220 likes | 376 Vues
Klíník - sjúkratilfelli. 8.apríl 2005 Þorgerður Guðmundsdóttir, læknanemi Hörður Bergsteinsson, sérfræðingur. Sjúkratilfelli. Sjúkrasaga: 4100g fullburi, drengur fæddur 5.apríl ’05 Eðlil meðg og fæðing Verður á 3ja degi plethorískur Fær lítið af mjólk frá móður. Sjúkratilfelli frh.
E N D
Klíník - sjúkratilfelli 8.apríl 2005 Þorgerður Guðmundsdóttir, læknanemi Hörður Bergsteinsson, sérfræðingur
Sjúkratilfelli • Sjúkrasaga: • 4100g fullburi, drengur fæddur 5.apríl ’05 • Eðlil meðg og fæðing • Verður á 3ja degi plethorískur • Fær lítið af mjólk frá móður
Sjúkratilfelli frh • S-bilirubin 296µmól/L • Móðir reynist O+ • Dx: Physiological jaundice • Gangur/meðferð: • ?
Skilgreining Orsök Epidemiology Áhættuþættir Complicationir Ddx Saga & skoðun Rannsóknir Meðferð Horfur Physiological jaundice
Skilgreining physiol.gulu • ↑ þéttni óconjugeraðs bilirubins í subcutan fitu gult barn! • Hyperbilirubinemia, 80-120umól/L, aðall óconjug • Uþb 48klst eftir fæðingu • Eðlil fyrirbæri • Lagast á 7.-10.degi
Orsök • ↑ myndun bilirubins • v/haemolysu (↑eyðing rblk, stuttur líftími) • Hb fellur hratt á fyrstu d postpartum • Hátt Hct við fæð... • Enterohepatic circulation, upptaka bilirub úr görn • Tímabundin skert geta lifrar • Skert upptaka í lifur • Léleg conjugation, “óþroskuð” lifrarensím, • Skertur útskilnaður/losun úr lifur • Léleg upptaka bilirubins frá plasma • Lélegur útskilnaður conjug bilirubins úr líkama • Enterohepatic circulation • Brjóstamjólkurgula (BMJ)
Epidemiology • 40-80% nýbura verða gulir • Physiologísk gula er algengasta ástæðan • Algengari ef: • Asískur eða Miðjarðarhafs uppruni • Brjóstamjólk • Alm tíðni hyperbilirubinemiu mjög mism e kynþáttum, hemolytísku ástandi og brjóstagjöf
Hvenær á að mæla S-BR? • Hver eru normal gildi S-BR f nýbura? • Hvenær á að mæla S-BR? • Hvaða börn á að mæla? • Hvaða gildi eru ásættanleg? • Hvaða gildi þarfnast meðferðar?
Kramer’s rule! - Byrja að gulna frá höfði og niður • Transcutaneous bilirubinometry • S-bilirubin • “Öruggt” gildi? • Rannsaka nánar ef: gula <48klst e fæðingu eða stendur yfir >14d Normal gildi total S-BR: Almennt: <20umól/L börn 1-2d: <140uM börn 3-5d: <200uM börn 1mán: <20mM
Fyrirburar, 35-37v Haemolysa Polycythaemia (↑Hct) Áhaldafæðingar DM móður, macrosomic infant Brjóstagjöf Kynþáttur Súrefnisskortur Dehydration Sýkingar Acidosis Hypoalbuminaemia Lyf Áhættuþættir
Breast-feeding jaundice Mjög algengt! v/ ↓caloric inntöku og sveltis, ekki v/dehydration Algengari hjá ákv kynþáttum Am Indiánum, Asíubúum Breast milk jaundice Sjaldgæft v/ icterogenic brjóstamjólkur – inhib glucuronyltransferasa, eykur enteric bilirubin absorption Fyrirburar = fullburar M=F Tíðni 0,5-2,4% lifandi fæddra Engir þekktir áhættuþ en þó ákv familial predisposition Brjóstagjafargula vs Brjóstamjólkurgula BFJ BMJ
Ddx. Lissauer T. Illustr Textbook of Paediatrics
Saga: Meðganga: lengd, sjd móður (DM, háþr), lyf (oxytocin) Fæðing: instrumentation, Apgar (asphyxia, cephalohematoma, gleypt blóð frá móður?) Áhættuþættir f sepsis: UTI móður, PROM (>18klst), chorioamnionitis Sjúkrahúslega: passage á meconium, tímasetning gulu, ljósameðf Eftir útskrift: Næring, virkni, hydration, hægðir, þyngdaraukning Fjölskyldusaga: hemolytískir sjd, gula hjá sysktinum Skoðun: Nákvæm full líkamsskoðun Kramer’s rule Hverju er leitað eftir í sögu og skoðun?
Rannsóknir • Blóðstatus • blóðstrok • Blóðflokkun og Coomb’s próf • Móður og barns • S-Bilirubin • Conjug og óconjug. • TSH og fT4 • Bindigeta blóðs (S-albúmín) • (galactosemia, G6PD skimun), • Mæla CO í útöndunarlofti? ETCO
Meðferð • Klínísk obs • Fylgjast með S-BR • Næring! • Ljósameðferð • Exchange transfusion • Annað
Hvenær á að hefja ljósameðferð? • Mism mörk f meðferð eftir meðg.lengd • Stöðva ljósameðf þegar SBR • hefur ↓um 70-90uM • Endurtaka SBR eftir18-24klst
Horfur • Horfur physiologískrar gulu yfirleitt mjög góðar • Neurodevelopmental sequele og auditory dysfunction eru mjög sjaldgæf hjá heilbriðgum fullburum (Kernicterus)
Sjúkratilfelli frh • Gangur og meðferð: • ?
Heimildir • MacMahon JR, Stevenson DK and Oski FA. Physiologic Jaundice. In:... , :1003-1007. • Madan A, Wong RJ, Stevenson DK. Clinical features and management of unconjugated hyperbilirubinemia in term and near term infants (serial online) 2004 (cited 2005 Apr 5). Available from: URL: http://www.utdol.com • Moise KJ. Diagnosis and management of Rhesus (Rh) alloimmunization (serial online) 2005 (cited 2005 Apr 5). Available from: URL: http://www.utdol.com • Rudolph AM, Kamei RK, Overby KJ. Rudolph’s fundamentals of pediatrics, 3rd ed. San Francisco: McGraw-Hill, 2002: 504-512. • Lissauer T, Clayden G. Illustrated textbook of paediatrics, 2nd ed. Edinburgh, Mosby ,2002: 128-131. • Meisenberg G, Simmons WH. Principles of medical biochemistry. St Louis, Mosby, 1998: 458-463.