Ewolucja i klasyfikacja

1. Gwiazdy Ewolucja i klasyfikacja Mgławica M16, galaktyka NGC6703

2. Wybór zagadnienia Ewolucja gwiazd Klasyfikacja

3. Bibliografia Wikipedia - http://pl.wikipedia.org/ Przewodnik miłośnika astronomii – praca zbiorowa, wyd. MUZA S.A Warszawa 1998 Interaktywny diagram H-R - http://aspire.cosmic-ray.org/labs/star_life/hr_interactive.html

4. Narodziny gwiazdy • Na zdjęciu obok jest widoczna mgławica - twór będący po prostu wielkim zagęszczeniem pyłu i gazu • Gdy umiera gwiazda, potrafi ona wydzielić ogromne ilości promieniowania elektromagnetycznego • Jest to impuls wprawiający materię w ruch, i ją zagęszczający… • Pewna część obłoku zapada się nagle pod wpływem grawitacji. Co z tego wyniknie? Wielki Obłok Magellana

5. Narodziny gwiazdy – c.d. Obłok dalej nabiera masy – nawet 50 razy większej niż słońce. Teraz zacznie się obracać, i jeśli tylko przybierze kształt sferyczny – mamy protogwiazdę Niestety, nieraz musimy na tym zakończyć. Temperatura okazuje się zbyt niska, i obiekt zamiera pod postacią brązowego karła Ale załóżmy, że temperatura i gęstość rośnie. W takim wypadku po osiągnięciu 15 mln K we wnętrzu zapadającego się obłoku zaczyna się proces syntezy jądrowej. Mamy gwiazdę! Zobaczmy więcej... W tle: Mgławica NGC 604 „Triangulum”

6. Jaki los czeka gwiazdę? Kliknij na typ, aby uzyskać omówienie

7. Błękitny nadolbrzym • Najczęściej określany błękitnym, może też mieć czerwony typ widmowy. • Charakterystyka: • Masa: 10-50 mas słońca • Promień: nawet ponad 1500 promieni słońca • Czas życia: krótki, 10-50 milionów lat • Typ widmowy: O,B (czerwone: K,M) Betelgeza, zdjęcie z teleskopu Hubble’a

8. Gwiazda ciągu głównego - Słońce • Słońce jest kulą zjonizowanego gazu o masie około 2×1030 kg, z czego 74% stanowi wodór, 25% hel, a niespełna 1% pierwiastki cięższe i sporadycznie występujące proste związki chemiczne. W samym środku ciśnienie osiąga wartość 1016 Pa, co powoduje, że jądro rozgrzewa się do temperatury kilkunastu milionów stopni, w której to temperaturze mogą już zachodzić reakcje jądrowe. • W przypadku gwiazd ciągu głównego reakcją jądrową, która dostarcza energii jest przemiana wodoru w hel. Słońce, porównanie z rozmiarami Ziemi

9. Czerwony karzeł • Przypuszczalnie najbardziej rozpowszechniony typ gwiazd we Wszechświecie. • Charakterystyka: • To mała i stosunkowo chłodna gwiazda typu widmowego K lub M. • Masa i średnica: Do 1/3 słońca • Temperatura powierzchni: najwyżej 3500 K. • Emitują niewielkie ilości światła, czasem nawet tylko 1/10 000 ilości światła słonecznego. • Z powodu wolnego tempa spalania wodoru, ich szacunkowy czas życia jest bardzo długi i wynosi od dziesiątek miliardów do bilionów lat. • Dlatego te gwiazdy istnieją od początku wszechświata. Gwiazda Pistoletowa - Czerwony karzeł

10. Supernowa Supernowa to bardziej nazwa zdarzenia, nie gwiazdy Gwiazda wybucha, świeci ekstremalnie jasno, po czym rozpływa się w przestrzenikończąc swój żywot Wybuch wywołuje fale uderzeniową rozpylającą materię w przestrzeni, formującmgławicę Historia zatacza krąg, ponieważ w takim obłoku ma szansę uformować sięnowa gwiazda Supernowe są głównym, a często jedynym źródłem wszystkich pierwiastków cięższych niż tlen Supernowa w gwiazdozb. Łabędzia

11. Biały karzeł • Biały karzeł jest to niewielki (rzędu rozmiarów Ziemi) obiekt astronomiczny wysyłający białe światło. Powstaje po śmierci mało lub średnio masywnej gwiazdy (poniżej 1,4 masy Słońca), której jądro nie osiągnęło temperatury wystarczającej do zapłonu węgla w reakcjach syntezy termojądrowej. • Przed dalszym zapadaniem białego karła chroni jedynie ciśnienie elektronów, inaczej stałby się czarną dziurą. • Po kilkuset miliardach lat temperatura białego karła obniża się do tego stopnia, że przestaje on być widoczny - staje się czarnym karłem. Jednakże Wszechświat istnieje zbyt krótko (ok. 15 mld lat), by obiekty te zdążyły powstać nawet z najstarszych białych karłów. Biały karzeł (mniejszy), czyli Syriusz B, towarzysz Syriusza A, gwiazdy ciągu głównego.

12. Diagram Hertzsprunga - Russela • W 1910 roku Ejnar Hertzsprung obmyślił sposób klasyfikacji gwiazd, udoskonalony potem i opublikowany wraz z Henry’m Russelem • Idea klasyfikacji jest prosta: • Na jednej z osi diagramu mamy jasność gwiazdy • Na drugiej – jej kolor, czyli typ widmowy. Jak to działa w praktyce?

13. W czasie swego życia gwiazda podlega ewolucji, i przesuwa się w prawą stronę.To, jak długo gwiazda pozostaje w ciągu głównym, zależy od jej masy. Poniższa animacja interaktywna pokazuje, gdzie jest miejsce gwiazdy na diagramie przez cały jej okres egzystencji.

14. Gwiazda neutronowa • Najgęstszy obiekt, jaki możemy znaleźć we wszechświecie • W średnicy od 10 do 15 km mieści się ilość materii równa 2,5 masy słońca • Nazwa bierze się stąd, że zawiera w większości neutrony • Wiruje z prędkością do 1000 razy na sekundę, a obserwowany z ziemi zdaje się pulsować - dlatego czasem nazywana jest pulsarem. • Równocześnie ze światłem emituje promieniowanie radiowe. Gwiazda Neutronowa w mgławicy Kraba Pole magnetyczne pulsara wpływa wyraźnie na otaczającą go materię.

15. Mgławica planetarna • Nazwa nie ma nic wspólnego z planetami. Wzięła się stąd, że dawniej brano je za planety, bo nie było tak rozwiniętej technologii obserwacji. • Powstają z gwiazd o masie od 1 do 8 mas Słońca • W centrum takiego obiektu można dostrzec białego karła – pozostałość po gwieździe, która rozwiała swoja materię wybuchając. Mgławica Rosetta w Jednorożcu

16. Czarna dziura • Czarne dziury tworzą się z gwiazd, które przechodząc przez kolejne stadia swojej ewolucji po etapie stabilnego życia, jako nadolbrzym, zawsze miały zbyt wielką masę, aby były stabilne. Zapadały się. • Jeżeli gwiazda neutronowa nie wytrzyma własnego ciężaru, zapada się tworząc właśnie Czarną dziurę. • Taki obiekt wsysa wszystko wokół, nawet światło, więc jest niemożliwy do obserwacji. Widzimy tylko przestrzeń wokół obiektu.

17. Czerwony olbrzym • Jest to gwiazda w etapie ewolucji będąca o krok dalej niż Słońce, które kiedyś też stanie się czerwonym olbrzymem. • Swój kolor bierze z tego iż, z powodu wyczerpania zasobów wodoru, spala hel, a potem przyjdzie czas na cięższe pierwiastki, takie jak węgiel • Potem przyjdzie czas na przemianę węgla w żelazo – i tak kończą czerwone olbrzymy. Aldebaran, czerwony olbrzym. Na zdjęciu w towarzystwie gromady otwartej Hiad.

18. Brązowy karzeł • Brązowe karły mają masę poniżej 8% masy Słońca - 80 mas Jowisza – zbyt małą, by mogły zachodzić w nich reakcje przemiany wodoru w hel, które są głównym źródłem energii gwiazd. • Od gazowych planet odróżnia je to, że często występują same w przestrzeni. Określa się je czasem mianem niewypałów, nieudanych gwiazd bądź superplanet. Ta czerwona kropka to właśnie brązowy karzeł Zdjęcie wykonano w paśmie bliskim podczerwieni, bowiem obiekt jest tak zimny (ok. 700st. C), że prawie nie emituje światła widzialnego.