530 likes | 657 Vues
Het vooronderzoek. Kwaliteitszorg in het onderwijs. Doelstelling Inzicht verwerven in hoe de school op een degelijke manier haar kwaliteit kan bevragen en inschatten. . 2. Het doorlichtingsbezoek. Onderwijskwaliteit: een muddy concept .
E N D
Het vooronderzoek Kwaliteitszorg in het onderwijs
Doelstelling Inzicht verwerven in hoe de school op een degelijke manier haar kwaliteit kan bevragen en inschatten. 2. Het doorlichtingsbezoek
Onderwijskwaliteit: een muddy concept • Subjectief begrip (meetbaar? Waardenvrij? Proces/output?) • Evolutiefbegrip (cfSchool Improvement is Not a Simple Problem) • Contextgevoelig begrip • Manipulatief begrip
Kan je als overheid rekenen op de capaciteiten van scholen om beleid te voeren? • De beschikbare beleidsruimte (of autonomie) en het benutten van die beleidsruimte zijn aan elkaar gelinkt. Implicaties voor schoolbeleid? Situatie levert geen spanning op, maar is niet wat men wenselijk acht. Regulering biedt garantie voor kwaliteit van het onderwijs. Situatie levert spanning op. Scholen kunnen de ruimte niet aan, er zijn risico’s voor de kwaliteit van het onderwijs. Situatie levert spanning op. Scholen kunnen meer aan dan dat er ruimte is (frustratie voor de scholen) of doen meer dan er eigenlijk kan. Situatie levert geen spanning op en is de gewenste situatie gezien de kwaliteit van de benutting van de beleidsruimte.
Vertel aan elkaar over je school? • Waar situeert jouw school zich? Waarom denk je dat?
Implicaties voor kwaliteitszorg? • Kortom: Om in een context van deregulering en het vergroten van de autonomie onderwijskwaliteit te waarborgen, moet de mogelijkheid van scholen om de beleidsruimte te benutten groot zijn. • Vandaar de opkomst van termen als beleidsvoerend vermogen, beleidskracht en beleidseffectiviteit van scholen. • Vandaar de opkomst van interne kwaliteitszorg en zelfevaluatie
Hoe zou je in eigen woorden ‘zelfevaluatie’ omschrijven?Welke zijn noodzakelijke ingrediënten?
een proces • geïnitieerd door de scholen zelf • welgekozen participanten • systematische wijze • het functioneren van de school • beschrijven en beoordelen • met het oog op het nemen van beslissingen c.q. iniatieven • in het kader van schoolontwikkeling Bestanddelen van zelfevaluatie in een ontwikkelingsperspectief?
Een zelfevaluatie op het getouw zetten • Voorbereiding van de zelfevaluatie • W-vragen en hoe? • Vorm geven aan zelfevaluaties • Zelfevaluatie als beleidsdaad • Zelfevaluatie als onderzoeksdaad • Werken met de zelfevaluatie
Waarom? • Een spiegelfunctie • Een beleidsvoorbereidende functie • Een legitimatiefunctie • Een transferfunctie
Zicht krijgen op het functioneren van de school, het eigen functioneren of dat van collega’s. • Spiegelbeeld of de foto • Een (meer) objectief oordeel over de school mogelijk te maken. • Een schoolleider aan het woord: ‘Als wij dagdagelijks rondlopen, weten wij wel ongeveer waar dat het mis gaat. Maar dat is zowat meer intuïtie. En met deze zelfevaluatie wordt het een stukje formeler en systematischer vastgelegd.’ Waarom? Een spiegelfunctie
Waarom? Een beleidsvoorbereidende functie • De klemtoon ligt op beleidsontwikkeling • Totstandkoming van een nieuw beleid en de verbetering van het bestaande beleid • Komen tot verbeterpunten
Waarom? Een legitimatiefunctie • Verantwoording naar buiten toe • Legitimatie op basis van de resultaten • Ook het proces zelf kan als een vorm van legitimatie gezien worden • Een leerkracht aan het woord: ‘Ik heb ook de indruk dat die zelfevaluatie nu een beetje gebeurt - niet toevallig - omwille van de doorlichting. Dat ze ook kunnen zeggen, we zijn daar mee bezig. Ja, er zijn nog een aantal zaken, waar we toevallig dit jaar mee starten, om dan toch goed te scoren eigenlijk.’
Waarom? Een transferfunctie • Het uitgangspunt: de zelfevaluatie kan leerzaam zijn voor anderen • Opsporen en verspreiden van ‘good practices’
Wat? Mee eens? Scholen kunnen gelijk welk aspect van hun functioneren tot de inhoudelijke focus van hun zelfevaluatie uitroepen
Wanneer? ‘Nobody wants to be evaluated by anybody at anytime’ (House, 1973)
Wanneer?Starten met zelfevaluatie: (In welke mate) zijn wij er klaar voor? • ‘Mislukken in je voorbereiding is de voorbereiding van je mislukking’ • Het belang van wat aan de zelfevaluatie vooraf gaat mag niet onderschat worden.
Starten met zelfevaluatie: (In welke mate) zijn wij er klaar voor? Deze voorwaarden zijn volgens Ambrose (1987) best vervuld om de kans op een succesvolle innovatiete vergroten. 1. Hoe zouden jullie deze voorwaarden vertalen naar het uitvoeren van een zelfevaluatie? 2. Wat gebeurt er als de voorwaarde niet vervuld is?
Starten met zelfevaluatie: (In welke mate) zijn wij er klaar voor?
De informatierijke school • KWANTITATIEVE BENADERING • Geef twee voorbeelden van gegevensbronnen die momenteel beschikbaar zijn voor scholen (al dan niet zelf verzameld) én geef aan of ze al dan niet gebruikt worden?
Everythingthatcanbecounted does notnecessarilycountAlbert Einstein
Via cijfers en informatie naar actie: de basis van geïnformeerde schoolontwikkeling • (Terechte) vooroordelen t.o.v. kwantitatieve benadering!? • Cijfers zeggen niets • We waarderen wat we meten in plaats van te meten wat we waarderen • Onderzoek is (te) vaak een doel in plaats van een middel • Cijfers zeggen alles: het is maar hoe je ernaar kijkt
Cijfers zeggen alles: het is maar hoe je ernaar kijkt • Hoe goed doen wij het in vergelijking met anderen? (normgericht) • Hoe goed doen wij het in vergelijking met (onze eigen) verwachtingen/standaarden? (criteriumgericht) • Hoe goed doen wij het in vergelijking met voorheen? (zelf- of schoolgericht)
KWALITATIEVE BENADERING • Directe consultatie: vraag respondenten naar hun meningen en ervaringen • Gesloten vragenlijsten • Open vragenlijsten • Conversaties en discussies • Interviews • Indirecte consultatie: laat respondenten op een niet verbale of schriftelijke manier hun meningen en ervaringen vertolken • Tekeningen en schilderijen • Foto’s • Posters en collages
Een zelfevaluatie op het getouw zetten • Voorbereiding van de zelfevaluatie • W-vragen en hoe? • Vorm geven aan zelfevaluatie • Werken met de zelfevaluatie
De doelen die uit de zelfevaluatie voortvloeien, ‘SMART’ formuleren • Het standpunt van anderen ook onder de loep nemen • Invulling geven aan interne professionalisering en externe ondersteuning • Zelfevaluatieresultaten aanzien als basis voor • reflectie op de bestaande doelen • leren en actie • borging Werken met de zelfevaluatie: Komen tot schoolontwikkeling
Kwaliteitszorg als systematische en geïnformeerde schoolontwikkeling Plannen Plannen Aanpassen Aanpassen VISIE Doen Doen Controleren Controleren
Meta-evaluatie • De vraag naar meta-evaluatie: evaluatie van de zelfevaluatie • Is het zinvol scholen ter verantwoording te roepen voor de kwaliteit van hun zelfevaluaties? • Hoe ga je de kwaliteit van zelfevaluaties dan beoordelen?
Stel: je wil een uitspraak doen over de kwaliteit van een zelfevaluatie • Welke criteria ga je gebruiken om de kwaliteit van de zelfevaluatie aan af te toetsen? • Hoe ga je gegevens verzamelen om een uitspraak te kunnen doen over de kwaliteit van de zelfevaluatie Opdracht:
Groepsopdracht 1 WAT? • Waarover hebben jullie in de school reeds een (vorm van) zelfevaluatie gedaan? • Waarover vinden jullie dat het interessant zou zijn om je school eens een zelfevaluatie te doen? • WAAROM?
Groepsopdracht 2 HOE? Kwantitatief ? Of Kwalitatief? Waarom?
Je volgde met veel belangstelling de open lezing van Maarten Van Steenkiste? Als leerkracht wil je wel een nagaan hoe jouw leerlingen gemotiveerd zijn? Hoe zou je dit aanpakken? En dan?
Je volgde de lessen over brede zorg… Alle leerkrachten in de school vinden dat precies zorgbeleid een troef is van de school. Jullie zijn echt een zorgbrede school… Maar is dat ook het beeld dat ouders of potentiële ouders van uw school, de buurt, …van jullie school hebben?
Je wil het welbevinden van je leerlingen nagaan? • http://www.bloggen.be/welbevindenleerlingen/
PGE? ????? • Beschrijven > reflecteren vanuit diverse bronnen • > actie > conclusie
Is er een item uit je klaspraktijk, uit de school waar je meer over wil weten??? • Wat ? Waarom ? ( Spiegel? Verantwoording?...?? Heeft het een link met een andere KHIVO cursus?