วันที่ ๑ – ๔ เมษายน ๒๕๕๕ ณ โรงแรมเอสดี อเวนิว กรุงเทพฯ

การอบรมเชิงปฏิบัติการ : การเตรียมความพร้อมครูการจัดการเรียนรู้ “เพศศึกษารอบด้าน”ระบบการเรียนรู้ ระบบดูแลช่วยเหลือนักเรียน และระบบกิจกรรม วันที่ ๑ – ๔ เมษายน ๒๕๕๕ ณ โรงแรมเอสดี อเวนิว กรุงเทพฯ

แนะนำตัว: ชื่อ ชื่อเล่น โรงเรียน/หน่วยงาน จังหวัด วิชาที่สอนความเป็นวัยรุ่นที่มีอยู่

รู้จักกัน • วิทยาศาสตร์ • พละศึกษา • วิทยาศาสตร์ • การขาย ธุรกิจ • การตลาด • เพศศึกษา • ภาษาไทย • ภาษาอังกฤษ • มารยาทและการสมาคม • ฝ่ายบริหาร • ครูฝ่ายดูแล • คอมพิวเตอร์ธุรกิจ • คณิตศาสตร์ • ภาษาฝรั่งเศส • บริหารธุรกิจ ISO • การบัญชี • ครอบครัวศึกษา

ความเป็นวัยรุ่น • ชอบสิ่งสวยๆ งามๆ • ชอบท่องเที่ยว • แฟชั่น การแต่งตัว • ชอบแกล้ง ชอบอำ ชอบอวด • จริงใจ • รักษาความลับ • ชอบความแปลกใหม่ • ชอบคุยโทรศัพท์ • ชอบความตื่นเต้น • ขี้เล่น • ชอบออกกำลังกาย • ชอบค้นหา ชอบทดลอง • เรียนรู้อยู่เสมอ • ชอบความท้าทาย • ชอบความเปลี่ยนแปลง • รักสนุก • ชอบสิ่งใหม่ๆ

ความกังวลใจ ความคาดหวัง

ความกังวลใจ • กลัวตัวเองสอนไม่ได้ • กลัวนำไปถ่ายทอดผิดๆ • กิจกรรมที่จะต้องนำไปทำต่อ • การนำกิจกรรมที่ได้อบรมไปใช้ • ไม่รู้จะเริ่มต้นอย่างไร • ความร่วมมือของครูในวิทยาลัย • ความร่วมมือของผู้บริหาร • กลัวเด็กจะเข้าใจผิด • ไม่มีที่ปรึกษาหลังอบรมไปแล้ว - ขาดการติดต่อ ติดตาม - คิดถึงแฟน • พักคนเดียว หนักใจ - ครูที่วิทยาลัยจะเข้าใจเหมือนคนที่มาอบรมไหม

ความคาดหวัง • ความรู้ใหม่ๆ • การป้องกัน • เทคนิคการสอน • กี่แก้ปัญหาให้ผู้เรียน • กิจกรรมใหม่ๆ เพื่อนำไปปรับใช้ • ความเข้าใจเรื่องเพศที่ถูกต้อง • ได้แลกเปลี่ยนกับเพื่อน • ความคิดที่หลากหลาย • ได้เพื่อนใหม่ๆ • หวังผลกับเด็ก • สถานศึกษาให้ความร่วมมือ

ความคาดหวัง • เทคนิคการสอน การทำกิจกรรม • อยากให้เด็กเข้าใจตนเอง • อยากให้เด็กมีความรับผิดชอบ • แลกเปลี่ยนความคิด แชร์ประสบการณ์ • อยากได้เพื่อนใหม่ • วิธีการปลูกฝังกระบวนการเรียนรู้ • สอนให้นักเรียนสนุกสนาน มีความสุขในการเรียน

กระบวนการเรียนรู้ กรอบแนวคิดในการเตรียมความพร้อมผู้จัดการเรียนรู้เพศศึกษา เยาวชน บริบททางสังคมวัฒนธรรม แนวคิดหลักเพศศึกษา ๖ ด้าน*: ๑. พัฒนาการของมนุษย์ (Human Development) ๒. สัมพันธภาพ (Relationship) ๓. ทักษะส่วนบุคคล (Personal Skills) ๔. พฤติกรรมทางเพศ (Sexual Behavior) ๕. สุขภาพทางเพศ (Sexual Health) ๖. สังคมและวัฒนธรรม (Social and Culture) เพศวิถีSexuality + ฝึกปฏิบัติ แนวทางการให้การศึกษาเรื่อง “ชีวิตและครอบครัวศึกษา” กรมวิชาการ กระทรวงศึกษาธิการ, ๒๕๔๓และ A Comprehensive Sexuality Education, SIECUS, National Guidelines Task Force

Apply วางแผนประยุกต์ใช้ Reflect สะท้อน/สรุปสิ่งที่เรียนรู้ กระบวนการเรียนรู้ผ่านประสบการณ์ (Experiential Learning) Do มี/ผ่านประสบการณ์ Analyze/Synthesis คิด/วิเคราะห์/สังเคราะห์ เชื่อมร้อยกับประสบการณ์เดิม หรือการจัด “ประสบการณ์จำลอง” ในการเรียนรู้

“การให้ผู้เรียนได้บอกความคาดหวังในการเรียนรู้เป็นสิ่งสำคัญเพราะผู้เรียนไม่ได้เป็นผู้กำหนดวัตถุประสงค์และออกแบบกิจกรรม จึงควรพูดคุย แนะนำวัตถุประสงค์ กำหนดการขั้นตอนการดำเนินกิจกรรม • เพื่อเชื่อมโยงในสิ่งที่ผู้เรียนคาดหวังที่จะได้เรียนรู้กับเนื้อหาของการอบรม • และสามารถเห็นบทบาทของตนเองที่จะมีส่วนร่วมรับผิดชอบในการเรียนรู้”

๑. ตุ๊กตาล้มลุก

ความรู้สึกในขณะเล่นเป็นตุ๊กตาความรู้สึกในขณะเล่นเป็นตุ๊กตา • กลัวล้ม • กลัวเพื่อนไม่รับ • มั่นใจ / ไม่มั่นใจ • กลัวล้มทับเพื่อน • ความรู้สึกในขณะเล่นเป็นคนผลักตุ๊กตา • กลัวรับเพื่อนไม่ได้ • อยากแกล้งเพื่อน • มั่นใจว่าเพื่อนรับได้ • ไว้วางใจกัน • เล่นได้เพราะ • เชื่อใจ เชื่อมั่น • เปิดรับ สร้างความคุ้นเคยกัน • กล้าเล่น กล้าลอง • เล่นไม่ได้เพราะ • ไม่ปลอดภัยกลัวเพื่อนรับไม่ไหว • กังวลใจ

เปรียบเทียบ: ตุ๊กตาล้มลุก - การพูดคุยเรื่องเพศ ต่าง เหมือน • การพูดคุยต้องมั่นใจ • ความกล้าสื่อสาร

การรักษาความลับ กล้าเปิดเผยข้อมูล, กล้าพูดเรื่องเพศ ไว้ใจ พูดเมื่อพร้อม, ให้เกียรติซึ่งกันและกัน สื่อสารตรงๆ ไม่ล้อเลียน กติกาในการพูดคุย “เรื่องเพศ” เพื่อการเรียนรู้ร่วมกัน

กิจกรรม : สถานี “รู้เขารู้เรา”

๒. สถานี “รู้เขารู้เรา” คำถาม: ๑. วิถีชีวิตและพฤติกรรมทางเพศของเยาวชนที่เรารู้สึกเป็นห่วงคือ ๒. เรื่องเพศที่เยาวชนสนใจ ได้แก่...และเยาวชนเรียนรู้เรื่องเพศจากใคร หรือที่ใด ๓. สาเหตุที่เยาวชนมีเพศสัมพันธ์โดยไม่ใช้ถุงยาง คือ... ๔. เป้าหมายของการจัดกระบวนการเรียนรู้เรื่องเพศศึกษาในสถานศึกษา คือ ๕. ความท้าทายในการผลักดันให้โรงเรียนจัดกระบวนการเรียนรู้เพศศึกษา คือ

แบ่งกลุ่มย่อย • สรุปประเด็นสำคัญและตั้งข้อสังเกต

สถานการณ์เอดส์ ประเทศไทย ณ วันที่ 31 ธันวาคม 2553 แหล่งข้อมูล : ศูนย์ข้อมูลทางระบาดวิทยา สำนักระบาดวิทยา กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข

จำนวนผู้ป่วยเอดส์ ณ วันที่ 31 ธันวาคม 2553 แหล่งข้อมูล : ศูนย์ข้อมูลทางระบาดวิทยา สำนักระบาดวิทยา กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข

สิ่งที่ได้เรียนรู้/ประโยชน์จากกิจกรรม “สถานีรู้เขา รู้เรา” • รู้ว่าวัยรุ่นเป็นอย่างไร สถานการณ์ของวัยรุ่นตอนนี้ • รู้ว่าผู้ใหญ่กำลังคิดอะไร และอยากให้เกิดอะไร • เห็นแนวทางของการที่จะไปใช้ทำอะไรต่อไปในสถานศึกษา

เพศศึกษารอบด้าน • รู้จักอารมณ์ตนเอง + การจัดการ • ทักษะการประเมินสถานการณ์/การสื่อสาร • ความสัมพันธ์และการแสดงออก • ความรู้สึกหญิงชาย • ความรับผิดชอบ • ความเสี่ยง • ท้อง • เอดส์ • การหลีกเลี่ยงเพศสัมพันธ์ • ถุงยาง • เพศสัมพันธ์ที่ปลอดภัย

ปัจจัยเสี่ยง: เมา,ไม่ทัน,ไม่พก,ไม่กล้าซื้อ,ไม่รู้,ไม่ตั้งใจมี,เพราะรัก ความท้าทายของการจัดการเรียนรู้เพศศึกษา ชุมชนช่วยด้วย ห้องเรียน เนื้อหา/วิธีการน่าสนใจ เข้าใจ เป็นที่ปรึกษา สังคมพูดเรื่องนี้ไม่ได้ วิถีชีวิตวัยรุ่น • มีเพศสัมพันธ์ก่อนวัยอันควร อายุน้อยน้อยลง • เพศสัมพันธ์ไม่ป้องกัน • เพศสัมพันธ์แบบแปลก • เพศสัมพันธ์ของดารา • เรียนรู้ผ่านคลิป อินเตอร์เน็ต คนรอบข้าง • ปัจจัยเสริม: • สอนให้เขาได้มีการรู้จัก คิดวิเคราะห์ • ย้ำเตือน บูรณาการในรายวิชาอื่น • ทำให้เขารู้สึกรักตนเอง

ทิศทางเพศศึกษาในสถานศึกษาคำตอบอยู่ที่ ... ? Act now! เราทุกคน..ลงมือทำ

ระดมคำตอบใน ๖ สถานี จับกลุ่มวิเคราะห์ กระบวนการเรียนรู้ผ่านประสบการณ์ (Experiential Learning) การนำไปใช้กับการเป็นผู้จัดการเรียนรู้เพศศึกษา Do/Experience ทำกิจกรรม/ มีประสบการณ์ร่วม สังเคราะห์ประเด็นสำคัญและข้อสังเกต Reflect สะท้อนสิ่งที่เรียนรู้ Apply ประยุกต์ใช้ Analyze/Synthesize คิด/วิเคราะห์/สังเคราะห์/สรุป คำถามชวนคิดในแต่ละสถานี

กิจกรรม : เส้นชีวิต

เมื่อพูดถึง “เพศ” คุณนึกถึง...

เมื่อพูดถึงเพศ นึกถึง... • หญิง ชาย เพศทางเลือก • ความแตกต่าง • ความรัก • เพศสัมพันธ์ IIII • ระบบสืบพันธุ์ • การดูแลอวัยวะเพศ • บทบาท หน้าที่ ของแต่ละเพศในสังคม • การเจริญเติบโต • ความไม่เท่าเทียมกันของชาย หญิง • ฮอร์โมน • สัมพันธภาพ • การสอนวิชาเพศศึกษา • ความเชื่อผิดๆเกี่ยวกับเรื่องเพศ • ความรู้สึกทางเพศ • ความคาดหวัง • วัฒนธรรม ขนบธรรมเนียม ศาสนา • สังคม • ข้อตกลง เงื่อนไข กติกา • ฐานะทางสังคม • ท้อง/สุขภาวะทางเพศ • เป็นกระแส/แฟชั่น • อุปสรรคในการเรียน • การล่าแต้ม/แข่งขัน/ค่านิยมที่ผิดๆ • วิถีชีวิต

เรื่องเพศ เพศสัมพันธ์  >

จับคู่ หยิบบัตรคำคนละ ๑ บัตร คุยกันว่า “บัตรคำเรื่องเพศที่ได้รับเกิดขึ้นในช่วงวัยใด” หาข้อตกลงร่วมกัน แล้วนำไปติดที่ช่วงวัยนั้น ๆ

เส้นชีวิต • กลุ่ม ๑ วัยเด็ก ๐-๙ ปี • กลุ่ม ๒ วัยรุ่น ๑๐-๑๙ ปี • กลุ่ม ๓ วัยหนุ่มสาว ๒๐–๒๙ ปี • กลุ่ม ๔วัยทำงาน ๓๐-๔๕ ปี • กลุ่ม ๕ วัยผู้ใหญ่ ๔๖–๖๔ ปี • กลุ่ม ๖ วัยสูงอายุ ๖๕ ปีขึ้นไป บัตรคำที่ได้รับเป็นเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นในช่วงวัยใด

แบ่งกลุ่ม • ช่วยกัน “พิจารณาบัตรคำเรื่องเพศที่เกี่ยวข้องกับช่วงวัยนั้นๆ” และ ถ้า “ไม่ใช่ หรือไม่แน่ใจ” ให้ติดบัตรคำนั้น “แยก” ออกมาจากกลุ่ม พร้อมเหตุผล • “เขียนเพิ่มเติมเรื่องเพศ” ที่เกิดกับคนในช่วงวัยนั้นๆ ในกระดาษสีขาว ก่อนนำไปติดไว้ที่กลุ่ม

แบ่งกลุ่มย่อย ๖ กลุ่ม ร่วมกันพิจารณาบัตรคำว่าใช่ หรือไม่ใช่ในช่วงวัยนั้นๆ (๕ นาที) • เขียนเรื่องเพศที่เกิดขึ้นในวัยนั้นๆ เพิ่มเติม ๑.เปรียบเทียบความเหมือน / ต่างกันของหญิงชายในแต่ละช่วงวัย อะไรทำให้ไม่เหมือนกัน ๒.หากคนในช่วงวัยนั้นทำพฤติกรรมที่ไม่เป็นไปตามความคาดหวัง หรือตามคนส่วนใหญ่จะมีผลอย่างไร ๓.มีกลุ่มคนใดหรือไม่ที่เราละเลย ไม่ได้พูดถึงวิถีชีวิตทางเพศของเขาเลย เขามีอะไรที่แตกต่างจากวิถีทางเพศของคนส่วนใหญ่อย่างไร

สิ่งเรียนรู้ / ข้อสังเกตต่อเรื่องเพศ • วัยรุ่นจะมีเรื่องเพศมาเกี่ยวข้องเยอะ • เกี่ยวข้องทุกช่วงวัย เกิดจนตาย • ทำให้เกิดปัญหาขึ้นได้ • เรื่องเพศไม่ได้มีแต่แง่ลบ

สิ่งที่ได้เรียนรู้จากกิจกรรม “เส้นชีวิต” • เรื่องเพศเกี่ยวข้อง เรียนรู้ และเป็นไปตามพัฒนาการของแต่ละช่วงวัย เกิด –ตาย • ความต้องการทางเพศเป็นไปตามพัฒนาการ • พฤติกรรมทางเพศของแต่ละวัยแตกต่างกัน • เพศวิถีไม่ใช่แค่เรื่องเพศสัมพันธ์

สิ่งที่ให้นักเรียนได้เรียนรู้...สิ่งที่ให้นักเรียนได้เรียนรู้... เรื่องทักษะการใช้ชีวิต การบริโภคสื่อ การอยู่ร่วมกับสังคม พัฒนาการตามวัย ประเพณี วัฒนธรรม ความต้องการ (ร่างกาย และ จิตใจ) กฎหมายที่เกี่ยวกับล่วงละเมิดทางเพศ การศึกษา การดูแลรักษาตัวเอง ต้องได้แน่แน่ • การคุมกำเนิด อย่างถูกต้องและเหมาะสม อย่างรอบด้าน • พัฒนาการของร่างกาย • การเรียนอย่างคิด วิเคราะห์ แยกแยะเป็น โดยอาศัยประสบการณ์ ความรู้

เรื่องเพศคือส่วนหนึ่งของวิถีชีวิตตั้งแต่เกิดจนตายและมีพัฒนาการของแต่ละช่วงวัย (ธรรมชาติ) • “เรื่องเพศ” มีความหมายมากกว่า “เพศสัมพันธ์” แต่เพศสัมพันธ์ เป็นส่วนหนึ่งของเรื่องเพศ • สังคม/วัฒนธรรมมีส่วนในการกำหนดบทบาท ความคาดหวัง ในเรื่องเพศของ คนในแต่ละช่วงวัย และแต่ละเพศ • เป็นเรื่องสำคัญที่จะต้องจัดการเรียนรู้เรื่องเพศซึ่งเป็นการเรียนรู้ตลอดชีวิต

Sexuality เพศวิถี • ค่านิยม บรรทัดฐานและระบบวิธีคิด วิธีปฏิบัติที่เกี่ยวกับความปรารถนาและการแสดงออกทางเพศ ความคิดเกี่ยวกับคู่รัก คู่ชีวิตในอุดมคติ ซึ่งมิใช่พฤติกรรมตามธรรมชาติ แต่เป็นการสร้างความหมายทางสังคม • เพศวิถีจึงสัมพันธ์กับมิติทางการเมือง เศรษฐกิจ สังคมและวัฒนธรรมที่กำหนดและสร้างความหมายให้แก่เรื่องเพศในทุกแง่มุม • เพศวิถีจึงเป็นส่วนหนึ่งของวิถีชีวิต และมีความเชื่อมโยงกับ “ภาวะความเป็นหญิง หรือชายของผู้คนตามที่สังคมคาดหวัง” หรือที่เรียกกันสั้นๆ ว่า “เพศสภาวะ” (Gender)

คุณสมบัติของครูที่จะสอนคุณสมบัติของครูที่จะสอน • กล้าสอน • จริงใจ • อบอุ่น • ให้โอกาส • รับฟัง

แนวคิดหลักเพศศึกษา ๖ ด้าน*: ๑. พัฒนาการของมนุษย์ (Human Development) ๒. สัมพันธภาพ (Relationship) ๓. ทักษะส่วนบุคคล (Personal Skills) ๔. พฤติกรรมทางเพศ (Sexual Behavior) ๕. สุขภาพทางเพศ (Sexual Health) ๖. สังคมและวัฒนธรรม (Social and Culture) แนวทางการให้การศึกษาเรื่อง “ชีวิตและครอบครัวศึกษา”, กรมวิชาการ กระทรวงศึกษาธิการ, ๒๕๔๓และ A Comprehensive Sexuality Education, SIECUS, National Guidelines Task Force

๑.พัฒนาการของมนุษย์ ๑) สรีระร่างกายที่เกี่ยวกับการสืบพันธุ์ ๒) การเปลี่ยนแปลงเมื่อเข้าสู่วัยรุ่น ๓) การสืบพันธุ์ ๔) ภาพลักษณ์ต่อร่างกาย ๕) รสนิยมทางเพศ ๖) ตัวตนทางเพศ

๒.สัมพันธภาพ ๑) ครอบครัว ๒) มิตรภาพ ๓) ความรัก ๔) การคบกันและการเรียนรู้ซึ่งกันและกัน ๕) การแต่งงานและการใช้ชีวิตร่วมกัน ๖) การเลี้ยงดูลูก

๓.ทักษะส่วนบุคคล ๑) การให้คุณค่า ๒) การตัดสินใจ ๓) การสื่อสาร ๔) การยืนยันสิ่งที่ต้องการ ๕) การต่อรอง ๖) การหาความช่วยเหลือ

๔.พฤติกรรมทางเพศ ๑) เพศวิถีตลอดช่วงชีวิต ๒) การช่วยตนเอง ๓) การแสดงออกในเรื่องพฤติกรรมทางเพศต่อกัน ๔) การละเว้นเพศสัมพันธ์ ๕) การตอบสนองทางเพศของมนุษย์ ๖) จินตนาการทางเพศ ๗) การเสื่อมสภาพทางเพศ

๕.สุขภาพทางเพศ ๑) อนามัยเจริญพันธุ์ ๒) การคุมกำเนิด ๓) การตั้งท้อง และการดูแลระหว่างตั้งท้อง ๔) การทำแท้ง ๕) โรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ ๖) เอชไอวี และเอดส์ ๗) การล่วงละเมิด ความรุนแรง การล่วงเกินทางเพศ

๖.สังคมและวัฒนธรรม ๑) เพศและสังคม ๒) บทบาททางเพศ ๓) เพศและกฎหมาย ๔) เพศและศาสนา ๕) ความหลากหลาย ๖) เพศและสื่อ ๗) เพศและศิลปะ

แนวคิดหลักเพศศึกษา ๖ ด้าน*: ๑. พัฒนาการของมนุษย์ (Human Development) ๒. สัมพันธภาพ (Relationship) ๓. ทักษะส่วนบุคคล (Personal Skills) ๔. พฤติกรรมทางเพศ (Sexual Behavior) ๕. สุขภาพทางเพศ (Sexual Health) ๖. สังคมและวัฒนธรรม (Social and Culture) แนวทางการให้การศึกษาเรื่อง “ชีวิตและครอบครัวศึกษา”, กรมวิชาการ กระทรวงศึกษาธิการ, ๒๕๔๓และ A Comprehensive Sexuality Education, SIECUS, National Guidelines Task Force

วันที่ ๑ – ๔ เมษายน ๒๕๕๕ ณ โรงแรมเอสดี อเวนิว กรุงเทพฯ

วันที่ ๑ – ๔ เมษายน ๒๕๕๕ ณ โรงแรมเอสดี อเวนิว กรุงเทพฯ

Presentation Transcript