Planifikim Programesh dhe V lerësim

1. Planifikim Programesh dhe Vlerësim Denis Mari Albanian University

2. Objektiva studimoreçfarëduhettëjetënëgjendjetëbëjëstudentinëpërfundimtëkëtijmoduli: • Tëartikulojëfaktorëtkyçqëpërbëjnëkontekstinnëtëcilinprogrametnëfjalëzhvillohendhevlerësohen. • Tëpërshkruajëbackgroundinhistoriktëvlerësimittëprogrameve. • Tëkonceptojëvlerësiminsiinjëndihmërealenëprocesin e vendimarrjes. • TëjetënëgjendjetëpërshkruajëfazatkryesoretëPlanifikimitdhetëVlerësimit. • Tëshpjegojëmarrëdhënienqëekziston midis Piramidëssëplanifikimitdheqarkuttëvlerësimit.

3. Pikat kryesore të leksionit • Terminologjia • Përkufizimi i vlerësimit • Historiku dhe llojet e vlerësimeve • Pse është i rëndësishëm vlerësimi • Kur nuk duhet vlerësuar • Standarte dhe parime të vlerësimit

4. Terminologjia Agregat Model ekologjik Mundësim shërbimeshVlerësim Planifikim Popullatë Shërbime për Popullatën Program Projekt Kërkim (Research) Shërbim

5. Vlerësimi është…. • Aplikimi sistematik i porocedurave kërkimore për të përcaktuar konceptualizimin, hartimin, vënien në zbatim dhe dobishmërinë e programeve politike. (Rossi & Freeman) • Përcaktimi i cilësisë dhe efektshmërisë së programeve

6. Vlerësimi është…. (vazhdon) • Përdorimi i metodave të kërkimit shkencor, matja e efektshmërisë sipas standartesh të mirëpërcaktuara me qëllim lehtësimin e vendimarrjes (Carol Weiss)

7. Historikivlerësimit • Filloi në fushën e edukimit • U përforcua gjatë viteve ‘60 me rëndësinë që iu vu në SHBA programeve sociale dhe efekteve të tyre në shoqëri • Përforcohet më tepër në fund të viteve ‘90 me rëndësinë që i vihet matjes së rezultateve dhe rritjes së cilësisë në shërbimet publike

8. Brezat e vlerësimeve • Vitet ‘900: Teknike, testime • deri në 1960: përshkruese, të bazuara në objektivat e programeve • Vitet ‘60: në qendër të vëmendjes janë meritat dhe vlerat e programeve të ndryshme • pas viteve 80’: Negocim, pluralistike

9. Perspektivat pluraliste çuannëtipetëndryshmevlerësimesh • Përqëndruar te përdorimi (që do t’i bëhet vlerësimit) • Pa qëllime të mirëpërcaktuara • Të bazuara te teoritë • Pjesëmarrëse • Bazuar te rezultatet • Bazuar te vlerat

10. Pseështëirëndësishëmvlerësimi: Arsyet e dukshme • Monitorimi i implementimit të programeve • Përcaktimi i nivelit të nevojës • Vendimarrje mbi shpërndarjen e resurseve • Përcaktim i efekteve në kushte lokale • Përmirësim i cilësisë së ofrimit të programeve • Krijim i Know how

11. Pseështëirëndësishëmvlerësimi: Arsyetë “fshehura” • Është një formë kontrolli social dhe organizativ • Është një aksion simbolik • Shërben për të vonuar apo shmangur në mënyrë të befasishme objektivat e përcaktuara në vendimarrje • Lehtësim i plotësimit të programit • Stimul për planifikimin

12. Pyetjetipiketëprocesitvlerësues: • Cila është nevoja për këtë program? • Cili është koncepti i programit? • Cilat janë veprimet e programit? • Rezultatet e tij? • Kostoja dhe eficienca e programit?

13. Pyetjetnaçojnënëpikatkufokusohetprogrami • Aktivitetet e programit • Inputet dhe resurset e përdorura • Proceset dhe ndërveprimet në program • Rezultatet dhe shërbimet • Impakti te pjesëmarrësit • Rezultatet (nënkuptuar si ndryshimi i qëndrimit të popullatës drejt arritjes së qëllimeve • Eficenca si raporti rezultate/kosto

14. Hapaqëndërmerrengjatëvlerësimeve 1.Përcaktimi i realizueshmërisë së vlerësimit (Evaluatability Assessment) 2. Hartimi i pyetjeve për vlerësim (pyetësori) 3. Përzgjedhja e tipologjisë dhe e metodave të vlerësimit 4. Mbledhja e të dhënave mbi vlerësimin 5. Analiza e këtyre të dhënave 6. Bërja publike e rezultateve të vlerësimit

15. Vendimipërtëvlerësuar do tëvaretnga: • Prania e kundërtreguesve • Konteksti i vlerësimit • Fizibiliteti/Feasibility

16. Kundërtrguesitnënjëvlerësim • Programi gëzon popullaritet të madh • Programi është i pakuptimtë por ka mbështetjen e OP • Ndryshimet në program do të ishin të kushtueshme ose të rrezikshme • Vetë procesi i vlerësimit do të ishte shume i kushtueshem

17. Kundërtregues (vazhdim) • Nuk ka pikëpyetje në lidhje me programin • Nuk bihet dakort mbi objektivat e programit • Vlerësimi është i pamundur për shkak të problemeve teknike • Sponsorët e programit ose stafi nuk bashkëpunojnë ose kundërshtojnë

18. Konteksti i vlerësimit • Ambienti • Normat dhe vlerat sociale • Qëndrimi përkundrejt vlerësimeve dhe vlerësuesve • Politikat dhe Politika (sistemi politik) • Cilësia e programit • Shkencor • Rreth llojit të vlerësimit • Rreth llojit të problemit, popullatës, tipit të ndërhyrjes që nevojitet

19. StandartedheParime Urdhërat e ndryshëm të vlerësuesve politikë profesionistë në botë kanë përcaktuar standarte për vlerësim cilësor dhe parime sipas të cilave duhet të kryhen këto vlerësime. Këto janë vlerat që udhëheqin proceset e vlerësimit. (më poshtë kam përzgjedhur ato të AEA)

20. 4 Standarte përVlerësim • Standartet e dobishmërisë kanë si qëllim të sigurojnë se vlerësimi do të plotësojë nevojën e përdoruesve të programit për informacion • Standartet e realizueshmërisë kanë si qëllim të sigurojnë se vlerësimi do të jetë realist, i kujdesshëm dhe diplomatik.

21. Standarte… • Standartet e ‘hijshmërisë’ kanë si qëllim të sigurojnë se vlerësimi do të jetë i ligjshëm, etik dhe do të mbajë parasysh mirëqenien e atyre të cilët do të përfshihen ne vlerësim si dhe të atyre që do të ndikohen nga rezultatet e vlerësimit

22. Standarte… • Standartet e saktësisëkanë si qëllim të sigurojnë se vlerësimi do të ofrojë informacion të saktë dhe teknik mbi aspektet që përcaktojnë vlerat e programit që po vlerësohet.

23. ParimetpërVlerësim

24. Parim: hetim sistematik Vlerësuesit duhet të bëjnë analiza të vazhdueshme të bazuara mbi të dhëna.

25. Parim: Kompetencë Vlerësuesit duhet të jenë kompetetntë dhe të përjegjshëm, së paku ndaj porositësve të vlerësimit (stakeholders).

26. Parim: Integritet/Ndershmëri Vlerësuesit duhet të garantojnë ndershmërine dhe integritetin e gjithë procesit të vlerësimit.

27. Parim: Respekti për njerëzit Vlerësuesit duhet të respektojnë sigurinë dhe dinjitetin e pjesëmarrësve në program, klientëve dhe personave të tjerë me të cilët ata bashkëveprojnë gjatë procesit të tyre të vlerësimit.

28. Një vlerësim i mirë Nuk është perfekt, ideal Por është Minimumi i domosdoshëm për t’u kthyer përgjigje pyetjeve më të rëndësishme Me sa më pak shpenzime