PWO ‘Samen Opleiden’

1. PWO ‘Samen Opleiden’ Wendy Schouteden

2. Inhoud • Aanleiding voor het project • PWO ‘Samen Opleiden’ • PWO ‘Samen Opleiden’ • Projectinformatie • Onderzoeksvragen • Methodologie • Een samenwerking tussen lerarenopleiding en secundaire scholen • Samen Opleiden: 1 Jaar op weg • Stand van zaken • Een terugblik • En verder? • Afsluitend

3. 1 Aanleiding voor het project • XIOS, Dep. LeO-S is onvoldoende verankerd in het praktijkveld → Aanbeveling van de visitatiecommissie • Vaststelling: beginnende leerkrachten ervaren een praktijkschok • Groeiend besef: Een grotere betrokkenheid tussen de lerarenopleiding en het praktijkveld (secundaire school) is nodig! • Idee: Een samenwerking opstarten tussen de lerarenopleiding en het praktijkveld, om zo een win-win situatie te creëren voor beide partijen

4. 2 PWO ‘Samen Opleiden’ • PWO: Samen Opleiden • Een kritische studie naar de mogelijkheden van een samenwerking tussen de lerarenopleiding en secundaire scholen • Projectinformatie • Looptijd: 1/10/07- 30/09/10 • XIOS, Departement Lerarenopleiding, Bachelor in het onderwijs- Secundair Onderwijs • Projectteam: Jetske Strijbos, Wendy Schouteden

5. 2 PWO ‘Samen Opleiden’ • Onderzoeksvragen • Leidt ‘Samen Opleiden’ tot een grotere betrokkenheid van de lerarenopleiding op het praktijkveld? • Kwaliteitsverbetering van de opleiding • Verkleining van de praktijkschok voor beginnende leerkrachten • Leidt ‘Samen Opleiden’ tot een professionalisering van de (betrokken) leerkrachten (mentoren)?

6. 2 PWO ‘Samen Opleiden’ • Methodologie: Actie-onderzoek • Wat is actie-onderzoek? “Een strategie voor het systematisch onderzoeken van de eigen praktijksituatie door de direct betrokkenen, met de uitdrukkelijke bedoeling de kwaliteit van het handelen in die situatie te verbeteren vanuit een meer gefundeerd inzicht in de situatie.” (Kelchtermans, 2002, p.64)

7. 2 PWO ‘Samen Opleiden’ • Redenen om te kiezen voor actie-onderzoek? • Cyclisch-spiraalvormig proces van: • Vinden van een vertrekpunt • Verhelderen en verduidelijken van het vertrekpunt • Actiestrategieën (ontwikkelen, implementeren, evalueren) • Publiek maken van de ontwikkelde inzichten en kennis (Kelchtermans, 2002) • Interesse voor belevingsfactoren

8. 3 Een samenwerking tussen lerarenopleiding en secundaire scholen Lerarenopleiding Secundaire scholen Vakleerkracht 1 Projectteam Vaklector Praktijklector Vakleerkracht 2 Vakleerkracht 3 • Netwerkgroep Vak X: • Projectteam • Vaklector • Vakleerkracht 1+2+3+4 • Praktijklector Vakleerkracht 4 Opdrachten

9. 3 Een samenwerking tussen lerarenopleiding en secundaire scholen • Vakken! • Specifiek voor het secundair onderwijs • Welke vakken? • Nederlands • Frans • Economie • Wiskunde • PAV • Biologie • Fysica

10. 3 Een samenwerking tussen lerarenopleiding en secundaire scholen • Opdrachten! Kenmerkend? • Vakspecifieke opdrachten • Uitgangspunt: een vraag uit het praktijkveld • Focus op: onderwijsinnovatie en/of onderwijsondersteuning • Uitdaging voor de studenten • In te passen in het curriculum 2de/3de jaar (bijv. in het kader van eindwerk, stage, opleidingsonderdeel, …) • Standaardvorm: gegevens XIOS, gegevens secundaire school, opdracht (probleemstelling, omschrijving van de opdracht, stappenplan, begeleiding, evaluatie)

11. 3 Een samenwerking tussen lerarenopleiding en secundaire scholen • Opdrachten! Enkele voorbeelden • Economie -- Het ontwikkelen van 6 educatieve spelen die kunnen worden gebruikt binnen de lessen economie. • Nederlands – Het uitwerken van een lessenpakket (8u) rond de taalvaardigheid ‘argumenteren’ voor het 2de jaar, waarin wordt gewerkt met SmartBoard • Fysica – Het uitwerken van een lessenpakket (10u) rond het thema ‘warmteleer’ met eenvoudig materiaal en differentiatieopdrachten (tempo en interesse)

12. 3 Een samenwerking tussen lerarenopleiding en secundaire scholen • Opdrachten! Wat nu? • Online database • Studenten kiezen vrijwillig een opdracht • Studenten voeren deze opdrachten uit bij de mentor/op de secundaire school en dit onder begeleiding van de vaklector/praktijklector van de XIOS Opdrachten per vak = brug tussen secundaire school en lerarenopleiding!

13. 3 Een samenwerking tussen lerarenopleiding en secundaire scholen Lerarenopleiding Secundaire scholen Vakleerkracht 1 Projectteam Vaklector Praktijklector Vakleerkracht 2 Vakleerkracht 3 • Netwerkgroep Vak X: • Projectteam • Vaklector • Vakleerkracht 1+2+3+4 • Praktijklector Vakleerkracht 4 Opdrachten

14. 4 Samen Opleiden: 1 jaar op weg

15. 4 Samen Opleiden: 1 jaar op weg 1 Stand van zaken • Opstart van het onderzoek • Samenwerkingsovereenkomst met 4 secundaire scholen • Deelname van 6 onderwijsvakken • 15 opdrachten uitgewerkt (door de verschillende netwerkgroepen) 2 Een terugblik • Sterke punten • Moeilijkheden

16. 4 Samen Opleiden: 1 jaar op weg Sterke punten • Voor de secundaire school • Partnerschap met de opleiding • Contacten en samenwerking met andere secundaire scholen/ vakleerkrachten • Nieuwe uitdaging voor leerkrachten • Bron van inspiratie voor het verbeteren/actualiseren van de lessen, opdrachten, enz. (meer praktijkgericht) • Op de hoogte van de laatste ontwikkelingen aangaande onderwijsinnovatie en/of onderwijsondersteuning

17. 4 Samen Opleiden: 1 jaar op weg Sterke punten • Voor de opleiding • Verbetering van de samenwerking met de secundaire scholen (formeel/informeel) • Directe en gerichte feedback op de lerarenopleiding • Bron van inspiratie voor het verbeteren/actualiseren van de lessen, opdrachten, enz. (meer praktijkgericht) • Grotere betrokkenheid op/ meer voeling met het werkveld

18. 4 Samen Opleiden: 1 jaar op weg Moeilijkheden • Partnerschap opstarten is niet eenvoudig • Verschillende verwachtingen • Cultuurverschillen • Gebaseerd op vrijwillig engagement van beide partijen • Praktische aangelegenheden • Leerkrachten/lectoren moeten lesvrij worden gemaakt • Communicatie verloopt soms stroef • Niet eenvoudig om een gemeenschappelijk ‘vrij’ moment te vinden

19. 4 Samen Opleiden: 1 jaar op weg • Engagement is begin/einde • Vrij engagement van de vakleerkrachten • Vrij engagement van de vaklectoren • Belang van creativiteit en openheid

20. 5 En verder?

21. 5 En verder? • Onderzoek in 2de fase • Samenwerking tussen LeO-S en secundaire scholen wordt geoptimaliseerd en uitgebreid • Aanpassing van het bestaande concept op basis van de resultaten van de algemene bevraging • Uitbreiding van het aantal scholen die meewerken • Uitbreiding van het aantal vakken (Geschiedenis, Engels) • Studenten participeren • Studenten voeren de opgestelde opdrachten uit

22. 5 En verder?

23. 5 En verder? • Afronding van het onderzoek • Samenwerking tussen LeO-S en secundaire scholen wordt geoptimaliseerd en uitgebreid • Aanpassing van het bestaande concept op basis van de resultaten van de algemene bevraging • Uitbreiding van het aantal scholen die meewerken • Uitbreiding van het aantal vakken • Studenten participeren • Studenten voeren de opgestelde opdrachten uit • Vormingsinitiatieven voor leerkrachten • Idee: Samenwerking te koppelen aan vorming

24. 5 En verder?

25. 6 Afsluitend • ‘Samen Opleiden’= ambitieus project • Kent veel valkuilen, maar biedt veel mogelijkheden

26. 6 Afsluitend • Vragen en/of bedenkingen • Contact: wendy.schouteden@xios.be