YAZILIM VE İŞLETİM SİSTEMLERİ

1. YAZILIM VE İŞLETİM SİSTEMLERİ

3. GEÇEN HAFTA • Temel Donanımlar • Merkezi İşlem Birimi (CPU) • Bilgisayarın beyni! • Denetim Birimi, ALU, Registers • Anakart • Bilgisayarın omurgası! • Bellek (RAM) • Ekran Kartı • Sabit Disk • Kalıcı bellek! • Ekran • Büyüklük (inch), çözünürlük, renk derinliği, nokta aralığı • Kasa • Klavye-Fare

4. GEÇEN HAFTA • Çoklu Ortam Aygıtları • Ses kartı • Analog>digital, digital>analog • CD-Rom/DVD - sürücü/yazıcı • Web cam • Çevre Birimleri • Yazıcı –tarayıcı • Nokta vuruşlu, mürekkep püskürtmeli, lazer • Flatbet, drum, handheld • Kesintisiz güç kaynakları • Ağ bağdaştırıcıları

5. BU HAFTA • Yazılım Tanımı ve Esasları • Programlama Dilleri • İşletim Sistemi • İşletim Sisteminde Temel Kavramlar • Görev Çubuğu • Temel Dosya ve Klasör İşlemleri • Temel programlar • Temel Dosya İşlemleri • Word’e giriş

6. YAZILIM TANIMI VE ESASLARI • Devre uyarıcı sinyaller: • Komut (Instruction) • Bilgisayara ne gibi işlemler yapılacağını bildiren Komutlar dizisi: • Program • Bir programlama dili kullanarak bilgisayarın işlev kazanmasını sağlayan programlar: • Yazılım

7. YAZILIM • birkaç örnek: • MS Word, Excel, PowerPoint • BIOS • İşletim sistemi • Virüsler • Antivirüs programlar • Oyun

8. Uygulama Yazılımları • Çeşitli amaçlara cevap vermek üzere önceden hazırlanan programlar • Kullanıcı arabirimleri • donanım sürücüsü • Kelime/Hesap/Sunum vb • Oyunlar bilgisayar ---- kullanıcı bilgisayar ---- donanım

11. Baskı ve Yayın Hakları • Yazılım: yüksek masraflı! • Bir programı hazırlayıp satılmaya hazır hale getiren hakkı • Baskı Hakkı • Programları pazarlayanların sahip olduğu hak: • Yayın veya Telif hakkı

12. Korsan Kimdir? • Programları izinsiz kopyalayıp satan veya dağıtan kimselere bilgisayar dilinde Korsan denmektedir.

13. Korsan • 2009 Ekim: Kanal D ana haber bülteni: korsan matbaası toplam 4 milyon € luk makine yatırımı yapmışlar ! • 100.000 kitaptan 1.000.000 TL lik para elde ediyorlar!

14. 3 Mart 2001’de yürürlüğe giren yeni Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu: • Lisans basına 10 milyar TL’den 150 milyar TL’ye kadar para cezası • 2 yıldan 6 yıla kadar, para cezasına çevrilmeksizin hapis • 3 yıla kadar meslekten men • Çoğaltmada kullanılan veya kopya yazılımların yüklenmiş olduğu bilgisayar ve araçlara el konulması

15. Programlama Dilleri • Program bilgisayarla haberleşme dilidir. Böyle bir dili konuşabilmek yani hazırlayabilmek için ilk önce ortada bir problem mevcut olmalıdır • Eğer bir problem yoksa programa da ihtiyaç yoktur.

16. Program Yazarken • Problemi anla • Çözüm yolu üret (Algoritma) • Ben bir robotum  • Çözüm için Akış Şeması Hazırla • Programı Yaz • Programı Dene (Debug) • Kullanma Yönergesi Hazırla ve • Kullan

17. Programlama Dilleri • 1960’lı yıllarda, insanların daha kolay kullanabilecekleri FORTRAN, COBOL gibi insan diline yakın dilleri ve makine aksamı olarak da Derleyiciyi (Compiler) geliştirdiler. • Bu suretle yazılan dillere İleri Programlama Dilleri adını verdiler. FORTRAN ve COBOL’dan başka RPG, PL/ ve BASIC dillerini sayabiliriz.

18. İşletim Sistemi • Depolama ve Yazma ortamları birer • Çevre Birimidir (Peripheral Unit). • İşlemler ise • Merkezi İşlem Biriminin (CPU) (yani programlarda gösterilen komutların görevidir) • Bu koordinasyonu sağlayan ve ortamdaki bilgileri yazma ortamına gönderip yazdıran ana programlara gereksinim vardır. • İŞLETİM SİSTEMİ (Operating System- kısaca OS-) programları

19. İşletim Sistemi • Özellikle CPU ile Giriş, Çıkış ve Depo arasındaki işlemleri denetleyen ve sağlayan ana program İşletim Sistemi (OS) programıdır.

20. Uygulama Programları (Word, Pascal, C++, Photoshop) İşletim Sistemi (OS) Donanım Katmanlar • makine donanımı ile programlar arasındaki işlem katmanları

21. Katmanlar Kullanıcı Uygulama yazılımı İşletim Sistemi Donanım

22. İşletim Ortamı • İşletim sistemi programları bilgisayara bir defa yüklenir ve hep orada kalır. • Format ! • Bu nedenle dış bellekte (Depo ) saklı kalan bu programa aynı zamanda Gizli Yazılım adı verilmiştir.

23. İşletim Ortamı • Bilgisayar açıldığı zaman depo üzerinde bulunan işletim sistemi temel dosyalarının RAM üzerine yüklenmesi gerekmektedir. • Bir bilgisayara İşletim Sistemi programlarını RAM’e yükleme işlemine Önyükleme (Booting) denmektedir.

24. İşletim Ortamı BootinG (Önyükleme) • Elektrik gelir • BIOS (Basic Input Output System) tetiklenir ve devreye girer • BIOS üzerinde ROM (Read Only Memory) komutları okunur • POST (Power On Self Test): Bilgisayarın çalışması için gerekli kartlar test edilir • Başlangıç ekranı görüntülenir (bu ekranda BIOS üretici adı, seri numarası, logosu gibi bilgiler yer alır.

25. İşletim Ortamı BootinG (Önyükleme) • RAM test edilir , ekranda RAM bilgisi verilir • ... Diğer testler yapılır • Sistem konfigürasyonu hakkında bilgi verilir • BIOS sistem yüklemek için sürücü arar (Genellikle C:\ sürücüsüdür)

26. İşletim Ortamı BootinG (Önyükleme) • Boot sürücüsü bulunduktan sonra , bu sürücüde boot bilgisinin olup olmadığına bakılır (Master Boot Record, MBR), • boot bilgisi MBR’ de bulunduktan sonra artık BIOS işletim sisteminin yükletilmesi işlemini MBR’de bulunan komutlara bırakır.

27. TARİHÇE: Microsoft

28. TARİHÇE: Diğer İşletim Sistemleri

29. KAYNAK KULLANIMI • Bilişim dilinde kullanılan Veri, Bilgi ve Dosya gibi sözcüklerin anlamları çeşitli şekillerde tanımlanabilirler. Tekrarlamak gerekirse; • Veri (Data): İnsanları, eşyaları ve fikirleri simgeleyen sözcük, sayı, sembol ve/veya şekillere verilen addır. • Bilgi (Information): Daha önceden Bilgi işlem ortamında işlem görmüş anlamlandırılmış Verilerdir. • Dosya (File): Veri, Bilgi veya Programların bulunduğu, bir ismi olan ortamdır.

30. Dosyalar • Dosyalar içeriklerine göre, • Geçici Dosyalar (Temporary Files), • Veri Dosyaları (Data Files), • İşlem Dosyaları (Executable Files), • Program Dosyaları (Program Files), • Yığın Dosyaları (Batch Files), • Yapılandırma Dosyaları (Configuration Files) gibi isimler altında işlem yaparlar.

31. Dosyalar • İşlem Dosyaları (Executable Files) Bunlar o makinede kullanılmakta olan programları veya İşletim Sistemlerini içeren dosyalardır. • Yığın Dosyaları (Batch Files) Genellikle İşletim Sistemi dosyalarını içerirler. • Yapılandırma Dosyaları (Configuration Files) Makinenin bağlı olduğu ortamlarla ilişkileri sağlayan dosyalardır. • Geçici Dosyalar (Temporary Files) Programın çalışması esnasında elde edilen geçici verileri taşıyan dosyalardır. • Yardım Dosyası (Help Files) Bilgisayardan bir konuda yardım istendiğinde açıklayıcı bilgileri taşıyan dosyalardır.

32. DOSYALARIN İSİMLENDİRİLMELERİ • Dosyalara rastgele isim verilmez. • Dosya isimlendirirken bazı kurallara uyulması gerekmektedir. • Bir dosya ismi iki kısımdan oluşmaktadır: Dosyaismi.uzantisi • Birinci kısımda Dosyanın İsmi ve • İkincisinde İsim Uzantısı (File Name Extension) bulunur. • Uzantılar çalışma esnasında bilgisayar tarafından otomatik olarak verilmektedir.

33. DOSYALARIN İSİMLENDİRİLMELERİ

34. DOSYALARIN İSİMLENDİRİLMELERİ • Dosyalara isim vermede dikkat edilecek hususlar: • İsim verirken kullanılan boşluklarla birlikte isim uzunluğu en çok 255 karakter uzunluğunda olabilir • İsimlerde Sayılar yani Rakamlar kullanılabilir. • Bazı Özel işaretler dosya isimlerinde kullanılamazlar : \, ?, <, >, |, *, / gibi. • Ayrıca AUX, COM1, COM2, COM3, COM4, CON, LPT1, LPT2, LPT3, PRN, NULL gibi kısaltmalar dosya isimler olarak kullanılamazlar.

35. MANTIKSAL DOSYA DEPOLAMA • Bilgisayarlar, kullanılan depolama aygıtlarının şekline göre A, B, C, D gibi Dizinlere/klasör (Directory) (sürücülere) ayrılmıştır. • A ve B dizinleri Disketler için • C dizini makinede bulunan disk için • D dizini CD-ROM ve DVD için ve • Diğer harfler Ağ Sunucusu (Network Server) Bilgisayarda bulunan diskler için kullanılmaktadırlar.

36. MANTIKSAL DOSYA DEPOLAMA • Kullanılacak dizinlere dosyaları saklarken çeşitli Klasörlerden (Folders) yararlanmayı da ihmal etmemeliyiz. • Bu suretle, bir birleriyle ilişkili veya yakın konular aynı klasörde toplanabilirler ve aranan bir dosyanın daha kolay bulunmasına yararlı olabilir.

37. MANTIKSAL DOSYA DEPOLAMA • Dosya saklamakta kullanılan genel kural bir ağacın gövdesinin yapısına uygun bir şekilde dosyaların yerleştirilmesidir. Kök Dizin (Root Directory) denilen bu usulde bir ağacın gövdesi, ana dalları, ince dalları ve yaprakları örnek olarak alınmaktadır.

38. MANTIKSAL DOSYA DEPOLAMA

39. Dosya Yönetimi • Klasör • Kısayol • Dosya • Nasıl seçeriz? • Nasıl açarız?

40. Dosya Yönetimi • Dosyalarla Çalışma • Kopyala (CTRL-C) • Yapıştır (CTRL-V) • Kes (CTRL-X) • Silinen dosyalar nereye gider?

41. Dosya Yönetimi • Arama yapma • Dosyalarımı nasıl bulurum?

42. Dosya Yönetimi • Sıkıştırma • Dosyalarımın boyutunu nasıl küçültürüm?

44. Doküman Hazırlama (Word Processing) • Bir sözlüğe baktığınızda “Bir fikir, şekil veya hareketin yazılı oluşumu ” şeklinde tanımlanan dokümanlar günlük hayatımızın birer parçasıdır.

45. Programın çalıştırılması • Başlat (Start) > Programlar (Programs) > Microsoft Office > Microsoft Word 2007 seçeneği seçilir. • Eğer Word programı otomatik olarak yeni bir belge açmadı ise; • Microsoft Office buton seçeneğine tıklanarak Yeni (New) seçeneği seçilerek boş bir belge oluşturulabilir. • Artık yazı yazmaya başlayabiliriz.

47. Şeridin üç ana bileşeni vardır. • Sekmeler. Üst sırada yedil temel sekme vardır. Her biri bir etkinlik alanını temsil eder. • Gruplar. Her sekmenin, birbiriyle ilişkili öğeleri bir arada gösteren birkaç grubu vardır. • Komutlar. Komut bir düğme, bilgi girmek için kutu veya menüdür. • Sekmedeki her öğe, kullanıcı etkinliklerine uygun olarak dikkatle seçilmiştir. Örneğin Giriş sekmesi, metin yazı tipini değiştirmek için kullanılan Yazı Tipi grubundaki komutlar gibi, en sık kullandığınız tüm öğeleri içerir: Yazı Tipi, Yazı Tipi Boyutu, Kalın, İtalik, vb.

49. İlk bakışta, önceki Word sürümünde olan belirli bir komutu göremeyebilirsiniz. Kaygılanmayın. Bazı grupların sağ alt köşesinde küçük bir çapraz ok vardır. • Bu oka İletişim Kutusu Başlatıcısı denir. Onu tıklatırsanız, o grupla ilgili diğer seçenekleri görürsünüz. Bu seçenekler çoğunlukla önceki Word sürümünden tanıyabileceğiniz bir iletişim kutusu biçiminde görünür. Tanıdık görünen bir görev bölmesinin içinde de belirebilirler.