به نام خداوندبخشنده ومهربان

1. به نام خداوندبخشنده ومهربان

2. بر خون موجودات زندهpb2 تاثیرات • سالهاست که سرب به عنوان نوعی آلوده کننده محیط زیست حیات موجودات زنده را تهدید می کند. غلظت سرب در چرخه های زیستی به چندین عامل از جمله خاک، گونه های گیاهی منطقه، ویژگی های آب و نوع کانی های آن بستگی دارد. هدف از این مطالعه اندازه گیری میزان تحرک سرب، قابل جذب بودن و نیز مشخص کردن اثر آن بر اندیس های خونی در حوالی معدن سرب فیض آباد راور است. بخش اولیه مطالعه نشان داد که غلظت سرب در آب، خاک و نیز گیاهان منطقه بالاست (در مقایسه با نمونه های مشابه از سایر مناطق)(P<0.05). به منظور بررسی جزئیات اثر سرب بر خون، نمونه های خونی، به صورت پرسشنامه ای از مردانی که در منطقه آلوده زندگی می کردند، گرفته شد (تعداد 24 نفر به عنوان گروه آزمونی ). سپس فاکتورهایی مثل Hg، MCH، MCHC، MCV، HCT و RBC اندازه گیری شدند. پس از مقایسه این فاکتورها با افراد مشابه از مناطق غیر آلوده (شهر راور) (24نفر به عنوان شاهد) نتایج زیر به دست آمد. هماتوکریت (HCT) و هموگلوبین (Hg) به طور معنی داری در افراد ساکن در محل آلوده نسبت به گروه شاهد پایین تر بود(P<0.05). اگرچه تعدادگلبول قرمز (RBC)، حجم متوسط گلبول قرمز(MCV)، مقدار هموگلوبین هر گلبول قرمز (MCH) و نیز غلظت هموگلوبین در یک گلبول قرمز (MCHC) تغییرات اندکی نشان دادند، اما این تغییرات به سطح معنی دار نمی رسد.نتیجه گیری این خواهد بود که ترکیبات سرب موجود در منطقه به صورت محلول در منابع آب می توانند به چرخه های زیستی وارد شوند و در نتیجه توسط بافت های زنده از جمله مغز استخوان جذب و بدین وسیله اندیس های خونی را متأثر سازند

3. آلودگی آب آشامیدنی توسط فلزات سنگین • فلزات سنگین با توجه به توسعه شهرنشینی و صنایع که منجر به افزایش میزان فاضلاب و پساب تولید گردیده است، عمدتا از طریق دفع نادرست و غیربهداشتی فاضلاب شهری و پساب صنعتی وارد محیط زیست می گردد. مرگ و میرهای آبزیان در اثر تخلیه پساب های محتوی فلزات سنگین در دنیا و ایران بی سابقه نیست. سبزیجات اطراف تهران نیز که با فاضلاب آبیاری میشود از این آلودگی ها بی بهره نمیباشد. فلزات سنگین شامل سرب، جیوه، روی، نیکل، کرم، کادمیوم و غیره میباشد. وجود فلزات سنگین در غلظت بیش از استاندارد در آب شرب باعث عوارض مختلف نظیر مسمومیت، حساسیت شدید، ضایعات کروموزومی، عقب افتادگی ذهنی، فراموشی، پارکینسن، سنگ کلیه، نرمی استخوان و انواع سرطان منجمله سرطان پروستات میگردد. یکی از کارشناسان محیط زیست، آلودگی محیط مخصوصا آب با فلزات سنگین را بعنوان بزرگترین گناهی که بشر در طبیعت انجام میدهد ارزیابی نموده است.

4. بیماریهای ناشی از آلودگی آبها به برخی عناصر مطالعات جدید نشان داده است که کادمیم Cd اثرات ژنتیکی شدیدی بر روی انسان و حیوان دارد. مادرانی که در معرض آلودگی کادمیم قرار دارند, نوزادانی به دنیا می آورند که فک پایینی آنها تخریب شده است. وجود آمونیاک در درجه اول و نیتریت در درجه دوم, موید آلودگی جدید آب است;در حالیکه وجود نیترات موید آلودگی کهنه آب است. وجود نیترات و نیتریت در آبهای شهری برحسب میلیگرم در لیتر ازت نباید بیش از 10 باشد. لزوم کم بودن مقادیر نیترات و نیتریت در آبهای شهری مربوط به نتایج تحقیقاتی می شود که بعد از یک واقعه غم انگیز که در حدود سالهای 1940÷در شهرهای " اوهایو " ( Ohio ) و " یوا " ( Iowa ) آمریکا رخ داده بود, انجام یافت. واقعه از این قرار بود که در آن سالها مرض مرموزی که موجب خفگی موضعی می شد, مابین اطفال خردسال این شهر به کرات ثبت می گردید. علت این مرض مرموز که بعدها نام متمو گلوبی نما Methmoglobinema به خود گرفت, موضوع پژوهش دانشمندان بود تا نتایج حاصله نشان داد که عامل اساسی, وجود مقادیر قابل ملاحظه ای نیترات در آبهای مشروب این شهرها بوده است. • در محیط معده اطفال که خاصیت اسیدی آن کم است, نیتراتها با هموگلوبین های خون ترکیب شده و تولید متهوگلوبین می نماید, در حالیکه وظیفه اصلی هموگلوبین ها, ترکیب با اکسیژن هوا در ششها و تولید اکسی هموگلوبین و تغذیه این اکسیژن به خون است.با تشکیل متهوگلوبین, طفل به تدریج دچار کمبود هموگلوبین شده که سرانجام پس از طی مراحلی منجر به خفگی کامل می گردد.

5. سرب • سرب یکی از فلزات سنگین است که بطرق مختلف ، سبب آلودگی محیط و در نتیجه ایجاد عوارض مسمومیت حاد و یا مزمن در انسان می‌شود. تماس دراز مدت با این فلز سبب تجمع آن در بدن شده و یکی از مواد سرطانزا به حساب می‌آید. آلودگی مزارع و گیاهان به واسطه راه یابی فضولات کارخانجات که با ترکیبات سرب سروکار دارند، باعث افزایش میزان سرب در شیر و گوشت دامهائی که در مراتع چرا می‌کنند، شده و بطور مستقیم یا غیرمستقیم آلودگی غذای انسان را سبب می‌شود.حداکثر میزان سرب برحسب استانداردهای موجود در کشورهای مختلف در آب آشامیدنی 50 میکروگرم در لیتر (ppb) و در مواد غذایی ، 2 میلیگرم در کیلوگرم (ppm) می‌باشد. همچنین لحیم قوطیهای کنسرو و در برخی موارد ، حاوی سرب است و نگاهداری غذا در این قوطی‌ها بخصوص در مورد اغذیه اسیدی سبب پیدایش سرب در ماده غذایی می‌شود.مسمس یکی از عناصر لازم در تغذیه انسان و دام است و به مقادیر کم در تولید هموگلوبین خون موثر است. به مقدار زیاد در اغذیه ایجاد عوارض و مسمومیت می‌نماید. استاندارد مس در بیشتر کشورها ، 20ppm در اکثر مواد غذایی است و در نوشابه‌ها و آب میوه این مقدار 2ppm می‌باشد. وجود مس در شیر به عنوان کاتالیزور در تسریع اکسیداسیون چربی و تغییر طعم شیر موثر است و میزان 2ppm مس در شیر و یا کره ، مدت نگاهداری این مواد را کاهش می‌دهد. همچنین وجود مس در میوه‌ها و سبزی‌های قوطی شده ، میزان ویتامین C موجود را کاهش می‌دهد.

6. قلع • مواد غذایی حاوی قلع در انسان ایجاد مسمومیت می‌نماید. گزارشهای متعددی مبنی بر مسمومیت افراد ناشی از مصرف آب‌میوه و یا مشروبات نگاهداری شده در قوطی ، در دست است. در صنایع غذایی ، قوطی‌های فلزی که به منظور نگاهداری اغذیه بکار می‌روند، اغلب بوسیله یک ورقه قلع پوشیده می‌شوند. اغذیه مختلف بخصوص اغذیه اسیدی و همچنین اغذیه گوگرددار مانند ماهی و گوشت در مدت نگاهداری با سطح فلز قوطی ایجاد واکنش نموده و قسمتی از فلز در آن حل می‌شود.

7. مس مس یکی از عناصر لازم در تغذیه انسان و دام است و به مقادیر کم در تولید هموگلوبین خون موثر است. به مقدار زیاد در اغذیه ایجاد عوارض و مسمومیت می‌نماید. استاندارد مس در بیشتر کشورها ، 20ppm در اکثر مواد غذایی است و در نوشابه‌ها و آب میوه این مقدار 2ppm می‌باشد. وجود مس در شیر به عنوان کاتالیزور در تسریع اکسیداسیون چربی و تغییر طعم شیر موثر است و میزان 2ppm مس در شیر و یا کره ، مدت نگاهداری این مواد را کاهش می‌دهد. همچنین وجود مس در میوه‌ها و سبزی‌های قوطی شده ، میزان ویتامین C موجود را کاهش می‌دهد.

8. ظرفيت تبادل كاتيونی • يكي از ويژگي هاي شيميايي خاك است و در جذب و رهاسازي عناصر غذايي مورد نياز گياه و برآورد پتانسيل خطر فلزات سنگين و برخي آلاينده هاي آلي كاتيوني نقش مؤثري دارد . اين ويژگي هاي شاخص خوبي براي تعيين كيفيت و بهره وري خاك Soil quality and productivity بوده و مقدار آن بسته به ميزان مواد آلي، مقدار و نوع رس و شرايط خاك متغير است . pH خاك نيز در خاك هاي داراي بار وابسته به pH با تأثير برگروه هاي عامل، در مقدار CECمؤثر مي باشد . از اين رو اندازه گيري CEC ضروري ولي مستلزم صرف وقت و هزينه مي باشد . در مورد مشخصاتي كه اندازه گيري مستقيم آنها مشكل و پرهزينه مي باشد، تجزيه اطلاعات موجود به نحوي كه منجر به برآورد آنها از داده هاي اندازه گيري شدة موجود شود، راهي آسان و به صرفه خواهد بود . روش اخير يا روش غيرمستقيم بدست آوردن داده ها، توابع انتقالي خاك نامگذاري شده است . توابع انتقالي خاكPedotransfer functions ، توابعي هستند كه خصوصيات زوديافت خاك Readily available properties مانند فراواني نسبي ذرات خاك و ميزان مواد آلي خاك را به خصوصيات ديريافت خاك Costly measured properties مانند ظرفيت تبادل كاتيوني خاك ارتباط مي دهند (4) ظرفيت تبادل كاتيوني. عموما بر اساس بافت و مواد آلي خاك بر آورد مي شود . در اين خصوص پژوهشگران توابعي براي برآورد ظرفيت تبادل كاتيوني از روي ويژگي هاي زود يافت خاك ارايه نمودند . به عنوان مثال خاكشناسان براي ايالت كبك كانادا فرمول Clay ا CEC=2O.C +./5 وبراي ايالت آلبرتاي كاناد فرمول CEC= 3/8O.C+ /.6Clay و (1981) Patterson براي ناحيه هالديمند نرفولك اونتاريوي كانادا رابطه CEC=3/79+4/37O.C+0/21Clay را پيشنهاد كردند (6). (1995) Van keulenو Bell براي خاك هاي چهار منطقه از مكزيك با استفاده از متغيرهاي مقدار رس، ماده آلي و pH خاك تابعي براي برآورد ظرفيت تبادل كاتيوني ارائه دادندKrogh .(R 2 =0/96 و همكاران (2000) با 1643 نمونه از خاك هاي دانمارك و استفاده از متغيرهاي مقدار ماده آلي، رس، سيلت ريز و PH خاك در عصاره كلرور كلسيم توابعي براي برآورد ظرفيت تبادل كاتيوني ارائه دادند (R 2 =0/90) كريميان (1375) با استفاده از 150 نمونه خاك استان فارس، معادلات رگرسيوني چند متغيره ايجاد و سهم رس و مواد آلي در ظرفيت تبادل كاتيوني خاك را محاسبه و نيز ظرفيت تبادل كاتيوني تعدادي از خاكها را پس از اكسايش مواد آلي با آب اكسيژنه اندازه گيري كرد و سهم مواد آلي و رس را به طور مستقيم تعيين نمود . با توجه به اهميت ظرفيت تبادل كاتيوني بعنوان يكي از ويژگي هاي شيميايي مهم خاك، تأثير عمده آن بر رشد گياه و توانائي خاك را براي نگهداري آب و مواد غذائي، اندازه گيري آن ضروري مي باشد از آنجا كه اندازه گيري آن مستلزم صرف وقت و هزينه بالا مي باشد، برآورد آن با دقتي قابل قبول از طريق برخي خصوصيات فيزيكي و شيميايي خاك تلاشي ارزنده خواهد بود . هدف از اين پژوهش برآورد ظرفيت تبادل كاتيوني با استفاده از توابع انتقال است

9. در جدول تناوبی به آن تعداد از عناصر که وزن اتمی بالایی داشته و در درجه حرارت اتاق خاصیت فلزی دارند فلز سنگین اطلاق می شود. از آنجایی که تعاریف مختلفی برای این عناصر شده و در این طبقه عناصر مختلفی قرار داده شده اند باید تنها از اصطلاح فلزات یا شبه فلزات استفاده نمود. بر اساس این تعاریف فلزات مس تا بیسموت در جدول تناوبی که دانستیته بیشتر از 4 دارند به عنوان فلزات سنگین تعریف شده اند. در جدول تناوبی به فلزات گروه 3 تا 16 در تناوب 4 و 4 به بعد فلزات سنگین می گویند. بسیاری از این عناصر برای حیات بیولوِژی بسیار خاصیت سمی دارند.

10. پایان تهیه کننده :مائده خدابنده لو