ΤΙΤΛΟΣ : Ο Διαδραστικός πίνακας. Παιδαγωγικό

1. ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥΣΧΟΛΗ ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ – Τ.Ε.Π.Α.Ε.Σ.Π.Μ.Σ. Μοντέλα Σχεδιασμού και Ανάπτυξης Σχολικών ΜονάδωνΜάθημα: Εφαρμογές των ΤΠΕ στην Εκπ/σηΔιδάσκων : Φεσάκης Γεώργιος ΤΙΤΛΟΣ:Ο Διαδραστικός πίνακας. Παιδαγωγικό εργαλείο ή ένα ακόμα τεχνολογικό επίτευγμα ; Παρουσίαση των: Σεβασμία – Αικατερίνη Κουτσουράη, Α.Μ.: 426Μ/2011043 Βιολέττα Παρασκευά, Α.Μ.: 426Μ /2011026 Ελένη Τρίκκα, Α.Μ.: 426Μ/2011037 11

2. ΠΕΡΙΛΗΨΗ Εισαγωγή νέων τεχνολογιών στην εκπ/κή διαδικασία  αλλαγή ως προς το πώς, τι και με ποιόν μαθαίνουν οι μαθητές. Έρευνες δεικνύουν ότι η μάθηση με πολυμέσα έχει καλύτερα παιδαγωγικά αποτελέσματα από την παραδοσιακή μάθηση. Ένα από τα ευρέως γνωστά δυναμικά εργαλεία – επιτεύγματα της τεχνολογίας – θεωρείται και ο Διαδραστικός πίνακας.

3. ΛΕΞΕΙΣ – ΚΛΕΙΔΙΑ Διαδραστικός πίνακας Πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα χρήσης του Γενική και ειδική αγωγή Αποτίμηση αξίας Εκπαιδευτικά παραδείγματα εφαρμογής

4. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Τα παραδοσιακά ΜΜΕ (μαζικότητα) έδωσαν την πρωτοκαθεδρία τους σε σύγχρονα διαδραστικά μέσα  βελτίωση ποιότητας διδασκαλίας και μάθησης. Μετατόπιση από δασκαλοκεντρική διδασκαλία και παραδοσιακά μέσα μάθησης (σχολικό εγχειρίδιο, μαυροπίνακας και κιμωλία)  διαδραστικές και ψηφιακές μορφές μάθησης (Διαδραστικός πίνακας).

5. Ο διαδραστικός πίνακας Ο διαδραστικός πίνακας (ΔΠ) - Interactive Whiteboard (IWB) στα αγγλικά - είναι μια λευκή, ψηφιακή επιφάνεια εργασίας στο μέγεθος του παραδοσιακού μαυροπίνακα ή ενός λευκού πίνακα με μαρκαδόρο που ενσωματώνει λειτουργίες προβολής και αλληλεπίδρασης και δουλεύει σε συνεργασία με ένα υπολογιστή και ένα βιντεοπροβολέα, ο οποίος προβάλει στην οθόνη του πίνακα τις πληροφορίες που εμφανίζονται στην οθόνη του υπολογιστή.

6. Κύριες κατηγορίες Ανάλογα με την τεχνολογία τους οι διαδραστικοί πίνακες χωρίζονται σε τρείς βασικές κατηγορίες: Πίνακες μηχανικής πίεσης. Ο πίνακας αυτός ενσωματώνει τεχνολογία ανίχνευσης πίεσης ώστε ο χρήστης να μπορεί να αλληλεπιδράσει ή να γράψει στην επιφάνειά του με οποιοδήποτε αντικείμενο. Η πίεση με το χέρι ή γραφίδα σε δύο παράλληλες επιφάνειες του πίνακα καθορίζει τις συντεταγμένες του πιεζόμενου σημείου. Πίνακας ηλεκτρομαγνητικής τεχνολογίας. Ο πίνακας αυτός μέσω της ηλεκτρομαγνητικής τεχνολογίας επιτρέπει στο χρήστη να αλληλεπιδρά ή να γράφει σε αυτόν με τη βοήθεια ειδικών ηλεκτρομαγνητικών γραφίδων (στυλό). Πίνακες οπτικής τεχνολογίας. Ο πίνακας αυτός, μέσω τεχνολογίας επιτρέπει στο χρήστη να αλληλεπιδρά ή να γράφει σε αυτόν με τη βοήθεια ειδικών γραφίδων υπέρυθρης τεχνολογίας. Η θέση της γραφίδας ανιχνεύεται από ένα πλέγμα σημείων με οπτικό τρόπο.

7. Βασικά χαρακτηριστικά - Χρήσεις Άλλα βασικά του χαρακτηριστικά από τα οποία προκύπτουν και οι χρήσεις του (Becta, 2003) στην τάξη είναι τα ακόλουθα: a. Ο χειρισμός οποιουδήποτε λογισμικού του συνδεδεμένου υπολογιστή μέσω της ψηφιακής επιφάνειας επιτρέπει την αξιοποίηση εκπαιδευτικών λογισμικών με δυνατότητα αλληλεπίδρασης. b. Η εγγραφή με ηλεκτρονικό μελάνι πάνω σε διάφορα αρχεία, αλλά ακόμη και στηνεπιφάνεια εργασίας του υπολογιστή δίνει τη δυνατότητα διαχείρισης κειμένων, σχολίων κ.λ.π. c. Η χρήση του λογισμικού του διαδραστικού πίνακα για την αποθήκευση σημειώσεωνπου δημιουργούνται σε αυτόν συντελεί στη δυνατότητα αξιοποίησής τους στην τάξη.

8. d. Ο χειρισμός κειμένων του υπολογιστή μέσα από τη ψηφιακή οθόνη επιτρέπει την επισήμανση ενός προγράμματος ή μιας παρουσίασης από τους εκπαιδευτικούς και τους μαθητές. e. Η δυνατότητα της επιφάνεια προβολής να μετατρέπεται σε οθόνη αφής δίνει τη δυνατότητα άμεσης πρόσβαση στους εκπαιδευτικούς και τους μαθητές αξιοποίησης των κειμένων τους, με τροποποιήσεις και διασκευές των δεδομένων τους. f. Η εισαγωγή κειμένου στην ψηφιακή οθόνη με την ενεργοποίηση του εικονικού πληκτρολογίου, σε παράθυρα διαλόγου, ή σε οποιαδήποτε ενεργή εφαρμογή, δίνει τη δυνατότητα αλληλεπίδρασης με οποιοδήποτε περιεχόμενο του υπολογιστή.

9. g. Η δυνατότητα αποθήκευσης και εκτύπωσης ενός κειμένου από το διαδραστικό πίνακα συντελεί στο διαμοιρασμό του, είτε έντυπα είτε ηλεκτρονικά, σε κοινό αποθηκευτικό χώρο στον υπολογιστή ή μέσω του διαδικτύου. h. Κάποια μοντέλα διαθέτουν σύστημα Απόκρισης Κοινού (Audience Response System) δίνοντας τη δυνατότητα πραγματοποίησης ζωντανών δημοσκοπήσεων ή παιχνιδιών ερωτήσεων με εύκολη καταγραφή των επιλογών του κοινού.

10. Το ειδικό λογισμικό Κάθε διαδραστικός πίνακας συνοδεύεται από ειδικό λογισμικό που συνήθως προσφέρει πολλές δυνατότητες . Κύριο χαρακτηριστικό του λογισμικού αυτού είναι η θεματική συλλογή που διαθέτει από πολυμεσικό υλικό (εικόνες, βίντεο, ήχοι), εργαλεία (γεωμετρικά όργανα, προβολείς, οθόνες απόκρυψης) , βοηθητικές. Η δομή των λογισμικών αυτών έχει στοιχεία από τα προγράμματα των Word και PowerPoint.

11. Εκπαιδευτικό Λογισμικό με τα «Conceptum IBTools»

12. «Conceptum IBTools» Τα εκπαιδευτικά πακέτα λογισμικών της CONCEPTUM είναι πλούσια σε γραφικά. Το περιεχόμενό τους έχει αναπτυχθεί από ειδικούς επιστήμονες, ενώ ακλουθούν το αντίστοιχο για κάθε μάθημα επίσημο Αναλυτικό Πρόγραμμα του Παιδαγωγικού Ινστιτούτο.

13. Λογισμικό ActivInspire Η προσωπική έκδοση είναι δωρεάν, διαθέσιμη σε όλους, και περιλαμβάνει έτοιμα αντικείμενα, σχήματα, εικόνες, ήχους για να δημιουργήσει κανείς εύκολα τις παρουσιάσεις των μαθήματων.

14. Το λογισμικό Celestia, σχολιασμένο με εργαλεία του Smart Notebook 10.

15. ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΧΡΗΣΗΣ ΔΙΑΔΡΑΣΤΙΚΟΥ ΠΙΝΑΚΑ Οργάνωση και σχεδίαση εκ των προτέρων σχεδίων μαθήματος (μελλοντική χρήση και διαμοιρασμός). Καλύτερος σχεδιασμός διδασκαλίας και βελτίωση της ποιότητάς του. Αξιοποίηση ποικίλλων εκπαιδευτικών πόρων (εκπαιδευτικά λογισμικά ή δικτυακοί τόποι). Εξοικονόμηση διδακτικού χρόνου «επαγγελματίες» εκπαιδευτικοί. Τεχνική υπεροχή συγκριτικά με τον μεμονωμένο υπολογιστή. Πηγή έμπνευσης και των «τεχνικά αναλφάβητων» εκπαιδευτικώνμε ενσωμάτωση νέων τεχνολογιών.

16. Ανάπτυξη λεκτικής επικοινωνίας με τη συζήτηση που συνοδεύει τη χρήση του. Καλλιέργεια διαφορετικών μαθησιακών προφίλ. Θετική επίδραση σε επίπεδο προσοχής και συμπεριφοράς. Ενδιαφέρουσα και ευχάριστη μαθησιακή ατμόσφαιρα. Προσφορά ποικίλλων ευκαιριών για συνεργασία, αλληλοβοήθεια και υποστήριξη δεξιοτήτων μαθητών  αύξηση αυτοπεποίθησης. Οργάνωση σχεδίων με βάση ανάγκες, κλίσεις και δεξιότητες μαθητών. Χρώματα, κίνηση, χρήση δικτυακών τόπων, εκπαιδευτικών λογισμικών και εκπαιδευτικών παιχνιδιών  διέγερση ενδιαφέροντος.

17. Οπτικό ερέθισμα και διέγερση οπτικής αντίληψης λόγω μεγάλης επιφάνειάς του. Ανάπτυξη εσωτερικών και εξωτερικών κινήτρων μαθητών που μαθαίνουν με Διαδραστικό πίνακα μεγαλύτερη αλληλεπίδραση εκπ/κού με μαθητές. Αξιοποίηση σε τηλεδιασκέψεις (εκπ/ση από απόσταση).

18. ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΧΡΗΣΗΣ ΔΙΑΔΡΑΣΤΙΚΟΥ ΠΙΝΑΚΑ Δαπανηρή η αγορά του συγκριτικά με άλλα τεχνολογικά μέσα. Η χρήση του σε ορισμένες περιπτώσεις δε γίνεται με φειδώ («πανάκεια» τεχνολογικού επιτεύγματος). Η πλειοψηφία των εκπ/κών δεν είναι επαρκώς τεχνολογικά καταρτισμένοι για να τον χρησιμοποιήσουν  κίνδυνος σύγχυσης μαθητών  ανάγκη επιμόρφωσης και τεχνικής υποστήριξης εκπ/κών. Πρακτικά προβλήματα χρήσης του (αντανάκλαση από ήλιο, θέση εκπ/κού, ζήτημα ασφάλειας λόγω καλωδίων).

19. ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΔΙΑΔΡΑΣΤΙΚΟΥ ΠΙΝΑΚΑ Τεχνοκεντρική διάδραση : Τεχνικές μόνο δυνατότητες διάδρασης. Δασκαλοκεντρική διάδραση : Επιφανειακή τοποθέτηση μαθητή στο κέντρο διδασκαλίας. Μαθητοκεντρική επικοδομοιτική διάδραση : Ο εκπ/μενος στο κέντρο  συνεργασία, ομαδικότητα.

20. Τεχνικές οργάνωσης και χρήσης του : Δυνατότητα μετακίνησης αντικειμένων (σύρε & άφησε). Δυνατότητα τοποθέτησης αντικειμένων σε επίπεδα (layers). Δυνατότητα δημιουργίας πρακτικά άπειρων σελίδων. Αξιοποίηση βιβλιοθήκης πολυμέσων των λογισμικών. Δυνατότητα αξιοποίησης πολυμεσικού περιεχομένου. Δυνατότητα χρήσης εργαλείων γραφής (χρωμάτων και μαρκαδόρων, εργαλεία σχημάτων, εργαλεία διόρθωσης και διαγραφής, εργαλεία υπογράμμισης, καθώς και εργαλεία, που δίνουν τη δυνατότητα να εισαχθεί κείμενο σε οποιοδήποτε σημείο του πίνακα).

21. Διαδραστικός Πίνακας και Ειδική ΑγωγήΣύγχρονες Τάσειςστην Ειδική Αγωγή Υποστηρικτική Τεχνολογία • Ίσες ευκαιρίες μάθησης σε ένα σχολείο για όλους • Αρχή του λιγότερο περιοριστικού πλαισίου • Εκπαίδευση υψηλού επιπέδου: ΑΠΣ γενικής εκπαίδευσης-ΕΕΠ • Πρόκληση για τους δασκάλους-διττός ρόλος • Η προσφορά της τεχνολογίας (κίνητρο απόδοσης, συγκέντρωση προσοχής, ρυθμός εργασίας, θετικό αυτοσυναίσθημα, υψηλή αυτοεκτίμηση)

22. Διαδραστικός Πίνακας Διδασκαλία μαθητών με Ειδικές Ανάγκες (άρθρο 3 του 3699/2008 νόμου της ειδικής αγωγής ) «Μαθητές με αναπηρία και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες θεωρούνται όσοι για ολόκληρη ή ορισμένη περίοδο της σχολικής τους ζωής εμφανίζουν σημαντικές δυσκολίες μάθησης εξαιτίας αισθητηριακών, νοητικών, γνωστικών, αναπτυξιακών προβλημάτων, ψυχικών και νευροψυχικών διαταραχών οι οποίες, σύμφωνα με τη διεπιστημονική αξιολόγηση, επηρεάζουν τη διαδικασία της σχολικής προσαρμογής και μάθησης. Στους μαθητές με αναπηρία και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες συγκαταλέγονται ιδίως όσοι παρουσιάζουν νοητική αναπηρία, αισθητηριακές αναπηρίες όρασης (τυφλοί, αμβλύωπες με χαμηλή όραση), αισθητηριακές αναπηρίες ακοής (κωφοί, βαρήκοοι), κινητικές αναπηρίες, χρόνια μη ιάσιμα νοσήματα, διαταραχές ομιλίας−λόγου, ειδικές μαθησιακές δυσκολίες όπως δυσλεξία, δυσγραφία, δυσαριθμησία, δυσαναγνωσία, δυσορθογραφία, σύνδρομο ελλειμματικής προσοχής με ή χωρίς υπερκινητικότητα, διάχυτες αναπτυξιακές διαταραχές (φάσμα αυτισμού), ψυχικές διαταραχές και πολλαπλές αναπηρίες.»

23. Θετικά Χαρακτηριστικά ΔΠ • Διαδραστική-Πολυμεσική φύση • ΔΕΠ-Υ: αξιοποίηση ακουστική/οπτικής οδού-διατήρηση προσοχής-επίδοση • Κινητικές Δυσκολίες: μεταφορά αντικειμένου επί του πίνακα-χρήση αδρής κινητικότητας • Αισθητηριακές Δυσλειτουργίες: μεγέθυνση αντικειμένων επί της οθόνης-χρωματικές αντιθέσεις-χρήση ήχου • Αναπτυξιακές Διαταραχές: Υπερευαισθησία αφής-προβλεψιμότητα-οπτική υποστήριξη • Αμφιλεγόμενα Χαρακτηριστικά ΔΠ • Αντοχή στο χρόνο-είδος αλληλεπίδρασης • Βαθμός Εμπλοκής: αντοχή στο χρόνο (;) • Κίνητρα: εσωτερικά ή ενθουσιασμός (;) • Είδος Αλληλεπίδρασης: «τεχνολογική»«φυσική»«κοινωνική» (;)

24. Διαδραστικός Πίνακας-Παιδιά με Αυτισμό • Η πιο γοργά αναπτυσσόμενα δυσλειτουργία (1/100) • Πολιτική «ένταξης» • Μεγαλύτερος αριθμός αυτιστικών παιδιών στις γενικές τάξεις • Ανάγκη για εργαλεία • Ο ηλεκτρονικός υπολογιστής προσφέρει: • Ελεγχόμενο-προβλέψιμο περιβάλλον • Περιορισμός ερεθισμάτων • Δυνατότητα μη λεκτικής έκφρασης • Οπτική διάσταση μάθησης

25. Μέθοδος «Κοινωνικών Ιστοριών» με χρήση Διαδραστικού Πίνακα (Xin & Sutman 2011 ) • Διδασκαλία κοινωνικών δεξιοτήτων σε συγκεκριμένες περιστάσεις • Σαφής περιγραφή πρέπουσας συμπεριφοράς αντίδρασης • Μαθημένη κοινωνική συμπεριφορά ως «ρουτίνα» • Ισχυρή οπτική ικανότητα • Δυσκολία διαπροσωπικής αλληλεπίδρασης • Αυτό-μοντελοποίηση

26. 1ο Προσδιορίζοντας τις συμπεριφορές που θα αποτελέσουν το στόχο 2ο Αναπτύσσοντας την κατάλληλη κοινωνική ιστορία

27. 3ο Χρησιμοποιώντας τον υπολογιστή-διαίρεση συμπεριφοράς σε επιμέρους κομμάτια

28. 4ο Χρησιμοποιώντας την αυτο-μοντελοποίηση 5ο Παρουσιάζοντας τις κοινωνικές ιστορίες στον Διαδραστικό Πίνακα 6ο Εξασκώντας τη δεξιότητα στο κοινωνικόπεριβάλλον

29. ΠΟΙΑ ΥΠΕΡΑΞΙΑ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΠΡΟΣΦΕΡΕΙ Η ΧΡΗΣΗ ΔΙΑΔΡΑΣΤΙΚΟΥ ΠΙΝΑΚΑ; Δεν αρκεί από μόνη της η εισαγωγή και χρήση του διαδραστικού πίνακα για την ικανοποίηση των απαιτήσεων του σύγχρονου σχολείου. Επιφανειακή χρήση του  δασκαλοκεντρική διδασκαλία  ο εκπ/κος είναι ο μοναδικός φορέας γνώσης, η «αυθεντία». Γόνιμη κριτική και ανάλυση των εντυπωσιακών χρήσεων, δυνατοτήτων και παρουσιάσεων που τον συνοδεύουν.

30. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Είναι από τη μια καινοτόμο και λυσιτελές παιδαγωγικό εργαλείο, έφερε τον «αέρα» αλλαγής στη συνεργατική μάθηση και τα αποτελέσματά της. Ο μαθητής αλληλεπιδρά διαδραστικά με συμμαθητές και εκπ/κό και δεν παραμένει παθητικός δέκτης μάθησης. Κίνδυνος αναπαραγωγής παραδοσιακού – δασκαλοκεντρικού μοντέλου μάθησης εάν δε χρησιμοποιηθεί σωστά (ως νοητικό και γνωστικό εργαλείο και όχι ως κεντρική πηγή γνώσης).

31. ΕΠΙΛΟΓΟΣ Ανάγκη εισαγωγής του Διαδραστικού πίνακα στη σχολική πραγματικότητα και χρήσης του στην παιδαγωγική διαδικασία με προσοχή και φειδώ, προκειμένου να μην καταλήξει να θεωρηθεί ως ένα ακόμα τεχνολογικό «πυροτέχνημα».

32. ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 1. Cogill, J. (2002). How is the interactive whiteboard being used in theprimary school and how does this affect teachers and teaching,Διαθέσιμο online:www.virtuallearning.org.uk/whiteboards/ , προσπελάστηκε στις 8/1/2010 2. Κόμης, Βασίλης Ι. (2004). «Εισαγωγή στις εκπαιδευτικές εφαρμογές την Τεχνολογιών της Πληροφορίας και των Επικοινωνιών ,» Αθήνα: Εκδόσεις Νέων Τεχνολογιών. 3. Kron, F – Σοφός, Α., (2007), «Διδακτική των Μέσων», Αθήνα : Gutenberg. 4. Miller, D., Glover, D., & Averis, D. (2005). Developing Pedagogic Skills forthe Use of the InteractiveWhiteboard in Mathematics, BritishEducational Research Association, Glamorgan. Διαθέσιμοonline:http://www.keele.ac.uk/depts/ed/iaw/docs/BERA%20Paper%20Sep%202005.pdf , προσπελάστηκε στις 8/1/2010 5. Νιάρρου, Β., Γρουσουζάκου, Ε. (2007). Ο Διαδραστικός Πίνακας στην Εκπαίδευση. 4ο Πανελλήνιο Συνέδριο των Εκπαιδευτικών για τις ΤΠΕ στην Εκπαίδευση. Σύρος, Μάιος 2007. 6. Σοφός, Α. (2009): Ο Διαδραστικός Πίνακας στην Εκπαίδευση. Ρόδος: Π.Τ.Δ.Ε. Retrieved 20 February 2011 from http://tinyurl.com/27e5ymc