaar en ouder ooit XTC gebruikt. Dit zijn 67.000 mensen. 0,5 % van de Nederlanders heeft de laatste maand nog gebruikt, wat 11.500 mensen zijn (Tabel 2). In de grote steden liggen deze percentages veel hoger dan in de rest van Nederland. In Amsterdam hebben in verhouding de meeste mensen ooit XTC gebruikt: 8,7 %. XTC is het populairst onder jonge volwassenen van 20 tot en met 24 jaar. Van deze groep heeft 13,2 % ooit XTC gebruikt. Bron: Nationale Drug Monitor 2002

  9. Inleiding  Trimbos-instituut/M. Bossong Dia 3 van 3 Naar Inhoud Niveau 1 Motieven voor XTC-gebruik Waarom gebruiken mensen XTC? Nederlandse onderzoekers hebben geprobeerd op deze vraag een antwoord te vinden. Zij hebben daarom mensen op verschillende feesten in Nederland gevraagd naar hun motieven voor het gebruik van XTC. De meeste mensen gebruiken XTC vanwege de effecten die het teweeg brengt. Na het slikken van XTC voel je je geweldig, kun je de hele nacht doordansen, zit je vol energie en ga je volledig op in de muziek. Daarnaast sta je door XTC meer open voor andere mensen en maak je gemakkelijker contact. Maar hoe komt het nou dat je je energieker en socialer voelt? Hoe worden deze effecten veroorzaakt? Op deze vragen wordt in het volgende deel van de presentatie antwoord gegeven. Verderop in de presentatie wordt ingegaan op deschadelijkheid van XTC-gebruik en het gebruik van XTC in combinatie met andere drugs en met bepaalde medicijnen. Tenslotte volgen nog enkele adviezen en tips rondom het gebruik van XTC. Bron: www.herts.police.uk Bron: www.genk.be

  10. Werking XTC  Trimbos-instituut/M. Bossong Dia 1 van 9 Naar Inhoud Niveau 1 XTC heeft een oppeppend en een bewustzijnsveranderend effect. Na het slikken van een XTC-pil begin je deze effecten na 20 tot 60 minuten te merken. De XTC is dan in de hersenen terecht gekomen. Maar hoe komt XTC daar? Nadat je een XTC-pil geslikt hebt, komt deze in je maag terecht. Hier valt de pil uiteen en een deel van de XTC wordt in het bloed opgenomen. Het grootste deel van de XTC gaat echter van de maag naar de dunne darm en wordt daar alsnog in het bloed opgenomen. Via het bloed komt het in de lever terecht. In de lever wordt een deel van de XTC door enzymen afgebroken, maar het grootste deel wordt met het bloed over het lichaam verspreid. Zo komt XTC dus ook in de hersenen terecht. Bron: www.drugabuse.gov

  11. Werking XTC  Trimbos-instituut/M. Bossong dendrieten axonuiteinden axon cellichaam Dia 2 van 9 Naar Inhoud Niveau 1 Om de werking van XTC te kunnen begrijpen, kijken we eerst naar de werking van onze hersenen. Zoals alle organen in ons lichaam zijn onze hersenen opgebouwd uit cellen. De cellen in de hersenen heten hersencellen, ook wel neuronen genoemd. Hersencellen bestaan uit een cellichaam met verschillende korte uitlopers (de dendrieten) en één lange uitloper (het axon). De belangrijkste taak van de hersenen is het verwerken en het regelen van informatie die komt vanuit het lichaam en vanuit de omgeving. Deze informatie wordt van cel op cel overgedragen en verplaatst zich op deze manier door onze hersenen. In de cel bestaat de informatie uit een elektrisch stroompje dat vanaf het begin van de hersencel (een dendriet) naar het uiteinde van de cel (de axonuiteinden) loopt. Daar wordt de informatie overgedragen aan dendrieten van de volgende cel. Tussen een axonuiteinde van de ene cel en een dendriet van de volgende cel bevindt zich echter een hele kleine open ruimte, de synaps. Door deze open ruimte tussen de cellen kan het stroompje met informatie niet zomaar op de volgende cel overgedragen worden. Bron: www.dancesafe.org Bron: www.dancesafe.org

  12. Werking XTC  Trimbos-instituut/M. Bossong axonuiteinde blaasjes synaps dendriet Dia 3 van 9 Naar Inhoud Niveau 1 Het stroompje met informatie kan op de volgende cel overgebracht worden met behulp van neurotransmitters. Dit zijn chemische stofjes die in blaasjes opgeslagen liggen in de axonuiteinden. Als het elektrische stroompje een axonuiteinde bereikt, bewegen de blaasjes met daarin de neurotransmitters richting de synaps. Daar worden de blaasjes geleegd en worden de neurotransmitters in de synaps uitgestoten. De neurotransmitters steken de synaps over en bereiken zo een dendriet van de volgende cel. Bron: www.dancesafe.org Bron: www.dancesafe.org

  13. Werking XTC  Trimbos-instituut/M. Bossong axonuiteinde neurotransmitter receptor blaasjes axonuiteinde synaps dendriet dendriet Dia 4 van 9 Naar Inhoud Niveau 1 Als de neurotransmitters een dendriet van de volgende cel bereikt hebben, binden ze aan receptoren die zich op de dendriet bevinden. Een receptor is een soort schakelaar. De binding van een neurotransmitter aan een receptor zorgt ervoor dat de receptor aangezet wordt. Als de neurotransmitters genoeg receptoren aangezet hebben, ontstaat er een nieuw elektrisch stroompje in de dendriet van de cel. De pijl rechtsonder in de rechter figuur stelt dit elektrische stroompje voor. Met behulp van neurotransmitters is het het stroompje met informatie dus gelukt om de open ruimte tussen een axonuiteinde en een dendriet te overbruggen. Dit proces herhaalt zich miljoenen keren van cel op cel. Op deze manier wordt de informatie in de hersenen rondgestuurd en verwerkt. Bron: www.dancesafe.org Bron: www.dancesafe.org

  14. Werking XTC  Trimbos-instituut/M. Bossong neurotransmitter receptor blaasje axonuiteinde axon dendriet synaps dendriet Dia 5 van 9 Naar Inhoud Niveau 1 Hier zie je de synaps nog een keer uitvergroot met duidelijk weergegeven de uitstoot van neurotransmitters in de synaps, de binding van de neurotransmitters aan de receptoren en het nieuwe elektrische stroompje in een dendriet van de volgende cel. Bron: www.dancesafe.org Bron: www.dancesafe.org

  15. Werking XTC  Trimbos-instituut/M. Bossong Raphe kern Dia 6 van 9 Naar Inhoud Niveau 1 Onze hersenen bestaan uit verschillende gebieden die verschillende functies hebben. Neurotransmitters zorgen ervoor dat deze gebieden hun functie uit kunnen oefenen door elektrische stroompjes met informatie rond te sturen. Het rondsturen van elektrische stroompjes in een bepaald gebied zorgt er bijvoorbeeld voor dat we ons dingen kunnen herinneren. In de hersenen bevinden zich ook verschillende soorten neurotransmitters. Voorbeelden van neurotransmitters zijn serotonine en dopamine. Zij hebben ieder hun eigen neuronen, hun eigen receptoren en hun eigen functie. Dopamine speelt bijvoorbeeld een belangrijke rol in de coördinatie van lichaamsbewegingen, terwijl serotonine onder andere betrokken is bij je stemming. De cellichamen en dendrieten van de serotonineneuronen liggen bij elkaar in een gebied onderin de hersenen. Dit gebied heet de raphe kern (spreek uit: raaffe kern). De axonen van de serotonineneuronen beginnen in de raphe kern en vertakken zich van daaruit naar alle delen van de hersenen. In de figuur zijn de axonen weergegeven als rode lijnen. Axonen kunnen dus erg lang zijn en zich enorm vertakken door de hele hersenen heen. Aan het einde van een axon vindt de uitstoot van serotonine in de synapsen plaats, zoals die beschreven is in de voorgaande dia’s. Deze uitstoot van serotonine kan dus overal in de hersenen plaatsvinden, al bevinden zich in sommige hersengebieden meer serotonine-axonen dan in andere gebieden. Bron: www.dancesafe.org

  16. Werking XTC  Trimbos-instituut/M. Bossong blaasje axon Dia 7 van 9 Naar Inhoud Niveau 1 Wat gebeurt er nu in de hersenen na het gebruik van XTC? De effecten van XTC hangen samen met de al eerder genoemde neurotransmitters serotonine en dopamine. XTC zorgt voor een verhoogde uitstoot van beide neurotransmitters. In de figuur is de verhoogde uitstoot van serotonine te zien. Hetzelfde gebeurt met dopamine. De rode neurotransmitters stellen serotonine voor, de blauwe dopamine. Door de verhoogde uitstoot van beide neurotransmitters worden er meer receptoren aangezet. Dit leidt weer tot een toename in elektrische stroompjes. De actievere hersencellen zorgen uiteindelijk voor het XTC-gevoel. Hierbij is het oppeppende effect van XTC vooral toe te schrijven aan de verhoogde uitstoot van dopamine, terwijl het bewustzijnsveranderende effect door serotonine veroorzaakt wordt. De figuur laat zien wat er gebeurt als de effecten van XTC duidelijk merkbaar zijn, ongeveer één tot vier uur na inname van de XTC-pil. Bron: www.dancesafe.org

  17. Werking XTC  Trimbos-instituut/M. Bossong blaasje axon synaps dendriet Dia 8 van 9 Naar Inhoud Niveau 1 Na ongeveer vier uur beginnen de effecten van XTC af te nemen. Dit komt doordat de serotonine opraakt. Onder invloed van XTC is de voorraad serotonine tijdelijk uitgeput. Dit is in de figuur te zien. Het slikken van meer XTC-pillen leidt nu niet meer tot het bewustzijnsveranderende effect, er kan immers geen serotonine meer uitgestoten worden: op = op. De voorraad dopamine wordt sneller aangevuld dan de voorraad serotonine. Dopamine zal dus minder snel opraken. Hierdoor zal het bijslikken van een pil nog wel het oppeppende effect van XTC versterken. Bron: www.dancesafe.org Naar niveau 2

  18. Werking XTC  Trimbos-instituut/M. Bossong Raphe kern Dia 9 van 9 Naar Inhoud Niveau 1 Serotonine is betrokken bij veel verschillende functies die geregeld worden vanuit de hersenen. Voorbeelden van functies waarbij serotonine betrokken is zijn stemming, eetlust, leervermogen, impulsiviteit en slaap. XTC kan door de veranderingen die het veroorzaakt in de hoeveelheid serotonine in de synaps een effect hebben op deze functies. Bron: www.dancesafe.org Naar niveau 2

  19. Werking XTC  Trimbos-instituut/M. Bossong blaasje Neurotransmitter laat los van receptor 3. Receptor binding axon 1. Neurotransmitter gaat aan receptor binden 2. dendriet Dia 1 van 7 Terug naar niveau 1 Niveau 2 Hier gaan we wat dieper op het geheel in. Wat gebeurt er bijvoorbeeld nadat een neurotransmitter gebonden heeft aan een receptor? Dit is in de figuur afgebeeld. Nadat deze binding plaatsgevonden heeft (1) en er een elektrisch stroompje doorgegeven is (2), laat de neurotransmitter weer los van de receptor (3). De neurotransmitter bevindt zich nu weer in de synaps. Aan de lege receptor kan een volgende neurotransmitter binden. Deze kan op zijn beurt weer een elektrisch stroompje veroorzaken. Als er veel serotonine in de synaps aanwezig is, zal dit proces van binden en loslaten vaak plaatsvinden. Zodra een neurotransmitter losgelaten heeft van de receptor, zal een volgende alweer binden. Op deze manier worden in de dendriet veel elektrische stroompjes veroorzaakt. Dit is wat er gebeurt na het gebruik van XTC. Bron: www.dancesafe.org

  20. Werking XTC  Trimbos-instituut/M. Bossong 4. 3. 5. 4. 2. 1. Dia 2 van 7 Terug naar niveau 1 Niveau 2 Na ongeveer vier uur beginnen de effecten van XTC af te nemen. Dit komt doordat er minder serotonine in de synaps aanwezig is. Er kunnen nu minder neurotransmitters aan de receptoren binden en dus zullen er minder elektrische stroompjes doorgegeven worden. Maar hoe komt het dat de hoeveelheid serotonine in de synaps afneemt? Serotonine kan niet alleen binden aan de receptoren op een dendriet, maar ook aan transporters die zich op de axonuiteinden bevinden. Dit zijn een soort pompjes die de serotonine terugbrengen in het axonuiteinde. De transporters zijn in de figuur weergegeven als gele, H-vormige pompjes. De serotonine in de synaps bindt aan de transporter (1). De transporter draait vervolgens rond als een soort draaideur (2) en pompt de serotonine in het axonuiteinde (3). Dit proces is in de figuur van onder naar boven te zien. De transporter kan de serotonine dus maar één kant op pompen: van de synaps naar het axonuiteinde. De uitstoot van serotonine in de synaps gebeurt alleen via de blaasjes. Een deel van de serotonine dat in het axonuiteinde wordt gepompt, wordt weer door de blaasjes opgenomen (4) en kan opnieuw worden uitgestoten in de synaps (5). Een ander deel wordt afgebroken in het axonuiteinde. Bron: www.dancesafe.org

  21. Werking XTC  Trimbos-instituut/M. Bossong blaasje MAO MAO Dia 3 van 7 Terug naar niveau 1 Niveau 2 Het deel van de serotonine dat niet heropgenomen wordt door de blaasjes, wordt in het axonuiteinde afgebroken door het enzym monoamino-oxidase (MAO). Bij deze afbraak van serotonine ontstaan een aantal nieuwe stoffen, de afbraakproducten. In de figuur is MAO afgebeeld als een hamer, om aan te geven dat het de serotonine afbreekt. Bron: www.dancesafe.org

  22. Werking XTC  Trimbos-instituut/M. Bossong blaasje 2. 3. 1. 4. 3. 2. synaps dendriet 1. Dia 4 van 7 Terug naar niveau 1 Niveau 2 Hoe past XTC nu in dit verhaal over transporters en MAO? XTC kan net als serotonine aan de transporters binden (1). Als zowel XTC als serotonine in de synaps aanwezig zijn, bindt XTC zelfs eerder aan de transporters dan serotonine. In de figuur is XTC weergegeven als E. Zodra de XTC door de transporters in het axonuiteinde gepompt is (2), wordt het in de blaasjes opgenomen (3). Hier zorgt de XTC voor de uitstoot van serotonine in de synaps (4). XTC zorgt dus op twee manieren voor een verhoogde hoeveelheid serotonine in de synaps. Ten eerste bindt XTC aan de transporters. Hierdoor kan de serotonine niet meer aan de transporters binden en dus niet heropgenomen worden in het axonuiteinde. De serotonine blijft dus in de synaps. Ten tweede stimuleert XTC de uitstoot van serotonine in de synaps. De verhoogde uitstoot van dopamine verloopt op een vergelijkbare manier. XTC kan op deze manier dus een verhoogde hoeveelheid serotonine en dopamine in de synaps veroorzaken. Bron: www.dancesafe.org Naar niveau 3

  23. Werking XTC  Trimbos-instituut/M. Bossong blaasje blaasje axon synaps dendriet Dia 5 van 7 Terug naar niveau 1 Niveau 2 Omdat het lichaam hard werkt om vreemde stoffen als XTC af te breken, neemt na verloop van tijd de hoeveelheid XTC in de synaps af. Er is nu dus minder XTC aanwezig om aan de transporters te binden, zodat deze weer serotonine kunnen binden. De serotonine kan zo dus weer in het axonuiteinde opgenomen worden. Een deel van de serotonine wordt hier door het enzym MAO afgebroken. Dit is in de linker figuur nogmaals te zien. Omdat het aanmaken van de voorraad serotonine een langzaam proces is, wordt er nu meer serotonine afgebroken dan aangemaakt. De serotonine zal opraken. Dit is in de rechter figuur te zien. MAO MAO Bron: www.dancesafe.org Bron: www.dancesafe.org

  24. Werking XTC  Trimbos-instituut/M. Bossong blaasje MAO Lege transporters MAO breekt dopamine af MAO Dopamine bindt aan de transporter dendriet Dia 6 van 7 Terug naar niveau 1 Niveau 2 De voorraad dopamine kan sneller aangevuld worden dan de voorraad serotonine. Dopamine raakt dus minder snel op. Op het moment dat er geen serotonine meer in de synaps is, is er dus nog wel dopamine aanwezig. Ook zijn de transporters nu leeg, er is immers geen serotonine aanwezig. Aan deze lege transporters bindt nu dopamine. Op deze manier wordt dopamine dus in het axonuiteinde van de serotoninecel opgenomen. Hier wordt de dopamine door MAO afgebroken. De afbraakproducten van dopamine zijn schadelijk voor het axonuiteinde van de serotoninecel. Bron: www.dancesafe.org

  25. Werking XTC  Trimbos-instituut/M. Bossong Verschrompeld serotonine-axon axonuiteinde blaasjes synaps dendriet dendriet Dia 7 van 7 Terug naar niveau 1 Niveau 2 Uiteindelijk zorgen dopamine en de afbraakproducten van dopamine ervoor dat het serotonine-axon verschrompelt. De cellichamen zelf blijven intact, alleen de axonen zijn beschadigd. In de figuren is het verschil tussen een normaal en een verschrompeld axon duidelijk te zien. Nog even alles op een rijtje gezet: 1. XTC veroorzaakt een verhoogde uitstoot van serotonine en dopamine in de synaps. 2. Na verloop van tijd raakt de serotonine op. 3. Dopamine bindt nu aan de lege transporters. 4. Dopamine wordt in het serotonine-axonuiteinde afgebroken door het enzym MAO. 5. De afbraakproducten van dopamine zijn schadelijk voor het axonuiteinde van de serotoninecel. 6. De serotonine-axonen verschrompelen, de cellichamen blijven intact. Bron: www.dancesafe.org Bron: www.dancesafe.org

  26. Werking XTC  Trimbos-instituut/M. Bossong Hersenschors Limbische systeem Raphe kern Dia 1 van 1 Terug naar niveau 1 Niveau 2 De voornaamste serotonine-axonen lopen vanuit de raphe kern naar twee verschillende gebieden in de hersenen, namelijk naar het limbische systeem en naar de hersenschors. Het limbische systeem bestaat uit een aantal kleine hersengebieden, die in de figuur met verschillende kleuren weergegeven zijn. De hersenschors is geel weergegeven, de raphe kern roze. Verder zijn de voornaamste serotonine-axonen te zien als roze pijlen. De hersenschors en het limbische systeem hebben verschillende functies. De hersenschors speelt een belangrijke rol in leren en geheugen en het limbische systeem is betrokken bij stemming en emotie. Omdat serotonine bij deze functies een belangrijke rol speelt, heeft XTC een effect op deze functies. Ook de schade die XTC kan veroorzaken aan de serotonine-axonen zal met name te merken zijn aan een vermindering van deze functies. XTC zou bijvoorbeeld voor een achteruitgang van het geheugen kunnen zorgen, maar hier wordt later in de presentatie nog uitgebreid op ingegaan. Bron: www.drugabuse.gov Bron: www.drugabuse.gov

  27.  Trimbos-instituut/M. Bossong Dia 1 van 1 Terug naar niveau 1 Niveau 3 MDMA De werkzame stof in XTC is MDMA of 3,4-methyleendioxymetamfetamine. MDMA heeft een dubbel effect: het heeft zowel een oppeppende als een bewustzijnsveranderende werking. Het is daarom ook niet vreemd dat MDMA wat betreft structuur zowel op amfetamine als op hallucinogene middelen lijkt. Hieronder zijn de structuurformule en een 3D-afbeelding van MDMA te zien. Bron: The vaults of Erowid C11H15NO2 Bron: www.transy.edu

  28. Inleiding  Trimbos-instituut/M. Bossong Dia 1 van 1 Terug naar niveau 1 Niveau 3

  29. Inleiding  Trimbos-instituut/M. Bossong Dia 1 van 1 Terug naar niveau 1 Niveau 3 Bron: Resultaten DIMS 2002

  30. Inleiding  Trimbos-instituut/M. Bossong (*) Delft, Den Haag, Groningen, Haarlem, Leiden, Rijswijk, Schiedam, Utrecht, Vlaardingen en Voorburg Dia 1 van 1 Terug naar niveau 1 Niveau 3 Bron: Nationale Drug Monitor 2002

  31. Serotonine  Trimbos-instituut/M. Bossong Dia 1 van 1 Terug naar niveau 1 Niveau 3 Serotonine is een neurotransmitter die een rol speelt bij verschillende functies van de hersenen. Functies waar serotonine bij betrokken is zijn bijvoorbeeld stemming, eetlust, leervermogen, impulsiviteit en slaap. Serotonine wordt gevormd uit tryptofaan, een belangrijk voedingssupplement. Het enzym monoamino-oxidase (MAO) breekt serotonine uiteindelijk weer af. Hierbij ontstaat het afbraakproduct 5-HIAA. In de rechterfiguur is een overzicht van de aanmaak en afbraak van serotonine te zien. Bron: www.biopsychiatry.com

  32. Dopamine  Trimbos-instituut/M. Bossong Dia 1 van 1 Terug naar niveau 1 Niveau 3 Dopamine is een neurotransmitter die onder andere een rol speelt in motivatie, verslaving en in de coördinatie van lichaamsbewegingen. Dopamine wordt gevormd uit tyrosine en wordt uiteindelijk afgebroken door het enzym monoamino-oxidase (MAO). Hierbij ontstaan DOPAC en de schadelijke stoffen waterstofperoxide en hydroxyl-radicalen. In de rechterfiguur is een overzicht van de aanmaak en afbraak van dopamine te zien. Bron: www.biopsychiatry.com

  33. Werking XTC  Trimbos-instituut/M. Bossong Dia 1 van 1 Terug naar niveau 1 Niveau 3 XTC zorgt voor een verhoogde uitstoot van serotonine en dopamine in de synaps. Beide neurotransmitters hebben echter hun eigen neuronen. Vanuit het serotonineneuron wordt serotonine in de synaps uitgestoten, vanuit het dopamineneuron dopamine. Dit is in de figuur te zien. Op deze manier kunnen beide neurotransmitters dus in dezelfde synaps aanwezig zijn.

  34. Werking XTC  Trimbos-instituut/M. Bossong 4. 3. 2. 1. Dia 1 van 1 Terug naar niveau 2 Niveau 3 XTC zorgt dus voor een verhoogde hoeveelheid serotonine in de synaps door de heropname van serotonine te remmen en de uitstoot van serotonine vanuit de blaasjes in de synaps te stimuleren. Waarschijnlijk verhoogt XTC de hoeveelheid serotonine in de synaps nog op een andere manier. XTC is namelijk ook in staat de transporters omgekeerd te laten werken. Dit is in de figuur te zien. XTC bindt in de synaps aan de transporter, terwijl serotonine in het axonuiteinde aan de transporter bindt (1). De transporter draait vervolgens rond (2) en pompt XTC in het axonuiteinde en serotonine in de synaps (3). Aan de lege transporter kunnen nu weer XTC en serotonine binden en het proces kan zich herhalen (4). XTC is dus ook op deze manier in staat de hoeveelheid serotonine in de synaps te verhogen. Bron: www.dancesafe.org

  35. Schadelijkheid XTC  Trimbos-instituut/M. Bossong Dia 1 van 15 Naar Inhoud Niveau 1 Rondom de risico’s van XTC-gebruik bestaan veel vragen en onduidelijkheden, zowel bij gebruikers als bij wetenschappers. Zo is er veel discussie over de vraag of XTC in staat is hersenschade aan te richten. En zo ja, wat merk je dan van deze schade? En als je stopt met het gebruik van XTC, herstelt deze schade zich dan weer? In dit deel van de presentatie wordt een overzicht gegeven van de huidige stand van zaken van het onderzoek rondom XTC. Ook de moeilijkheden rondom het doen van XTC-onderzoek worden besproken. Een overzicht van de onderwerpen: Aanwijzingen voor schadelijkheid XTC Vrouwen mogelijk gevoeliger dan mannen Lange termijn effecten • Geheugen • Depressie • Impulsiviteit • Immuunsysteem Blijvende schade? Eénmalig en matig XTC-gebruik Extrapoleerbaarheid van dier naar mens Moeilijkheden XTC-onderzoek Het perfecte onderzoek Conclusie Naar niveau 2

  36. Schadelijkheid XTC  Trimbos-instituut/M. Bossong Verschrompeld serotonine-axon dendriet Raphe kern Dia 2 van 15 Overzicht onderwerpen Niveau 1 Aanwijzingen voor schadelijkheid XTC De eerste aanwijzingen voor schade in de hersenen door het gebruik van XTC komen uit proefdieronderzoek. Hoge of herhaalde doses MDMA kunnen schade aanrichten aan serotonine-axonen die hun oorsprong hebben in de raphe kern. De serotonine-axonen verschrompelen als het ware. De cellichamen zelf blijven intact, alleen de axonen zijn beschadigd. Bij zware XTC-gebruikers zijn veranderingen in het serotoninesysteem gevonden die vergelijkbaar zijn met de veranderingen bij dieren. Het lijkt er dus op dat MDMA bij hoge dosering of frequent gebruik echt iets kan veranderen in de hersenen. Later zal aandacht besteed worden aan de mogelijke gevolgen van deze veranderingen. Bron: www.dancesafe.org Bron: www.dancesafe.org

  37. Schadelijkheid XTC  Trimbos-instituut/M. Bossong Dia 3 van 15 Overzicht onderwerpen Niveau 1 Vrouwen mogelijk gevoeliger dan mannen Nederlands onderzoek heeft laten zien dat vrouwen mogelijk gevoeliger zijn voor de schade die XTC aan de serotonine-axonen kan veroorzaken dan mannen. Bij mannelijke zware XTC-gebruikers die in hun leven meer dan 50 pillen hebben geslikt, is in dit onderzoek geen schade aangetoond. Bij vrouwen die evenveel XTC hebben gebruikt echter wel. Bij matig XTC-gebruik, dat wil zeggen minder dan 50 pillen in het hele leven, is zowel bij mannen als bij vrouwen geen schade aangetoond. Ook is aangetoond dat bij vrouwen de effecten van een dosis MDMA sterker zijn dan bij mannen. Een mogelijke verklaring hiervoor is dat vrouwen minder bloed in hun lichaam hebben dan mannen. Vrouwen krijgen hierdoor in verhouding meer MDMA in hun bloed, waardoor zowel de effecten als de bijwerkingen van MDMA sterker zijn.

  38. Schadelijkheid XTC  Trimbos-instituut/M. Bossong Dia 4 van 15 Overzicht onderwerpen Niveau 1 Lange termijn effecten Een belangrijke vraag is natuurlijk wat de schade aan de serotonine-axonen nu betekent voor de XTC-gebruiker. Wat kan die ervan merken? In het vorige deel van de presentatie, "de werking van XTC", is verteld dat serotonine betrokken is bij veel verschillende functies die geregeld worden vanuit de hersenen, zoals stemming en leervermogen. De schade die MDMA kan veroorzaken aan de serotonine-axonen zal dus met name te merken zijn aan een vermindering van deze functies. Naar de relatie tussen XTC-gebruik en een aantal van deze functies is onderzoek gedaan. In deze presentatie wordt de invloed van XTC-gebruik op de volgende functies behandeld: Geheugen Depressie Impulsiviteit Immuunsysteem Onderzoek naar de invloed van XTC-gebruik op bovenstaande functies is niet onomstreden. Op de moeilijkheden rondom het doen van XTC-onderzoek wordt later uitgebreid ingegaan.

  39. Schadelijkheid XTC  Trimbos-instituut/M. Bossong Dia 5 van 15 Overzicht onderwerpen Niveau 1 Geheugen In veel onderzoeken zijn het leervermogen en het geheugen van XTC-gebruikers en niet-gebruikers met elkaar vergeleken. Over het algemeen presteren XTC-gebruikers op twee fronten slechter: het verbale geheugen en de uitvoerende functie. Dit geldt met name voor zware XTC-gebruikers. In een "verbaal-geheugen-test" wordt onderzocht hoe goed mensen woorden kunnen onthouden. Nadat de onderzoeker een lijst met woorden aan de deelnemers heeft laten horen, moeten zij deze woorden na een bepaalde tijd herhalen. Voor het bepalen van de uitvoerende functie bestaan verschillende methoden. Een veelgebruikte methode is om deelnemers in één minuut tijd zoveel mogelijk woorden te laten noteren die beginnen met een bepaalde letter. XTC-gebruikers presteren in deze testen dus slechter dan niet-gebruikers, al zijn de verschillen klein. Omdat veel van de deelnemers behalve XTC ook andere drugs gebruiken, is het niet zeker of het gebruik van XTC de verklaring is voor het verschil in geheugen en uitvoerende functie. Wat de werkelijke lange termijn effecten van het gebruik van XTC op leren en geheugen zijn is dus (nog) niet met zekerheid te zeggen .

  40. Schadelijkheid XTC  Trimbos-instituut/M. Bossong ? XTC-gebruik Depressie Dia 6 van 15 Overzicht onderwerpen Niveau 1 Depressie Veel mensen hebben na het gebruik van XTC last van depressie. Dit is niet vreemd, omdat een tekort aan serotonine waarschijnlijk een rol speelt in depressie. De depressie lijkt een aantal dagen na gebruik het sterkst te zijn, maar kan bij veelvuldig XTC-gebruik langdurige vormen aannemen. Wetenschappers zijn het nog niet eens over de relatie tussen XTC-gebruik en depressie. Leidt XTC-gebruik tot depressie of leidt depressie tot XTC-gebruik? Deze vraag is nog moeilijk te beantwoorden. Dit komt doordat bij bijna alle onderzoeken nagelaten is om te kijken of de deelnemers vóór het gebruik van XTC al tekenen van depressie vertoonden. Op de moeilijkheden rondom XTC-onderzoek wordt later nog ingegaan.

  41. Schadelijkheid XTC  Trimbos-instituut/M. Bossong ? XTC-gebruik Impulsiviteit Dia 7 van 15 Overzicht onderwerpen Niveau 1 Impulsiviteit Er lijkt een relatie te bestaan tussen het gebruik van XTC en een hoge mate van impulsiviteit. Hierbij is impulsiviteit te omschrijven als “de neiging tot onoverdacht en ongecontroleerd gedrag”. Echter, ook hier is het de vraag of het gebruik van XTC leidt tot een verandering in impulsiviteit of dat mensen die een verhoogde impulsiviteit vertonen eerder XTC gaan gebruiken. Om deze vraag te kunnen beantwoorden is vervolgonderzoek noodzakelijk.

  42. Schadelijkheid XTC  Trimbos-instituut/M. Bossong Dia 8 van 15 Overzicht onderwerpen Niveau 1 Immuunsysteem Wie lange tijd of regelmatig XTC gebruikt, zegt vatbaarder te zijn voor infecties. Een onderzoeksgroep uit Spanje houdt zich bezig met de relatie tussen XTC-gebruik en het immuunsysteem. Zij hebben aangetoond dat een éénmalige dosis van 75 mg MDMA in staat is het immuunsysteem te onderdrukken. Een tweede, opeenvolgende dosis versterkt dit effect. Ook hebben ze gekeken naar de effecten van herhaald XTC-gebruik op het immuunsysteem. In deze onderzoeken laten XTC-gebruikers die in hun leven tussen de 5 en de 50 pillen geslikt hebben, twee jaar na het begin van het onderzoek nog steeds een onderdrukt immuunsysteem zien. Het aantal immuuncellen is gedurende deze tijd afgenomen. De uitkomsten van deze onderzoeken kunnen een verklaring zijn voor de grotere vatbaarheid voor infecties onder XTC-gebruikers. Echter, ook in deze onderzoeken kan het gebruik van andere drugs een vertekend beeld geven. Vervolgonderzoek zal dus uit moeten wijzen hoe XTC-gebruik en het immuunsysteem precies samenhangen. Het lijkt er echter op dat regelmatig gebruik van XTC en andere drugs het immuunsysteem kan onderdrukken. Een mogelijke verklaring voor deze onderdrukking van het immuunsysteem is het feit dat serotonine een rol speelt in de productie van immuuncellen. Een verlaagde hoeveelheid serotonine na het gebruik van XTC zou tot een afname in de productie van immuuncellen kunnen leiden.

  43. Schadelijkheid XTC  Trimbos-instituut/M. Bossong Axon- uiteinden Axon Cellichaam Beschadigde delen Normaal Herstel Dia 9 van 15 Overzicht onderwerpen Niveau 1 Blijvende schade? Als zenuwcellen beschadigd zijn, kunnen ze zich normaal gesproken niet meer herstellen. XTC veroorzaakt echter alleen schade aan de axonen van de serotoninecellen, de cellichamen zelf blijven waarschijnlijk intact. Mogelijk kan de schade die XTC veroorzaakt daarom wel herstellen. Het lijkt erop dat de schade aan de serotonine-axonen zich inderdaad kan herstellen nadat met het gebruik van XTC gestopt is. Dit herstel duurt echter geruime tijd en lijkt slechts gedeeltelijk te zijn. Het gedeeltelijke herstel is in de figuur afgebeeld. Of dit gedeeltelijke herstel van de serotonine-axonen ook betekent dat de functies van de hersenen, zoals geheugen of leervermogen, zich herstellen is onduidelijk. Onderzoeken laten tegenstrijdige resultaten zien. Er zal meer onderzoek verricht moeten worden om conclusies te kunnen trekken over het herstel van de schade die XTC veroorzaakt. Dit geldt zowel voor het herstel van de schade aan de serotonine-axonen als voor het herstel van de functies van de hersenen. Bron: www.drugabuse.gov

  44. Schadelijkheid XTC  Trimbos-instituut/M. Bossong Dia 10 van 15 Overzicht onderwerpen Niveau 1 Eénmalig en matig XTC-gebruik De schade die veroorzaakt wordt door XTC is dosis-afhankelijk. Hogere doses XTC veroorzaken dus grotere schade. De vraag of éénmalig of matig XTC-gebruik tot schade in de hersenen leidt is moeilijk te beantwoorden. Een onderzoeksgroep in Zwitserland doet onderzoek naar de effecten van éénmalig XTC-gebruik. Zij hebben geen zichtbare schade aan de hersenen aangetoond na een éénmalige toediening van 1,7 mg/kg MDMA (127 mg voor een persoon van 75 kg) aan vrijwilligers die nog nooit XTC gebruikt hadden. Ook hebben zij geen veranderingen in de geheugenfunctie kunnen aantonen. Nederlands onderzoek, dat al eerder besproken is, heeft geen schade aan de hersenen aan kunnen tonen bij matige XTC-gebruikers die in hun leven minder dan 50 pillen hebben geslikt. Ook zijn geen veranderingen in de geheugenfunctie aangetoond. Of éénmalig of matig XTC-gebruik tot schade in de hersenen leidt is (nog) niet duidelijk. Tot nu toe zijn er geen aanwijzingen dat dit bij mensen het geval is. .

  45. Schadelijkheid XTC  Trimbos-instituut/M. Bossong Dia 11 van 15 Overzicht onderwerpen Niveau 1 Extrapoleerbaarheid van dier naar mens Proefdieronderzoek dat gedaan wordt naar de schadelijkheid van XTC wordt vaak bekritiseerd vanwege de hoge doses MDMA die aan proefdieren toegediend worden. Eén van de belangrijkste vragen is dan ook of de resultaten verkregen uit proefdieronderzoek ook gelden voor de mens. Met andere woorden: zijn de resultaten extrapoleerbaar van dier naar mens? Een Amerikaanse onderzoeksgroep heeft berekend dat de doses MDMA die aan proefdieren toegediend worden vergelijkbaar zijn met doses die door mensen gebruikt worden. Zij hebben dit gedaan aan de hand van een berekening die ook bij medicijnen gebruikt wordt om resultaten uit proefdieronderzoek te vertalen naar de mens. Deze methode houdt rekening met de verschillen tussen dier en mens. Volgens deze berekening suggereren diermodellen dat de doses MDMA die door mensen gebruikt worden schadelijk zijn voor de hersenen. Echter, de juistheid van de gebruikte wijze van extrapoleren kan in twijfel getrokken worden. Zo is er nog een gebrek aan gegevens over de schadelijke dosis MDMA bij verschillende diersoorten. Ook verschilt de farmacokinetiek van MDMA tussen mens en dier. Dit betekent dat het menselijk lichaam anders op MDMA reageert dan het lichaam van een dier. Met dit verschil houdt de bovenstaande methode geen rekening. De vraag of de resultaten verkregen uit proefdieronderzoek ook gelden voor de mens is dus (nog) niet te beantwoorden. De hoge doses MDMA die aan proefdieren toegediend worden maken het wel mogelijk de mechanismen die ten grondslag liggen aan de schade in de hersenen beter te onderzoeken.

  46. Schadelijkheid XTC  Trimbos-instituut/M. Bossong Dia 12 van 15 Overzicht onderwerpen Niveau 1 Moeilijkheden XTC-onderzoek Onderzoek naar de invloed van XTC-gebruik op functies die geregeld worden vanuit de hersenen is niet onomstreden. Hieronder worden enkele moeilijkheden besproken die een rol spelen bij het doen van XTC-onderzoek. Op de volgende dia komen nog enkele moeilijkheden aan de orde. Variatie in XTC-pillen Zowel de hoeveelheid MDMA in XTC-pillen als de samenstelling van XTC-pillen variëren sterk. Het is daarom de vraag of het mogelijk is om XTC-gebruikers in te delen op grond van het aantal XTC-pillen dat ze geslikt hebben. Het gebruik van meerdere drugs De meeste XTC-gebruikers gebruiken naast XTC ook andere drugs. De resultaten die verkregen worden uit onderzoek worden dus mogelijk verklaard door het gebruik van andere drugs dan XTC. Met name het gebruik van cannabis kan de uitkomsten van onderzoek verstoren. Rekening houden met andere factoren Er moet voorkomen worden dat de resultaten van onderzoek verklaard kunnen worden door andere factoren dan het gebruik van XTC. Hiervoor is het belangrijk dat in het onderzoek rekening gehouden wordt met bijvoorbeeld leeftijd, geslacht, educatie, levensstijl en drugsgebruik.

  47. Schadelijkheid XTC  Trimbos-instituut/M. Bossong Dia 13 van 15 Overzicht onderwerpen Niveau 1 Terugkijkend onderzoek Bijna alle onderzoeken die verricht zijn naar de invloed van XTC-gebruik op functies die geregeld worden vanuit de hersenen zijn retrospectief. Dit betekent dat onderzoeksgegevens achteraf verzameld zijn, ná het gebruik van XTC dus. Door het ontbreken van gegevens van vóór het gebruik van XTC is niets te zeggen over oorzaak en gevolg. Leidt XTC-gebruik tot depressie of leidt depressie tot XTC-gebruik? Prospectief onderzoek, waarin gegevens van voor en na het gebruik van XTC verzameld worden, zal dit uit moeten wijzen. Onthouding van drugs Bij onderzoek naar de invloed van XTC-gebruik op functies die geregeld worden vanuit de hersenen kijkt men naar de effecten van XTC die lang blijven bestaan. XTC-gebruikers mogen daarom voor aanvang van het onderzoek een bepaalde tijd geen XTC hebben gebruikt. Men moet er immers zeker van zijn dat de lange termijn effecten van XTC-gebruik onderzocht worden en niet de effecten die direct na het gebruik van XTC optreden. Het is echter moeilijk te controleren of de XTC-gebruikers lange tijd geen XTC gebruikt hebben. XTC is in urine of bloed slechts twee tot vier dagen na gebruik aantoonbaar. Het is dus niet zeker of inderdaad de lange termijn effecten worden onderzocht. Groepsgrootte Een laatste punt van kritiek op XTC-onderzoek is dat de groepen met deelnemers over het algemeen erg klein zijn. Hierdoor wordt het onderzoek minder betrouwbaar. Hoe groter het aantal deelnemers aan het onderzoek is, hoe betrouwbaarder het onderzoek wordt.

  48. Schadelijkheid XTC  Trimbos-instituut/M. Bossong Dia 14 van 15 Overzicht onderwerpen Niveau 1 Het perfecte onderzoek In dit onderzoek gebruiken we een groot aantal deelnemers dat nog nooit drugs heeft gebruikt. Deze deelnemers verdelen we in twee groepen zonder verschil in leeftijd, geslacht, fysieke en psychische gesteldheid, intelligentie, educatie, sociaal-economische status en levensstijl. Van beide groepen wordt het geheugen uitgebreid getest. Vervolgens wordt aan één groep wekelijks of maandelijks een bepaalde dosis MDMA toegediend. Dit gebeurt bijvoorbeeld gedurende een jaar. De andere groep krijgt een placebo. In dit jaar moeten de deelnemers alles vermijden wat hun geheugen kan beïnvloeden. Als het jaar voorbij is, wordt het geheugen van beide groepen opnieuw getest. Als MDMA het geheugen werkelijk schaadt, laat de MDMA-groep nu een slechtere geheugentest zien dan het jaar ervoor. In de placebogroep zal geen verschil te zien zijn tussen beide geheugentesten. Beide groepen komen overeen in factoren als leeftijd en geslacht, maar niet in het gebruik van MDMA. MDMA blijft nu dus over als meest aannemelijke oorzaak van de waargenomen achteruitgang van het geheugen. Met dit onderzoek is het geheugenbeschadigende effect van MDMA zo goed als bewezen. Ethisch is het echter niet mogelijk herhaalde doses van een mogelijk schadelijke stof voor de hersenen toe te dienen aan gezonde vrijwilligers.

  49. Schadelijkheid XTC  Trimbos-instituut/M. Bossong Dia 15 van 15 Overzicht onderwerpen Niveau 1 Conclusie MDMA kan bij hoge dosering of frequent gebruik schade aanrichten aan serotonine-axonen die hun oorsprong hebben in de raphe kern. De serotonine-axonen verschrompelen als het ware, de cellichamen blijven echter intact. Deze schade heeft tot gevolg dat bepaalde functies die geregeld worden vanuit de hersenen verminderd zijn. Dit zijn functies waar serotonine bij betrokken is. Zo lijkt het erop dat het geheugen en de uitvoerende functie van XTC-gebruikers verslechterd is. Verder laten XTC-gebruikers een onderdrukt immuunsysteem zien. Ook is er een relatie tussen XTC-gebruik en depressie en tussen XTC-gebruik en impulsiviteit. Het is echter (nog) niet duidelijk hoe XTC-gebruik en deze functies precies samenhangen. Of de schade die XTC veroorzaakt aan de serotonine-axonen zich kan herstellen als met het gebruik van XTC gestopt wordt is onduidelijk. Het lijkt erop dat dit het geval is, al duurt dit herstel geruime tijd en lijkt het slechts gedeeltelijk te zijn. Wat dit gedeeltelijke herstel van de serotonine-axonen betekent voor het herstel van de functies van de hersenen is (nog) onduidelijk. Om alle feiten rondom XTC boven tafel te krijgen zal dus meer onderzoek verricht moeten worden. Bij dit onderzoek dient rekening gehouden te worden met bijvoorbeeld het gebruik van meerdere drugs, educatie, levensstijl en met de groepsgrootte. Naar niveau 2

  50. Schadelijkheid XTC  Trimbos-instituut/M. Bossong Dia 1 van 8 Terug naar niveau 1 Niveau 2 Op een aantal van de onderwerpen die op niveau 1 behandeld zijn, wordt hier wat dieper ingegaan. Een overzicht van de onderwerpen die op niveau 2 behandeld worden: Aanwijzingen voor schadelijkheid XTC Onderzoek naar schadelijkheid van stoffen voor de hersenen Geheugen Depressie & XTC-gebruik Depressie & serotonine Blijvende schade? XTC-onderzoek AMC-UMC

More Related