Download
1 / 19
220 likes | 481 Vues
POMNIK KU CZCI POMORDOWANYCH W BIAŁOWOLI. prezentację przygotował Paweł Koczułap Międzywydziałowe Studium Pedagogiczne. Położenie wsi Białowola na mapie Polski. Położenie Białowoli (powiat zamojski) Wieś leży 14 kilometrów na południowy wschód od Zamościa. Historia Białowoli.
E N D
POMNIK KU CZCI POMORDOWANYCH W BIAŁOWOLI prezentację przygotował Paweł Koczułap Międzywydziałowe Studium Pedagogiczne
Położenie Białowoli (powiat zamojski) Wieś leży 14 kilometrów na południowy wschód od Zamościa
Historia Białowoli • wieś powstała w pierwszej połowie XVI wieku założona przez rodzinę Lipskich herbu Korczak, • pierwotna jej nazwa to Biała Wola • powierzchnia wsi na początku swego istnienia wynosiła 46ha, • w 1631r wieś została sprzedana Zamoyskim i weszła w skład Ordynacji Zamoyskich, • obecnie powierzchnia wsi wynosi ok. 980 ha, • do dnia dzisiejszego zachowała się stara zabudowa wsi z obejściem wielobudynkowym, • dziś wieś liczy 559 mieszkańców, w tym 286 kobiet i 273 mężczyzn.
Mapka Białowoli Przejeżdżając przez wieś zwodzi nas spokojne życie mieszkańców, zupełnie nie wskazujące na wydarzenia, które miały tu kiedyś miejsce. Ale uważny obserwator zauważy tu znaki przeszłości…
Białowola podczas II wojny światowej • W Białowoli Polacy podczas okupacji niemieckiej mogli znaleźć schronienie przed niemieckimi represjami gdyż sąsiednie wioski byli zasiedlone kolonistami niemieckimi, • po stronie polskiej powstawały grupy bojowe, które uczestniczyły w akcjach przeciwko kolonistom- jeden z takich ataków miał miejsce w sąsiedniej wsi Lipsko, • w odwecie za pomoc udzieloną partyzantom mieszkańcy Białowoli zapłacili bardzo wysoką cenę - żandarmeria niemiecka, oddziały SS z Zamościa i koloniści niemieccy 29 grudnia 1942r dokonały brutalnej pacyfikacji wsi, • strzelano do mieszkańców uciekających do pobliskiego lasu, we wsi pozostały tylko kobiety z dziećmi i starcy dla których ucieczka i ukrywanie się było bardzo trudne,
Białowola podczas II wojny światowej • wyprowadzono ich z domów i umieszczono w jednej z sal pobliskiej szkoły a obok remizy strażackiej sąsiadującej ze szkołą hitlerowcy ustawili karabin maszynowy, • rozstrzeliwano 10 osób za każdego 1 zabitego kolonistę, • na plac szkolny wyprowadzano po 5 osób i rozstrzeliwano serią z karabinu maszynowego, • jeżeli ktoś przeżył to dobijano go strzałem w tył głowy, • łącznie niemiecka ekspedycja karna rozstrzelała 52 osoby w różnym wieku od starców po matki z małymi dziećmi,
Białowola podczas II wojny światowej • najstarsza ofiara niemieckiego mordu miała 80 lat, najmłodsza kilka miesięcy, • po bestialskim mordzie oprawcy poszli na obiad a później rabowali wioskę, mordowali mieszkańców których spotkali lub znaleźli ukrytych, • wieczorem opuścili wioskę biorąc ze sobą inwentarz żywy i martwy oraz inne cenniejsze mienie, • łącznie w czasie rozstrzeliwań w latach 1942-1943 życie straciło 65 mieszkańców Białowoli.
Szkoła Podstawowa w Białowoliprzed tą szkołą 29.12.1942 r dokonano egzekucji na mieszkańcach Białowoli
Pomnik ku czci pomordowanych w Białowoli Pomordowanych mieszkańców pochowano w miejscu egzekucji. Pomnik jest usytuowany na dawnym placu przyszkolnym, obecnie w sąsiedztwie boiska szkolnego. Pomnik powstał w 1946r, obecny jego kształt pochodzi z 1977r, ponadto był kilkakrotnie remontowany.
Pomnik ku czci pomordowanych w Białowoli • prostokątny teren nad grobem porasta trawnik otoczony parkanem z metalowych słupków połączonych kutym łańcuchem, • elementy ogrodzenia malowane są w kolorze czarnym, • pomnik wzniesiony z wapienia józefowskiego tworzą pionowe prostopadłościenne elementy ustawione na dwustopniowym kamiennym cokole, • pomnik posiada wysoką podbudowę w formie cokołu z klinkieru, • konserwator zalecił oczyszczanie powierzchni klinkieru z wysoleń za pomocą odpowiednich preparatów,
Pomnik ku czci pomordowanych w Białowoli • na licu frontowym wyryto nazwiska i imiona oraz wiek osób zamordowanych, • bryłę pomnika wzbogacają płaskorzeźbiony wolutowy kartusz z napisem, kamienna rzeźba płonącego znicza oraz metalowe odlewy z wizerunkami Matki Bożej i Chrystusa wmontowane w kamień, • na centralnej płycie pomnika znajduje się ryty w kamieniu krzyż, • stan pomnika na dzień dzisiejszy jest dobry, widoczne są naturalne zniszczenia typowe dla rzeźby kamiennej: zaczernienia, niewielkie ubytki mechaniczne, wykwity soli na powierzchni cokołu.
Pomnik ku czci pomordowanych w Białowoli „Tu spoczywają zwłoki 65 Polaków mieszkańców wsi Białowola wymordowanych przez krwawych katów hitlerowskich. Dn 29.XII.1942 r. Cześć ich pamięci” Napis na płycie pomnika:
Pomnik ku czci pomordowanych w Białowoli Minęły lata i tragizm tych chwil nie jest już tak żywy. Jednak odwiedzając to miejsce nie należy traktować go jedynie jako atrakcję turystyczną. Niech będzie refleksją o przemijaniu, zmienności losów a mimo wszystko nieustającą pamięcią o przeszłości
