320 likes | 824 Vues
Medicina 19. st. Ana Borovečki. 19.st.**. veliki napredak medicine stvaranje moderne medicine XVI st.- prvo prirodoslovno razdoblje medicine XIX. St.- drugo prirodoslovno razdoblje medicine napretku medicine prethodi procvat prirodnih znanosti. 19. st.**.
E N D
Medicina 19. st. Ana Borovečki
19.st.** • veliki napredak medicine • stvaranje moderne medicine • XVI st.- prvo prirodoslovno razdoblje medicine • XIX. St.- drugo prirodoslovno razdoblje medicine • napretku medicine prethodi procvat prirodnih znanosti
19. st.** • fizika- nova grana učenja o elektricitetu Michale Faraday (1791-1867)- 1831. otkriće inducirane struje, 1834.- zakoni elektriciteta Heinrich Hertz ( 1857-1894.)- 1888. teorija o električnim valovima Jacques Arsène d’Arsonval ( 1851-1940) i Nikola Tesla ( 1856-1943)- visokofrekventne struje Johann Eilhelm Hittorf ( 1824-1914)- 1869.- otkriće katodnih zraka - temelj za otkriće Röntgenovih zraka
19.st.** • kemija Friedrich Wöhler ( 1800-1882)- osniva organsku kemiju, 1828. sintetskim putem dobiva mokraćevinu Dimitrij Ivanović Mendeljev ( 1834-1907)- 1869.- periodički sistem elemenata
19.st.** • Biologija Theodor Schwan ( 180-1882)- 1838.- otkrio životinjsku stanicu Mathias Schleiden ( 1804-1881)- otkrio biljnu stanicu • 1839. njihova zajednička teorija o stanici kao osnovi građe organizma Charles Darwin ( 1809-1882)- 1859.- djelo o porijeklu vrsta- teorija evolucije Georg Mendel ( 1822-1884)- 1865.- Mendelovi zakoni nasljeđivanja
ANATOMIJA PATOLOŠKA ANATOMIJA HISTOLOGIJA ANATOMIJA celularna topografska citologija patologija neuroanatomija solidarna komparativna patologija
Anatomija- Patologija Francois Xavier Bicaht ( 1771-1802) 1796.- počeo držati tečajeve iz anatomije; nastojao stvoriti nov kompletan sistem medicine bez ikakvih teorija samo na osnovi anatomije i histologije • 1801- “Anatomie générale”- uloga pojedinih tkiva u nastanku bolesti, 21 tkiva- patološki procesi- promjene pojedinih tkiva-nije koristio mikroskop-patološkahistologija- preteča (u jednome organu može oboljeti samo jedna vrsta tkiva)
Patološka anatomija • ponovni procvat bečke medicinske škole - “druga bečka škola” Karl Rokitansky (1804-1878)- 1862.- novi zavod za patološku anatomiju u Beču “Hanbuch der patologischen Anatomie” ( 1842-1846) -Morgagni- obradio patološki anatomiju prema kliničkim gledištima -Rokitansky- temelji svoja istraživanja na anatomskimkriterijima - ne opisuje samo bolesne organe koje vidi nego nastoji otkriti uzroke bolesti kojima se ne vidi patološki supstrat u organima koje gleda
Patološka anatomija Rudolf Virchow (1821- 1902) -1856- patološko- anatomski institut u Beču -1858.- “Di Cellularpathologie”- stari patolozi uzrok bolesti u tjelesnim sokovima (čak i Rokitansky), Bichat uzrok bolesti u promjenama tkiva -Virchow- stanica je element u kojem se događaju patološke promjene i funkcioniranja zdravog organizma “Omis cellula e cellua” - osnivač patološke histologije
Anatomija** Georges Cuvier (1769-1832)- komparativna anatomija Camillo Golgi (1843-1926)- metoda impregnacije srebrom- 1880.- otkriće ganglijskih stanica Jakob Henle (1809-1885)- prvi opisao epitel kože i crijeva Joseph von Gerlach ( 1820-1895)- uveo histološko bojanje
Fiziologija** Jan Evangelista Purkiňe (1787-1869)- 1839.- prvi fiziološki laboratorij -1825.- otkrio zametni mjehurić, 1836. prvi puta upotrebljava naziv protoplazma Francois Magendie (1783-1855)- stvorio je modernu eksperimentalnu fiziologiju Thomas Addison(1793-1860)- Addisonova bolest - razvoj endokrinologije
Fiziologija Claude Bernard (1813-1878)- najveći francuski fiziolog i najveći fiziolog svih vremena -eksperimentalni fiziolog -otkrio prisutnost glikogena u jetri; funkciju simpatikusa; probavnu funkciju pankreasa; mehanizam otrovanja CO - funkcije organa ne proučava pojedinačno nego u sklopu organizma kao cjeline imajući uvidu međuovisnost pojedinih organa- “millieu intérieur”- veza funkcija i anatomske građe organa
Bakteriologija i serologija • Luis Pasteur ( 1822-1895) - kemičar -proučavao je alkoholno vrenje i otkrio da ga uzrokuju mikroorganizmi -uveo pasterizaciju- metodu konzerviranja • 1861.- otkrio anaerobne bakterije • proučavao bacil antraksa • 1881.- otkrio streptokoke i stafilokoke • 6. srpnja. 1885- cjepivo protiv bjesnoće- dječak Jospeh Meister
Bakteriologija i serologija Robert Koch ( 1843-1910) • 1882.- otkriće bacila tuberkuloze • 1890.- otkrio tuiberkulin- danas tuberkulinska reakcija • - otkrio uzročnika kolere te je istraživao brojen tropske i zarazne bolesti
Klinička medicina • interna- Francuska Jean Nocolas Corvisart ( 1755-1821) “Essai sur les maladies et les lésions organique du coeure et des goros vaisseaux” 1808 • uvodi naziv organske lezije • točno opisuje mitralne i aortne pogreške “Nouvelle méthode pour connaître les maladies poitrrine..” 1808- prijevod Auenburrgerova djela o otkriću perkusiju- ponovno uvodi perkusiju u klinički pregled
Klinička medicina René Théophile Hyacinthe Laennec (1781-1826) • izumio je stetoskop i uveo metodu indirektne auskultacije • ”Traité de l’auscultation médiate” 1819.
Klinička medicina** Adolf Kussmaul ( 1822-1902) - 1868.- pronašao ezofagoskop -1869- želučana sonda za ispiranje želuca -1891- uveo je lumbalnu punkciju u dijagnostičke i terapijske svrha
Terapija** Samuel Hahnemann ( 1775-1843) - osnivač homeopatije “Similia simuilibus curantur” Ostali napreci u terapiji: • sinteza alkaloida morfina, izolacija strihnina, kofeina i kinina, atropina i još nekih alkaloida
Terapija** Liječenje injekcijama Charles Gabrile Pravaz ( 1791-1853)- prve supkutane štrcaljke ( metal) Sir William Ferguson ( 1808-1877)- prva staklena štrcaljka Albert Landerer ( 1854-1904)- 1881.- uveo intravenske injekcije te intravenoznu infuziju kuhinjske soli
Kirurgija • napredak kirurgije Pronalazak narkoze -1800. Humphry Davy ( 1778-1829)- engl. kemičar- otkrio da dušikov oksidul “rajski plin” uspavljuje -1844. Horace Wells ( 1815-1848)- američki zubar vadi zube uz primjenu dušičnog oksidula -Charles Jackson ( 1805-1880)- američki kemičar- pokusi s eterom -William Morton ( 1819-1868)- američki zubar 1845.-prva eterska narkoza
Kirurgija • u siječnju 1847. – prva eterska narkoza u Europi • 11. II. 1847.- prva eterska narkoza u zadarskoj, 14.IV. 1847. u dubrovačkoj 17.Vi. 1847.- u splitskoj vojnoj bolnici • James Young Simpson ( 1811. 1870)- engleski ginekolog- 1847.- prva kloroformska narkoza -Karl Koller ( 1857-1944)- bečki okulist 1884.- prva lokalna anestezija uštrcavanjem kokaina ( na poticaj Sigmunda Freuda)
Kirurgija • Joseph Lister ( 1827-1912)- 1865. upotrebljava karbolnu kiselinu u kirurgiji za antispesu • Johan von Mikulicz- Radecki ( 1850-1905)- usavršio ezofagoskopiju i uveo gastroskopiju
Ginekologija i porodiljstvo • Ignatz Phillip Semmelweis ( 1818-1865) • uveo antisepsu • Procvat ginekološke kirurgije
Neurologija i psihijatrija Moritz Romberg ( 1795-1873)- autor prvog prikaza živčanih bolesti Guilliaume Douchenn de Boulogne (1806-1875)- prvi je opisao mnoge neurološke bolesti, uveo elektroterapiju živčanih bolesti Jean Martin Charcot ( 1825-1893)- istraživanja o histeriji
Neurologija i psihijatrija Emil Kraepelin ( 1856-1926)- prva moderna klasifikacija psihoza, osobito je proučio shizofreniju i manično-depresivnu psihozu Ceasre Lombroso (1836-1909)- studije o geniju ludilu i zločinu Sigmund Freud ( 1856-1939)- psihoanaliza
Otkriće rengenskih zraka Wilhelm Conrad Röntgen ( 1845-1923) otkrio X- zrake Tage Sjörgen ( 1859-1939)- uspješno primijeni te zrake za liječenje raka Marija Sklodolowska –Curie ( 1859-1906)-otkrila radioaktivnost
Javno zdravstvo Henri Dunant ( 1828-1910) • 1864- Ženevska konvencija te osnivanje Crvenog križa • zbrinjavanje vojnika u ratu, briga o ratnim zarobljenicima • zajamčena neutralnost sanitetskog osoblja Florence Nightingale ( 1820-1910) -osnivanje sestrinstva kao profesije
Ostale medicinske grane** Oftalmologija Hermann Helmholtz – fiziologija oka Abrecht von Graef (1828-1870) Otorinolaringologija -nastala povezivanje laringologije, otologije i rinologije Pedijatrija Deramtovenrologije Higijena i javno zdravstvo
Hrvatska • 1874- Sbor liečnika kr. Hrvatske i Slavonije sa sjedištem u Zagrebu • 1874.- Družtvo slavonskih liečnika u Osijeku-suradnja s Sborom liečnika. kr. Hrvatske i Slavonije • 1877-1878- Glasnik družtva slavonskih liečnika - najstarije glasilo • 1877-Liječnički vjesnik