Download
1 / 8
E N D
SAGUZARRAK SAN VIATOR 2.B GASTEIZ
1. DRACULA “Dracula” 1730an jaio zen. Urtzailea izan zen eta Transilvanian bizi izan zen, gaur egungo Rumanian. Bere izena Blad Tepes zen, baina Blackel enperadorea deitzen zioten ere. Hortik dator “Dracula kondea”-ren ezizena. Legearen urratzak zigortzen zituen. Berak -uzkitik makil bat sartu gero ahotik ateratzeko-bezalako torturak erabiltzen zituen. Delitua segun eta nolakoa izan, makila meheagoa edo lodiagoa zen. Saiatzen zen oso organo gutxi ukitzen, horrela hiltzen denbora gehiago pasatzen zuen eta sufrimendua handiagoa zen. Pertsona horiek hil eta gero, gorputzak bere lorategian makilara itsatsita landatzen zituen, umeak ez hurbiltzeko bere gaztelura. “Vampiro”aren ikurra zen, herriko jendeak esaten zuelako pertsona horiek hil eta gero haien odola botilatxo batean gordetzen zuela eta gero nahiz eta egia ez izan, edaten zuela esaten zuten.
2. SAGUZAR BANPIROAK Zer jaten dute saguzarrek? Saguzarrek intsektuak, fruituak, nektarra eta ugaztun, hegazti, arrain, narrasti eta anfibio txikiak jaten dituzte. Saguzar banpiroek odolaz bakarrik elikatzen diren ugaztun bakarrak dira. Horrez gain, esan ezazue zer kontinentetan bizi diren saguzarren espezie banpiroak. Banpiroak Hego eta Erdi Amerikan bizi dira.
Baina, zer da, bada, banpiro izatea? Zertan datza? Banpiroak odolaz elikatzen dira, gehienetan zaldien, behien eta oiloen odolaz elikatzen dira baina batzuetan gizakien odola jan ahal dute. Odola horrela hartzen dute: 1.- Itxaroten dute bere harrapakina lo geratzeko. 2.- Lo dagoenean odol asko dagoen harrapakinaren zatia bilatzen dute. Orduan bere letaginekin koska egiten diote eta bere listua koagulazioaren aurkakoa denez zauria odol asko botatzen du eta banpiroak odolaxurgatzen du. Odol kantitatea ez da oso handia izaten baina gaixotasun asko transmititu ahal du. Gero saguzar batzuei, banpiro faltsuak esaten zaie, zeren eta zientzilariek pentsatzen zuten animali txikien odola jaten zutela, baina urte batzuk pasa eta gero ikusi zuten animali osoa jaten zutela eta banpiro faltsuak deitzen zaie.
3. KUMEAK Zenbat kume izaten dituzte saguzarrek? Normalean, urte bakoitzean kume bat. Eta... zenbat urtez bizi daitezke? Luzaroan bizi daitezke, batzuk 34 urte baino gehiago
4. ILUNTASUNEAN... Itsuak ote dira saguzarrak? Ez, itsuak ez dira. Izatez oso ikusmen ona dutela pentsazen da baina beste ahalmen berezi batettaz baliatzen dira beraien burua gidatzeko. Nola moldatzen dira, bada, iluntasunean hegan egiteko? Maiztasun handiko (100-200 dardara segundoko) uhinak bidaliz eta haiek itzultzen dizkien seinaleak erabiliz zuzentzen dira harrapakinaren aldera.
5. SAGUZARESPEZIEAK Zenbat saguzar-espezie daude, gutxi gora behera, munduan? Munduan mila gora espezie desberdinak daude. Mexikon adibidez 139 espeziak daude, hau da munduko %20. Espezie horietatik guztietatik, zenbat bizi dira Europan? Eta zenbat Euskal Herrian? Euskadin 23 espezie daude: Europan 31 espezie daude hauetatik: Ferra-saguzar Saguzar arrunta (Pipistrellus pipistrellus) Notulo txikiko saguzarra Saguzar arratoizalea (Myotis myotis) Ferra-saguzar txikia (Rhinolophus hipposideros) Sagu saguzarra ... Saguzar belarri-handia (Histiotus montanus)
6. ARRISKUAK Zer arrisku eragin diezaieke gizakiak saguzarrei? Guk gizakiek hiru arazo handi sortzen diegu saguzarrie: Etxeetan, eta gu gauden lekuetan insektizidak botatzen ditugu. Horrela intsektuak desagertaraztean, saguzarrak gauen intsektuak jatera joaten direnean ez dituzte beharrezkoak aurkitzen. Guk, munduko txoko eta leku guztiak arakatzen ditugu eta, haien artean, kobazuloak ere arakatzen ditugu. Horrela saguzarrak handik joan behar dira. Eta haien habitata kentzen diegu. Beste eredu bat, gu menditik goazenean, eta kobazulo batean sartzean, haietako batzuk aurkitzean handik aldendu egiten ditugu. Horrela haiek duten bizi modua (egunez lo eta gauez harrapatu) eta habitata inbaditzen ditugu eta haien oreka apurtu.
