Zapobieganie chorobom zakaźnym PIERWSZY DZWONEK

1. Zapobieganie chorobom zakaźnym PIERWSZY DZWONEK Program edukacyjny opracowany w ramach Ogólnopolskiej Kampanii Profilaktyki Zakażeń Meningokokowych „Nie! Dla meningokoków” w 2011/12

2. Kampania „Nie! Dla meningokoków” Inicjator i organizator działań Fundacja Aby żyć Partnerzy Państwowa Inspekcja Sanitarna Polskie Towarzystwo Pediatryczne Polskie Stowarzyszenie Pielęgniarek Pediatrycznych Instytut Matki i Dziecka Rzecznik Praw Dziecka – Marek Michalak Związek Powiatów Polskich Stowarzyszenie Zdrowych Miast Polskich

3. Meningokoki Meningokoki (Neisseria meningitidis) to groźne bakterie wywołujące niebezpieczne dla zdrowia i życia człowieka choroby. Najpoważniejsze z nich to sepsa (posocznica) i zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, określane jako Inwazyjna Choroba Meningokokowa (IChM). Meningokoki na śluzówce jamy nosowo-gardłowej

4. Drogi zakażenia, nosicielstwo Do zakażenia dochodzi poprzez kontakt z osobą chorą lub bezobjawowym nosicielem Przenoszenie meningokoków odbywa się podobnie, jak w przypadku wielu mniej groźnych infekcji: • drogą kropelkową (podczas kaszlu lub kichania), • przez kontakt bezpośredni (np. podczas pocałunku). Szacuje się, że u około 20-40% osób meningokoki bytują w jamie nosowo-gardłowej, nie powodując żadnych objawów ani dolegliwości. Co czwarty nastolatek może być bezobjawowym nosicielem

5. Grupy szczególnie narażone Na zakażenie meningokokami grupy C narażeni są wszyscy, niezależnie od płci czy wieku • Jednak Inwazyjna Choroba Meningokokowa największe zagrożenie stanowi dla: • dzieci w wieku od 2 miesięcy do 5 lat • młodzieży między 11. a 24. rokiem życia • osób z niedoborem odporności bez względu na wiek Zwiększone zagrożenie Inwazyjną Chorobą Meningokokową pojawia się w drugim półroczu życia i wzrasta w kolejnych latach.

6. Profilaktyka zakażeń meningokokowych Obecnie jedyną i najlepszą metodą zapobiegania zakażeniom meningokokowym grupy C są szczepienia ochronne Szczepienie jest możliwe i celowe w każdym momencie życia • Meningokoki przenoszą się drogą kropelkową, dlatego wśród metod zapobiegających zakażeniom tymi bakteriami istotną rolę odgrywają odpowiednie zachowania, takie jak: • przestrzeganie podstawowych zasad higieny osobistej, zasłanianie ust podczas kichania, kaszlu • unikanie ryzykownych zachowań (picie z jednej butelki, dzielenie się kanapkami, słodyczami, palenie tego samego papierosa, używanie wspólnych sztućców)

7. Konieczność edukacji

8. Cele programu edukacyjnego • Uświadomienie uczniom, czym są meningokoki, jakie niosą ze sobą zagrożenia • Pokazanie uczniom dróg zakażeniameningokokami • Kształtowanie postaw i właściwych zachowańw grupie, dzięki którym można uniknąć zakażenia meningokokami (profilaktyka) • Uświadomienie uczniom i rodzicom, jak ważne jest szczepienie • Utrwalenie podstawowych zachowań profilaktycznych • Aktywizowanie do działań: uświadamianie kolegów, przestrzeganie zasad higieny • Poprzez nauczycieli dotarcie do rodziców i opiekunów– osób decydujących o szczepieniach Szczególny nacisk na realizację programu w miejscowościach/województwach, w których były przypadki zachorowań z powodu meningokoków.

9. Adresaci programu SZKOŁY PODSTAWOWE GIMNAZJA i LICEA Uczniowie klas I-III i I-II Uczniowie klas IV-VI Nauczyciele i wychowawcy Rodzice i opiekunowie

10. Wiedza programowa Kompendium wiedzy dla nauczyciela przygotowuje go do przeprowadzenia zajęć • Inwazyjna Choroba Meningokokowa • Czym jest IChM? • Epidemiologia • Co to są meningokoki, jak dochodzi do zakażenia i kto jest na nie narażony? • Obraz kliniczny • Przebieg zakażenia i jego najczęstsze objawy: zapalenie opon mózgowo- rdzeniowych i sepsa • Leczenie • Chemioprofilaktyka – antybiotyki podawane dożylnie • Immunoprofilaktyka • Szczepienia ochronne, grupy ryzyka i zalecany wiek szczepienia • Profilaktyka nieswoista • Jak unikać zakażeń meningokokami – higieniczne zachowania profilaktyczne

11. Bezpłatny pakiet edukacyjny Poradnik i scenariusze zajęć • Poradnik dla nauczyciela • Kompendium wiedzy na temat Inwazyjnej Choroby Meningokokowej • Scenariusze zajęć lekcyjnych • Integralna część Poradnika – propozycja wykorzystania tematu w praktyce: • Scenariusz dla szkoły podstawowej • Scenariusz dla szkół gimnazjalnych i liceów

12. Bezpłatny pakiet edukacyjny Ulotki informacyjno-edukacyjne • Materiał edukacyjny dla ucznia • „Wyciąg” najważniejszych informacji dla rodzica • Narzędzie pracy podczas zajęć lekcyjnych – informacje, dyskusja z nauczycielem podczas lekcji • Informacja dla rodziców – przekazana przez nauczyciela podczas wywiadówki lub przez dziecko po realizacji zajęć • Profilowane pod kątem adresata: • dzieci młodsze, • młodzież gimnazjalna i licealna

13. Bezpłatny pakiet edukacyjny Plakat • Materiał dla każdej klasy • Do zawieszenia w klasie lub na tablicy w holu • Zawiera główne założenia kampanii – hasło, logo, partnerów, adres strony www

14. Bezpłatny pakiet edukacyjny Filmy edukacyjne • Forma dodatkowej aktywizacji uczniów podczas zajęć – jeden z etapów lekcji to dyskusja uczniów i nauczyciela na temat zagadnień przedstawionych w filmie • Zaangażowanie w problematykę rodziców – wspólne oglądanie filmu w domu, rozmowa dzieci i rodziców – film do pobrania ze strony internetowej (zakładka dla szkół) • Dwie wersje narracji filmowej: • dla szkół podstawowych • dla gimnazjów i liceów

15. Platforma www Zakładka dla szkół • Zakładka poświęcona programowi edukacyjnemu • Możliwość pobrania wersji elektronicznej wszystkich materiałów pakietu edukacyjnego • Umożliwia realizację programu każdej szkole, która ma dostęp do sieci internetowej

16. Pierwszy Dzwonek II edycja 2011/12 – zrealizowało 14 placówek z pośród 815 wszystkich szkół: • 3 szkoły gimnazjalne ( 1,2 %) • 7 szkół podstawowych ( 2,3 %) • 2 szkoły ponadgimnazjalne ( 0,6 %)

17. Pierwszy Dzwonek

18. Pierwszy Dzwonek

19. Pierwszy DzwonekRealizatorzy

20. Pierwszy Dzwonek Opinia szkolnych koordynatorów: • „Odbiór programu przez uczniów był w zdecydowanej większości pozytywny, program podobał się” • „Uczniowie chętnie brali udział w zajęciach” • „Program porusza ważny problem” Trudności w realizacji programu: • „Brak lekcji szkolnej przeznaczonej na edukację zdrowotną i w związku z tym były trudności z organizacją zajęć z młodzieżą” • „Dominowały uwagi i wskazania dotyczące przygotowania nowego, ciekawego filmu, uatrakcyjnienia scenariuszy zajęć, aby w większym stopniu wzbudzał zainteresowanie, mało pomocy do prowadzenia zajęć”

22. Magdalena Kozak - koordynator powiatowy programu PSSE w m. st. Warszawie ul. Kochanowskiego 21 01-864 Warszawa tel. 22/310-79-36 adres email: oswiatazdrowotna@pssewawa.pl Warszawa, dn. 02.10.2012r.