PRZEMOC WOBEC DZIECI

PRZEMOC WOBEC DZIECI

Podstawowe pojęcia:

PRZEMOC DOMOWA wg roboczej wersji przyjmowanej przez polskich specjalistów to: działanie lub zaniechanie dokonywane w ramach rodziny przez jednego i/lub więcej z jej członków przeciwko pozostałym; z wykorzystaniem istniejącej lub stworzonej przez okoliczności przewagi siły lub władzy; godzące w ich prawa lub dobra osobiste (zdrowie, wolność, cześć – godność, dobre imię, swobodę sumienia, nazwisko lub pseudonim, wizerunek, tajemnicę korespondencji, nietykalność mieszkania, twórczość naukową, artystyczną, wynalazczą i racjonalizatorską), a w szczególności w ich życie lub zdrowie (fizyczne i psychiczne) powodujące u nich szkody lub cierpienie

PRZEMOC DOMOWA WOBEC DZIECI to nie tylko: fizyczne karanie, to także przemoc psychiczna, wykorzystywanie seksualne, niezaspokajanie podstawowych potrzeb dziecka

W OBSZARZE PRZEMOCY DOMOWEJ STOSOWANEJ WOBEC DZIECI WYRÓŻNIAMY CZTERY WYMIARY TEGO ZJAWISKA: • Przemoc fizyczną • Przemoc emocjonalną • Zaniedbanie • Wykorzystywanie seksualne

PRZEMOC FIZYCZNA to wszelkiego rodzaju działanie dorosłych (rodzice, opiekunowie) wobec dziecka powodujące nieprzypadkowe urazy/stłuczenia, złamania, zasinienia itp.

Objawy u dzieci dotkniętych przemocą fizyczną: - są poranione w miejscach zakrytych ubraniem, - często posiadają: • blizny • siniaki • powyrywane włosy • ślady uderzeń i skaleczeń • otarcia skóry na klatce piersiowej, plecach pośladkach, tylnich częściach nóg, w okolicy genitaliów • małe ślady oparzeń papierosowych na podeszwach stóp, dłoniach, pośladkach • rany twarzy u niemowląt i małych dzieci • złamania i zwichnięcia • niewidoczne, ale dolegliwe obrażenia wewnętrzne • nietypowe dla danego wieku obrażenia wskazujące, że były rzucane i potrząsane (rozległe ogniska krwotoczne w siatkówce oka)

PRZEMOC EMOCJONALNA to rozmyślne, nie zawierające aktów przemocy fizycznej zachowania dorosłych (rodziców, prawnych opiekunów) wobec dzieci, które powodują znaczące obniżenie możliwości prawidłowego rozwoju dziecka. Prowadzi do zniszczenia pozytywnego obrazu własnej osoby. Typowe zachowania dorosłych wobec dzieci to: wyzwiska, groźby, szantaż, straszenie, emocjonalne odrzucenie, nadmierne wymagania nieadekwatne do wieku i możliwości psychofizycznych dziecka.

Objawy u dzieci dotkniętych przemocą emocjonalną: • Ciągłe nerwowe napięcie • Zaburzenia mowy • Zaburzenia snu • Bóle głowy i brzucha • Moczenie się • Rozdrażnienie • Stałe poczucie winy • Tiki • Lęki • Depresja • Częste kłamstwa • Zamknięcie się w sobie • Ugrzecznione zachowanie

ZANIEDBANIE to niezaspokajanie przez dorosłych (rodziców, prawnych opiekunów) podstawowych potrzeb dziecka zarówno fizycznych (właściwe odżywianie, ubieranie, ochrona zdrowia, edukacja itp.), jak i psychicznych (troska, poczucie bezpieczeństwa, miłość rodzicielska, itp.)

Objawy u dzieci dotkniętych zaniedbaniem: • Ciągły głód • Niedożywienie • Niska waga • Brudne włosy • Niewłaściwe i/lub brudne ubranie • Objawy braku opieki medycznej • Brak uwagi ze strony rodziców i/lub opiekunów

WYKORZYSTYWANIE SEKSUALNE to każde zachowanie osoby dorosłej, silniejszej i/lub starszej, które prowadzi do seksualnego zaspokojenia kosztem dziecka. W tym rozumieniu nadużycia seksualne obejmują zachowania ekshibicjonistyczne, uwodzenie, świadome czynienie z dziecka świadka aktów płciowych, zachęcanie do rozbierania się czy oglądania pornografii, dotykaniem narządów płciowych. Ofiarami wykorzystywania seksualnego padają zarówno dziewczynki, jak i chłopcy. „Zły dotyk boli przez całe życie…”

Wbrew panującemu powszechnie przekonaniu sprawcami wykorzystywania seksualnego nie tylko są mężczyźni (ojciec, ojczym, konkubent), sprawcami bywają również kobiety (matka, macocha, konkubina), jak również inni członkowie rodziny: brat, siostra, dziadkowie, a także „przyjaciele i przyjaciółki” rodziny.

Objawy u dzieci dotkniętych wykorzystywaniem seksualnym: • Często obserwuje się regres w rozwoju np. powrót do ssania palca lub smoczka • Boi się zostać samo • Boi się położyć do łóżka • Unika dotykania • Boi się ciemności • Unika sytuacji w których trzeba się rozebrać np. na lekcji W-F lub na basenie • Przejawia nieadekwatne do swojego wieku zainteresowania seksem • Odtwarza swoje doświadczenia w kontaktach z innymi np. podczas zabawy może dotykać genitaliów innych dzieci

Czuje się głęboko napiętnowane, naznaczone, gorsze od innych dzieci • Izoluje się od otoczenia • Ma trudności w nawiązywaniu kontaktów z innymi ludźmi • Nie potrafi wyrażać swoich uczuć, swoich potrzeb (boi się, że ktoś pozna jego tajemnicę) • Ma zaburzoną tożsamość • Cierpi na różne dolegliwości somatyczne (zaburzenia snu-sen przerywany, nie dający wypoczynku, nudności, drżenie rąk, większe pocenie się, częstomocz, uczucie braku tchu, „zatykanie”, „ściskanie w gardle” różne dolegliwości bólowe zarówno umiejscowione jak i rozlane, często mogą to być bóle brzucha, głowy, klatki piersiowej) • W skrajnych przypadkach może podjąć próby samobójcze

KONSEKWENCJE PRZEMOCY DOŚWIADCZANEJ W DZIECIŃSTWIE • Oprócz widocznych skutków przemocy w czasie jej trwania obserwujemy także skutki odroczone – przesunięte w czasie. Doświadczenia z dzieciństwa mają wpływ na całe przyszłe życie. • Dzieci wychowujące się w rodzinach, gdzie występuje przemoc, narażone są na dwa rodzaje niszczących doświadczeń:

I. Kiedy są bezpośrednimi ofiarami przemocy • Czują się opuszczone, winne, mniej wartościowe • Czują się bezsilne, nieakceptowane, odrzucone • Ukochane osoby od których zależy ich całe życie stają się dla nich źródłem dezorientacji, lęku i niepewności • Następuje u nich zaburzenie właściwego postrzegania i rozumienia świata: jednego dnia rodzic mówi, że kocha, drugiego bezlitośnie katuje, potem kupuje drogie prezenty

NASTĘPSTWAMI TYCH DOŚWIADCZEŃ SĄ: • Trudności w nauce, wagarowanie (powtarzanie klas, kończenie szkoły na etapie szkoły podstawowej, gimnazjalnej) • Ucieczki z domu • Używanie alkoholu • Palenie papierosów • Branie narkotyków • Trudnienie się prostytucją • Dokonują samookaleczeń • Podejmują próby samobójcze

II. Kiedy są bezpośrednimi świadkami przemocy stosowanej np. przez ojca wobec matki (bywają sytuacje odwrotne) • Chłopcy uczą się agresji wobec kobiet • Dziewczynki zaś, że być kobietą, znaczy być bitą i maltretowaną, poniżaną przez mężczyzn • Zarówno chłopcy jak i dziewczynki dowiadują się, że jedyną drogą rozwiązania konfliktów jest tylko i wyłącznie przemoc

NASTĘPSTWAMI TYCH DOŚWIADCZEŃ SĄ: • Przejawianie różnych form agresji wobec rówieśników, nauczycieli, innych dorosłych, rodziców • Utrwala się w nich poczucie niesprawiedliwości i gniewu • Szukają akceptacji i zrozumienia poza domem • Gdy trafiają na podobnych sobie tworzą nieformalne grupy (pseudogangi), co skutkuje, że: • Organizują napady i rozboje • Terroryzują całe dzielnice • Znęcają się na słabszymi • Dokonują włamań i kradzieży aby zaspokoić swoje potrzeby materialne i poczuć się ważnym

PRZEMOC WOBEC DZIECI