SİGARA YASAK Tütünsüz Bir Dünyaya Doğru

1. SİGARA YASAKTütünsüz Bir Dünyaya Doğru Dr Douglas Bettcher Direktör, Sigarayla Mücadele Girişimi Dünya Sağlık Örgütü

6. Tütün Salgınını Daha fazla gözardı edemeyiz

7. Tütün Salgını – Bugün

8. Tütün SalgınıYarın

9. Tütün Salgını: Geleneksel Sınırları Kaldırmak

10. Tütün – Artık sadece gelişmiş ülkelerin sorunu değil

11. Tütün Tüketimi:Coğrafi Değişim

12. Tütün Salgını daha da kötüye gitmekte • Tütün şu anda yılda 5 milyon kişinin ölümüne sebep olmaktadır ancak on yıllık süreçlerde bu rakamın yılda 10 milyona çıkacaktır • Sigara kullanım miktarı aynı şekilde devam ederse, ölüm sayıları: 2000 – 2025 ~ 150 Milyon 2025 – 2050 ~ 300Milyon 2050 – 2100 > 500Milyon TOPLAM 21 YÜZYILDA ORTA ÇAĞDAKİ ÖLÜMLERİN YARISI KADAR: 1 MİLYAR KİŞİ 20. Yüzyılda 0,1 milyar kişi.

13. … Eğer harekete geçmezsek

14. CNN Dünya Serisi

15. Sigarayla Mücadele Girişimi Hedefler • “Tütün kullanımının yol açtığı hastalık ve ölümlerin etkisini azaltmanın yanı sıra, günümüzdeki ve gelecek nesilleri, tütün tüketiminin sağlık, ekonomi, toplum ve çevre üzerindeki yıkıcı sonuçlarından korumaktır "

16. Tütün Kontrolünün Global Boyutları • Global tütün salgını şu yönde genişlemektedir: • Ticari özgürleşme • Yabancı yatırım • Global pazarlama • Toplumsal hareketlilik • Tütün endüstrisi, gelişmekte olan ülkelerdeki devasa pazara yönelmeye başlamıştır. • Salgının global anlamda yaygınlaşması, ülkelerin yerel bazda önlemler almalarını zorlaştırmaktadır. Uluslararası koordine bu anlamda önemlidir.

17. Tütün Kontrolü Mekanizmaları • Dünya Sağlık Örgütü Tütün Kontrolü Çerçeve Anlaşması (DSÖ FCTC) • Tütün salgınıyla mücadelenin temel taşıdır. • mpower: Tütünle mücadelede 6 ana politika: • Tütünle mücadelede anahtar unsur fiyat artırımıdır • Ülkelere Tütün Kontrolü Çerçeve Anlaşması hükümlerinin uygulanmasına yönelik yardım • Bulaşıcı olmayan hastalıkların önlenmesi ve kontrolü DSÖ aksiyon planının ayrılmaz bir parçasıdır

18. looking back (to the future) <1950 – 1970> endüstri girişimlerine karşılık yok <1970 – mid 90s> öncüler tarafından erken tedbirler alınması <mid 90s – 2005> Global liderliğin yükselişi (DSÖ FCTC) <2005 - 2050> ülke bazında önemli DSÖ önlemlerinin alınması <2020> MPOWER ülke bazında müdahele uygulamalarının başlaması <20??> Barlar, cafeler ve diğer tüm kamu alanların sigarasız olması.

19. Güçlerin hareketliliği: Pazarlık – pazarlık – pazarlık

20. Çerçeve Anlaşması Protokolü Yaklaşımı Global Standart Belirlemede Dinamik Bir Model Çerçeve Anlaşması Global yetkinlik için benzer amaçlı kurumların uluslar arası işbirliği saplamaları. Sonraki adım: Protokoller Çerçeve anlaşması hükümlerinin uygulanması için için yeni spesifik taahhütler belirlenmesi. Örnek: Global Çevre Koruması

21. Güçlerin hareketliliği: Pazarlık – pazarlık – pazarlık

22. FCTC • DSÖ himayesinde oluşturulan ilk global sağlık anlaşması • BM tarihindeki en geniş kapsamlı anlaşmalardan biri • 157 taraf ülke; yürürlüğe giriş tarihi 27 Şubat 2005

23. FCTC 49. Dünya Sağlık Meclisi (yönetim kararı DSM49.17) Tütün Kontrolü Çerçeve Anlaşması gelişiminin başlangıcı. DSÖ, Anlaşmayı Haziran 2003’te imzaya açmıştır.

24. DSÖ Tütün Kontrolü Çerçeve Anlaşması (FCTC) • Tütün kontrolü çalışmalarının canlandırılması için yeni bir soluk • Tütün kontrolünü, kamu sağlığı gündemine taşımıştır. • Tütünle mücadelede kabul edilecek kanıta dayalı bir araç sağlamıştır. • Ülkelerin taahhütlerini ölçen bir mekanizma geliştirmiştir.

25. Büyük Ülkelerin Durumu 11 büyük ülkeden 9’u anlaşmaya taraftır. Brezilya Bangladeş Çin Hindistan Japonya Meksika Nijerya Pakistan Rusya • Bu dokuz ülke: • > 3.2 miyar insanı • > Dünya nüfusunun 51%inden fazlasını temsil etmektedir.

26. FCTC’nin Benzersizliği • Öncelikle, bu DSÖ metni iki koşulu birleştirdiği için benzersizdir: (a) Uygulaması harici anlaşmalara dayalı Genel zorunluluklar veyönlendirici prensipler(Kısım II), (b) Tütün talebi, tütün arzının azaltılması ve bu konuda bilgi ve teknoloji işbirliği yapılmasına yönelik yeterli koşullar, - Anlaşmanın harici anlaşmalar olmadan da uygulanması.

27. FCTC’nin Benzersizliği • İkinci olarakAnlaşma, hem arz hem de talep sağlayanlar açısından tütün kontrolüne yaklaşır. exposure to tobacco smoke illicit trade treatment of dependence alternative activities prices and taxes supply reduction packaging and labelling demand reduction liability advertising, promotion, sponsorship sale to and by minors regulation of tobacco products

28. Talebi Azaltmadaki Anahtar Önlemler • Temel talep azaltıcı önlemler (Madde 6-14) • Ücret ve vergi oranları ile, • Ücrete dayalı olmayan unsurlar • Sigara dumanına maruz kalmaktan koruma (madde 8); • Tütün ürünleri içeriği yönetmeliği (madde 9); • Tütün ürünlerinin ifşası yönetmeliği (madde 10); • Paketleme ve bandrolleme (madde 11); • Eğitim, iletişim ve kamuya duyarlılık; • Tütün reklam, tanıtım ve sponsorlukları (madde 13) ; • Tütün bağımlılığı ile ilgili talep azaltıcı hususlar (madde 14)

29. Arzı Azaltmadaki Anahtar Önlemler • Temel arz azaltıcı önlemler (Madde 15-17) • Tütün ürünlerinin yasadışı ticareti; • Küçüklere ve küçükler tarafından satılması • Ekonomik olarak uygun alternatiflerin desteklenmesi.

30. FCTC’nin Benzersizliği • Üçüncü olarak, Anlaşma; sektörel, bölgesel ya da yerel bazda kapsamlı bir şekilde tütün kontrolü ihtiyaçlarına cevap verdiği için benzersizdir. (madde 5, 20 ve 22.) • Dördüncü olarak, tanlaşma metni, alınacak önlemlerin taraflara uygun olup olmadığını sorgular. • Beşinci olarak, Anlaşma, destekleyici mekanizmalara yaklaşımı açısından benzersizdir.(madde 26),

31. FCTC’nin Benzersizliği • Sonuç olarak, Anlaşma, uygulamasını sabote edenleri (tütün endüstrisi) açıkça belirten ilk çok uluslu anlaşma olması açısından benzersizdir. - Taraflar, tütün endüstrisinin kazanılmış haklarına karşı sağlık politikaları geliştirmekle yükümlüdür. (madde 5.3)

32. FCTC Tütün kontrolünde kanıta dayalı bir araç madde 6 madde 8 madde 11 madde 13 madde 14 madde 20

33. Madde 6: Tütün talebini Azaltıcı Fiyat ve Vergi Oranları

34. Madde 8: Sigara dumanına maruz kalmaktan koruma

35. Sigarasız Ortamlar • Madde 8; • Tüm tarafların anlaşmayı imzaladıktan sonra 5 yıl içinde kapalı alanlarda ve işyerlerinde sigara içimine karşı kapsamlı yaptırımlar getirmelerini sağlar. • Kapalı alanlarda sigara içimine karşı %100 ceza • Yürürlükteki kanundaki boşlukları doldurmak, • Ceza, kapalı alanlardaki işyeri, lokanta, bar ve toplu ulaşım araçlarını kapsamalıdır • Ayrı sigara içme alanlarını içermemelidir. • Ayrı sigara içme bölümleri oluşturmak, diğer insanları sigara dumanından korumaya yetmemektedir.

36. Madde 11: Paketleme ve Bandrolleme

37. Madde 13: Tütün Reklam, Tanıtım Ve Sponsorlukları

38. Madde 14: Tütün Bağımlılığı İle İlgili Talep Azaltıcı Hususlar

39. Madde 20: Araştıma ve Teftiş Faaliyetlerinde Bilgi Alışverişi "… tütün teftiş programlarını, ulusal, bölgesel ve global teftiş programlarına entere ederek verilerin daha sağlıklı ve geniş çaplı analiz edilmesi sağlanır."

40. Sigarayla Mücadele Girişimi: Değişimi Getirme MPOWER Tütün Salgınına Karşı Bir Önlem Pakedi

41. FCTC Tütün kontrolünde kanıta dayalı bir araç r p w madde 6 madde 8 madde 11 e o m madde 13 madde 14 madde 20

42. MPOWER Tütün Kontrolünde 6 Politika • İzleme ve değerlendirme • Sigarasız ortamlar • Tütün bağımlılığı tedavisi • Tütün zararları hakkında uyarma • Reklam, tanıtım ve sponsorluğun yasaklanması, • Tütün vergilerinin artırılması

43. Tütün Kontrolünü Geliştiren Araçlar (FCTC, MPOWER) Ulusal Tütün Kontrol Planı (NTCP) Ulusal Koordinasyon Mekanızması – Government Mandate Ülke bazında kaynaklar (İnsan, hammadde, para) Tütün kontrolü için Kapasite Geliştirme TÜTÜN KONTROLÜNÜN UYGULANMASI Ülkelerin %25’inin bir tütün kontrol mekanizması bulunmamaktadır.

44. Sigarayla Mücadele Girişimi- Eylem • Ortaklarla Beraber Çalışma

45. Tütün Kontrolü İçin Beraber Çalışma WHO FCTC WHO-TFI BINCD

46. Bloomberg Girişimi: Mücadele Etme • 2 yılda 125 mlyon USD yardım – yetersiz kaynak • Bütün kaynaklar Amerika dışına aktarıldı • Düşük ve orta gelirli ülkeler faydalanıyor • Dünyadaki sigara içenlerin 2/3’ sini oluşturan 15 hedef ülke : Çin, Hindistan, Endonezya, Rusya, Bangladeş, Brazil, Mexico, Türkiye, Pakistan, Mısır, Ukrayna, Filipinler, Tayland, Vietnam, Polonya

47. BI –Üye Kuruluşlar • Sigarasız Çocuklar Kampanyası • Dünya Sağlık Örgütü • Hastalık Kontröl ve Önleme Merkezleri Vakfı • Johns Hopkins Bloomberg Halk Sağlığı Okulu • World Akciğer Vakfı (IUATLD, FCA)

48. BI’ye DSÖ Desteği • Organizasyonun temel fonksiyonları, • “Tecrübeyle Öğrenme" – Tütün kontrolü hakkında bilgi birikimi • Sağlık sistemleri, kronik hastalıklar, izleme ve değerlendirme • Sponsorluk ve işbirliği • Kapsamlı ülke ve bölge görünümü konularında destek sağlamaktadır.

49. Bloomberg Girişiminde DSÖ’nün rolü • Kapasite Geliştirme • Tütün kontrolü için hükümet kapasitesini güçlendirme • Mevcut Sigarayla Mücadele Girişimi kapasitesini ülke ve bölge bazında güçlendirme • Savunma ve İletişim • WNTD • İzleme ve Değerlendirme • Global Tütün Kontrol Raporu • Ülke içindeki izleme ve Küresel Yetişkin Tütün Araştırması için CDC’yle ortak çalışma

50. Sigarayla Mücadele Girişimi- İletişim • Medya ve Savunma– • MPOWER’ın Uygulaması