POLSKIE PRAWO LOTNICZE

1. POLSKIE PRAWO LOTNICZE Dominik Punda

2. Źródła prawa (polski system prawny) • Ustawa zasadnicza • (KONSTYTUCJA RP) • 2. Ratyfikowane umowy międzynarodowe • (przyjęte przez umawiające się strony) • 3. Ustawy • 4. Rozporządzenia, zarządzenia, uchwały • (przepisy wykonawcze) Dominik Punda

3. Struktura władzy nad lotnictwem cywilnym w RP Prezes Urzędu Lotnictwa CywilnegoULC Minister właściwy do spraw transportu (Minister Infrastruktury) Państwowa Komisja Badania Wypadków Lotniczych PKBWL Lotnicza Komisja Egzaminacyjna LKE Inspektorat Personelu Lotniczego IPL Dominik Punda

4. Podstawy prawne 1.Ustawa z dnia 3 lipca 2002r. Prawo Lotnicze(Dz.U. Nr 130 poz. 1112)2.Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 3 września 2003r w sprawie licencjonowania personelu lotniczego(Dz.U. Nr 165 poz. 1603)3.Załączniki do rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 3 września 2003r.(poz. 1603)Załącznik nr 1 Szczegółowe wymagania dla poszczególnych rodzajów licencji. Rodzaje uprawnień lotniczych wpisywanych do licencji oraz wymagania dotyczące ich wydawania, przedłużania i wznawiania ważności uprawnień lotniczych. (Dz.U. Nr 165 poz. 1603) Dominik Punda

5. Podstawy prawne cd Załącznik nr 2 Opisy i wzory licencji członków personelu lotniczego oraz wzór świadectwa uznania licencji członka personelu lotniczego albo równoważnego dokumentu (Dz.U. Nr 165 poz. 1603)4.Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 13 grudnia 2002r. w sprawie czasu pracy i wypoczynku członków załóg statków powietrznych oraz kontrolerów ruchu lotniczego(Dz.U. Nr 219 poz. 1841) Dominik Punda

6. Podstawy prawne cd PEL Podręcznik Licencjonowania Personelu Lotniczego Dominik Punda

7. Dziennik Ustaw Nr 130 Poz. 1112 Ustawa z dnia 3 lipca 2002 r. Prawo lotnicze Dominik Punda

8. Ustawa Prawo lotnicze DZIAŁ I Przepisy ogólnePrzepisy Ustawy regulują stosunki prawne z zakresu lotnictwa cywilnego,Przepisy ustawy stosuje się do polskiego lotnictwa cywilnego oraz w zakresie ustalonym, przez prawo, również do obcego lotnictwa cywilnego, Dominik Punda

9. Ustawa Prawo lotnicze DZIAŁ I Przepisy ogólneLotnictwo cywilne – wszystkie rodzaje lotnictwa z wyjątkiem lotnictwa państwowego,Lotnictwo państwowe – państwowe statku powietrzne oraz lotniska państwowe wykorzystywane wyłącznie do startów i lądowań państwowych statków powietrznych, Dominik Punda

10. Ustawa Prawo lotnicze DZIAŁ I Przepisy ogólnePolski państwowy statek powietrzny: - statek powietrzny używany przez Siły Zbrojne RP(wojskowy statek powietrzny),- statek powietrzny używany przez jednostki organizacyjne: Straży Granicznej, Policji, Państwowej Straży Pożarnej i służby celnej(statek powietrzny lotnictwa służb porządku publicznego), Dominik Punda

11. Ustawa Prawo lotnicze DZIAŁ I Przepisy ogólneStatek powietrzny – urządzenie zdolne do unoszenia się w atmosferze na skutek oddziaływania powietrza innego niż oddziaływanie powietrza odbitego od podłoża,(wyłączone: pociski, rakiety, poduszkowce), Dominik Punda

12. Ustawa Prawo lotnicze DZIAŁ I Przepisy ogólneUżytkownik statku powietrznego – właściciel lub osoba wpisana jako użytkownik do rejestru statków powietrznych Dominik Punda

13. Ustawa Prawo lotnicze DZIAŁ I Przepisy ogólneLotnisko – wydzielony obszar na lądzie wodzie lub innej powierzchni w całości lub w części przeznaczony do wykonywania startów, lądowań i naziemnego lub nawodnego ruchu statków powietrznych, wraz ze znajdującymi się w jego granicach obiektami i urządzeniami budowlanymi o charakterze trwałym, który jest wpisany do rejestru lotnisk.Lądowisko – wydzielony obszar na lądzie, wodzie lub innej powierzchni w całości lub w części przeznaczony do wykonywania startów, lądowań i naziemnego ruchu statków powietrznych, ujęty wewidencji lądowisk. Dominik Punda

14. Ustawa Prawo lotnicze DZIAŁ I Przepisy ogólneZarządzający lotniskiem – podmiot, który został wpisany jako zarządzający do rejestru lotnisk cywilnych,Port lotniczy – lotnisko użytku publicznego wykorzystywane do lotów handlowych, Dominik Punda

15. Ustawa Prawo lotnicze DZIAŁ I Przepisy ogólneWczasie lotu w polskiej przestrzeni powietrznej i w czasie przebywania na terytorium RP wszystkie statki powietrzne oraz osoby i rzeczy na tych statkach podlegają prawu polskiemu, chyba że prawo to stanowi inaczej.W czasie lotu poza granicami polskiej przestrzeni powietrznej i w czasie przebywania na obszarze niepodlegającym zwierzchnictwu żadnego państwa polskie statki powietrzne oraz osoby i rzeczy na tych statkach podlegają prawu polskiemu, chyba że prawo to stanowi inaczej, Dominik Punda

16. Ustawa Prawo lotnicze DZIAŁ I Przepisy ogólneLot i manewrowanie statku powietrznego odbywają się zgodnie z przepisami obowiązującymi w granicach danego terytorium, a na obszarze niepodlegającym zwierzchnictwu żadnego państwa – zgodnie z przepisami międzynarodowymi. Dominik Punda

17. Ustawa Prawo lotnicze DZIAŁ I Przepisy ogólnePrawa rzeczowe na statku powietrznym ocenia się według prawa państwa przynależności danego statku powietrznego.Prawa rzeczowe na statku powietrznym ustanowione zgodnie z prawem obcego państwa, w którym statek powietrzny był zarejestrowany w chwili ich ustanowienia, i wpisane do rejestru statków powietrznych tego państwa, uznaje się również w RP , o ile zostały wpisane do polskiego rejestru statków powietrznych. Dominik Punda

18. Ustawa Prawo lotnicze DZIAŁ I Przepisy ogólneRoszczenia o wynagrodzenie:- szkód wyrządzonych w związku z używaniem statku powietrznego osobom i w mieniu znajdującym się poza tym statkiem,- szkody powstałe w razie zderzenia statków powietrznych,- za pomoc udzieloną przez statek powietrzny,- za pomoc udzieloną statkowi powietrznemu,ocenia się według prawa państwa na którego obszarze zdarzenie nastąpiło. Dominik Punda

19. Ustawa Prawo lotnicze DZIAŁ I Przepisy ogólneRoszczenia o wynagrodzenie:- szkód wyrządzonych w związku z używaniem statku powietrznego osobom i w mieniu znajdującym się poza tym statkiem,- szkody powstałe w razie zderzenia statków powietrznych,- za pomoc udzieloną przez statek powietrzny,- za pomoc udzieloną statkowi powietrznemu,jeżeli zdarzenie nastąpiło na obszarze niepodlegającym zwierzchnictwu żadnego państwa, stosuje się prawo sądu, który spór rozpoznaje. Dominik Punda

20. Ustawa Prawo lotnicze DZIAŁ I Przepisy ogólneRoszczenia o wynagrodzenie:jeżeli zainteresowane strony i statki powietrzne których spór dotyczy, mają tą samą przynależność państwową, stosuje się prawo państwa ich przynależności bez względu na miejsce zdarzenia, chyba że strony skorzystają z możliwości wyboru innego prawa Dominik Punda

21. Ustawa Prawo lotnicze DZIAŁ I Przepisy ogólnePrawo właściwe dla oceny stosunków cywilnoprawnych powstałych na skutek zdarzenia na statku powietrznym w czasie lotu lub w czasie przebywania na obszarze niepodlegającym zwierzchnictwu żadnego państwa ustala się tak, jak gdyby zdarzenie to nastąpiło w miejscu, w którym statek jest zarejestrowany. Dominik Punda

22. Ustawa Prawo lotnicze DZIAŁ II Administracja lotnictwa cywilnego Naczelny organ administracji rządowej w sprawach lotnictwa cywilnego: Minister właściwy do spraw transportu Centralny organ administracji rządowej w sprawach lotnictwa cywilnego: Prezes Urzędu Lotnictwa Cywilnego Dominik Punda

23. Ustawa Prawo lotnicze DZIAŁ II Administracja lotnictwa cywilnego Przy Ministrze właściwym do spraw transportu działa: niezależna, stała Państwowa Komisja Badania Wypadków Lotniczych Zakres działania:prowadzenie badań wypadków i incydentów lotniczych Wydawanie opinii: w imieniu Ministra właściwego do spraw transportu Dominik Punda

24. Ustawa Prawo lotnicze DZIAŁ II Administracja lotnictwa cywilnego Prezes Urzędu Lotnictwa Cywilnego wykonuje zadania przy pomocy Urzędu Lotnictwa Cywilnego. Urząd Lotnictwa Cywilnego jest państwową jednostką budżetową. Urząd Lotnictwa Cywilnego działa w oparciu o struktury terenowe. Dominik Punda

25. Ustawa Prawo lotnicze DZIAŁ II Administracja lotnictwa cywilnego • Pracownikom ULC po okazaniu legitymacji służbowej, przysługuje prawo: • - Przeprowadzania oględzin statku powietrznego, • Dostępu do materiałów, dokumentów oraz innych danych • niezbędnych do przeprowadzenia kontroli, a także sporządzania ich • kopii, • Wykonywania czynności kontrolno-pomiarowych badań statków • powietrznych, Dominik Punda

26. Ustawa Prawo lotnicze DZIAŁ II Administracja lotnictwa cywilnego • Pracownikom ULC po okazaniu legitymacji służbowej, przysługuje prawo: • Zabezpieczenia statku powietrznego znajdującego się w • nieodpowiednim stanie technicznym w celu niedopuszczenia do • dalszego jego używania, • Zabezpieczenia statku powietrznego używanego przez osoby • nieuprawnione w celu niedopuszczenia do dalszego jego używania, • - Zabezpieczenia statku powietrznego w przypadku naruszenia zasad • jego użytkowania, Dominik Punda

27. Ustawa Prawo lotnicze DZIAŁ III Statki powietrzne i inny sprzęt lotniczy • Do wykonywania lotów w przestrzeni powietrznej dopuszcza się wyłącznie cywilne statki powietrzne: • wpisane do polskiego lub obcego rejestru cywilnych statków • powietrznych, • mające wymagane znaki rozpoznawcze, • posiadające zdatność do lotów potwierdzoną odpowiednimi • dokumentami, Dominik Punda

28. Ustawa Prawo lotnicze DZIAŁ III Statki powietrzne i inny sprzęt lotniczy Wpis do rejestru cywilnych statków powietrznych skutkuje z mocy prawa przynależnością państwową statku powietrznego oraz pociąga za sobą poddanie statku powietrznego nadzorowi organów lotniczych państwa przynależności, w szczególności w zakresie zdatności do lotów i eksploatacji statku Skutki prawne wpisania statku powietrznego do rejestru statków powietrznych, ustanowionego przez kilka państw, ocenia się zgodnie z przepisami międzynarodowymi Dominik Punda

29. Ustawa Prawo lotnicze DZIAŁ III Statki powietrzne i inny sprzęt lotniczy Jeżeli statek powietrzny jest jednocześnie wpisany do rejestrów różnych państw obcych, uznaje się wyłącznie wpis, który nastąpił najwcześniej. Przeniesienie rejestracji statku powietrznego z rejestru statków powietrznych jednego państwa do rejestru statków powietrznych innego państwa następuje z zachowaniem przepisów obu państw oraz zgodnie z wiążącymi te państwa przepisami międzynarodowymi. Dominik Punda

30. Ustawa Prawo lotnicze DZIAŁ III Statki powietrzne i inny sprzęt lotniczy • Prezes Urzędu Lotnictwa Cywilnego prowadzi Rejestr cywilnych statków powietrznych. • W drodze decyzji administracyjnej następują: • - wpisy do rejestru, • - zmiany danych rejestrowych, • - odmowy wpisania do rejestru, • wykreślenie statku powietrznego z rejestru, Dominik Punda

31. Ustawa Prawo lotnicze DZIAŁ III Statki powietrzne i inny sprzęt lotniczy Rejestr statków jest jawny. Dokumenty stanowiące podstawę do dokonania wpisu w rejestrze są poufne. Wypisy z rejestru tylko na wniosek zainteresowanych podmiotów. Dominik Punda

32. Ustawa Prawo lotnicze DZIAŁ III Statki powietrzne i inny sprzęt lotniczy Okoliczności podlegające wpisowi do rejestru statków są skuteczne wobec osób trzecich, gdy zostały wpisane do rejestru. Do oceny skutków wpisu do rejestru statków stosuje się odpowiednio przepisy o księgach wieczystych i hipotece. Dominik Punda

33. Ustawa Prawo lotnicze DZIAŁ IV Lotniska, lądowiska i lotnicze urządzenia naziemne • Podział lotnisk ze względu na dostępność dla użytkowników: • lotniska użytku publicznego, • lotniska użytku niepublicznego, Dominik Punda

34. Ustawa Prawo lotnicze DZIAŁ IV Lotniska, lądowiska i lotnicze urządzenia naziemne • Lotnisko użytku publicznego - otwarte dla wszystkich statków powietrznych w terminach i godzinach ustalonych przez zarządzającego tym lotniskiem i podanych do publicznej wiadomości. • Lotnisko użytku niepublicznego - lotnisko na którym mogą lądować i startować wyłącznie: • Statki powietrzne używane przez użytkowników lotniska • określonych w dokumentacji rejestracyjnej tego lotniska, • Statki powietrzne wykonujące loty niehandlowe, używane przez • inne podmioty powyżej za zezwoleniem zarządzającego lotniskiem. Dominik Punda

35. Ustawa Prawo lotnicze DZIAŁ IV Lotniska, lądowiska i lotnicze urządzenia naziemne Prezes Urzędu Lotnictwa Cywilnego prowadzi rejestr lotnisk. Rejestr lotnisk jest jawny. Dokumenty stanowiące podstawę do dokonania wpisu w rejestrze podlegają ochronie Wypisy z rejestru wydaje się na wniosek zainteresowanych stron. Eksploatację lotniska można rozpocząć po wpisaniu lotniska do rejestru lotnisk Dominik Punda

36. Ustawa Prawo lotnicze DZIAŁ IV Lotniska, lądowiska i lotnicze urządzenia naziemne • Statki powietrzne oprócz przypadków: • - przymusowego lądowania, • - ratowania życia lub zdrowia ludzkiego • - udziału w zwalczaniu klęsk żywiołowych, • - uzasadnionych potrzebami szkolenia lub treningu, • - uzasadnionych potrzebami usług lotniczych, • - jeżeli pozwalają na to przepisy wykonawcze, • Mogą startować i lądować wyłącznie na lotniskach: • wpisanych do rejestru lotnisk, • których nazwy zostały opublikowane w dzienniku urzędowym ULC, Dominik Punda

37. Ustawa Prawo lotnicze DZIAŁ IV Lotniska, lądowiska i lotnicze urządzenia naziemne Statki powietrzne oprócz przypadków: - przymusowego lądowania, - ratowania życia lub zdrowia ludzkiego - udziału w zwalczaniu klęsk żywiołowych, - uzasadnionych potrzebami szkolenia lub treningu, Mogą startować i lądować na lądowiskach i w innych miejscach poza lotniskami wpisanymi do rejestru lotnisk, (wybrane obszary do wykonywania startu i lądowania) Dominik Punda

38. Ustawa Prawo lotnicze DZIAŁ IV Lotniska, lądowiska i lotnicze urządzenia naziemne Rozpoczęcie użytkowania lądowiska może nastąpić po jego zgłoszeniu przez użytkownika do ewidencji prowadzonej przez Prezesa ULC oraz wykazania przez użytkownika i potwierdzeniu przez Prezesa ULC, że lądowiska odpowiada właściwym wymaganiom. Dominik Punda

39. Ustawa Prawo lotnicze DZIAŁ IV Lotniska, lądowiska i lotnicze urządzenia naziemne Zarządzający lotniskiem użytku publicznego może odmówić przyjęcia statku powietrznego wyłącznie ze względu na ważne okoliczności związane z funkcjonowaniem lotniska, uniemożliwiające bezpieczne jego lądowanie. Dominik Punda

40. Ustawa Prawo lotnicze DZIAŁ IV Lotniska, lądowiska i lotnicze urządzenia naziemne • Zarządzający lotniskiem nie może odmówić zezwolenia na lądowanie przymusowe statku powietrznego: • znajdującego się w niebezpieczeństwie, • wykonującego lot w celu ochrony życia lub zdrowia, • w celu przeciwdziałania klęskom żywiołowym • w ramach działań bezpośrednio związanych z zapewnieniem • bezpieczeństwa publicznego i obronnością kraju lub statku, Dominik Punda

41. Ustawa Prawo lotnicze DZIAŁ IV Lotniska, lądowiska i lotnicze urządzenia naziemne Statki powietrzne i przewoźnicy lotniczy mają prawo korzystania z lotnisk użytku publicznego na równych zasadach. Warunki korzystania z lotnisk użytku publicznego oraz opłaty za to korzystanie mogą być zróżnicowane jedynie ze względu na rodzaje i charakterystyki statków powietrznych oraz charakter wykonywanych operacji lotniczych. Dominik Punda

42. Ustawa Prawo lotnicze DZIAŁ IV Lotniska, lądowiska i lotnicze urządzenia naziemne Lotnisko międzynarodowe lotnisko wyznaczone do startów i lądowań statków powietrznych w ruchu międzynarodowym. Dominik Punda

43. Ustawa Prawo lotnicze DZIAŁ IV Lotniska, lądowiska i lotnicze urządzenia naziemne Zarządzający lotniskiem ma prawo zatrzymać statek powietrzny tymczasowo w celu zabezpieczenia roszczenia z tytułu opłat lotniskowych należnych od użytkownika statku powietrznego i szkód wyrządzonych przez niego na lotnisku. Zatrzymanie statku powietrznego traci moc w razie złożenia odpowiedniego zabezpieczenia lub w razie dokonania zajęcia na podstawie postanowienia sądowego. Zarządzający lotniskiem odpowiada za szkody wynikłe wskutek nieuzasadnionego zatrzymania statku powietrznego. Dominik Punda

44. Ustawa Prawo lotnicze DZIAŁ IV Lotniska, lądowiska i lotnicze urządzenia naziemne Zarządzający lotniskiem odpowiada za bezpieczną eksploatację lotniska, w tym za nałożone na niego zadania związane z ochroną lotniska. Zarządzający lotniskiem jest obowiązany zorganizować i utrzymywać system ratownictwa i ochrony przeciwpożarowej lotniska w ramach krajowego systemu ratownictwa Dominik Punda

45. Ustawa Prawo lotnicze DZIAŁ V Personel lotniczy Do wykonywania lotów i innych czynności lotniczych są uprawnieni wyłącznie członkowie personelu lotniczego oraz osoby uczestniczące w szkoleniu lotniczym. Członkiem personelu lotniczego jest osoba, która posiada ważną licencję i jest wpisana do państwowego rejestru personelu lotniczego Licencja jest świadectwem stwierdzającym posiadanie określonych kwalifikacji oraz dowodem upoważnienia do wykonywania określonych czynności lotniczych Licencję wydaje się odrębnie dla każdego rodzaju specjalności członków personelu lotniczego. Dominik Punda

46. Ustawa Prawo lotnicze DZIAŁ V Personel lotniczy • Licencja może być udzielona osobie, która łącznie spełnia następujące warunki: • korzysta w pełni z praw publicznych, • ma pełną zdolność do czynności prawnych, • nie była skazana prawomocnym wyrokiem za popełnienie • przestępstwa, • spełnia wymogi w zakresie wieku i wykształcenia, Dominik Punda

47. Ustawa Prawo lotnicze DZIAŁ V Personel lotniczy • Licencja może być udzielona osobie, która łącznie spełnia następujące warunki: • odpowiada wymaganiom w zakresie sprawności psychicznej i • fizycznej, potwierdzonej orzeczeniem o braku przeciwwskazań do • wykonywania funkcji członka personelu lotniczego, • spełnia wymagania i warunki dotyczące ukończenia szkolenia • lotniczego, praktyki lotniczej oraz posiadania wiedzy i umiejętności, • potwierdzone zdaniem egzaminów państwowych. Dominik Punda

48. Ustawa Prawo lotnicze DZIAŁ V Personel lotniczy • Wymagania dla poszczególnych specjalności w zakresie wieku i wykształcenia: • pilot samolotowy turystyczny – ukończone 17 lat oraz • wykształcenie co najmniej gimnazjalne albo równorzędne, • pilot samolotowy zawodowy – ukończone 18 lat oraz • wykształcenie co najmniej średnie, • pilot samolotowy liniowy – ukończone 21 lat oraz co najmniej • średnie wykształcenie, Dominik Punda

49. Ustawa Prawo lotnicze DZIAŁ V Personel lotniczy Prezes Urzędu Lotnictwa Cywilnego: Wydaje, uznaje, zawiesza uznanie, przywraca uznanie, odmawia uznania, cofa uznanie, cofa, zawiesza, przywraca i zmienia licencje w drodze decyzji administracyjnych. Może upoważnić pracowników ULC do wydawania w jego imieniu decyzji administracyjnych w powyższych sprawach. Dominik Punda

50. Ustawa Prawo lotnicze DZIAŁ V Personel lotniczy • Licencja wydana lub potwierdzona przez właściwy organ obcego państwa może być w RP uznana za ważną na równi z licencją polską: • jeżeli wynika to z umowy międzynarodowej, • w innych przypadkach, jeżeli wymagania stawiane przy jej • wydaniu nie były łagodniejsze od stawianych w RP, Dominik Punda