330 likes | 677 Vues
Αξιοποιώντας το ελαιόλαδο και τα απόβλητα ελαιοτριβείου. Γιάννης Ζαμπετάκης Επικ. Καθ. Χημείας Τροφίμων ΕΚΠΑ izabet@chem.uoa.gr www.zabetakis.net. . Η σημασία της ελιάς. 160.000.000 ελαιόδεντρα 350.000 και πλέον τόνοι προϊόντος, 700.000 οικογένειες σε σχέση εισοδήματος με το προϊόν,
E N D
Αξιοποιώντας το ελαιόλαδο και τααπόβλητα ελαιοτριβείου Γιάννης Ζαμπετάκης Επικ. Καθ. Χημείας Τροφίμων ΕΚΠΑ izabet@chem.uoa.gr www.zabetakis.net
Η σημασία της ελιάς • 160.000.000 ελαιόδεντρα • 350.000 και πλέον τόνοι προϊόντος, • 700.000 οικογένειες σε σχέση εισοδήματος με το προϊόν, • 2.500 περίπου ελαιοτριβεία, • 20 κιλά κατανάλωση ελαιολάδου κατ’ άτομο το χρόνο στην Ελλάδα, έναντι 11 κιλών της αμέσως επόμενης χώρας, που είναι η Ιταλία,
Η Ελλάδα: • Είναι τρίτη στον κόσμο στην παραγωγή ελαιολάδου • Καλύπτει το 16% της παγκόσμιας παραγωγής ελαιολάδου • Το 80% της ελληνικής παραγωγής ελαιολάδου ανήκει στην κορυφαία ποιότητα του εξαιρετικού παρθένου, δηλαδή οξύτητας μέχρι 0,8% και κατατάσσει την Ελλάδα στην πρώτη θέση μεταξύ των χωρών που παράγουν εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο
Εξαγωγές Ελληνικού Ελαιολάδου 1/10/2005 – 30/9/2006 σε τόνους
Τι φταίει; • Γιατί κυριαρχεί το χύμα επί του τυποποιημένου; που εκδηλώνεται τόσο στις εξαγωγές (με βυτία και πλοία προς την Ιταλία), όσο και στην εσωτερική αγορά, με το γνωστό 17κιλο ανώνυμο «τενεκέ»;
Τι μας λείπει; • Τυποποίηση • Εμφιάλωση • Αυτοέλεγχος – HACCP • Ιχνηλασιμότητα • Εκπαίδευση
Διαδικτυακή εκπαίδευση για το HACCP, ISO22000 & ISO9001
Ποιος είναι ο στόχος μας; • Να σταματήσουμε το «χύμα»… • Βάζοντάς το σε ένα «επώνυμο» μπουκάλι • Έτσι από €2,50 / κιλό, το εισόδημα των παραγωγών θα πολλαπλασιαστεί! • Τελική τιμή; Μέχρι και €18,00 / κιλό!
Τι πρέπει να κάνουμε; • Να αλλάξουμε οπτική γωνιά: να σταματήσουμε να βλέπουμε το λάδι ως απλό χύμα προϊόν αλλά ένα προϊόν ΠΡΟΣΤΙΘΕΜΕΝΗΣ αξίας! • Εμφιάλωση Πιστοποίηση marketing
Και με τα απόβλητα τι μπορούμε να κάνουμε; • Τα απόβλητα (παραπροϊόντα) δεν είναι απλά απόβλητα αλλά ένας διατροφικός θησαυρός! • Μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε ζωοτροφές/ιχθυοτροφές! • Ας δούμε το πώς.
Τρόφιμο (π.χ. έλαιο, ιστός ψαριού, καρπός) ΕκχύλισηBligh-Dyer Βιολογική δοκιμασία Ολικά λιποειδή (ΤL) Κατανομή κατά αντιρροή Βιολογική δοκιμασία Βιολογική δοκιμασία Ουδέτερα λιποειδή (NL) Πολικά λιποειδή (PL) Πειραματική Διαδικασία
EC50 κλάσματος ή ΙC50 κλάσματος Βιολογική δοκιμασία συσσώρευσης πλυμένων αιμοπεταλίων κουνελιών
Εμπορική σημασία ιχθυοκαλλιέργειας Τσιπούρα (sea bream) Λαβράκι (sea bass)
Η πιο πρόσφατη ανασκόπηση της ιχθυοκαλ-λιέργειας στη Μεσόγειο ftp://ftp.fao.org/docrep/fao/010/a0968e/a0968e00.pdf
Παραγωγή τσιπούρας ιχθυοτροφείου από το 1997 ως το 2005
Ιχθυοκαλλιέργεια: εμπορικό ισοζύγιο για τσιπούρα το 2004
Ιχθυοτροφεία Θαλάσσιοι κλωβοί Ειδικοί θαλάσσιοι διάδρομοι
Αθηρογόνος Δίαιτα (ΑΔ) Ομάδα A, n=6 t = 0 Ημέρες t = 45 Ημέρες ΑΔ + Πολικά Λιποειδή Ψαριού Ομάδα B, n=6 12 αρσενικά κουνέλια Νέας Ζηλανδίας C. Nasopoulouet al (2010). In vivo antiatherogenic properties of cultured gilthead sea bream (Sparus aurata) polar lipid extracts in hypercholesterolaemic rabbits. Food Chem120 831-836.
Α Β P < 0.05 ΜΟΡΦΟΜΕΤΡΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΑΡΤΗΡΙΟΣΚΛΗΡΥΝΤΙΚΩΝ ΒΛΑΒΩΝ Ομάδα Β: Αθηρογόνος Δίαιτα + Πολικά λιποειδή ψαριού Ομάδα Α: Αθηρογόνος Δίαιτα *P : Δοκιμασία MannWhitney.
Link ελαιοτριβείο με ιχθυοτροφείο • Απόβλητα του ενός πρώτη ύλη του άλλου • Τι μας λέει η «Προ-ιστορία»; • Μπορούμε να ταιριάξουμε τα ελαιοτριβεία με τις ιχθυοκαλλιέργειες;
EK 1924/2006 • Ισχυρισμός Υγείας (health claim) • Πώς μπορούμε να παράγουμε λειτουργικά τρόφιμα;
Η ιδέα • Τα απόβλητα των ελαιοτριβείων δεν είναι απλά «απόβλητα» • Αλλά έχουν σημαντική διατροφική αξία • Πώς μπορούμε να τα αξιοποιήσουμε; • Μπορούμε να τα κάνουμε ιχθυοτροφή;
Nαι! Μπορούμε • 2 είδη ψαριών Τσιπούρα – Λαβράκι • 2 είδη τροφών Πυρηνόξυλο – Ελαιοπυρήνα • 4 δεξαμενές 15m3 • Διάρκεια εκτροφής 117 ημέρες • Εμπορεύσιμα ψάρια (μέσο βάρος: τσιπούρα 520g – Λαβράκι 400g)
Συμπεράσματα Διατροφής • Η Τσιπούρα έκανε αποδεκτή την τροφή και παρουσίασε καλούς ρυθμούς ανάπτυξης. • Στο Λαβράκι δεν μετρήθηκε ανάπτυξη παρόλο που η τροφή γινόταν αποδεκτή.
ιχθυοτροφή-εμπορίου (ΟF-δίαιτα) VS ιχθυοτροφή εμπλουτισμένη με ΟP (OP-δίαιτα) Παράγοντες ανάπτυξης τσιπούρας που τράφηκε με ΟF-δίαιτα και ΟP-δίαιτα για 90 ημέρες, εκφρασμένα σε μέση τιμή (n-3) ± SD
IC50 τιμές των TL του βρώσιμου ιστού του ψαριού που τράφηκε με ιχθυοτροφή εμπορίου (ΟF-δίαιτα) και ΟP-δίαιτα για 90 ημέρες, εκφρασμένα σε mg [μέση τιμή (n-3) ± SD] †: Υποδηλώνει στατιστικά σημαντικές διαφορές (p < 0.05) σύμφωνα με το Wilcoxon test
Τα «σκύβαλα» μπορεί να είναι τα απόβλητα ενός ελαιοτρι-βείου…
Συν Αθηνά και χείρα κίνει • Εμφιάλωση – ανάγκη για εκπαίδευση/υλικά συσκευασίας/ιχνηλασιμότητα • Αξιοποίηση παραπροϊόντων σε ζωοτροφές • Ας αρχίσουμε να εκτιμάμε το δώρο της φύσης που λέγεται Ελιά