بنام خدا

1. بنام خدا فرازي بر نظام نگهداري و تعميرات مبتني بر قابليت اطمينان (RCM) Reliability Centered Maintenance R C M

2. سخنران : هوشنگ رستميان • 42سال سابقه كار اجرايي و مديريتي • نايب رئيس انجمن نگهداري و تعميرات ايران به مدت شش سال • عضو كانون هماهنگي دانش و صنعت - پايش وضعيت و عيب‌يابي • نايب رئيس انجمن كيفيت ايران • عضو كميته علمي دومين الي هشتمين كنفرانس نگهداري و تعميرات • عضو كميته علمي اولين الي هفتمين كنفرانس پايش وضعيت و عيب‌يابي • داراي تاليفات متعدد در زمينه نگهداري و تعميرات • ارايه مقاله در كنفرانس‌هاي نگهداري و تعميرات، پايش وضعيت، جايزه ملي بهره‌وري و تعالي سازماني، توانمند‌سازي منابع انساني • ارزياب ارشد جايزه ملي تعالي سازماني • ارزياب ارشد جايزه تعالي گروه سايپا • فارغ التحصيل دوره اول دانشگاه صنعتي شريف • مديرعامل شركت فني و مهندسي رازك پژوهش

3. افزايش بهره‌وري و ايجاد ارزش افزوده • افزايش ايمني كار و محصول • جلوگيري از ضايعات جبران ناپذير مادي و معنوي • كاهش هزينه‌هاي بهره‌برداري و عمليات • افزايش عمر دستگاه‌ها، تجهيزات و ماشين‌آلات • ……… . اهميت نگهداري و تعميرات اهميت نگهداري و تعميرات صحيح و علمي براي هيچ يك از صاحب‌نظران پوشيده نيست. ليكن از جهت ياد‌آوري به برخي از آن‌ها اشاره مي‌شود:

4. لذا پيش نياز: پيش نياز عملكرد مطلوب و اصولي در مديريت عالي نگهداري و تعميرات، وجود يك خط مشي و استراتژي واضح، روشن و دقيق است، نكات زير مي‌تواند در اين زمينه مطرح شود: • كاهش هزينه‌هاي نگهداري و تعمير • به كارگيري سيستم تجزيه و تحليل اشكالات • پيداكردن نقاط ضعف در عمليات و جذب آ‌ن‌ها • پيش‌بيني و پيشگيري تعميرات اتفاقي • كاهش توقف‌هاي غير برنامه‌اي • توجه به نكات حفاظت زيست محيطي

5. بهره‌وري، سلاح كليديشركت‌هاي صنعتي و خدماتي ، براي پايدار ماندن در بازار جهاني است. بهره‌وري زماني افزايش مي‌يابد كه : قابليت دسترسي و قابليت اطمينان تجهيزات مورد بهره‌برداري افزايش يابد، اين امر در گرو تمركز مستقيم بر انواع روش‌ها و استراتژي‌هاي نگهداري و تعميرات است. ؟ ضرورت : نگهداري و تعميرات مبتني بر قابليت اطمينان (Reliability Centered Maintenance = RCM ) نياز

6. به عبارت ديگر RCMچيست؟ نگهداري و تعميرات مبتني بر قابليت اطمينان (Reliability CenteredMaintenance = RCM )، يك فناوري فرآيند گونه است كه مي‌كوشد، نقص‌ها را قبل از اينكه بحراني شوند، به طور پيوسته مورد تجزيه و تحليل و تشخيص قرار دهد. RCMفرآيندي براي تعريف خط‌مشي مديريت شكستو تعيين موثرترين رويكرد” نت “ مي‌باشد و شامل شناسايي اقداماتي است كه در صورت انجام، احتمال وقوع شكست را كاهش خواهد داد و باعث موثرترين هزينه مي‌شود.

7. قابليت اطمينان طبق تعريف،قابليت اطمينان يك سيستم عبارت است از ” احتمال عملكرد رضايت بخش آن سيستم تحت شرايط كاري مشخص براي مدت زمان معين“اين تعريف شامل چهار بخش اصلي است‌: • احتمال • عملكرد رضايت بخش • زمان • شرايط كار مشخص

8. ضمناً : علاوه بر احتمال عدم وقوع و ازكارافتادگي، شاخص‌هاي متعدد ديگري نيز امروزه براي اين منظور به‌كار مي‌رود كه بستگي به‌ نوع سيستم و الزامات عمل آن‌ها دارد. به ‌عنوان مثال: • تعداد ازكارافتادگي مورد انتظار در يك محدوده زماني معين. • ميانگين زمان بين ازكارافتادگي‌ها. • زمان سرمايه‌گذاري مورد انتظار در اثر ازكارافتادن. • كاهش خروجي مورد انتظار سيستم ناشي از انواع ازكارافتادگي.

9. خط‌مشي مديريت شكست : • فعاليت‌ نگهداري و تعميرات « نت » • فعاليت‌ بهره‌برداري و عمليات • فعاليت‌ مهندسي • تغيير فرآيندها يا روش‌ها • فعاليت‌ آموزشي • روش‌‌ها و رويه‌هاي ايمني • توسعه مهارت‌ها • ........

10. اصولRCM • RCM is Concerned with Managing System Functionality • RCM is Function Oriented. • RCM is System Focused. • RCM is Reliability-Centered. • RCM Recognizes Design Limitations. • RCM is Driven by Safety First, then Economics. • RCM Defines Failure as an Unsatisfactory Condition. • RCM Uses a Logic Tree to Screen Maintenance Tasks.

11. اصولRCM(ادامه) • RCM Tasks Must Be Effective. • RCM Tasks Must Be Applicable. • RCM Recognizes Four Maintenance Categories: • Run-to Failure • Time-Directed Maintenance • Condition-Based Maintenance • Failure-Finding / Proactive Maintenance • RCM is an Ongoing Process.

12. اهدافRCM • ايجاد عادت‌هاي مثبت تفكر، تصميم‌گيري، همفكري، تجزيه و تحليل و ريشه‌يابي شكست‌ها و جلوگيري از وقوع ايرادهاي از كار اندازنده دستگاه‌ها و تجهيزات در كاركنان به ويژه كاركنان« نت » و « عمليات ». • شبيه‌سازي ايرادها، اشكالات و شكست‌هاي محتمل در سيستم، تجزيه و تحليل آن‌ها و در نهايت ارائه راهكارهايي جهت پيش‌بيني و پيشگيري از آن‌ها. • با نهادينه سازي RCM، انجام بازرسي‌هاي دوره‌اي و مبتني بر ريسك ( RBI ) بسيار راحت‌تر و هدف‌مند مي‌شود. • در RCM براي هر حالت از خرابي‌هاي دستگاه‌ها (Failure Mode ) يك اقدام پيشگيرانه تعيين مي‌شود كه بايد بر اساس برنامه‌ها و دوره‌هاي زماني مشخص( Cycle ) انجام شود • با پياده‌سازي RCM، هزينه‌ها در سازمان كاهش يافته، مصرف انرژي صرفه‌جويي مي‌شود، حفاظت بهتري از محيط زيست صورت گرفته،‌ ايمني بهتر شده، قابليت دسترسي و قابليت اطمينان دستگاه‌ها افزايش يافته و نهايتاً سطح كيفيت محصولات و عمليات افزايش مي‌يابد. • شناسايي نقاط بحراني و داراي ارزش‌ افزوده. • تقويت و نهادينه سازي فرهنگ پيشگيري در سازمان.

13. دست‌آوردهاي حاصل از اجرايRCM • افزايش ايمني افراد در محيط‌هاي كاري سخت و زيان آور. • جلوگيري از تخريب محيط زيست. • بهبود كارايي و اثربخشي در فرآيندهاي عملياتي و هزينه‌اي نت. • طولاني‌تر نمودن چرخه عمر اقتصادي ماشين‌آلات و تجهيزات سرمايه‌اي. • ايجاد پايگاه اطلاعاتي مبتني بر مستندات كيفي و ارزيابي شده. • ايجاد سينرژي بيشتر، روح تعاون و همكاري و انگيزه‌هاي لازم در بين كاركنان. • بهبود كيفيت عمليات و خدمات. • كاهش يا حذف هزينه‌هاي تضمين.

14. پرسش‌هاي اساسيRCM RCM در فرآيند تکميل خود به هفت پرسش اساسي پاسخ مي‌دهد : کارکردها و استانداردهاي اجرايي يک تجهيز در شرايط عملياتي چيست ؟ علائم از کارافتادگي که مويد عدم کارکرد استاندارد دستگاه است چيست ؟ چه عواملي موجب ايجاد هريک از شکست‌هاي کارکردي مي‌شوند؟ زماني‌که هرحالت از کارافتادگي رخ مي‌دهد چه اتفاقي ممکن است رخ دهد؟ پيامدهاي ناهنجار اساسي حاصل از رخداد حالت‌هاي شکست چيست ؟ چه کاري را مي‌توان براي جلوگيري از حالات شکست انجام داد؟ در صورت عدم امکان استفاده از تکنيک‌هاي معمول نت، چه کارهايي مي‌توانيم انجام دهيم ؟

15. انتخاب تجهيزات تشخيص و ارزيابي موارد شناسايي عملكردها تصميم گيري و برنامه‌ريزي شناسايي خرابي‌ها تعيين علت خرابي‌ها و ريشه‌هاي اصلي اجراي برنامه اجزا و فرآيند برنامه RCM تجزيه و تحليل و بازخور

16. گام‌هاي اصلي تجزيه و تحليلRCM • بررسي وضعيت و انتخاب ماشين، سيستم، مجموعه و .... • شناخت وظايف کاري • تعيين استانداردهاي کارايي و توسعهSystem Block Diagram • انجامFunctional Failure Analysis (FFA) • انتخاب اقلام‌ بحراني • جمع‌آوري و تجزيه و تحليل داده‌ها • انجام تجزيه و تحليلFailure Mode and Effect Critical Analysis (FMECA) • انتخاب تکنيک نت مناسب • تعيين فواصل اجراي برنامه‌هاي نت • آناليز تطبيق PM • بررسي اقلام غير بحراني • اجراي برنامه‌ها و تجزيه و تحليل نتايج

17. ملاحظات RCM در طي بهره‌برداري تجهيزات فلسفه RCM ، به كارگيري نت پيشگيرانه، نت پيش‌بينانه و بازرسي (PT&I )، تعميرات ( نت انفعالي) و فنون نت پيش‌اقدام بهصورت يكپارچه براي افزايش احتمالي كه يك ماشين يا يك تجهيز بيشتر از دوره عمر طراحي شده با حداقل فعاليت‌هاي نگهداري و تعميرات با قابليت اطمينان و قابليت دسترسي لازم در پائين ترين هزينهكار كند مي‌باشد.

18. ملاحظات RCM در طي بهره‌برداري تجهيزات(ادامه) با ايجاد و نهادينه سازي RCM در سازمان مي‌توان نسبت به شبيه‌سازي ايرادها و اشكالات محتمل در سيستم، تجزيه و تحليل براي هر حالت ممكن از خرابي دستگا‌ه‌ها (Failure Mode ) و در نهايت ارايه راهكارهايي جهت پيش‌بيني و پيشگيري از آن‌ها اقدام نمود، ضمناً انجام بازرسي‌هاي دوره‌اي بسيار راحت‌تر و هدفمند مي‌شود.

19. تجزيه و تحليل صحيح مي‌تواند: -1 حالت‌هاي شكست موجود و بالقوه را شناسايي كند. -2 علل و تأثير هر حالت را مشخص كند. -3 حالت‌هاي شكست را با توجه به مخاطره‌آميز بودن آن‌ها به ترتيب اولويت جمع بندي كند. -4 عملكرد صحيح و ادامه آن‌را مشخص كند.

20. فنون تجزيه و تحليل در RCM نگهداري و تعميرات مبتني بر قابليت اطمينان(RCM)، يك رويكرد تحليلي است كه به‌ اولويت‌بندي امور نگهداري و تعميرات و ماشين‌آلات كمك مي‌كند. از اين روش مي‌توان براي متمركز كردن تلاش در جايي كه واقعاً بدان نياز است و در نتيجه براي حداكثر بهره‌برداري از منابع استفاده كرد. RCM از اطلاعات كاربرها، صنعتگران و كادر نگهداري آگاه و با تجربه بهره مي‌‌جويد و از طريق استفاده از فنون تجزيه و تحليل نظير فنون زير به‌ اجرا در مي‌آيد: ◄تجزيه و تحليل عوامل شكست و آثار آن (FMEA ). ◄تجزيه و تحليل علت و معلول. ◄تجزيه و تحليل ريسك.

21. هدف از انجام اين نوع تجزيه و تحليل‌ها: -1 چه خطاهايي ممكن است رخ دهد ؟ -2 چنانچه خطايي رخ دهد، احتمال رخ دادن و آثار آن چيست ؟

22. اهدافتجزيه و تحليل عوامل شكست و آثار آن به‌ طور كلي در تجزيه و تحليل عوامل شكست و آثار آن، سه هدف اصلي زير دنبال مي‌شود: • پيشگيري از رخداد خطا يا شكست • حذف منابع ضايعات • افزايش اطمينان در فرآيندها و بهره‌برداري لذا

23. از روش‌هاي تجزيه و تحليل عوامل شكست و آثار آن ( FMEA )، مي‌توان تعيين كرد كه از بروز كدام عيب‌ها مي‌توان جلوگيري نمود، لذا نسبت به پيشگيري از وقوع خرابي‌هاي اتفاقي اقدام كرد. FMEA در RCM با بهينه سازي فرآيندهاي نگهداري و تعميرات باعث كاهش توقف‌هاي اضطراري، كم كردن مدت چرخه تعميرات و نهايتاً كاهش مبالغ زيادي از هزينه‌ها مي‌شود. با استفاده : به عبارت ديگر

24. تجزيه و تحليل علت و معلول

25. تجزيه و تحليل مبتني بر ريسك بازرسي مبتني بر ريسك (RBI = Risk Based Inspection)، روشي مهندسي است جهت شناسايي شكست‌هاي بالقوه، تحليل و اولويت‌بندي بازرسي‌هاي فني در فرآيند حفظ، نگهداشت و بهره‌برداريبهينه به منظور تعيين تصميمات اصلاح كننده قبل از شكست كه از اهميت ويژه‌اي برخوردار مي‌باشد و اين مهم نياز به داده‌ها و اطلاعات مي‌باشد.

26. تجزيه و تحليل مبتني بر ريسك (ادامه ) هدف از انجام دادن اين فعاليت‌ها، در ابتدا افزايش كيفيت نگهداري، اطمينان داشتن در ارايه نگهداري بهره‌ور، افزايش نگهداشت‌پذيري، و غيره مي‌باشد. اين اهداف با رعايت نكات زير عملي خواهد شد: • تبديل نيازهاي عملياتي طبق مشخصات تعيين شده در طرح به پارامترهاي اجرايي خدمت. • در نظر گرفتن پارامترهاي فني جهت اطمينان يافتن از مطابقت مشخصات فيزيكي، عملي و برنامه‌‌ها به نوعي كه ارايه نگهداري را به صورت بهينه در بر داشته باشد. • ادغاماطمينان ،قابليت نگهداري، فاكتورهاي انساني، ايمني، قابليت بهره‌برداري و ديگرمشخصات در فعاليت‌هاي مربوط به ارايه خدمات.

27. تجزيه و تحليل مبتني بر ريسك (ادامه ) برخي از داده‌ها و اطلاعات مورد نياز براي RBI عبارتند از : مشخصات كامل تجهيزات و دستگا‌ه‌ها مواد ساخت اطلاعات بازرسي، تعمير و تعويض تركيب مواد فرآيند انباشت يا سرعت حركت مواد شرايط بهره‌برداري سيستم‌هاي ايمني سيستم‌هاي شناسايي مكانيزم‌هاي فرسايش، نرخ، شدت يا وخامت هزينه‌هاي توقف و بهره‌برداري هزينه‌هاي تعويض قطعات و تجهيزات سطح مهارت و دانش افراد در تيم RBI روش‌هاي مختلف نگهداري و تعميرات به كار گرفته شده ساير

28. Risk Analyses in Maintenance Requires • Detailed technical information about the Assets and Technology • Knowledge about • potential failures • failure modes • consequences of failures • reliability and probability of failures • root cause failure analyses

29. Risk Analyses in Maintenance Requires • Detailed financial information about the Assets and Technology • Knowledge about • cost of spares • costs of internal and external labor • costs of downtime and / or production loss • costs of consequences doing less or nothing • overhead costs • cost of less product quality • cost of lost image

30. فرآيند و استراتژي RCM

31. اثر RCM در چرخه عمر ماشين‌آلات

32. با سپاس فراوان از توجه شما با سپاس از بذل توجه شما پايان