580 likes | 1.18k Vues
GELIR VERGISININ MEVZUU VE GELIRIN UNSURLARI. Ger
E N D
1. GELIR VERGISI KANUNUNUN
GENEL ESASLARI 1 /60
2. GELIR VERGISININ MEVZUU VE GELIRIN UNSURLARI Gerek kisilerin gelirleri gelir vergisine tabidir.
Gelir, bir gerek kisinin bir takvim yili iinde elde ettigi kazan ve iratlarin safi tutaridir.
Ticari Kazanlar
Zirai Kazanlar
cretler
Serbest Meslek Kazanlari
Gayrimenkul Sermaye Iratlari
Menkul Sermaye Iratlari
Diger Kazan ve Iratlar 2 /60
3. MKELLEFIYET SEKILLERI Tam Mkellefiyet
Trkiyede yerlesmis olanlar (Ikametgah Esasi)
Resmi Daire ve Messeseler veya merkezi Trkiyede bulunan tesekkl ve tesebbslerin isleri dolayisiyla yabanci memlekette oturan Trk vatandaslari (Tabiiyet Esasi) tam mkellef olarak kabul edilmektedir.
Tam mkellef sayilan gerek kisiler, Trkiye iinde ve disinda elde ettikleri kazan ve iratlarin tamami zerinden vergilendirilirler.
Dar Mkellefiyet
Trkiyede yerlesmis olmayan gerek kisiler sadece Trkiyede elde ettikleri kazan ve iratlar zerinden vergilendirilirler. 3 /60
4. TRKIYEDE YERLESME
Trkiye'de yerlesme;
Asagida yazili kimseler Trkiye'de yerlesmis sayilir:
Ikametgahi Trkiye'de bulunanlar (Ikametgah, Kanunu Medeninin 19'uncu ve mteakip maddelerinde yazili olan yerlerdir);
Bir takvim yili iinde Trkiye'de devamli olarak alti aydan fazla oturanlar (Geici ayrilmalar Trkiye'de oturma sresini kesmez.)
Yerlesme Sayilmayan Haller;
Asagida yazili yabancilar memlekette alti aydan fazla kalsalar dahi, Trkiye'de yerlesmis sayilmazlar:
Belli ve geici grev veya is iin Trkiye'ye gelen is, ilim ve fen adamlari, uzmanlar, memurlar, basin ve yayin muhabirleri ve durumlari bunlara benzeyen diger kimselerle tahsil veya tedavi veya istirahat veya seyahat maksadiyla gelenler;
Tutukluluk, hkmllk veya hastalik gibi elde olmayan sebeplerle Trkiye'de alikonulmus veya kalmis olanlar. 4 /60
5. VERGIDEN MUAF ESNAF (1) 5 /60
6. VERGIDEN MUAF ESNAF (2)
6- Evlerde kullanilan dikis, nakis, mutfak robotu, t ve benzeri makine ve aletler hari olmak zere, muharrik kuvvet kullanmamak ve disaridan isi almamak sartiyla; oturduklari evlerde imal ettikleri havlu, rt, arsaf, orap, hali, kilim, dokuma mamlleri, kirpinti deriden retilen mamller, rg, dantel, her nevi nakis isleri ve turistik esya, hasir, sepet, sprge, paspas, fira, yapma iek, pul, payet, boncuk isleme, tig rg isleri, ip ve urganlari, tarhana, eriste, manti gibi rnleri isyeri amaksizin satanlar. Bu rnlerin, pazar takibi suretiyle satilmasi ile ticar, zira veya meslek faaliyetleri dolayisiyla gelir ve kurumlar vergisi mkellefi olanlarin dzenledikleri hari olmak zere; dzenlenen kermes, festival, panayir ile kamu kurum ve kuruluslarinca geici olarak belirlenen yerlerde satilmasi muafliktan faydalanmaya engel degildir.
7- Ticari isletmelere ait atiklari mutat olarak veya belli araliklarla satin alanlar hari olmak zere, bir isyeri amaksizin kendi nam ve hesabina mnhasiran kapi kapi dolasmak suretiyle her trl hurda maddeyi toplayarak veya satin alarak bu mallarin ticaretini yapanlara veya tekrar isleyenlere satanlar;
8- Yukaridaki 1-7 numarali bentlerde sz edilen islere benzerlik gsterdikleri, Danistay'in muvafik mtalaasi zerine, Maliye Bakanliginca kabul ve ilan olunan ticaret ve sanat isleri ile istigal edenler. 6 /60
7. VERGIDEN MUAF ESNAF (3)
Ticar, zira veya meslek kazanci dolayisi ile gerek uslde Gelir Vergisine tbi olanlar ile yukarida sayilan isleri Gelir ve Kurumlar Vergisi mkelleflerine baglilik arz edecek sekilde yapanlar esnaf muafligindan faydalanamazlar.
Esnaf muafligindan faydalananlar faaliyetleri ile ilgili olarak satin aldiklari mallara ve giderlerine iliskin, gelir ve kurumlar vergisi mkelleflerinden aldiklari belgeleri saklamak zorundadirlar.
Bir isyeri amaksizin mnhasiran gezici olarak; milli piyango bileti satanlar ile 4077 sayili Tketicinin Korunmasi Hakkinda Kanuna gre gerek ve tzel kisilerin mallarini is akdi ile bagli olmaksizin bunlar adina kapi kapi dolasmak suretiyle tketiciye satanlar yukaridaki sartlarla sinirli olmaksizin gelir vergisinden muaftir.
Bu muafligin, 94 nc madde uyarinca tevkif suretiyle kesilen vergiye smul yoktur.
7 /60
8. CRETLERDE ISTISNA(1) Asagida yazili cretler Gelir Vergisi'nden istisna edilmistir:
1. Kylerde veya son nfus sayimina gre belediye ii nfusu 5.000'i asmayan yerlerde faaliyet gsteren ve
mnhasiran el ile dokunan hali ve kilim imal eden isletmelerde alisan isilerin cretleri;
2. Gelir Vergisi'nden muaf olanlarin veya gerek usulde vergilendirilmeyen iftilerin yaninda alisan isilerin
cretleri;
3. Toprak alti isletmesi halinde bulunan madenlerde cevher istihsali ve bununla ilgili diger btn islerde
alisanlarin mnhasiran yer altinda alistiklari zamanlara ait cretleri;
5. Ky muhtarlari ile kylerin katip, korucu, imam, beki ve benzeri hizmetlilerine ky btesinden denen
cretler ile ifti mallarini koruma bekilerinin cretleri;
6. Hizmetilerin cretleri (Hizmetiler zel fertler tarafindan evlerde, bahelerde, apartmanlarda ve ticaret
mahalli olmayan sair yerlerde orta hizmetiligi, st ninelik, dadilik, bahivanlik, kapicilik gibi zel hizmetlerde
alistirilanlardir.) (Mrebbiyelere denen cretler istisna kapsamina dahil degildir);
7. Sanat okullari ile bu mahiyetteki enstitlerde, ceza ve islahevlerinde, darlacezelerin atelyelerinde alisan
grencilere, hkml ve tutuklulara ve dsknlere verilen cretler;
8. Hizmet erbabina isverenlerce yemek verilmek suretiyle saglanan menfaatler [Isverenlerce, isyerinde veya
mstemilatinda yemek verilmeyen durumlarda alisilan gnlere ait bir gnlk yemek bedelinin (2008 yilinda
uygulanmak zere 9,00 YTL.) asmamasi ve buna iliskin demenin yemek verme hizmetini saglayan mkelleflere
yapilmasi sarttir. demenin bu tutari asmasi halinde, asan kisim ile hizmet erbabina yemek bedeli olarak nakten
yapilan demeler ve bu amala saglanan menfaatler cret olarak vergilendirilir.]; 8 /60
9. CRETLERDE ISTISNA(2) 9. Genel olarak maden isletmelerinde ve fabrikalarda alisan isilere ve zel kanunlarina gre barindirilmasi
gereken memurlarla mstahdemlere konut tedariki ve bunlarin aydinlatilmasi, isitilmasi ve suyunun temini
suretiyle saglanan menfaatler ile mlkiyeti isverene ait brt alani 100 m2yi asmayan konutlarin hizmet erbabina
mesken olarak tahsisi suretiyle saglanan menfaatler (Bu konutlarin 100 m2'yi asmasi halinde, asan kisma isabet
eden menfaat iin bu istisna hkm uygulanmaz);
10. Hizmet erbabinin toplu olarak isyerlerine gidip gelmelerini saglamak maksadiyla isverenler tarafindan
yapilan tasima giderleri;
11. Kanunla kurulan emekli sandiklari ile 506 sayili Sosyal Sigortalar Kanununun geici 20 nci maddesinde
belirtilen sandiklar tarafindan denen emekli, malliyet, dul ve yetim ayliklari (506 sayili Sosyal Sigortalar
Kanununun geici 20 nci maddesinde belirtilen sandiklar tarafindan denen ayliklarin toplami, en yksek Devlet
memuruna denen en yksek deme tutarindan fazla ise aradaki fark cret olarak vergiye tabi tutulur.) (Genel,
katma ve zel btelerden denen bu nevi ayliklar dahil);
12. 3308 sayili iraklik ve Mesleki Egitim Kanununa tabi iraklarin asgari creti asmayan cretleri.
13. Yabanci lkelerde bulunan sosyal gvenlik kurumlari tarafindan denen emekli, malliyet, dul ve yetim
ayliklari;
14. Kanun ve is merkezi Trkiye'de bulunmayan dar mkellefiyete tbi isverenlerin yaninda alisan hizmet
erbabina, isverenin Trkiye disinda elde ettigi kazanlari zerinden dviz olarak dedigi cretler;
15. Yz ve daha asagi sayida isi alistiran isyerlerinde bir, yzden fazla isi alistiran isyerlerinde iki, amatr sporcu alistiranlarin, her yil mill msabakalara istirak ettiklerinin belgelenmesi ve bu amatr sporculara denen cretler. (Asgari cretin iki katini asmamak kaydiyla) 9 /60
10. SAKATLIK INDIRIMI alisma gcnn;
asgar % 80'ini kaybetmis bulunan hizmet erbabi birinci derece sakat, asgar % 60'ini kaybetmis bulunan hizmet erbabi ikinci derece sakat, asgar % 40'ini kaybetmis bulunan hizmet erbabi ise nc derece sakat
sayilir ve asagida sakatlik dereceleri itibariyle belirlenen aylik tutarlar, hizmet erbabinin cretinden indirilir.
Sakatlik indirimi;
- Birinci derece sakatlar iin (2008 yili iin 600 YTL.)
- Ikinci derece sakatlar iin (2008 yili iin 300 YTL.)
- nc derece sakatlar iin (2008 yili iin 150 YTL.) dir.
Indirimin Uygulanmayacagi Gelirler;
Muhtelif yerlerden cret alan hizmet erbabi iin 31'inci maddede yazili indirimler bunlardan yalniz en yksek olan cretin vergisine uygulanir. Hizmet erbabinin vergi karnesi varsa indirimin uygulanacagi cret bu karneyi muhafaza eden isverenden aldigi crettir. Vergi Usul Kanunu ile karne almaktan muaf tutulmus olanlarda indirimin uygulanacagi cret, aile durumu sual varakasini muhafaza eden isverenden aldigi crettir. Yukarida yer alan indirimler, dar mkellefiyete tabi kimselere samil degildir. 10 /60
11. TICARI KAZAN Her trl ticari ve sinai faaliyetlerden dogan kazanlar ticari kazantir.
Bu kanunun uygulanmasinda, asagida yazili kazanlar ticari kazan sayilir:
1. Maden, tas ve kire ocaklari, kum ve akil istihsal yerleri ile tugla ve kiremit harmanlarinin isletilmesinden;
2. Coberlik islerinden;
3. zel okul ve hastanelerle benzeri yerlerin isletilmesinden;
4. Gayrimenkullerin alim, satim ve insa isleriyle devamli olarak ugrasanlarin bu islerinden;
5. Kendi nam ve hesaplarina menkul kiymet alim-satimi ile devamli olarak ugrasanlarin bu faaliyetlerinden;
6. Satin alinan veya trampa suretiyle iktisap olunan arazinin iktisap tarihinden itibaren 5 yil iinde
parsellenerek bu mddet iinde veya daha sonraki yillarda kismen veya tamamen satilmasindan; elde edilen
kazanlar.
7. Dis protezciliginden elde edilen kazanlar.
Kollektif ortakliklarda ortaklarin, adi veya eshamli komandit ortakliklarda komandite ortaklarin ortaklik karindan aldiklari paylar sahsi ticari kazan hkmndedir. (66'nci madde hkm mahfuzdur.)
Ticari kazan, Vergi Usul Kanunu hkmlerine ve bu kanunda yazili gerek (Bilano veya isletme hesabi esasi) veya basit usullere gre tespit edilir.
zel okul ve hastanelerle benzeri yerleri isleten serbest meslek erbabi, serbest meslek kazanlarini da isletmenin kayitlarina ithal edebilirler. 11 /60
12. ZIRAI KAZAN Zirai faaliyetten dogan kazan zirai kazantir.
Zirai faaliyet; arazide, deniz, gl ve nehirlerde, ekim, dikim, bakim, retme, yetistirme ve islah yollariyla veyahut dogrudan dogruya tabiattan istifade etmek suretiyle nebat, orman, hayvan, balik ve bunlarin mahsullerinin istihsalini, avlanmasini, avcilari ve yetistiricileri tarafindan muhafazasini, tasinmasini, satilmasini veya bu mahsullerden sair bir sekilde faydalanilmasini ifade eder.
Bazi nebat ve hayvan nevilerinde istihsalin dogrudan dogruya arazi zerinde yapilmamasi zirai faaliyetin mahiyetini degistirmez.
Asim yaptirmak maksadiyle erkek damizlik beslenmesi, iftiye ait her trl ziraat makina ve aletlerinin baska iftilerin zirai istihsal islerinde alistirilmasi da zirai faaliyetlerden sayilir.
Mahsullerin degerlendirilmeleri maksadiyle ve zirai istihsale mteferri olarak islenmesi de zirai faaliyete girer. Ancak, bu ameliye, ayni tesebbsn cz'n teskil eden bir isletmede vukua geliyorsa, bu ameliyenin zirai faaliyet sayilabilmesi iin isletmenin sinai bir messese ehemmiyet ve genisliginde olmamasi ve faaliyetini, cz'n teskil ettigi tesebbsn mahsullerine hasretmesi sarttir.
Satislarin dkkan ve magaza ailarak yapilmasi halinde, mahsullerin dkkan ve magazaya gelinceye kadar geirdikleri safhalar zirai faaliyet sahasinda kalir. iftiler tarafindan dogrudan dogruya zirai faaliyetleri ile ilgili alim satim islerinin tedviri iin ailan yazihaneler, faaliyetleri bu mevzua mnhasir kalmak sartiyle dkkan ve magaza sayilmaz.
Zirai isletme; Yukarida yazili faaliyetlerin iinde yapildigi isletmelere zirai isletme
ifti; bu isletmeleri isleten gerek kisilere (Adi sirketler dahil), vergiye tabi olsun veya olmasinlar, ifti
Mahsul; ve bu faaliyetler neticesinde istihsal olunan maddelere de mahsul denir.
Kollektif sirketlerle adi veya eshamli komandit sirketler zirai faaliyetle istigal etseler dahi ifti sayilmazlar. Zirai faaliyetle istigal eden kollektif sirketlerin ortaklari ile komandit sirketlerin komandite ortaklarinin sirket krindan aldiklari paylar sahsi ticari kazan hkmndedir.
Bir iftiye veya ortakliga ait olup ayni ky sinirlari iinde veya birbirine bitisik arazi zerinde bulunan yahut istihsal sartlarina gre birbirine baglilik ve beraberlik arz eden isletmeler tek isletme sayilir. 12 /60
13. CRET cret, isverene tabi ve belirli bir isyerine bagli olarak alisanlara hizmet karsiligi verilen para ve ayinlar ile saglanan ve para ile temsil edilebilen menfaatlerdir. cretin denek, tazminat, kasa tazminati (Mali sorumluluk tazminati), tahsisat, zam, avans, aidat, huzur hakki, prim, ikramiye, gider karsiligi veya baska adlar altinda denmis olmasi veya bir ortaklik mnasebeti niteliginde olmamak sarti ile kazancin belli bir yzdesi seklinde tayin edilmis bulunmasi onun mahiyetini degistirmez.
Bu kanunun uygulanmasinda, asagida yazili demeler de cret sayilir:
1. 23'nc maddenin 11 numarali bendine gre istisna disinda kalan emeklilik, malliyet, dul ve yetim ayliklari;
2. Evvelce yapilmis veya gelecekte yapilacak hizmetler karsiliginda verilen para ve ayinlarla saglanan diger menfaatler;
3. Trkiye Byk Millet Meclisi, il genel meclisi ve belediye meclisi yeleri ile zel kanunlarina veya idari kararlara gre kurulan daimi veya geici btn komisyonlarin yelerine ve yukarida sayilanlara benzeyen diger kimselere bu sifatlari dolayisiyla denen veya saglanan para, ayin ve menfaatler;
4. Ynetim ve denetim kurullari baskani ve yeleriyle tasfiye memurlarina bu sifatlari dolayisiyla denen veya saglanan para, ayin ve menfaatler;
5. Bilirkisilere, resm arabuluculara, eksperlere, spor hakemlerine ve her trl yarisma jrisi yelerine denen veya saglanan para, ayin ve menfaatler;
6. Sporculara transfer creti veya sair adlarla yapilan demeler ve saglanan menfaatler. 13 /60
14. ISVEREN & GEREK CRET Is verenler; hizmet erbabini ise alan, emir ve talimatlari dahilinde alistiran gerek ve tzel kisilerdir. 61'inci maddenin 1 ila 6 numarali bentlerinde yazili demeleri yapanlar bu kanunda yazili devleri yerine getirmek bakimindan isveren hkmndedir.
cretin gerek safi degeri; isveren tarafindan verilen para ve ayinlarla saglanan menfaatler toplamindan asagidaki indirimler yapildiktan sonra kalan miktardir.
1. 657 sayili Devlet Memurlari Kanunu'nun 190'inci maddesi uyarinca yapilan kesintilerle, Ordu Yardimlasma Kurumu ve benzeri kamu kurumlari iin yapilan kanuni kesintiler;
2. Kanunla kurulan emekli sandiklari ile 506 sayili Sosyal Sigortalar Kanununun geici 20 nci maddesinde belirtilen sandiklara denen aidat ve primler;
3. Sigortanin veya emeklilik szlesmesinin Trkiye'de kin ve merkezi Trkiye'de bulunan bir sigorta veya emeklilik sirketi nezdinde akdedilmis olmasi sartiyla; cretlinin sahsina, esine ve kk ocuklarina ait hayat, lm, kaza, hastalik, sakatlik, issizlik, analik, dogum ve tahsil gibi sahis sigorta polieleri iin hizmet erbabi tarafindan denen primler ile bireysel emeklilik sistemine denen katki paylari,
Indirim konusu yapilacak prim, aidat ve katkilarin toplami, dendigi ayda elde edilen cretin % 10'unu (bireysel emeklilik sistemi disindaki sahis sigorta polieleri iin denen primlerde, dendigi ayda elde edilen cretin % 5'ini) ve yillik olarak asgari cretin yillik tutarini asamaz. Bakanlar Kurulu bu orani % 20 oranina kadar (bireysel emeklilik sistemi disindaki sahis sigorta polieleri iin % 10 oranina kadar) artirmaya ve belirtilen haddi asgari cretin yillik tutarinin iki katini gememek zere yeniden belirlemeye yetkilidir.
4. alisanlar tarafindan ilgili kanunlarina gre, sendikalara denen aidatlar (Su kadar ki, aidatin dendiginin tevsik edilmesi sarttir.),
cretin gerek degerinin tayininde, Gelir Vergisi gibi sahsi vergiler cretten indirilmez.
Yabanci parasiyle denen cretler deme gnnn borsa rayiciyle Trk parasina evrilir.
Hizmet erbabina verilen ayinlar, verildigi gn ve yerdeki ortalama perakende fiyatlarina gre; konut tedariki ve sair suretle saglanan menfaatler, konutun emsal kirasina veya menfaatin emsal bedeline gre degerlenir.
14 /60
15. SERBEST MESLEK KAZANCI Serbest meslek kazanci: Her trl serbest meslek faaliyetinden dogan kazanlar serbest meslek kazancidir.
Serbest meslek faaliyeti; sermayeden ziyade sahsi mesaiye, ilmi veya mesleki bilgiye veya ihtisasa dayanan ve ticari mahiyette olmiyan islerin isverene tabi olmaksizin sahsi sorumluluk altinda kendi nam ve hesabina yapilmasidir.
Tahkim isleri dolayisiyle hakemlerin aldiklari cretler ile kollektif, adi komandit ve adi sirketler tarafindan yapilan serbest meslek faaliyeti neticesinde dogan kazanlar da, serbest meslek kazancidir.
Serbest meslek erbabi: Serbest meslek faaliyetini mutad meslek halinde ifa edenler, serbest meslek erbabidir. Serbest meslek faaliyetinin yaninda meslekten baska bir is veya grev ile devamli olarak ugrasilmasi bu vasfi degistirmez. Bu maddenin uygulanmasinda:
1. Gmrk komisyonculari, bilumum borsa ajan ve acentalari, noterler, noterlik grevini ifa ile mkellef olanlar;
2. Bizzat serbest meslek erbabi tarifine girmemekle beraber serbest meslek erbabini bir araya getirerek teskilat kurmak veya bunlara sermaye temin etmek suretiyle veya sair suretlerle serbest meslek kazancindan hisse alanlar;
3. Serbest meslek faaliyetinde bulunan kollektif ve adi sirketlerde ortaklar, adi komandit sirketlerde komanditeler;
4. Dava vekilleri, msavirler, kurumlar ve tccarlarla serbest meslek erbabinin ticar ve meslek islerini takip edenler ve konser veren mzik sanatilari;
5. Vergi Usul Kanunu'nun 155' inci maddesinde belirtilen sartlardan en az ikisini tasiyan ebe, snneti, saglik memuru, arzuhalci, rehber gibi mesleki faaliyette bulunanlar (sartlardan en az ikisini tasimayanlar ile kylerde veya son nfus sayimina gre belediye ii nfusu 5.000'i asmayan yerlerde faaliyette bulunanlarin bu faaliyetlerine iliskin kazanlari gelir vergisinden muaftir.)
Bu isler dolayisiyle serbest meslek erbabi sayilirlar. 15 /60
16. GAYRIMENKUL SERMAYE IRADI (GMSI) Asagida yazili mal ve haklarin sahipleri, mutasarriflari, zilyedleri, irtifak ve intifa hakki sahipleri veya kiracilari tarafindan kiraya verilmesinden elde edilen iratlar gayrimenkul sermaye iradidir:
1. Arazi, bina (Dseli olarak kiraya verilenlerde dseme iin alinan kira bedelleri dahildir), maden sulari, menba sulari, madenler, tas ocaklari, kum ve akil istihsal yerleri, tugla ve kiremit harmanlari, tuzlalar ve bunlarin mtemmim czileri ve teferruati;
2. Voli mahalleri ve dalyanlar;
3. Gayrimenkullerin, ayri olarak kiraya verilen mtemmim czileri ve teferruati ile bilumum tesisati demirbas esyasi ve dsemeleri;
4. Gayrimenkul olarak tescil edilen haklar;
5. Arama, isletme ve imtiyaz haklari ve ruhsatlari, ihtira berati (Ihtira beratinin mucitleri veya kanun mirasilari tarafindan kiralanmasindan dogan kazanlar, serbest meslek kazancidir.), alameti farika, marka, ticaret unvani, her trl teknik resim, desen, model, plan ile sinema ve televizyon filmleri, ses ve grnt bantlari, sanayi ve ticaret ve bilim alanlarinda elde edilmis bir tecrbeye ait bilgilerle gizli bir forml veya bir imalat usul zerindeki kullanma hakki veya kullanma imtiyazi gibi haklar (Bu haklarin kullanilmasi iin gerekli malzeme ve tehizat bedelleri de gayrimenkul sermaye iradi sayilir.);
6. Telif haklari (bu haklarin, mellifleri veya bunlarin kanuni mirasilari tarafindan kiralanmasindan dogan kazanlar, serbest meslek kazancidir);
7. Gemi ve gemi paylari (Motorlu olup olmadiklarina ve tonilatolarina bakilmaz) ile bilumum motorlu tahmil ve tahliye vasitalari;
8. Motorlu nakli ve cer vasitalari, her trl motorlu ara, makine ve tesisat ile bunlarin eklentileri.
Yukarida yazili mallar ve haklar ticar veya zirai bir isletmeye dahil bulundugu takdirde bunlarin iratlari ticar veya zirai kazancin tespitine mteallik hkmlere gre hesaplanir.
Tccarlara ait olsa dahi, isletmeye dahil bulunmayan gayrimenkullerle haklar hakkinda bu blmdeki hkmler uygulanir.
Vakfin gelirinden hizmet karsiligi olmayarak alinan hisseler ile zirai faaliyete bilfiil istirak etmeksizin sadece rnden pay alan arazi sahiplerinin gelirleri bu kanunun uygulanmasinda gayrimenkul sermaye iradi addolunur.
16 /60
17. MENKUL SERMAYE IRADI (MSI) - 1 Sahibinin ticari, zirai veya mesleki faaliyeti disinda nakdi sermaye veya para ile temsil edilen degerlerden mtesekkl sermaye dolayisiyla elde ettigi kar payi, faiz, kira ve benzeri iratlar menkul sermaye iradidir.
Kaynagi ne olursa olsun asagida yazili iratlar menkul sermaye iradi sayilir:
1. Her nevi hisse senetlerinin kr paylari (kurucu hisse senetleri ve diger intifa hisse senetlerine verilen kr paylari ve pay sahiplerine hazirlik dnemi iin faiz olarak veya baska adlarla yapilan her trl demeler ile Sermaye Piyasasi Kanununa gre kurulan yatirim fonlari katilma belgelerine denen kr paylari ile konut finansmani fonlarini temsilen ihra edilen ipotege dayali menkul kiymetlere ve varlik finansmani fonlarini temsilen ihra edilen varliga dayali menkul kiymetlere denen faiz, kr payi veya benzeri gelirler dahil.);
2. Istirak hisselerinden dogan kazanlar (Limited Sirket ortaklarinin, is ortakliklarinin ortaklari ve komanditerlerin kr paylari ile kooperatiflerin dagittiklari kazanlar bu zmreye dahildir. Kooperatiflerin ortaklari ile yaptiklari muamelelerden dogan krlarin ortaklara, kooperatifle yaptiklari muameleler nispetinde tevzii, kazan dagitimi sayilmaz.)
5520 sayili Kurumlar Vergisi Kanununun 7 nci maddesindeki sartlarin birlikte gereklesmesi halinde; Trkiye'de yerlesik gerek kisilerin dogrudan veya dolayli olarak ayri ayri ya da birlikte sermayesinin, kr payinin veya oy kullanma hakkinin en az % 50'sine sahip olmak suretiyle kontrol ettikleri yurt disi istiraklerinin kazanlari dagitilsin veya dagitilmasin, istirakin hesap dneminin kapandigi ayi ieren yil itibariyla dagitilan kr payi sayilir. Trkiye'de vergilendirilmis kazancin istirak tarafindan sonradan dagitilmasi durumunda, elde edilen kr paylarinin vergilendirilmis kismi bu tutardan indirilir.
Adi komandit sirketlerde komanditerlerin kr paylari, sirket krinin iliskin bulundugu takvim yilinda elde edilmis sayilir;
3. Kurumlarin idare Meclisi Baskan ve yelerine verilen kar paylari;
17 /60
18. MENKUL SERMAYE IRADI (MSI) - 2 4. Kurumlar Vergisi Kanunu uyarinca yillik veya zel beyanname veren dar mkellef kurumlarin, indirim ve istisnalar dslmeden nceki kurum kazancindan, hesaplanan kurumlar vergisi dsldkten sonra kalan kismi;
5. Her nevi tahvil ve Hazine bonosu faizleri ile Toplu Konut Idaresi, Kamu Ortakligi Idaresi ve zellestirme Idaresince ikarilan menkul kiymetlerden saglanan gelirler;
6. Her nevi alacak faizleri (Adi, imtiyazli, rehinli, senetli alacaklarla car hesap alacaklarindan dogan faizler ve kamu tzelkisilerince borlanilan ve senede baglanmis olan meblaglar iin denen faizler dahil.);
7. Mevduat faizleri;
8. Hisse senetleri ve tahvillerin vadesi gelmemis kuponlarin satisindan elde edilen bedeller;
9. Istirak hisselerinin sahibi adina henz tahakkuk etmemis kar paylarinin devir ve temliki karsiliginda alinan para ve
10. Her esit senetlerin iskonto edilmesi karsiliginda alinan iskonto bedelleri;
12. Faizsiz olarak kredi verenlere denen kr paylari ile kr, ve zarar ortakligi belgesi karsiligi denen kr paylari ve zel finans kurumlarinca kr ve zarara katilma hesabi karsiliginda denen kr paylari.
14. Bu maddenin ikinci fikrasinin 5 numarali bendinde yer alan menkul kiymetleri geri alim ve satim taahhd ile iktisap veya elden ikarilmasi karsiliginda saglanan menfaatler.
15. Tzel kisiligi haiz emekli sandiklari, yardim sandiklari ile emeklilik ve sigorta sirketleri tarafindan;
a) On yil sreyle prim, aidat veya katki payi demeden ayrilanlara yapilan demeler,
b) On yil sreyle katki payi demis olmakla birlikte bireysel emeklilik sisteminden emeklilik hakki kazanmadan ayrilanlar ile diger sandik ve sigortalardan on yil sreyle prim veya aidat deyenlere ve vefat, malliyet veya tasfiye gibi zorunlu nedenlerle ayrilanlara yapilan demeler,
c) Bireysel emeklilik sisteminden emeklilik hakki kazananlar ile bu sistemden vefat, malliyet veya tasfiye gibi zorunlu nedenlerle ayrilanlara yapilan demeler.
Yukarida yazili iratlar, bunlari saglayan sermaye sahibinin ticari faaliyetine bagli bulundugu takdirde, ticari kazancin tespitinde nazara alinir. 18 /60
19. DIGER KAZAN VE IRADLAR(1)DEGER ARTIS KAZANLARI & ARIZI KAZANLAR Asagida yazili mal ve haklarin elden ikarilmasindan dogan kazanlar deger artisi kazanlaridir.
1. Ivazsiz olarak iktisap edilenler ile tam mkellef kurumlara ait olan ve iki yildan fazla sreyle elde tutulan hisse senetleri hari, menkul kiymetlerin veya diger sermaye piyasasi aralarinin elden ikarilmasindan saglanan kazanlar.
2. 70 inci maddenin birinci fikrasinin (5) numarali bendinde yazili haklarin (ihtira beratlari hari) elden ikarilmasindan dogan kazanlar.
3. Telif haklarinin ve ihtira beratlarinin mellifleri, mucitleri ve bunlarin kanun mirasilari disinda kalan kimseler tarafindan elden ikarilmasindan dogan kazanlar.
4. Ortaklik haklarinin veya hisselerinin elden ikarilmasindan dogan kazanlar.
5. Faaliyeti durdurulan bir isletmenin kismen veya tamamen elden ikarilmasindan dogan kazanlar.
6. Iktisap sekli ne olursa olsun (ivazsiz olarak iktisap edilenler hari) 70 inci maddenin birinci fikrasinin (1), (2), (4) ve (7) numarali bentlerinde yazili mal (gerek usulde vergiye tbi iftilerin zira istihsalde kullandiklari gayrimenkuller dahil) ve haklarin, iktisap tarihinden baslayarak bes yil iinde elden ikarilmasindan dogan kazanlar (Kooperatiflerin ortaklarina bu sifatlari dolayisiyla tahsis ettikleri gayrimenkulleri tahsis tarihinde ortak tarafindan satin alinmis sayilir).
Bir takvim yilinda elde edilen deger artisi kazancinin, menkul kiymet ve diger sermaye piyasasi aralarinin elden ikarilmasindan saglananlar hari, (1.1.2008 tarihinden itibaren 6.800 Yeni Trk Lirasi) gelir vergisinden mstesnadir. 19 /60
20. DIGER KAZAN VE IRADLAR(2)DEGER ARTIS KAZANLARI & ARIZI KAZANLAR Vergiye tbi arizi kazanlar sunlardir :
1. Ariz olarak ticar muamelelerin icrasindan veya bu nitelikteki muamelelere tavassuttan elde edilen kazanlar.
2. Ticar veya zira bir isletmenin faaliyeti ile serbest meslek faaliyetinin durdurulmasi veya terk edilmesi, henz baslamamis olan byle bir faaliyete hi girisilmemesi, ihale, artirma ve eksiltmelere istirak edilmemesi karsiliginda elde edilen hsilat.
3. Gayrimenkullerin tahliyesi veya kiracilik hakkinin devri karsiliginda alinan tazminatlar ile pestemalliklar (kiraciya ait tesisat ve mallarin tahliye ve devri sirasinda kiralayan veya yeni kiraciya devrinde dogan kazanlar dahil).
4. Ariz olarak yapilan serbest meslek faaliyetleri dolayisiyla tahsil edilen hsilat.
5. Gerek usulde vergiye tbi mkelleflerin terk ettikleri isleri ile ilgili olarak sonradan elde ettikleri kazanlar (zarar yazilan degersiz alacaklarla, karsilik ayrilan spheli alacaklarin tahsili dahil).
6. Dar mkellefiyete tbi olanlarin 45 inci maddede yazili isleri ariz olarak yapmalarindan elde ettikleri kazanlar.
Bir takvim yilinda (1), (2), (3) ve (4) numarali bentlerde yazili olan kazanlar (henz baslamamis olan ticar, zira veya meslek bir faaliyete hi girisilmemesi ile ihale, artirma ve eksiltmelere istirak edilmemesi karsiliginda elde edilen kazanlar hari) toplaminin (2008 yili iin 16.000 liralik) kismi gelir vergisinden mstesnadir. 20 /60
21. BEYAN ESASI & BEYANNAME ESITLERI Hilafina hkm olmadika, Gelir Vergisi mkellefin veya vergi sorumlusunun beyani zerine tarh olunur.
Gelir Vergisi beyanlari:
1. Yillik;
2. Muhtasar;
3. Mnferit;
Beyanname ile yapilir.
1. Yillik beyanname, muhtelif kaynaklardan bir takvim yili iinde elde edilen kazan ve iratlarin bir araya getirilip toplanmasina ve bu suretle hesaplanan gelirin vergi dairesine bildirilmesine mahsustur.
Gelirin takvim yilinin belli bir dnemine taalluk etmesi, beyannamenin yillik vasfini degistirmez.
2. Muhtasar beyanname, isverenler veya vergi tevkifati yapan diger kimseler tarafindan kesilen vergilerin matrahlari ile birlikte, toplu olarak vergi dairesine bildirmesine mahsustur.
3. Mnferit beyanname, dar mkellefiyete tabi olanlarin yillik beyanname ile bildirmeye mecbur olmadiklari kazan ve iratlardan, vergisi tevkif suretiyle alinmamis olanlarin bildirilmesine mahsustur. 21 /60
22. GELIRIN TOPLANMASI VE BEYAN Mkellefler, ikinci maddede yazili kaynaklardan bir takvim yili iinde elde ettikleri kazan ve iratlari iin bu kanunda aksine hkm olmadika yillik beyanname verirler.
Bu kanuna gre beyani gereken gelirlerin yillik beyannamede toplanmasi zorunludur.
Tacirlerle iftiler ve serbest meslek erbabi ticari, zirai ve mesleki faaliyetlerinden kazan temin etmemis olsalar bile, yillik beyanname verirler. Bu hkm sirketlerin faaliyet ve tasfiye dnemlerine samil olmak zere kollektif sirket ortaklari ile komanditeler hakkinda da uygulanir.
Yabanci memleketlerde elde edilen kazan ve iratlar:
1. Mkellefin bunlari Trkiye'de hesaplarina intikal ettirdigi yilda;
2. Trkiye'de hesaplara intikal ettirilmemesinin mkellefin iradesi disindaki sebeplerden ileri geldigi tevsik olunan hallerde, mkellefin bunlara tasarruf edebildigi yilda;
Elde edilmis sayilir. 22 /60
23. TOPLAMA YAPILMAYAN HALLER
Asagida belirtilen gelirler iin yillik beyanname verilmez, diger gelirler iin beyanname verilmesi halinde bu gelirler beyannameye dahil edilmez.
1. Tam mkellefiyette;
a) Gerek usulde vergilendirilmeyen zira kazanlar, bu Kanunun 75 inci maddesinin (15) numarali bendinde yazili menkul sermaye iratlari, kazan ve iratlarin istisna hadleri iinde kalan kismi,
b) Tek isverenden alinmis ve tevkif suretiyle vergilendirilmis cretler (birden fazla isverenden cret almakla beraber, birden sonraki isverenden aldiklari cretlerinin toplami, 103 nc maddede yazili tarifenin ikinci gelir diliminde yer alan tutari (19.800 TL) asmayan mkelleflerin, tamami tevkif suretiyle vergilendirilmis cretleri dahil),
c) Vergiye tbi gelir toplaminin [(a) ve (b) bentlerinde belirtilenler hari] 103 nc maddede yazili tarifenin ikinci gelir diliminde yer alan tutari asmamasi kosuluyla, Trkiye'de tevkifata tbi tutulmus olan; birden fazla isverenden elde edilen cretler, menkul sermaye iratlari ve gayrimenkul sermaye iratlari,
d)Bir takvim yili iinde elde edilen ve toplami (2008 yili iin 960 lirayi) asmayan, tevkifata ve istisna uygulamasina konu olmayan menkul ve gayrimenkul sermaye iratlari.
2. Dar mkellefiyette, tamami Trkiye'de tevkif suretiyle vergilendirilmis olan; cretler, serbest meslek kazanlari, menkul ve gayrimenkul sermaye iratlari ile diger kazan ve iratlar.
23 /60
24. DIGER INDIRIMLER(1) Gelir vergisi matrahinin tespitinde, gelir vergisi beyannamesinde bildirilecek gelirlerden asagidaki indirimler yapilabilir:
1. Beyan edilen gelirin % 10'unu (bireysel emeklilik sistemi disindaki sahis sigorta primleri iin, beyan edilen gelirin % 5'ini) ve asgar cretin yillik tutarini asmamak sartiyla, mkellefin sahsina, esine ve kk ocuklarina ait hayat, lm, kaza, hastalik, sakatlik, analik, dogum ve tahsil gibi sahis sigorta primleri ile bireysel emeklilik sistemine denen katki paylari (sigortanin veya emeklilik szlesmesinin Trkiye'de kin ve merkezi Trkiye'de bulunan bir sigorta veya emeklilik sirketi nezdinde akdedilmis olmasi, prim ve katki tutarlarinin gelirin elde edildigi yilda denmis olmasi ve cret geliri elde edenlerin cretlerinin safi tutarinin hesaplanmasi sirasinda ayrica indirilmemis bulunmasi sartiyla, eslerin veya ocuklarin ayri beyanname vermeleri halinde, bunlara ait prim ve katki paylari kendi gelirlerinden indirilir).
2. Beyan edilen gelirin % 10'unu asmamasi, Trkiye'de yapilmasi ve gelir veya kurumlar vergisi mkellefiyeti bulunan gerek veya tzel kisilerden alinacak belgelerle tevsik edilmesi sartiyla, mkellefin kendisi, esi ve kk ocuklarina iliskin olarak yapilan egitim ve saglik harcamalari (mkerrer 121 inci madde erevesinde egitim ve saglik harcamalari nedeniyle vergi indiriminden yararlanan cretliler, ayni harcamalarini bu hkmden yararlanarak matrahlarindan indiremezler).
3. Serbest meslek faaliyetinde bulunan veya basit usulde vergilendirilen zrllerin beyan edilen gelirlerine, 31 inci maddede yer alan esaslara gre hesaplanan yillik indirim (Bu indirimden bakmakla ykml oldugu zrl kisi bulunan serbest meslek erbabi ile hizmet erbabi (tevkifat matrahi dahil) da yararlanir.). 24 /60
25. DIGER INDIRIMLER(2)
4. Genel ve zel bteli kamu idareleri, il zel idareleri, belediyeler, kyler ile kamu yararina alisan dernekler ve Bakanlar Kurulunca vergi muafiyeti taninan vakiflara yillik toplami beyan edilecek gelirin % 5'ini (kalkinmada ncelikli yreler iin % 10'unu) asmamak zere, makbuz karsiliginda yapilan bagis ve yardimlar.
5. Genel ve zel bteli kamu idarelerine, il zel idarelerine, belediyelere ve kylere bagislanan okul, saglik tesisi ve yz yatak (kalkinmada ncelikli yrelerde elli yatak) kapasitesinden az olmamak zere grenci yurdu ile ocuk yuvasi, yetistirme yurdu, huzurevi, bakim ve rehabilitasyon merkezi insasi dolayisiyla yapilan harcamalar veya bu tesislerin insasi iin bu kuruluslara yapilan her trl bagis ve yardimlar ile mevcut tesislerin faaliyetlerini devam ettirebilmeleri iin yapilan her trl nakd ve ayn bagis ve yardimlarin tamami.
6. Fakirlere yardim amaciyla gida bankaciligi faaliyetinde bulunan dernek ve vakiflara Maliye Bakanliginca belirlenen usul ve esaslar erevesinde bagislanan gida, temizlik, giyecek ve yakacak maddelerinin maliyet bedelinin tamami.
25 /60
26. DIGER INDIRIMLER(3) 7. Genel ve zel bteli kamu idareleri, il zel idareleri, belediyeler, kyler, kamu yararina alisan dernekler, Bakanlar Kurulunca vergi muafiyeti taninan vakiflar ve bilimsel arastirma faaliyetinde bulunan kurum ve kuruluslar tarafindan yapilan ya da Kltr ve Turizm Bakanliginca desteklenen veya desteklenmesi uygun grlen; faaliyetlere iliskin harcamalar ile bu amala yapilan her trl bagis ve yardimlarin % 100'
8. 3289 sayili Genlik ve Spor Genel Mdrlgnn Teskilat ve Grevleri Hakkinda Kanun ile 17.6.1992 tarihli ve 3813 sayili Trkiye Futbol Federasyonu Kurulus ve Grevleri Hakkinda Kanun kapsaminda yapilan sponsorluk harcamalarinin; amatr spor dallari iin tamami, profesyonel spor dallari iin % 50'si.
9. Mkelleflerin, isletmeleri bnyesinde gereklestirdikleri mnhasiran yeni teknoloji ve bilgi arayisina ynelik arastirma ve gelistirme harcamalari tutarinin % 100' oraninda hesaplanacak "Ar-Ge indirimi".
10. Bakanlar kurulunca yardim karari alinan dogal afetler dolayisiyla Basbakanlik araciligiyla makbuz mukabili yapilan ayni veya nakdi bagislarin tamami. 26 /60
27. MATRAHTAN VE GELIR UNSURLARINDAN INDIRILMEYECEK GIDERLER
Gelir Vergisi,
Diger sahsi vergiler,
Her ne sekilde olursa olsun vergi cezalari ve para cezalari,
Amme Alacaklarinin Tahsil Usul Hakkindaki Kanun hkmlerine gre denen cezalar, gecikme zamlari ve faizler,
Vergi Usul Kanunu hkmlerine gre denen gecikme faizleri,
Gelir Vergisi'nin matrahindan ve gelir unsurlarindan indirilmez. 27 /60
28. YILLIK BEYANNAMENIN VERILMESI Bir takvim yilina ait beyanname izleyen yilin Mart ayinin basindan yirmibesinci gn aksamina kadar,
Gelirin sadece basit usulde tespit edilen ticar kazanlardan ibaret olmasi halinde izleyen yilin Subat ayinin basindan yirmibesinci gn aksamina kadar,
Tam mkellefiyette vergiyi tarha yetkili vergi dairesine,
Dar mkellefiyette Trkiye'de vergi muhatabi mevcutsa onun Trkiye'de oturdugu yerin, Trkiye'de vergi muhatabi yoksa isyerinin, isyeri birden fazla ise bu isyerlerinden herhangi birisinin bulundugu yer vergi dairesine,
verilir veya taahhtl olarak posta ile gnderilir.
Takvim yili iinde memleketi terk edenlerin beyannameleri memleketi terke takaddm eden 15 gn, lm halinde lm tarihinden itibaren 4 ay iinde verilir. 28 /60
29. VERGI TEVKIFATI (1) Kamu idare ve messeseleri,
Iktisad kamu messeseleri,
Sair kurumlar,
Ticaret sirketleri,
Is ortakliklari,
Dernekler,
Vakiflar,
Dernek ve vakiflarin iktisad isletmeleri,
Kooperatifler,
Yatirim fonu ynetenler,
Gerek gelirlerini beyan etmeye mecbur olan ticaret ve serbest meslek erbabi,
Zirai kazanlarini bilano veya zira isletme hesabi esasina gre tespit eden iftiler,
GVK 94nc maddede sayilan demeleri (avans olarak denenler dahil) nakden veya hesaben yaptiklari sirada, istihkak sahiplerinin gelir vergilerine mahsuben tevkifat yapmaya mecburdurlar. 29 /60
30. VERGI TEVKIFATI (2) GVK 94nc maddesinde yer alan kazan ve iradlardan yapilacak vergi tevkifat oranlari 03.02.2009 tarih ve 27130 sayili Resmi Gazetede yayinlanan 2009/14592 sayili BKK ile 03.02.2009 tarihinden geerli olmak zere yeniden belirlenmistir.
Tccar, serbest meslek erbabi ve iftilerin yukaridaki hkmlere gre yapacaklari tevkifat ticari, mesleki ve zirai isleriyle ilgili demelerine mnhasirdir.
Maliye Bakanligi, vergiye tbi islemlere taraf veya araci olanlari verginin denmesinden sorumlu tutabilir.
Tevkifata Tabi Olmayan cretler
Asagida yazili hizmet erbabinin cretleri hakkinda vergi tevkif usul cari olmaz:
1. cretlerini yabanci bir memleketteki isverenden dogrudan dogruya alan hizmet erbabi,
2. 16'nci maddede yazili istisnadan faydalanmayan yabanci elilik ve konsolosluk memur ve hizmetlileri,
3. Maliye Bakanligi'nca yillik beyanname ile bildirilmesinde zaruret grlen demeler.
Bunlar gelirlerini, bu kismin 2'nci blmndeki hkmlere gre, yillik beyanname ile bildirirler. 30 /60
31. VERGI TEVKIFATINDA UYULACAK ESASLAR &VERGI TEVKIFATININ GSTERILMESI
Vergi tevkifati, 94'nc madde kapsamina giren nakten veya hesaben yapilan demelere uygulanir.
Bu maddede geen hesaben deme deyimi, vergi tevkifatina tabi kazan ve iratlari deyenleri istihkak sahiplerine karsi borlu durumda gsteren her trl kayit ve islemleri ifade eder.
Vergi tevkifati, cretler disinda kalan demelerde gayrisafi tutarlar zerinden yapilir. Kesilmesi gereken verginin demeyi yapan tarafindan stlenilmesi halinde bu vergi, bilfiil denen miktar ile demeyi yapanin yklendigi verginin toplami zerinden hesaplanir.
Isverenler, hizmet erbabina dedikleri cretlerden 94'nc madde geregince yaptiklari vergi tevkifatini Vergi Usul Kanunu'nda yazili cret bordrosunda veya bordro yerine geen diger kayitlarda gstermeye mecburdurlar.
94'nc maddede yazili demelerden yapilan vergi tevkifati, vergi kesenin kayit ve hesaplarinda ayrica gsterilir.
94'nc maddede yazili mevduat faizlerinden yapilan vergi tevkifati takvim yilinin sonunda mevduat hesabi yili iinde kapatilmissa, hesabin kapatildigi tarihte vergi kesenin kayit ve hesaplarinda gsterilir.
31 /60
32. MUHTASAR BEYANNAME
Verilme Zamani
94'nc madde geregince vergi tevkifati yapmaya mecbur olanlar bir ay iinde yaptiklari demeler veya tahakkuk ettirdikleri karlar ve iratlar ile bunlardan tevkif ettikleri vergileri ertesi ayin yirminc gn aksamina kadar, deme veya tahakkukun yapildigi yerin bagli oldugu vergi dairesine bildirmeye mecburdurlar. Yil sonlarinda tahakkuk ettirilen mevduat faizlerinden kesilecek vergilerin bildirilmesi iin bu sre bir ay uzatilir.
Ayni belediye hudutlari iinde muhtelif yerlerde yapilan deme ve tahakkuklar ile bunlara ait vergilerin bir merkezden bildirilmesi caizdir.
Zira rn bedelleri zerinden tevkifat yapanlar hari olmak zere, alistirdiklari hizmet erbabi sayisi 10 ve daha az olanlar, 94'nc maddeye gre yapacaklari tevkifatla ilgili muhtasar beyannamelerini, bagli bulunduklari vergi dairesine nceden bildirmek sartiyla her ay yerine Ocak, Nisan, Temmuz ve Ekim aylarinin yirminc gn aksamina kadar verebilirler.
Muhteviyati
Muhtasar beyannamenin sekil, ierik ve ekleri ile er aylik verilen beyannamelerin dnemini aylik olarak belirlemeye ve tevkifat konulari itibariyla ayri ayri beyanname verme mecburiyeti getirmeye Maliye Bakanligi yetkilidir.
Verilmeyecek Haller
Genel bteye dahil idare ve messeseler yaptiklari vergi tevkifati iin beyanname vermezler.
32 /60
33. MNFERIT BEYANNAMENIN VERILMESI Dar mkellefiyete tabi mkelleflerden yillik beyanname vermeye mecbur olmayanlar:
1. Gayrimenkullerin elden ikarilmasindan dogan diger kazan ve iratlarini, gayrimenkuln bulundugu,
2. Menkul mallarin ve haklarin elden ikarilmasindan dogan diger kazan ve iratlarini, mal ve haklarin Trkiye'de elden ikarildigi,
3. Ticari veya zirai bir isletmenin faaliyetinin durdurulmasi veya terk edilmesi karsiliginda elde ettikleri diger kazan ve iratlarini isletmenin bulundugu,
4. Arizi olarak ticari islemlerin yapilmasindan veya bu nitelikteki islemlere tavassuttan elde edilen diger kazan ve iratlarla, arizi olarak serbest meslek faaliyetleri dolayisiyla elde edilen kazanlar ve dar mkellefiyete tabi olanlarin 45' inci maddede yazili isleri arizi olarak yapmalarindan elde ettikleri diger kazan ve iratlar, faaliyetin yapildigi veya yolcu veya ykn tasita alindigi,
5. Gerek usulde vergiye tabi mkelleflerin terk ettikleri isleriyle ilgili olarak sonradan elde ettikleri diger kazan ve iratlar (zarar yazilan degersiz alacaklarla, karsilik ayrilan spheli alacaklarin tahsili dahil), ticari, zirai veya mesleki bir faaliyete hi girisilmemesi veya ihale, artirma ve eksiltmelere istirak edilmemesi karsiliginda elde ettikleri diger kazan ve iratlari, vergisi tevkif suretiyle alinmamis menkul sermaye iratlarini ve diger her trl kazan ve irada iliskin demenin Trkiye'de yapildigi,
6. Diger hallerde Maliye Bakanligi'nca belirlenen,
Yerin vergi dairesine mnferit beyanname ile bildirmeye mecburdurlar.
Bu kazan ve iratlardan serbest meslek faaliyetlerine iliskin olanlarin beyannamelerinin bu faaliyetlerin sona erdigi, bu kazan disindaki diger kazan ve iratlarla ilgili beyannamelerin ise bu kazan ve iratlarin iktisap olundugu tarihten itibaren 15 gn iinde ilgili vergi dairesine verilmesi mecburidir.
Geliri telif ve patent haklarinin satisindan ibaret olan ve tamami zerinden tevkif suretiyle gelir vergisi demis bulunan dar mkellefiyete tabi kimselerin bu gelirleri iin mnferit beyanname vermeleri ihtiyaridir. 33 /60
34. GELIR VERGISININ ORANI 2009 takvim yili gelirlerine uygulanacak tarife. Gelir vergisine tabi gelirler;
8.700 TL'ye kadar % 15
22.000 TL'nin 8.700 TL'si iin 1.305 TL, fazlasi % 20
50.000 TL'nin 22.000 TL'si iin 3.965 TL, fazlasi % 27
50.000 TL'den fazlasinin 50.000 TL'si iin 11.525 TL, fazlasi % 35
Oraninda vergilendirilir.
2008 takvim yili gelirlerine uygulanacak tarife. Gelir vergisine tabi gelirler;
7.800 YTL'ye kadar % 15
19.800 YTL'nin 7.800 YTL'si iin 1.170 YTL, fazlasi % 20
44.700 YTL'nin 19.800 YTL'si iin 3.570 YTL, fazlasi % 27
44.700 YTL'den fazlasinin 44.700 YTL'si iin 10.293 YTL, fazlasi % 35
Oraninda vergilendirilir. 34 /60
35. TARH YERI & TARHIYATIN MUHATABI Gelir Vergisi, mkellefin ikametgahinin bulundugu mahal vergi dairesince tarh edilir. Su kadar ki;
1. Isyeri ve ikametgahi ayri vergi daireleri blgesinde bulunan mkelleflerin vergileri, Maliye Bakanligi'nca uygun grldg takdirde ve mkellefe de evvelden bildirmek kaydiyle isyerinin bulundugu;
2. Diger cretlerle, gezici olarak alisanlarin ticaret ve serbest meslek kazanlarinin vergileri, bu cret ve kazan sahiplerinin ikametgahlarinin bulundugu yerin vergi dairesince tarh edilmemisse, faaliyetlerini icra ettikleri;
3. Dar mkellefiyete tabi olanlarin vergileri, beyannamelerini vermeye mecbur olduklari;
Yerin vergi dairesince tarh olunur.
Gelir Vergisi bu vergiyle mkellef olan gerek kisiler namina tarh edilir. Su kadar ki;
1. Kklerle kisitlilarda, bunlarin nam ve hesabina kanuni temsilcileri;
2. Verginin tevkif suretiyle alinmasi halinde, mkellef hesabina tevkifat yapmaya mecbur olanlar;
3. Dar mkellefiyette, mkellefin Trkiye' de daimi temsilcisi mevcutsa mkellef hesabina daimi temsilci (Trkiye'de birden fazla daimi temsilcinin mevcudiyeti halinde, mkellefin tayin edecegi, tarhiyat tarihine kadar byle bir tayin yapilmamissa, temsilcilerden herhangi birisi), daimi temsilci mevcut degilse, kazan ve iratlari yabanci kisiye sagliyanlar;
Tarhiyatta muhatap tutulurlar. 35 /60
36. VERGILENDIRME DNEMI
Gelir Vergisi'nde vergilendirme dnemi, gemis takvim yilidir.
Su kadar ki:
Mkellefiyetin takvim yili iinde kalkmasi halinde, vergilendirme dnemi, takvim yili basindan mkellefiyetin kalkmasi tarihine kadar geen sreye inhisar eder;
Diger cretlerde vergilendirme dnemi, hizmetin ifa olundugu takvim yilidir.
Tevkif yoluyla denen vergilerde, istihkak sahipleri ayrica yillik beyanname vermeye mecbur degillerse tevkifatin ilgili bulundugu dnemler vergilendirme dnemi sayilir ve kesilen veya kesilmesi icabeden vergiler yillik verginin yerine geer;
Mnferit beyanname ile bildirilmesi gereken gelirlerin vergilendirilmesinde, vergilendirme dnemi yerine gelirin iktisap tarihi esas tutulur. 36 /60
37. TARH ZAMANI
Gelir Vergisi:
Beyanname verilmesi icabeden hallerde, beyannamenin verildigi gnde, beyanname posta ile gnderilmisse, vergiyi tarh edecek daireye geldigi tarihi takibeden yedi gn iinde;
Diger cretlerde, hizmetin ifa olundugu takvim yilinin ikinci ayinda, takvim yili iinde ise baslanmasi halinde, ise baslama tarihinden itibaren bir ay iinde;
Tarh edilir.
Diger cret sahiplerinden bu bentlerde belirtilen tarh zamanlarinin hitamindan evvel memleketi terk edenlerin vergileri, memleketi terke tekaddm eden 15 gn iinde tarh olunur.
Diger cretsahipleri, tarh zamanlarinda, vergi karnelerini bagli olduklari vergi dairelerine ibraz ederek vergilerini tarh ettirmeye mecburdurlar. 37 /60
38. YILLIK BEYANA TABI GELIRLER ZERINDEN TAHAKKUK EDEN VERGILERDE DEME Subat ayi ierisinde verilmesi gereken beyan-name ile bildirilen gelir zerinden tahakkuk ettirilen gelir vergisi Subat ve Haziran aylarinda;
Mart ayi ierisinde veril-mesi gereken beyan-name ile bildirilen gelir zerinden tahakkuk ettirilen gelir vergisi Mart ve Temmuz aylarinda;
Olmak zere iki esit taksitte denir.
Maliye Bakanligi, gelirlerinin byk bir kismi zira kazantan olusan mkellefler hakkinda gerekli grlen hallerde, iki taksitten fazla olmamak zere, belli retim blgeleri ve ziraat rnlerine gre, zel deme zamanlari tayin edebilir. 38 /60
39. VERGI TEVKIFATININ YATIRILMASI
94'nc madde geregince yapilan vergi tevkifati, vergi kesenler tarafindan beyanname verecekleri ayin yirmialtinci gn aksamina kadar bagli bulunduklari vergi dairesine yatirilir.
"Maliye Bakanligi, 94 nc maddeye gre tevkifat yapacaklardan on ve daha az hizmet erbabi alistiranlar ile hizmet erbabi alistirmayanlara iliskin olarak beyanname verme sresinden itibaren ayi gemeyecek sekilde, deme zamani belirlemeye yetkilidir.
Mnferit beyanname ile bildirilen kazanlarin vergisi, beyanname verme sresi iinde vergi dairesine denir. 39 /60
40. VERGI TEVKIFATININ MAHSUBU Yillik beyannamede gsterilen gelire dahil kazan ve iratlardan bu kanuna gre kesilmis bulunan vergiler, beyanname zerinden hesaplanan Gelir Vergisi'nden mahsub edilir. Mahsubu yapilan miktar Gelir Vergisi'nden fazla oldugu takdirde aradaki fark vergi dairesince mkellefe bildirilir ve mkellefin teblig tarihinden itibaren bir yil iinde mracaati zerine kendisine red ve iade olunur.
Maliye Bakanligi; iadeyi mahsuben veya nakden yaptirmaya, inceleme raporuna, yeminli mali msavir raporuna veya teminata baglamaya ve iade iin aranilacak belgeleri belirlemeye yetkilidir.
Bu yetki; kazan trlerine, iade sekillerine, geliri elde edenin veya demeyi yapanin hukuki statsne gre ayri ayri kullanilabilecegi gibi belli hadler erevesinde de kullanilabilir.
Mahsuben iade islemi, aranan tm belgelerin tamamlanmasi kosuluyla, yillik gelir vergisi beyannamesinin verildigi tarih itibariyla yapilir. Ikmalen veya resen yapilan tarhiyatlarda mahsup islemi, mahsup talebine iliskin dileke ve eklerinin eksiksiz olarak vergi dairesi kayitlarina girdigi tarih esas alinarak yapilir. Aranan belgelerin tamamlanmasi asamasinda yapilan tahsilatlar ynnden dzeltme yapilmaz.
Kontrol edilen yabanci kurumlara yapilan demeler zerinden 94 nc maddesinin ikinci fikrasi uyarinca kesilen vergiler, Trkiye'de yillik beyannameyle bildirilen kontrol edilen yabanci kurum kri zerinden hesaplanacak gelir vergisinden mahsup edilebilir. Mahsup edilecek vergi, kontrol edilen yabanci kurumun bu demelerden kaynaklanan kazancina isabet eden gelir vergisinden fazla olamaz.
40 /60
41. E-BEYANNAMELERINIKENDILERI GNDEREBILECEK MKELLEFLER (1) ( Beyannamelerini elektronik ortamda gnderebilmelerine izin verilen mkellefler diledikleri takdirde e-beyanname gndermeye aracilik yetkisi verilmis gerek ve tzel kisiler vasitasiyla da beyannamelerini gnderebileceklerdir. )
1-) Aktif byklk ile net satis tutari llerine gre;
2008 yili aktif toplami 4.264.000,00.- YTL yi asan,
VEYA
2008 yili net satislar toplami 8.527.000,00.- YTL yi asan,
a-) Kurumlar Vergisi Mkellefleri,
(zel kanunlarina gre kurulan kooperatifler ile bunlarin olusturduklari birlikler hari.)
b-) Birinci ve Ikinci Sinif Tacirler,
c-) Zirai Kazanci Isletme Hesabi Esasina Gre Tespit Edilen iftiler,
d-) Serbest Meslek Faaliyetinde Bulunanlar. /60 41
42. E-BEYANNAMELERINIKENDILERI GNDEREBILECEK MKELLEFLER (2) 2-) Aktif byklk ile net satis tutari lleri aranmaksizin;
a-) Katma Bteli Idareler,
b-) Il zel Idareleri,
c-) Belediyeler ve bunlara bagli iktisadi isletmeler,
d-) Kamu Iktisadi Tesebbsleri,
e-) Devlet ve Kamu Iktisadi Tesebbsleri Istirakleri,
f-) Dner Sermayeli Isletmeler,
g-) zerk Kuruluslar,
h-) Diger Kamu Kurumlari.
i-) Noterler.
i-) 1136 sayili Avukatlik Kanununa gre ruhsat almis avukatlar. (15.11.2007 tarih ve 101429 sayili genel yazi)
j-) Muhasebeye iliskin islemleri, isletmede bagimli olarak alisan ve 3568 sayili Kanuna gre ruhsat almis meslek mensuplari tarafindan yerine getirilen mkellefler. ( Meslek mensubunun kimlik bilgileri ile ruhsat numarasi ve bagli oldugu odanin adini belirten dileke, talep formu ile birlikte vergi dairesine verilecektir. )
k-) Herhangi bir hadde ve sinirlamaya tabi olmaksizin, Y.M.M.lerle tam tasdik szlesmesi imzalamis olan mkellefler. ( Y.M.M.nin kimlik bilgileri ile ruhsat numarasi, bagli oldugu oda ve tam tasdik szlesmesinin tarih ve numarasini belirten bir dilekeyi talep formu ile birlikte vergi dairesine vereceklerdir. ) /60 42
43. E-BEYANNAMELERINIKENDILERI GNDEREBILECEK MKELLEFLER (3) 3-) Aracilik yetkisi verilen meslek mensuplari (Serbest Muhasebeci / Serbest Muhasebeci Mali Msavir /Yeminli Mali Msavir ) kendi mkellefiyetleri ile ilgili vergi beyannamelerini de elektronik ortamda gnderebileceklerdir. ( Mesleki faaliyetini icra etmeyen ancak, gelir getirici faaliyette bulunanlar ; oda kayit belgesinin tasdikli bir rnegini dileke ekinde vergi dairesine vererek sifre alabileceklerdir. -15.11.2007 tarih ve 101429 sayili genel yazi-)
4-) Beyana tabi geliri sadece gayrimenkul sermaye iradindan ibaret olan mkellefler istemeleri halinde yillik gelir vergisi beyannamelerini elektronik ortamda gnderebileceklerdir.
5-) Aktif byklk ile net satis tutari lleri sarti aranilmaksizin, 1581 sayili Kanuna gre kurulan Tarim Kredi Kooperatifleri ve Birlikleri istemeleri halinde beyannamelerini elektronik ortamda dogrudan kendileri gnderebileceklerdir.
( Yukarida belirtilen mkellefler disinda kalan mkelleflere, elektronik ortamda beyanname gndermek iin kullanici kodu, parola ve sifre verilmeyecektir. )
__________________________________________________________________________________________________________________
- (340 sira nolu Vergi Usul Kanunu Genel Tebligi / iv.Blm, 1inci ve son paragraf.)
- (Vergi Beyannamelerinin Serbest Muhasebeci ve Serbest Muhasebeci Mali Msavirlerce Imzalanmasi Hakkindaki 4 ve 5 nolu Genel Tebligler)
- (2004 / 11 Seri Nolu Uygulama I Genelgesi)
- (2005 / 1 Seri Nolu Uygulama I Genelgesi)
- (15 nolu Vergi Usul Kanunu Sirkleri)
- (26 nolu Vergi Usul Kanunu Sirkleri)
- (28 nolu Vergi Usul Kanunu Sirkleri)
- (15.11.2007 tarih ve 101429 sayili genel yazi) /60 43
44. VERGI BEYANNAMELERININ MESLEK MENSUPLARINCA (S.M. ve S.M.M.M.) IMZALANMASI (1) A) Beyannamelerini Imzalatma Mecburiyeti Kapsamindaki Mkellefler: 2008 yilina ait aylik ve 2008 Mart ve Nisan ayinda verilen yillik beyannameler iin
2007 yili aktif toplami 3.807.000.-YTL. ve net satislar toplami 7.613.000.-YTL. yi asmayan;
2009 yilina ait aylik ve 2009 Mart ve Nisan ayinda verilen yillik beyannameler iin
2008 yili aktif toplami 4.264.000.-YTL. ve net satislar toplami 8.527.000.-YTLyi asmayan;
(asanlar, Y.M.M.ye tasdik ettireceklerdir. Zorunluluk bulunmamakta olup, istenmesi halinde tasdik ettirebileceklerdir).
Kurumlar Vergisi Mkellefleri veya Ticari, Zirai ve Mesleki Kazanci nedeniyle Gerek Usulde Vergilendirilen Gelir Vergisi Mkellefleri.
/60 44
45. VERGI BEYANNAMELERININ MESLEK MENSUPLARINCA (S.M. ve S.M.M.M.) IMZALANMASI (2) B) Beyannamelerini Imzalatma Mecburiyeti Kapsami Disindaki Mkellefler:
- Ikinci Sinif Tacirlerden;
a- Alim satim veya imalat faaliyetinde bulunanlardan bir nceki yil satislarinin tutari
2007 yili iin 128.000,-YTLyi,
2008 yili iin 143.000.-YTLyi asmayanlar,
b- Yukarida yazili olanlar disindaki islerle ugrasanlardan bir nceki yil gayrisafi is hasilatlarinin tutari
2007 yili iin 63.000.-YTL.yi,
2008 yili iin 71.000.-YTLyi asmayanlar,
- Zirai Kazanci Isletme Hesabi esasina Gre Tespit Edilen iftilerden; bir nceki yil hasilat tutarlari
2007 yili iin 128.000.-YTL.yi, 2008 yili iin 143.000.-YTL.yi asmayanlar,
- Serbest Meslek Faaliyetinde Bulunanlardan; bir nceki yil gayrisafi hasilatlari tutari
2007 yili iin 89.000.-YTL.yi, 2008 yili iin 100.000.-YTL.yi asmayanlar,
Bu hadlere bakilmaksizin noterler; zel kanunlarina gre kurulan kooperatifler ile bunlarin olusturduklari birlikler beyannamelerini imzalatmak zorunda degildirler.
/60 45
46. VERGI BEYANNAMELERININ MESLEK MENSUPLARINCA (S.M. ve S.M.M.M.) IMZALANMASI (3) C-) Imzalatma Kapsamindaki Beyannameler: Yillik gelir veya kurumlar vergisi beyannameleri ile muhtasar beyannameler ve K.D.V. beyannameleri.
D-) Beyannamelerini Imzalatmayan Mkellefler Hakkinda Yapilacak Islemler:
Beyannamelerini gerektigi halde imzalatmayan veya tebligle belirtilen esaslara uyulmaksizin imzalatan mkellefler hakkinda, her bir beyanname iin V.U.K.nun 352/II-7. maddesine gre II. Derece usulszlk cezasi, sz konusu fiil ayni zamanda resen takdiri gerektirdiginden 2 kat olarak kesilir. V.U.K.nun 30/8. maddesine gre takdir komisyonuna sevk islemi yapilir, ayrica byle mkelleflerin zellikle incelenmesine zen gsterilir.
E-) Listelerin Vergi Dairelerine Verilmesi:
Meslek Mensuplari, beyannamelerini imzaladiklari mkelleflerin adi-soyadi, bagli bulunduklari vergi dairesi ve vergi numarasini ieren bir listeyi 15 Mayis gn mesai bitimine kadar kendilerinin bagli olduklari vergi dairesine vermek zorundadirlar. Bu listeler, meslek odasina kayitli oldugunu oda kayit belgesi veya oda faaliyet belgesi ile belgeleyen meslek mensubu tarafindan bizzat imzalanarak yazi ekinde teslim edilir. /60 46
47. VERGI BEYANNAMELERININ MESLEK MENSUPLARINCA (S.M. ve S.M.M.M.) IMZALANMASI (4) F-) Beyannamelerini Imzalamayan ve Listeleri Sresinde Vergi Dairesine Vermeyen Meslek Mensuplari Hakkinda Yapilacak Islemler:
1-) Beyannameleri imzalamayan meslek mensuplari ilgili vergi dairesi tarafindan; meslek mensuplari veya beyannamelerini imzalatmayan mkellefler nezdinde yoklama yapilmak, 15 Mayisa kadar vermek zorunda olduklari listeler taranmak ve olayin zelligine gre kullanilabilecek benzeri yntemler ile belirlenerek; bagli bulunulan Defterdarliklara bilgi verilecektir.Defterdarliklarca hazirlanan listelerin Haziran ayi sonuna kadar Bakanligimiza gnderilecegi dsnlrse vergi dairesince yapilacak tespitler ve Defterdarliga gnderme isi bu takvime uygun bir tarihe kadar (en ge 15 Haziran olabilir) bitirilmelidir.
2-) Mayis Ayinin 15. gn mesai bitimine kadar anilan listeleri vergi dairesine vermeyen meslek mensuplarina 15 gnlk sre ierisinde anilan listelerin verilmesini aksi halde V.U.K.nun mkerrer 355. maddesi geregi ceza uygulanacagini belirten bir yazi teblig edilir. Yazi ile belirtilen srede bu dev yerine getirilmezse mkerrer 355. madde uygulanir. /60 47
48. VERGI BEYANNAMELERININ MESLEK MENSUPLARINCA (S.M. ve S.M.M.M.) IMZALANMASI (5) NOT: Bir nceki yil aktif veya net satislar toplami (A) blmnde yer alan hadleri asmayan kurumlar vergisi mkellefleri ile birinci sinif tacirler her halekarda (B) blmnde belirtilen beyannamelerini S.M. veya S.M.M.M.lere imzalatacaklardir.
Blmnde yer alan ve 37 Sira Nolu S.M., S.M.M.M. ve Y.M.M. Kanunu Genel Tebligi ile belirlenen rakamlar 2007 yilinda verilecek (B) blmnde belirtilen beyannamelerin meslek mensuplarinca imzalanip imzalanmamasinda dikkate alinacaktir. Bu rakamlarin Bakanligimizca belirlenmemesi halinde, bu hadler her yil V.U.K hkmleri uyarinca tespit edilen yeniden degerleme oraninda arttirilarak uygulanacaktir.(2008 yili rakamlari 2007ye %12 oraninin uygulanmasi ile bulunmustur.)
(Bu sekilde yapilacak hesaplamada 500.- YTL. ve daha dsk olan tutarlar dikkate alinmayacak, 500.-YTL.den fazla olan tutarlar ise 1.000.-YTL.ye ykseltilecektir.)
*Kaynaklar:
1- Vergi beyannamelerinin Serbest Muhasebeci ve Serbest Muhasebeci Mali Msavirlerce imzalanmasi hakkindaki 4 ve 5 No.lu Genel Tebligler.
2- Vergi beyannamelerinin meslek mensuplarinca imzalanmasi hakkinda 200/1 seri No.lu i genelge.
3- 18 Sira Nolu Serbest Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci Mali Msavirlik ve Yeminli Mali Msavirlik Kanunu Genel Tebligi.
4- 37 Sira Nolu Serbest Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci Mali Msavirlik ve Yeminli Mali Msavirlik Kanunu Genel Tebligi.
5- 41 Sira Nolu Serbest Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci Mali Msavirlik ve Yeminli Mali Msavirlik Kanunu Genel Tebligi. /60 48
49. GELIR UNSURLARININ TOPLANMASI VE BEYANINA ILISKIN RNEKLER; (1) rnek-1
1.1 Bay (A)nin 2008 yili gelirleri asagidaki gibidir.
Birinci Isverenden Alinan cret (Tevkifat Yapilmis) 35.000,00.- YTL
Ikinci Isverenden Alinan cret (Tevkifat Yapilmis) 14.000,00.- YTL
nc Isverenden Alinan cret (Tevkifat Yapilmis) 6.000,00.- YTL
Toplam Gelir 55.000,00.- YTL
Bay (A)nin birden fazla isverenden elde ettigi cretler toplami 19.800,00.- YTL sini astigi iin cret gelirinin tamamini beyan edecektir.
1.2 Bay (A)nin 2008 yili gelirleri asagidaki gibidir.
Birinci Isverenden Alinan cret (Tevkifat Yapilmis) 35.000,00.- YTL
Ikinci Isverenden Alinan cret (Tevkifat Yapilmis) 13.000,00.- YTL
nc Isverenden Alinan cret (Tevkifat Yapilmis) 6.800,00.- YTL
Toplam Gelir 54.800,00.- YTL
Bay (A)nin birden fazla isverenden elde ettigi cretler toplami 19.800,00.- YTL sini asmadigi iin cret gelirinin tamami beyan edilmeyecektir. /60 49
50. GELIR UNSURLARININ TOPLANMASI VE BEYANINA ILISKIN RNEKLER; (2) rnek-2
2.1 Bayan (B)nin 2008 yili gelirleri asagidaki gibidir.
-Ticari Kazanci 12.000,00.-YTL
-Birinci Isverenden Alinan cret (Tevkifat Yapilmis) 43.000,00.-YTL
-Ikinci Isverenden Alinan cret (Tevkifat Yapilmis) 13.000,00.-YTL
-Isyeri Kira Geliri (Tevkifat Yapilmis) 8.000,00.-YTL
Toplam Gelir 76.000,00.-YTL
Beyan edilecek gelirler
-Ticari Kazanci 12.000,00.-YT
-Isyeri Kira Geliri 8.000,00.-YTL
/60 50
51. GELIR UNSURLARININ TOPLANMASI VE BEYANINA ILISKIN RNEKLER; (2)
2.2 Bayan (B)nin 2008 yili gelirleri asagidaki gibidir.
-Ticari Kazanci 9.000,00.-YTL
-Birinci Isverenden Alinan cret (Tevkifat Yapilmis) 43.000,00.-YTL
-Ikinci Isverenden Alinan cret (Tevkifat Yapilmis) 13.000,00.-YTL
-Isyeri Kira Geliri (Tevkifat Yapilmis) 8.000,00.-YTL
Toplam Gelir 73.000,00.-YTL
Beyan edilecek gelirlerin hesabi:
-Ticari Kazanci 9.000,00.-YT
-Isyeri Kira Geliri 8.000,00.-YTL
Toplam Gelir 17.000,00.-YTL
Toplam gelir 19.800,00- YTLyi gemediginden
sadece 9.000,00- YTL tutarindaki Tic. Kazan beyan edilecektir.
/60 51
52. GELIR UNSURLARININ TOPLANMASI VE BEYANINA ILISKIN RNEKLER; (3) rnek-3
3.1 Bay (Y)nin 2008 yili gelirleri asagidaki gibidir. :
-Ticari Kazanci 10.000,00.-TL
-Birinci Isverenden Alinan cret (Tevkifat Yapilmis) 12.000,00.-TL
-Ikinci Isverenden Alinan cret (Tevkifat Yapilmis) 1.000,00.-TL
-nc Isverenden Alinan cret (Tevkifat Yapilmamis) 5.000,00.-TL
-Brt Isyeri Kira geliri (Tevkifat Yapilmis) 5.000,00.-TL
-Brt Mevduat Faizi (Tevkifat Yapilmis) 20.000,00.-TL
-Kiracilik Hakkinin Devri Karsiliginda Elde Edilen Gelir
(Arizi Kazan) 9.000,00.-TL
Toplam Gelir 62.000,00.-TL /60 52
53. GELIR UNSURLARININ TOPLANMASI VE BEYANINA ILISKIN RNEKLER; (3) Beyan edilecek gelirler :
-Ticari Kazanci 10.000,00.-TL
-Isyeri Kira Geliri 5.000,00.-TL
-Tevkifat Yapilmamis cret 5.000,00.-TL
Toplam Beyan Edilecek Gelir 20.000,00.-TL
NOT: Ticari kazan zorunlu, tevkifat yapilmamis cret zorunlu, isyeri kira geliri ile birlikte toplam rakam 19.800 getiginden kira geliri de zorunlu.
Arizi kazan 16.000 -TLlik istisnanin altinda kaldigindan beyan disi.
/60 53
54. GELIR UNSURLARININ TOPLANMASI VE BEYANINA ILISKIN RNEKLER; (3) 3.2 Bay (Y)nin 2008 yili gelirleri asagidaki gibidir. :
-Ticari Kazanci 10.000,00.-TL
-YTL -Birinci Isverenden Alinan cret (Tevkifat Yapilmis) 12.000,00.-TL
-Ikinci Isverenden Alinan cret (Tevkifat Yapilmis) 1.000,00.-TL
-nc Isverenden Alinan cret (Tevkifat Yapilmamis) 5.000,00.-TL
-Brt Isyeri Kira geliri (Tevkifat Yapilmis) 3.000,00.-TL
-Brt Mevduat Faizi (Tevkifat Yapilmis) 20.000,00.-TL
-Kiracilik Hakkinin Devri Karsiliginda Elde Edilen Gelir
(Arizi Kazan) 9.000,00.-TL
Toplam Gelir 60.000,00.-TL
Beyan edilecek gelirler :
-Ticari Kazanci 10.000,00.-YTL
-Isyeri Kira Geliri 3.000,00.-YTL
-Tevkifat Yapilmamis cret 5.000,00.-YTL
Toplam Gelir 18.000,00.-YTL
Beyan Edilecek Gelir 15.000,00.-YTL
NOT: Ticari kazan zorunlu, tevkifat yapilmamis cret zorunlu, isyeri kira geliri ile birlikte toplam rakam 19.800i gemediginden kira geliri beyan edilmeyecek. Arizi kazan 16.000 YTLlik istisnanin altinda kaldigindan beyan disi. /60 54
55. GELIR UNSURLARININ TOPLANMASI VE BEYANINA ILISKIN RNEKLER; (4) rnek-4
Bay (Y)nin 2008 yili gelirleri asagidaki gibidir. :
-Serbest Meslek Kazanci 8.000,00.-TL
-Mesken Kira Geliri 4.000,00.-TL
-Brt Isyeri Kira geliri (Tevkifat Yapilmis) 6.000,00.-TL
-01.01.2006 tarihinden nce TL cinsinden ihra edilmis
Hazine Bonosu faiz geliri (brt) 390.000,00.-TL
-Dviz Mevduat Faizi (Tevkifat Yapilmis) 25.000,00.-TL
-Menk. Kiymetler Yat.Fon. Katilma Belgelerine denen Kar payi 20.000,00.-TL
-(X) Limited Sirketinin 2004 yili karinin dagitimindan elde edilen kar payi 16.000,00.-TL
-Gayrimenkul satis kazanci ( deger artis kazanci ) 15.000,00.-TL
Toplam Gelir 484.000,00.-TL
/60 55
56. GELIR UNSURLARININ TOPLANMASI VE BEYANINA ILISKIN RNEKLER; (4) Beyan edilecek gelirler :
-Serbest Meslek Kazanci 8.000,00.-TL
-Mesken Kira Geliri 4.000,00.-TL
-Isyeri Kira geliri 6.000,00.-TL
-Hazine Bonosu faiz geliri 136.890,00.-TL
390.000,00-(390.000,00 x % 64,9) = 136.890,00.- TL
-(X) Limited Sirketinin kar payi (16.000,00x0,50) 8.000,00.-TL
-Deger artis kazanci ( 15.000 6.800 ) 8.200,00.-TL
Toplam Beyan edilecek gelir 171.090,00.-TL
NOT: Dviz mevduat faizi ve menkul kiymetler yatirim fonlarinin katilma belgelerine denen kar paylari GVK. Geici Md. 67ye gre beyan disi olup, Ltd.Sti kar paylarinin yarisi ( % 50 ) GVK. Md. 22ye gre istisna. /60 56
57. GELIR UNSURLARININ TOPLANMASI VE BEYANINA ILISKIN RNEKLER; (5) rnek-5
Bay (S)nin 2008 yili gelirleri asagidaki gibidir. :
-Birinci Isverenden Alinan cret (Tevkifat Yapilmis) 80.000,00.-TL
-Ikinci Isverenden Alinan cret (Tevkifat Yapilmis) 8.000,00.-TL
-Brt Isyeri Kira geliri (Tevkifat Yapilmis) 5.000,00.-TL
-01.01.2006 tarihinden nce TL cinsinden ihra edilmis
Hazine Bonosu faiz geliri (brt) 350.000,00.-TL
-Repo geliri (Tevkifat Yapilmis) 150.000,00.-TL
-(F) A.S. nin 1998 yili karinin dagitimindan elde edilen kar payi 5.000,00.-TL
-(F) A.S. nin 2004 yili karinin sermayeye ilave edilmesi neticesinde
elde edilen kar payi 50.000,00.-TL
Toplam gelir 648.000,00.-TL
Beyan edilecek gelirler :
-Brt Isyeri Kira geliri 5.000,00.-TL
-Hazine Bonosu faiz geliri YTL 350.000,00-(350.000,00 x %64.9 ) = 122.850,00.-TL
Beyan Edilecek Toplam gelir 127.850.00.-TL
NOT: Repo geliri GVK. Geici Md. 67e gre, 98 yili kar dagitimi Geici 62ye gre, 2003 yili karinin sermayeye eklenmesi ile elde edilen kar payi 243 nolu GTye gre beyan disi.
/60 57
58. GELIR UNSURLARININ TOPLANMASI VE BEYANINA ILISKIN RNEKLER; (6) rnek-6
Bay (T)nin 2008 yili gelirleri asagidaki gibidir :
-Mesken kira geliri 4.800,00.-TL
-Brt Isyeri Kira geliri (Tevkifat Yapilmis) 7.000,00.-TL
-Alacak faizi 16.000,00.-TL
-01.01.2006 tarihinden nce ihra edilen dvize endeksli D.T. faiz geliri 205.000,00.-TL
-(X) A.S.nin 2002 yilinda elde edilen istisna Kazanlarinin
2008 yilinda dagitilmasindan elde edilen kar payi 9.000,00.-TL
Toplam gelir 241.800,00.-TL
Beyan edilecek gelirler :
-Mesken kira geliri 2.400,00.-YTL (4.800,00-2.400,00) = 2.400,00.-TL.
-Isyeri Kira geliri 7.000,00.-TL
-Alacak faizi 16.000,00.-TL
01.01.2006 tarihinden nce ihra edilen dvize endeksli D.T. faiz geliri 205.000,00.-TL
-Kar payi (9.000,00 / 9) + 9.000,00 = 10.000,00 / 2 (Ge.Mad. 62) 5.000,00.-TL
Toplam beyan edilecek gelir 235,400,00.-TL
NOT: Alacak faizi 960 YTLyi getigi iin beyan ediliyor; 2002 yilinda istisna kazanlardan elde edilen kar payinin net tutarina 1/9u eklendikten sonra bulunan tutarin yarisi ( % 50 ) beyan ediliyor. /60 58