واکسنهاي موجود براي ويروس پوليو

1. پوليوميليت فلجي وابسته به واکسن(Vaccine Associated Paralytic Poliomyelitis : VAPP)وپوليوويروسهاي مشتق از واکسن(Vaccine Derived Polio Viruses : VDPVs)

2. واکسنهاي موجود براي ويروس پوليو • واکسن پوليوي غيرفعال شده (Inactivated Polio Vaccine :IPV) • غيرفعال سازي ويروس وحشي توسط فرمالين ؛ • ويروس غيرفعال است و در بدن فرد واکسينه تکثير نمي کند. • واکسن خوراکي پوليو(Oral Polio Vaccine : OPV) • توليد ويروس واکسن از ويروس وحشي توسط پاساژهاي متوالي در کشت سلولي : • ايجاد موتاسيون در ژنوم ويروس واکسن و از بين رفتن ويرولانس عصبي ؛ • ويروس واکسن فعال است و در بدن فرد واکسينه تکثير مي کند؛ • جهشهايي که به توليد ويروس واکسن منجر شده اند ممکن است در حين تکثير ويروس واکسن در بدن فرد واکسينه به شکل اول برگردند و ويروس واکسن قدرت حمله به سيستم عصبي را مجددا بدست آورد.

3. اثرات مفيد و انکار ناپذيرOPV • پوليوويروس سروتايپ ٢ از سال ١۹۹۹ در کل جهان ريشه کن شده است؛ • تعداد موارد پوليوميليت فلجي در اثر پوليوويروس وحشي از ۳٥٠٠٠٠ مورد در سال ١۹٨٨ به ٦٥٠ مورد در سال ٢٠١١ رسيده است. • پوليوويروس وحشي تنها ۴ کشور بصورت بومي باقيمانده است (افغانستان، پاکستان، هندوستان، نيجريه).

4. بازگشت ويرولانس عصبي (قدرت حمله به سيستم عصبي) در ويروس پوليوي واکسن • آنزيم مسئول همانندسازي ژنوم ويروس RNAPolymerase)) در هر سيكل تكثير ويروس احتمال خطايي معادل10-4/cycleدارد که باعث موتاسيون (جهش) در ويروس مي شود. • يک سال تکثير و يا گردش ويروس در جامعه باعث موتاسيون در ١٪ ژنوم ويروس مي شود. • در بدن فرد واکسينه مبتلا به نقص ايمني هومورال ، تکثير ويروس در کمتر از يک سال باعث ايجاد VDPV مي شود. • برگشت نوکلئوتيدهاي مهم به وضعيت اول (ويروس وحشي) باعث ايجاد فلج در فرد واکسينه مي شود.

5. نوکلئوتيدهاي تعيين کننده ويرولانس عصبي در سه سروتايپ ويروس پوليو Kew et al., Annual Reviews in Microbiology. 2005. 59:587-635.

6. VAPP &VDPV • پوليوويروسهاي وابسته به واکسن جدا شده از بيماران فلج شل حاد را به دو دسته اصلي تقسيم بندي مي کنند: • آنهايي که در منطقه VP1 ژنوم خود کمتر از ١٪ با ويروس واکسن تفاوت دارند و به آنها پولیو ویروس مشابه واکسن گفته می شود (Sabin-Like): • ممکن است باعث ايجاد پوليوميليت فلجي در اثر واکسن(VAPP) در فرد واکسينه شوند (بسيار نادر است، با احتمال حدود 1 در میلیون در افراد واکسينه سالم). • آنهايي که در منطقه VP1 ژنوم خود مساوي يا بيش از ١٪ با ويروس واکسن تفاوت دارندو به آنها پوليوويروس مشتق از واکسن گفته می شود (VDPV): • مانند ویروس وحشی می توانند باعث پولیومیلیت فلجی شوند (با احتمال 0/5 تا 1 درصد در افراد آلوده).

7. طبقه بنديVDPV • iVDPV(immunodeficiency associated VDPV) • از افراد واکسينه با نقص ايمني هومورال جدا مي شود؛ • بصورت تک گير است و در افراد ديگري يافت نمي شود. • cVDPV(circulating VDPV) • در جوامعي که پوشش واکسيناسيون کامل نيست ايجاد مي شود؛ • اپيدمي فلج ايجاد مي کند. • aVDPV(ambiguous VDPV) • در دو دسته بالا قابل طبقه بندي نيست.

8. آمار cVDPVدر جهان تا اكتبر 2011

9. iVDPV هاي شناسايي شده در ايران 2008 2011 2007 2011 1995 2006 2012 2006 2005 2011

10. نکات مهم • تا زماني که از OPV استفاده مي شود ايجاد VDPV اجتناب ناپذير است. • خوشبختانه تا بحال در كشور ما cVDPV شناسايي نشده كه نشان دهنده پوشش بالاي واكسيناسيون در ايران مي باشد. • پوشش بالاي واکسيناسيون جهت جلوگيري از انتشار VDPV بسيار با اهميت است. • اکنون در برخي کشورها حداقل براي دوز بدو تولد IPV تجويز مي شود. • شناسايي موارد VDPV توسط سيستم بهداشتي کشور اهميت بسيار دارد، نه تنها در بیماران فلج، بلکه در تمامی افراد دچار نقص ایمنی هومورال.