Wet betreffende de rechten van de vrijwilliger

1. Wet betreffende de rechten van de vrijwilliger Een beknopt overzicht voor organisaties

2. Doel van de wet? • Juridische duidelijkheid scheppen • Vrijwilligers beschermen De wet is van kracht sinds 1 augustus 2006 • De artikelen 5 en 6 en artikel 8 bissinds 1 januari 2007 VSVw vzw - 2007

3. Twee verplichtingen • Verzekeringsplicht • Informatieplicht - Impliciet appél: vrijwilligersbeleid VSVw vzw - 2007

4. Elementen in de wet • Definitie • Groepen vrijwilligers • Aansprakelijkheidsregime • + verzekeringsplicht • Kostenvergoedingen • Informatieplicht • Bijkomende bepalingen VSVw vzw - 2007

5. De definitie Vrijwilligerswerk is een activiteit • uitgevoerd door een vrijwilliger • onbezoldigd en op vrijwillige basis • voor anderen/een maatschappelijk doel • binnen een organisatie • met rechtspersoonlijkheid of niet • ‘goede praktijk’ VSVw vzw - 2007

6. Vrijwilligerswerk door/voor iedereen • Ja, maar • verbod op kinderarbeid: minimumgrens! • Meeste mensen beginnen er zo aan • drempels voor bepaalde categorieën • mensen met een vervangingsinkomen VSVw vzw - 2007

7. VSVw vzw - 2007

8. Werklozen en bruggepensioneerden • Schriftlijke meldingsplicht • 12-dagen regeling • (event.) Weigering/beperking RVA • ‘geen vrijwilligerswerk’ • mogelijk misbruik (of vermoedelijk misbruik) • beschikbaarheid op arbeidsmarkt • vergoeding hoger dan wet toelaat • Consequenties weigering VSVw vzw - 2007

9. Mensen met uitkering van ziekenfonds/leefloners • Aanvragen aan adviserend geneesheer • oud systeem blijft min/meer bestaan • controleren ‘verenigbaarheid’ • Leefloner - meedelen aan OCMW (dossierbeheerder) VSVw vzw - 2007

10. Uitkeringsgerechtigden • 'goede praktijk' • niet expliciet opgelegd door wet • rol organisatie VSVw vzw - 2007

11. Vrijwilligerswerk en aansprakelijkheid • Aansprakelijkheid: algemeen principe • De persoon die een fout maakt is verplicht om de schade die daaruit voortvloeit voor derden te herstellen of te vergoeden. • Vermoedt drie elementen: • fout (fout, onvoorzichtigheid, nalatigheid) • schade (tegenover een 'derde') • verband tussen fout en schade VSVw vzw - 2007

12. Vrijwilligerswerk en aansprakelijkheid: de wet • Afwijking aansprakelijkheidsregime • Organisatie is BA • cfr. aansteller - aangestelde • 'Immuniteit vrijwilliger' • behalve • lichte repetitieve fout • grove fout • bedrog • behalve vws in bepaalde FV • Niet voor schade aan zichzelf VSVw vzw - 2007

13. Aansprakelijkheid in de wet • Buitencontractuele aansprakelijkheid • 'buiten contract' • noch mondeling, noch schriftelijk • Geen volledig sluitende oplossing BA gebruik privé-voertuig • Opgelet met toevertrouwde goederen etc… VSVw vzw - 2007

14. Verzekeringen • Wet legt een verzekeringsplicht op • voor BA org (risico's vrijwilligerswerk) • tijdens verrichten van activiteiten (in ruime betekenis geïnterpreteerd) • voor orgs die vallen onder voor vw 'gunstig' aansprakelijkheidsregime • dus: verzekeringsplicht niet voor alle orgs • Wet legt (nog) geen verzekeringsplicht op voor RB en LO, ziekte. VSVw vzw - 2007

15. Verzekeringen • Plicht geldt voor • organisaties met rechtspersoonlijkheid • organisaties zonder rechtspersoonlijkheid • de zgn. ‘feitelijke verenigingen’ • Afbakening • FV met personeel • FV verbonden aan rechtspersoon • FV verbonden aan FV met personeel • 'goede praktijk' - cfr. Concept 'opdrachtgever' VSVw vzw - 2007

16. Verzekeringen • Actualiteit • uitvoeringsbesluiten Verwilghen • ‘K.B minimumgarantievoorwaarden’ • KB Collectieve verzekering • Commentaar • Modelinhoud ‘vrijwilligerswerk’ • Collectieve polis Tuybens • Reglement Nationale Loterij • Uit te werken door Vlaamse Provincies VSVw vzw - 2007

17. Kostenvergoedingen • Principe: onbezoldigd • Kosten mogelijk te recupereren • via systeem 'forfait' • via systeem 'reëel' VSVw vzw - 2007

18. Forfaitair of vast maximum per dag (€ 28,48)maximum per jaar (€ 1.139,02) bedrag dat jaarlijks geïndexeerd wordt Voordeel geen bewijsstukken nodig (wel in boekhouding) geen fiscale attesten Nadeel vraagt registratie van vrijwilligers en financiële transacties Kosten: systeem 1 VSVw vzw - 2007

19. Systeem 2 in concreto • Reële of werkelijke kosten • Vraagt bewijsstukken • systeem 'kosten eigen aan de werkgever' • Niet aangeven aan de belastingen • Opnemen in boekhouding • Geen buitensporige bedragen VSVw vzw - 2007

20. Systeem 1 of 2? 1 én 2? Of? • OF/OF nooit en/en! • Geen 'recht' voor de vrijwilliger! • Geen prestatievergoeding • Geen overschrijdingen! VSVw vzw - 2007

21. Informatieplicht: waarom? • Vrijwilligers • beschermen • informeren • Maakt positie van de organisatie duidelijk • als ‘opdrachtgever’ • Geeft aan dat VWw engagement inhoudt van 2 partijen: rechten en plichten VSVw vzw - 2007

22. Informatieplicht: minimum • Verplichte elementen • sociale doelstelling • juridisch statuut • verzekering • verplichte • extra • kostenregelingen • geheimhoudingsplicht VSVw vzw - 2007

23. Informatieplicht • Vormvrij • individueel – collectief • mondeling – schriftelijk • Bewijslast VSVw vzw - 2007

24. Andere elementen • Artikel 9 § 1: arbeidsrecht • Artikel 9 § 2: vreemdelingen • Controlemogelijkheden VSVw vzw - 2007

25. En nu? • Actuele info Wetgeving www.vrijwilligersweb.be VSVw vzw - 2007

26. VSVw vzw - 2007